मराठी भाषेचं भवितव्य काय?

>>>>> 'शेयर केले', 'एंजॉय केले' असे शब्द वापरणे टाळा बरे मायबोलीकरांनो. स्मित <<<<< अनुमोदन

खूप पूर्वी झक्की अन बर्‍याचदा मी देखिल , आम्ही आपले येडपटासारखे "रोमन मधुन लिहू नका, देवनागरीमधे लिहा" असा धोषा लावायचो. हल्ली त्याची गरज पडत नाही.
पण आता झक्कीसाहेबांनी हे मनावर घ्यायला हवे की दिसला इंग्रजी शब्द की द्या एक मराठी शब्दाचा पर्याय, अन (शाब्दिक) छडीच्या धाकावर करवुन घ्या.

भरतराव, तुमची वरील पोस्ट तद्दन राजकारणी थाटाची वाटते. अन भयगंडाचे बोलाल, तर लहान मुलाला देखिल बागुलबुवाची भिती दाखविणे आम्ही कुणीच थांबवित नाही तर मोठ्या माणसांना अमुक तमुक करा तर तुमचे भले होईल हे सांगताना (भले होण्याय्चा विरुद्धार्थी शब्द कोणता?) तुमचे नुकसान कसे/कुठे/कुणाकडून होणारे हे सांगितले तर त्यास भिती दाखविणे असे कसे म्हणता येईल? असो.

पुणेरी लिंब्या ,

तो स्वारगेट हा कॉकटेल शब्द आधी बदल बाबा. स्वार हा मराठी शब्द आणि गेट हा इंग्रजी शब्द....

>>>>> तो स्वारगेट हा धेडगुजरी शब्द आधी बदल बाबा. स्वार हा मराठी शब्द आणि गेट हा इंग्रजी शब्द.... <<<
अहो बदलायला कशाला हवाय? काढूनच टाकायला हवाय तो शब्द.
त्या ऐवजी पद्मावती (गेलाबाजार "लक्ष्मिनारायण" ही चालेल) वापरला तर चालू शकेल अजुन कुणाला आठवत असतील तर सान्गा या लगोला.

लगो, धेगु हा शब्द अशा अर्थाने वापरता येणार नाही, अ‍ॅट्रॉसिटी अ‍ॅक्ट की कायसेसे असते त्या अंतर्गत.
अशा रोखाची बातमी वाचल्याचे स्मरते आहे. पहा बुवा (सॉरी बाई) विचार करून.

मी तो शब्द अनवधानाने वापरला. माफी असावी.

तो शब्द बदलला आहे.

स्वारद्वार हा पर्यायी शब्द सूचवतो.

झक्कीसाहेबांनी हे मनावर घ्यायला हवे की दिसला इंग्रजी शब्द की द्या एक मराठी शब्दाचा पर्याय,
अहो असे दुसर्‍या कुणावर काम सोपवायचे तर निदान ज्यांनी मराठीचा शास्त्रशुद्ध अभ्यास केला आहे, अश्या तरुण रक्ताच्या लोकांना सांगा.
मी आपला म्हातारा आहे, आजकाल च्या मराठीपेक्षा माझ्या बोलण्यात इंग्रजीचे शब्द कमी येतात, पण माझा भाषेचा अभ्यास नाही. उलट शाळेत काय शिकलो, व्याकरण, इ. आता काही आठवत नाही. आणि आजकाल त्याची गरजहि नाही पडत. र्‍हस्व, दीर्घ, कसेहि लिहीले तरी चालतं. (आता हा त वरचा अनुस्वार तरी आ़जकालच्या नियमांप्रमाणे बरोबर आहे की चूक ते मला माहितहि नाही!)
आहेत असे इथे अनेक लोक ज्यांनी मराठी भाषेचा बराच अभ्यास केला आहे. पण ते कोण हे मी सांगणे म्हणजे ठार बहिर्‍या माणसाने कुणा गायकाचा आवाज चांगला हे सांगण्यासारखे होईल.

बस करो झक्की,
अब रुलाओगे क्या?
...
रच्याकने, ते टेडवर ट्रान्सलेट करायला जाणार होते ते झक्की तुम्हीच का?

हो हो जातो ना!
एकदा मराठी टिकणार का नाही हे नक्की ठरले इथे म्हणजे मला पण ठरवता येईल की माझी तिथे काही खरेच गरज आहे का? मायबोलीवर जसे कुणीहि येऊन कशाबद्दलहि काहीहि लिहीतात तसे तिथे जाऊन कशाचेहि भाषांतर कसेहि करायचे असे करू नये असे मला वाटते. शिवाय त्यांनी पैसे दिले व मी घेतले तर ती मराठीची सेवा होत नाही असे इथले लोक म्हणतील. त्यात नैतिक दृष्ट्या कमीपणा येतो.
बरं नाही घेतले पैसे तर इतर लोक म्हणतील, मराठी माणसाला व्यवहार कळत नाही, हाती आलेला पैसा घालवला, बावळट!!
म्हणजे इथले लोक काय म्हणतात इकडे लक्ष द्यायचे तर स्वस्थ बसून रहावे, निदान आपल्याला तरी आराम!

ग्रेटथिंकर,

स्वारद्व्रार हा शब्द योग्य आहे.

पण पेशव्यांचा इतिहास पाहिला तर स्वैरद्वार हा शब्द अधिक योग्य ठरेल.

खुद्द मराठीच्या प्राध्यापकानेच हा लेख लिहीला असल्याने त्यात थोडेसे तरी तथ्य असावेचः

मराठी भाषा दिवस आणि भाषाभ्रम
- डॉ. प्रकाश परब
सौजन्यः लोकसत्ता.कॉम
http://www.loksatta.com/vishesh-news/marathi-language-day-and-language-i...

>>>> त्यात थोडेसे तरी तथ्य असावेचः <<<<< LOL

नै, मी लिहिल तर त्यात तोळामासाही तथ्य नाही असे वाटते ते जौद्यात. पण पूर्ण तथ्य कुणी लेख लिहीला की असेल असे वाटते माबोकरांना?

असो. त्या लेखात नमनालाच अचुक मर्मभेद (भाण्डाफोड नव्हे, हल्ली ना फोडातोडीच्याच बाबी शब्दप्रयोगात देखिल उतरल्यात) केलाय, तेवढा पुढे उद्धृत करतोय. बाकी लेख लिन्क वर जाऊन वाचावा.
>>>> इंग्रजी भाषेप्रमाणे सर्व प्रकारचे व्यवहार मराठीतून करणे, त्यासाठी मराठी माध्यमातूनच शिकणे-शिकवणे हे आम्हाला जमणार नाही. आम्हाला स्वत:ची प्रगती करायची आहे; स्वभाषेची नव्हे. अख्ख्या जगाने समृद्ध केलेली इंग्रजी हीच आमच्यासाठी ज्ञानभाषा व उद्याची लोकभाषा आहे.' अर्थात, हे आपण बोलून दाखवत नाही. कारण तसे करणे औचित्याला धरून नाही. किंवा पोपट मेला हे सांगण्याचे धर्य आपणापाशी नाही. त्यापेक्षा एखादा दिवस मराठीच्या (न करायच्या) विकासासाठी एकमेकांना शुभेच्छा देणे हे आपल्या उत्सवप्रियतेला व दांभिकपणाला शोभणारे आहे. <<<<

दुर्दैवाने इतके रोखठोक वास्तव आत्मावलोक करण्या ऐवजी काही जण नेहेमीप्रमाणेच "भद्रजनांकडे" याही गोष्टीचा दोषारोप ठेवूत बहुजनांकडून टाळ्या पिटवुन घेणारी वाक्ये उच्चारण्यातच समाधान मानताहेत. हे सर्वाधिक दुर्दैव आहे.

ही चर्चा कुठे आणि माबोवरील आपली चर्चा कुठे ?
हे असे अभ्यासू लोक बहुसंख्येने माबोवर का येत नसावेत असा विचार केला आणि आपोआपच उत्तरे पण मिळाली.

http://www.mr.upakram.org/node/1509

लिंबूदा - अवश्य वाचा पुर्ण चर्चा

अरे वा!
ओसाड गांवात पोहोचलात की तुम्ही महेस!
ती चर्चा इथल्या चर्चेतल्या एका प्रतिसादास बाहेर काढून केलेली आहे. अतीशय सुंदर चर्चा तिथे आहेत, मी ते संपूर्ण संस्थळ वाचून काढले आहे.
असो.
थोडा अधिक विचार केलात तर ओसाड गांव नांव का पडले तेही लक्षात येईल.

वाह फारच उद्बोधक चर्चा !

होय.
तिथल्या काही चर्चांत सहभागी होण्याचे भाग्य मला लाभलेले आहे. कारण संस्थळ वाचनमात्र व्हायच्या थोडा आधीच मी तिथला सदस्य झालो होतो.

>>तिथल्या काही चर्चांत सहभागी होण्याचे भाग्य मला लाभलेले आहे.
ह्म्म मग काय झाले त्या चर्चांचे पुढे ?

महेश,
ओसाड गांव.
इब्लिस अशी आयडी तिथे फक्त मंदार कात्रे यांच्या धाग्यांसाठी आहे. इतरत्र, तिथे माझी आयडी वेगळी आहे

बोबो,
हाऽय!

मराठी माणसाच्या मुद्द्यांवर स्थापन करण्यात आलेल्या शिवसेनेची ज्या राज्यात आणि महापालिकेत सत्ता आहे तिथे मराठी भाषेत शालेय शिक्षण झालं म्हणून नोकरी नाकारण्यात आलीये.मुंबई महापालिकेच्या शाळेमध्ये एकूण २५२ शिक्षकांची निवड करण्यात आली होती, मात्र आता मराठीत शिक्षण झाल्याचं कारण देत १०२ शिक्षकांना नियुक्ती नाकारण्यात आल्याचा आरोप केला जातोय. केवळ इंग्रजी माध्यमातून शिक्षण झालेलं नसल्याने तुम्हाला ही नोकरी देऊ शकत नाही, असं बीएमसीच्या अधिकाऱ्यांनी सांगितल्याचा आरोप त्यांनी केलाय. विशेष म्हणजे या डावलण्यात आलेल्या 102 शिक्षकांचे पदवी व पदव्युत्तर शिक्षण इंग्रजी माध्यमातूनच झालं आहे.

https://maharashtratimes.com/maharashtra/mumbai-news/bmc-rejects-job-bec...

आमचे भाषाविषयक धोरण- पुल देशपांडे
https://cooldeepak.blogspot.com/2019/06/blog-post_28.html?m=1

मला हिंदी शिकवण्याला का विरोध होतोय हे खरंच समजत नाही.
आपल्या आजूबाजूची सगळी लहान मुलं कोणते कार्टून पाहतात आणि ती कोणत्या भाषेतून पाहतात ते नीट पाहा. खेडोपड्यातल्या अनेक मुलांबद्दल मी बोलत आहे. तालुक्याची ठिकाणं देखील यात आली. मराठी हा पर्याय असूनही मुलांना हिंदीमधे कार्टून पाहायला आवडतं. या मुलांना इंग्रजी नीट येत नाही. त्या तुलनेत त्यांना हिंदी सोपं जातं. यात अगदीच रिमोट भागातली मुले ग्राह्य धरलेली नाहीत. ज्या मुलांच्या मातृभाषा या खूप स्थानिक आणि जातवार आहेत ती मुलं धरलेली नाहीत.
मिलेनियल्स असे ज्यांना म्हणतात ती मराठी कंटेंटच्या एक्सप्लोजनला सामोरी गेली. वर्तमानपत्रे, २४ तास चालणारी बातम्यांचे चॅनल्स या सगळ्यातून त्यांना प्रमाण मराठी बोलता लिहिता वाचता यायला लागली. मराठीत अगदी काठावर मार्क पडलेले माझे अनेक वर्गमित्र प्रमाण मराठी उत्तम बोलतात आणि समजून घेतात. कारण प्रमाण मराठी त्यांच्या कानावर आणि वाचनात पोचली. (वर्तमानपत्रे मुख्यत्वे)
मात्र त्यांची मुले ही सेमि इंग्रजी मधे अडकली. या सगळ्या मुलांना (विशेषत: २००० नंतर जन्मलेल्या अनेक मुलांपैकी जवळ जवळ 70 टक्के मुलांना) मराठी देवनागरीत लिहिताना वाचताना त्रास होतो. त्यांना रोमन सहज वाटते. असा सर्वे एकदा रेडिटवर घेतला त्यातून हा शॉकिंग डेटा आला. सॅंपल साईज खूप छोटा असला तरी माझा अंदाज आहे की मोठ्या साइज़वर वेगळा रिझल्ट येणार नाही.
माझी मराठी ही ऑलरेडीच मिंग्लिश आहे. मला इंग्रजीची भीती वाटली नाही. आणि माझ्या वयाच्या अनेक जणांची, विशेषत: टेक्निकल, स्टेम शिक्षण घेऊन, इंग्रजी कामाची भाषा असलेल्या ठिकाणी काम करणाऱ्या लोकांची भाषा देखील मिंग्लिश आहे.
मराठी ही मिंग्लिश + हिंदी अशी मिहिंग्लिश म्हणून इवॉल्व होत आहे. मला तरी त्यात काहीही वावगं वाटत नाही.
कृपया अभिनिवेश बाजूला ठेवा. शिक्षणतज्ज्ञ काय म्हणतात, मराठीचे प्रोफेसर काय म्हणतात, साहित्यिक (लिहिणारे आणि परस्परांचे वाचक असणारे), कलावंत काय म्हणतात याला काहीही अर्थ नाही. कारण ते काय म्हणतात त्याला कोणताही लेटेस्ट डेटा जोडलेला नाही. म्हणजे अनेक लोक मुलांना काय जड जाईल वगैरे बंडल मारत आहेत. अरे आधी मुलं काय पाहत वाचत ऐकत आहेत ते तरी बघा की. टीनेजर कोणत्या लिपीतून चॅट करत आहेत ते नीट बघा. ते नेमका कसा कोणता कंटेंट कंझ्यूम करताहेत ते नीट तपासा. मग ठरवा त्यांना काय अवघड जात आहे काय नाही.
कोणताही जटिल विचार प्रमाण मराठीतून मांडणे केवळ अशक्य होत आहे दिवसेंदिवस. कारण तो मांडायला जे टूल्स लागतात ते भाषेतच नाहीत.
उदा. मराठी अजूनही इतिहासातच अडकून पडली आहे. आपले वाक्प्रचार बघा.
देवनागरी युनिकोड टंकणे तेही मोबाईल वर हे महा जिकिरीचे काम आहे. यावर धोरणात्मक कोणतेही काम झालेले नाही. एकही शाळा ती मराठी माध्यमाची का असेना, कीबोर्डवर मराठी टाईप करता आलेच पाहिजे असा हट्ट धरत नाही. म्हणजे चिन्हव्यवहार, जो भाषेचा एक प्रचंड मोठा घटक आहे तो पूर्णपणे मार्केटच्या ताब्यात आहे. शासनाने अशी सक्ती केली नाही. युनिकोड फॉंट सुद्धा परवापर्यंत आले नव्हते. बाकी सगळं लांबच. कॉलेजच्या अनेक मुलांना मराठी विकिपीडिया पेजेस एडिट करायला द्यायला पाहिजेत. एक राज्यव्यापी धोरण म्हणून. किती प्रचंड अवघड काम आहे हे लगेच कळेल. मग मराठी सध्या कुठे आहे हे ही कळेल.
मी शिक्षणतज्ज्ञ नाही आणि मी हे छातीठोकपणे सांगतो, मातृभाषेत शिक्षण द्या असे म्हणणाऱ्या अनेक महाभागांना हे ठाऊकच नाही की शिक्षणाविषयी जागरूक असलेल्या बहुसंख्य पालकांची भाषा ही मिंग्लिश आहे. जी त्या मुलांची मातृभाषा आहे. मग सरळ सरळ मिंग्लिश मधे शिक्षण द्यायला पाहिजे. आणि रोमन लिपी मधे द्यायला पाहिजे.
हिंदी शिकवली आणि नाही म्हणून हा प्रॉब्लम वाढणार नाही वा कमी होणार नाही कारण हिंदीची सुद्धा हीच बोंबाबोंब आहे. मुलं हिंदी शिकतील आणि रोमन मधे हिंगलिश किंवा मिहिंग्लिश मधे संवाद साधतील.
मला अशा निर्णयांची अजिबात चीड वगैरे येत नाही. आणि मला यात महाराष्ट्राचा गायपट्टा करण्याचा काही छुपा किंवा उघड डाव आहे हे सुद्धा पटत नाही. कारण गायपट्ट्यातल्या मुलांचे पण हेच हाल आहेत.
कृपया हेकेखोरपणा सोडा. आणि भाषा क्रियोल होत असतील तर होऊ द्यात. फक्त त्यात ज्ञान निर्माण करायचे थांबवू नका. हेच आपल्या हातात आहे.

मराठीचे भविष्य : एक क्रियोल भाषा म्हणून व्यवहारात आणि कल्ट भाषा म्हणून इतिहासात आणि छंदी लोकांच्यात.

एखादी भषा म्हणजे फक्त त्यात असणाऱ्या शब्दांचा संच इतकी भाषेच्या संकल्पनेची त्रोटक समज असलेल्या व्यक्तींच्या मेंदूत उठणाऱ्या 'प्रगल्भ' विचारांवर हसावे की रडावे हाच प्रश्न पडलायं.

रॉय ह्यांचा प्रतिसाद काहीच्या काही आहे. काय तर म्हणे रोमन मध्ये मराठी शिकवा. काही पोर गांजा मारत आहेत मग गांजा कायदेशीर करा!

https://youtu.be/U_ELTIH_bCU?si=NzQxtbpqCWcUc19l
तारा भवाळकर यांचे भाषण ऐकण्यासारखे आहे.