निसर्गाच्या गप्पा (भाग ३४)

कॉमन स्टर्लिंग

गार्डनमध्ये बाकावर बसल्यावर मागच्या झाडातून अखंड चिवचिवाट चाललेला. म्ह्टलं कोण आहे बघूया. तर हा पक्षी दिसला. (तो/ती ठाऊक नाही) अगदी आतमध्ये शक्य तितक्या पानांमध्ये लपत गायन चालू होते. या कॉमन स्टर्लिंगला बघून मला कोकिळा (फिमेल) ची आठवण झाली. अशीच ठिपकेवाली असते ना ती.

वर्षा फोटो मस्तच. हा कुठे दिसला? मी पुण्यात पाहिला होता. तो पुर्ण काळा व अंगावर ठिपके होते. डोके वेगळ्या रंगाचे नव्हते. मित्राने त्याचे नाव युरोपीअन स्टर्लींग सांगीतले होते. त्याच्या शेजारच्या फांदीवर अजून एक पक्षी पाहीला पण त्याचे नक्की नाव कुणालाच सांगता आले नाही. मी शोधतो फोटो.

मी कोकीळेचाही फोटो देतो येथे म्हणजे संदर्भ राहील.

कोकीळा.

कोवळ्या उन्हात बसलेला वटवट्या. (Plain Prinia) फोटो सप्टेंबरमधला आहे.

आज मिळालेला स्नॅप.
लालबुडी भिंगरी किंवा मंदिर कन्हाई

>>वर्षा फोटो मस्तच. हा कुठे दिसला?

न्यूजर्सी. हो युरोपियन स्टर्लिंग पण असतो. मी नॉर्थ अमेरिकन बर्ड ग्रूपवर विचारलं तर तिथे हा कॉमन स्टर्लिंग आहे असं सांगितलं..

शाली - तुमचा लोगो आवडला ... फोटो सारखाच तो पण छान आहे.

मराठी नाव: ठिपकेदार मनोली
इंग्रजी नाव : Scaly breasted Munia (Spoted Munia)
शास्त्रीय नाव: Lonchura punctulata
आकार: ११ सेंटीमिटर
विणीचा हंगाम: साधारण जुन ते ऑगस्ट

ऋतूराजच्या म्हणन्यानुसार शास्त्रीय नावे इटालीक्समधेच लिहितात. काय कारण असेल? मला कधीच या नावांचा उच्चार करता येत नाही. अर्थ मात्र थोडा थोडा समजायला लागला आहे.

शाली - तुमचा लोगो आवडला ... फोटो सारखाच तो पण छान आहे.......धन्यवाद उनाडटप्पू!

कार्ल लिनीयस या महान शास्त्रज्ञाने सजीवांच्या वर्गीकर्णाचा फार मोठा अभ्यास करून त्या विषयात खूप मोलाचे योगदान दिले. द्वीपदी शास्त्रीय नाव हे त्याचे योगदान. यामुळेच कोणत्याही सजीवाला जगाच्या कोणत्याही कोपऱ्यात अचूक ओळखता येते.
ही पद्धत त्याने आचरणात आणली आणि त्या वेळी ही नावे इटालिक्स मध्ये लिहिली गेली व तो प्रघात अजूनही चालू आहे. असे लिहिल्याने ती नावे इतर माहितीत उठून दिसतात व नजरेस पडून ओळखणे सोपे जाते.
ही नावे सुरुवातीला देताना लॅटिन व ग्रीक भाषेतील अनेक रूप, गुधर्मविषयक शब्द वापरले गेले. त्यामुळे ती किचकट वाटतात, परंतु त्यांचे अर्थ उमगले की ती नावे लक्षात ठेवणे सोप्पे जाते.
तसेच बऱ्याच प्रजातींना काही व्यक्तींच्या स्मरणार्थ नवे दिली आहेत.
रंग, रूप, देश, स्थळ, पौराणिक संदर्भ इत्यादींचा या नावात समावेश आहे.
सजीवांचे वर्गीकरण हा खूप इंटरेस्टिंग विषय आहे

ही नावे सुरुवातीला देताना लॅटिन व ग्रीक भाषेतील अनेक रूप, गुधर्मविषयक शब्द वापरले गेले. त्यामुळे ती किचकट वाटतात, परंतु त्यांचे अर्थ उमगले की ती नावे लक्षात ठेवणे सोप्पे जाते. >> अगदी अगदी . ब्लॅक बर्च ला Betula nigra, काळ्या मिरीला Piper nigrum अशी नावं आहेत. त्यातले स्पीशीज चे नाव रंगावरुन आलेलं आहे.

एक प्रकारचा मेपलला एसर पामॅटम म्हणतात. तर मेपल सारखी पाने असलेल्या अजुन एका वृक्षाला प्लॅटॅनस एसरीफोलिया म्हणतात.

बॉटनिकल लॅटिन माझा आवडता विषय होता एकेकाळी ...

जबरदस्त फोटो सर्वच. बाकी लिखाण वाचलं नाही, सावकाश वाचते.

सर्वांना दिवाळीच्या हार्दिक शुभेच्छा.

दिवाळीच्या सगळ्यांना शुभेच्छा! अन्जू तुम्हालाही खुप शुभेच्छा!
ऋतूराज छान माहिती. तुझ्याकडून नेहमीच काही ना काही मस्त माहिती मिळते.
मेधा तुमच्याकडे माहितीचा खजीना असणार. येथे लिहा खुप.

Purple Sunbird

वेडा राघू
Green bee eater.

.

आजची संध्याकाळ. (पुणे)

.

Purple sunbird चा eclipse फोटो मस्तच
वेडा राघू पण मस्तच
ते शेवटच्या फोटोतल्या ढगांच्या कडा संधीप्रकाशाने प्रदीप्त झाल्याने मस्त दिसताहेत,
मेघदूतात उज्जैनला, महाकाळेश्वराला जाताना मेघाला सायंकाळच्या तांबड्या आकाशाचे गजासुरच्या नुकत्याच सोललेल्या कातड्याची उपमा देऊन शिव तांडव करत आहे असे वर्णन आहे.

हे नक्की eclipse plumage आहे की हा juvenile आहे? ही जोडी होती. दुसरा शिंजीर पिवळा होता. तो फोटो क्लिअर आला नाही पण येथे देतो. नेटवरही मला यांची माहिती जरा गोंधळात टाकत आहे.

पर्पल सन बर्डची मादी पिवळ्या मातकट रंगाची असते

ही त्याच्या सोबत होती. मी हिला मादी समजतोय.

आणि हा कांचनाच्या फुलांवर फिरत होता. याला मी तरी juvenile समजतो आहे. नर आहे. पण Purple Sunbird आणि Purple rumped sunbird यांच्यात फरक आहे. Purple rumped चे डोके निळसर असते व अर्धी छातीही निळसर असते. पोट पिवळसर. आता हा जर plumage मधून जात असेल तर नंतर पुर्ण निळसर होईल Purple sunbird सारखा की याचे पोट पिवळे होईल purple rumped सारखे?

आणि अजुन एक. हा वटवट्या गेले दोन तिन दिवस माझ्या बाल्कनीजवळच्या झाडावर येतो. juvenile वाटत नाही पण त्याला शेपटीच नाहीए. गळून पडल्यासारखी वाटते.

जाता जाता अजुन एक फोटो. कांचन चांगलाच फुलला आहे आणि त्याची पानगळही सुरु आहे.

शाली तुम्ही पक्ष्यांचे फोटो कुठल्या कॅमेरा आणि लेन्स ने काढले आहेत याचे डिटेल्स द्याल का?

बहुतेक फोटो Nikon Coolpix P900 ने काढले आहेत.
काही फोटो Nikon D7200 ने काढले आहेत. लेन्स: Nikkor 200-500.
आणि काही फोटो iPhone 7 Plus ने काढले आहेत.

मस्त मस्त फोटो सर्वच.

There is little visible difference between the sexes in most of the family, although in several species the iris is red in the males and brown-red in the females.
(माहिती शशांकदांकडून. मी वेडा राघूचे फोटो काढताना याची खुपदा नोंद केली होती पण हा फरक नर व मादी यात असेल असेल हे लक्षात आले नाही. नंतर अंदाज आला पण लाल डोळ्यांचा नर की मादी हे समजेना. शशांकदांनी स्पष्ट केले.)

हा आहे Purple rumped sunbird चा नर. याची छाती पिवळी आहे.

.

छत पे निकला होगा चॉंद...

.

फोटो कधी काढलेत आठवत नाही. द्वितेयेचा चंद्र आहे हे आठवतय कारण हे फोटो पाहून शशांकदांनी फार सुरेख कवितेच्या ओळी पाठवल्या होत्या.

चंद्र खुलतो अधिक
मेघ आजूबाजू देख
एक एक चांदण्यांनी
आभाळात नक्षीरेख

उमलता पश्चिमेस
द्वितीयेची चंद्रकोर
सलज्जशा गाली खळी
जिवणीची अर्धकोर

There is little visible difference between the sexes in most of the family, although in several species the iris is red in the males and brown-red in the females.>>>>>>हि माहिती माझ्यासाठी नवीन

चंद्रकोर मस्तच.