कंपोस्टिंगचे एक वर्ष

वर्णिता मी मधे 4 5 महिने त्या माठा बद्दल साफ विसरून गेली होती..मग आज अचानक आईने आठवण करून दिली तेव्हा पाहिलं तर अशी स्थिती होती. मागे पावसात पाणी साचून तुडुंब भरला होता माठ..मग खराब झालं अस समजून लक्षच दिलं नाही..
हा माझा पहिला प्रयत्न होता म्हणून बऱ्याच चुका झाल्या. पुढल्या वेळी चांगल करण्याचा प्रयत्न करेल

Mi_anu thank u..
भाजीपाला लावायचा विचार चालू आहे त्या कुंडी मधे वापरते हे खत आता..

आमच्या पण कंपोस्ट ला वेळ लागतो.
एक म्हणजे ऊन मिळत नाही दुसरं म्हणजे खूप ओला कचरा पडतो(खराब पपई, खरबूज सालं,कलिंगड सालं,आमटी वगैरे).
एक frp बिन पूर्ण भरला की उचलून बाजूला ठेवून विसरून जायचा, मग दुसरा भरायला सुरुवात.कधीतरी 1 दीड वर्षाने पहिल्याची आठवण आली की त्याला रिकामा करून कुंड्यात टाकायचा.
बारीक तुकडे करण्या इतका पेशन्स ठेवला, नीट मध्येमध्ये कल्चर वापरून उलट सुलट केलं तर ती बॅच लवकर बनते.एकंदर कंपोस्ट या फायद्यापेक्षा ओला कचरा घरातून बाहेर नाही, कचरा 4 दिवसांनी एकदा टाकावा लागतो, वास नाही असे फायदे जास्त बरे वाटतात.
आता सध्या बराच ओला लगदा आहे.वास नाही.वाळवायला झाकण उघडत नाही, आत पाल किंवा गोगलगाय किंवा झुरळे जातील म्हणून.कोरडं होईल तेव्हा होईल.

अशा पांढऱ्या अळ्या झाल्या आहेत कंपोस्ट मध्ये
काय करावे

हा धागा पाहूनच कंपोस्ट करु लागलो
आता लेखातील प्र चि दिसत नाहीयेत
परत टाकू शकलात तर नवीन करणाऱ्यास उपयोग होईल

काही नाही करायचं.कंपोस्ट कल्चर टाकून ढवळत राहायचं आणि अळ्या बाहेर येणार नाहीत ही काळजी घ्यायची.अळ्या कंपोस्ट वेग वाढवतात.आणि कंपोस्ट पूर्ण झाल्यावर त्यांना आर्द्रता आणि खाणं मिळत नाही म्हणून मरून जातात.
अळी चा एक बराच झूम फोटो टाका.

mi-anu आणि वावे आभार

आज रविवार , सकाळी कंपोस्टची कुंडी टेरेस मध्ये ओतून ठेवली होती सकाळी आता परत भरुन ठेवले. इथे 40℃ आहे एकदम कोरडे ठाक

कालचा फोटो झुम करून खाली दिला आहे
कंपोस्ट हलवताना त्या अळ्या दिसल्या होत्या .
बाहेर काढून फोटो काढला होता

त्यांना राहुद्या.अळ्या(कोणत्याही) ओल्या पदार्थात वाढतात.त्याची ओल वाढत्या तापमानाने कमी होईल.शिवाय अजून कोरडे करायला जवळपास मिळाल्यास लाकडाचा भुसा, घरात रद्दीसह लहान तुकडे(पेपर श्रेडर असल्यास उत्तम, नसल्यास हाताने करा टीव्ही बघत), आंब्याच्या पेटीत कागदाचे। लहान रिबीन्स चे सॉफ्ट पॅकिंग असते ते, स्वयंपाक व डायनिंग मध्ये वापरलेले टिश्यूज हे सर्व तुकड्यात टाका.एक दोन वेळा खालपासून वरपर्यंत हलवा.जमल्यास कोकोपीट पावडर मागवून आणि गोमूत्र एक दोन झाकण टाका.पतंजली दुकानात किंवा मेडिकल मध्ये 60 रु बाटली मिळते.
एकदा उष्णता आली, ते कोरडं व्हायला लागलं की अळ्या आपोआप मरतील.(या अळ्या नवीन नवीन बघत असल्यास त्या स्वप्नात पण दिसतात.पण सवय झाल्यावर काही वाटत नाही.)

आभार

आता कोरडे झाले आहे आता अळ्या दिसत नाहीयेत .

पेपर तुकडे टाकले तर त्याच्या शाईचा काही परिणाम होईल ?

अजून एक प्रश्न
ओलसर वाटेल त्यावेळी कोरडी माती टाकली तर ?

काळा पांढरा पेपर असेल तर शाई म्हणजे बराचसा कार्बन.तितके चालते.फक्त आर्ट पेपर पुरवणी, कलर पेपर शक्यतो नको(मी इतके पाळत नाही, हाताने फाटणारा आणि भिजून चोळामोळा होणारा कोणताही कागद टाकते.)

माझ्या कंपोस्ट बीन मध्ये घातलेले ओला कचरा सगळं वाळून जाते. मी पालेभाज्यांचे देठ जास्त करून घालते आणि झाडांची वाळलेली पाने १-२मूठ महिन्यातून एकदा. मध्ये मध्ये ताक घालूनही काही झाले नाही.बीन झाकलेली असते थोडी फट ठेऊन. आता तर बीन गच्च भरलेले आहे. काय करावे?

उन्हाळ्यात मी चहाचा चोथा कंपोस्ट मध्ये घालते. कारण कितीही कोरडे केले तरी थोडा ओलसरपणा राहतोच. पावसाळ्यात नाही घालत मग.
कंपोस्ट कोरडे होत असेल तर हे करून बघा.
आणि ओलेपणा जाण्यासाठी मला एकीने सांगितले की एक्स्पायरी झालेली किंवा जाळी धरलेली पिठं टाकायची. तेवढीच मनाला टोचणी कमी आणि कोरडेपणा यायला मदत होते.

हो हो.
आम्ही जाळी धरलेली पिठं, थोड्या पोरकिडे पडलेल्या डाळ्या, जुना चिक्का झालेला गूळ असं सर्व टाकतो कंपोस्ट मध्ये.
अगदी आदर्श कंपोस्ट होत नाही. पण कचर्‍यात शून्य ओला कचरा या धोरणाला मदत होते.
माझ्या २ कंपोस्ट पैकी एका बिन ममध्ये कंपोस्ट चांगलं तयार झालंय, पण एक झुरळ आहे आत. त्यामुळे भिती वाटते. कंपोस्ट बिन कायम बंद ठेवतो. त्या बिन ला खालच्या बाजुला अतिरिक्त कंपोस्ट टी वाहून जायला ३ मिलीमीटर ची भोकं आहेत त्यातून ते झुरळ बाळ असताना आत आलं असावं.
आता हिट मारावं तर कंपोस्ट चं इको फ्रेंडलीत्व नष्ट होणार. कंपोस्ट उघडून झुरळ बाहेर काढून मारायची हिंमत नाही असा तिढा झालाय.
काय करावं?

चालेल, हे लक्ष्मणरेखा चं लक्षात नाही आलं.
पण तोवर ते झुरळ हातावर चढलं तर?
एकदा हिंमत करावी लागणार आहे.किंवा तो पुठ्ठ्याचा झुरळ ट्रॅप असतो तो.

अगदी थोडं पाणी शिंपडून पहा. ओतायचं अजिबात नाही. हातावर घेऊन शिंपडायचं आणि मग ढवळायचं. असं रोज किंवा एक दिवसाआड करून पहा काही दिवस.>> करून बघते.
कंपोस्ट कोरडे होत असेल तर हे करून बघा.>> मी टाकते चहा पावडर मधे मधे. पण सगळंच वाळून जाते. माझा कंपोस्ट बीन ड्रायर झालाय. जे काही टाका,ड्राय होते.

धन्यवाद.

पण तोवर ते झुरळ हातावर चढलं तर?>> हातमोजे घालून काम करा. हातावर चढले तर शांतपणे हात झटकता येतील आणि हातातले टाकून किंचाळत पळण्याचा प्रसंग टळेल

कचरा कोरडा रहायला हवा की ओला? वरचे प्रतिसाद पाहून आता गोंधळायला झालं. म्हणजे काही म्हणतात कोरडाच रहातो, काही म्हणतात ओलाच रहातो. करू तर माती कशी करू नक्की? (आमच्या घरी कंपोस्ट बनवणे उपक्रम चालुये हे कळलं असेलच)

ओके
इथे ऊन फार त्यामुळे काही दिवसांनी रोज पाणी टाकावे लागणार.

आमचा कचरा ओलाच राहतो, कारण त्यात राहिलेल्या आमटीपासून खरबूज कलिंगड सालं असे अनेक जास्त द्रव असणारे आयटम पडतात.
६ महिने एका बाजूला ठेवल्यावर तो कंपोस्ट म्हणायच्या लायकीचा होतो.
हात्मोजे घालून लक्ष्मणरेखा.. बघते. घरात आहेत ते अफझलखान पंजा टाईप गार्डनिंग ग्लोव्ह.

बिन मध्ये खाली जमलेला कंपोस्ट टी नियमीत पणे काढून झाडांना भरपूर पाण्याबरोबर देतेय.त्याचा फायदा होतो असे दिसते आहे.कंपोस्ट कल्चर फार पट्पट संपते आहे. त्यामुळे सध्या पतंजली गोमूत्र, ताक असे काय वाटेल ते टाकून मिक्स करते आहे.
तमालपत्राला नवी पाने आली गुलाबी कोवळी.विड्याचा वेल चांगला वाढला.
३ स्ट्रॉबेरी आल्या. त्यातली १ आता मोठी झालीय.अर्थात हा फार पेशन्स चा भाग आहे. नर्सरी लाइव्ह ऑफर मध्ये मागवलेल्या ६ झाडांपैकी फक्त १ जगले (कारण अर्थातच आमचे दुर्लक्ष.)

बिन मध्ये खाली जमलेला कंपोस्ट टी नियमीत पणे काढून झाडांना भरपूर पाण्याबरोबर देतेय त्याचा फायदा होतो असे दिसते आहे.>>> हो हे मी पण पाहिल आहे . कंपोस्ट काही नीट बनत नाहीये . सगळा गिचका झालाय . पण त्यातल पाणी काढून बाटलीत भरून ठेवल होत. जवळमहिने३ महिने झाले , पालकाला अजूनही नवीन नवीन पान येतातेय . २-२ आठवड्यानी काढून हिरव्या चटणीत वापरते .
स्ट्रॉबेरी मस्त आहे , अनु .

बिन मध्ये खाली जमलेला कंपोस्ट टी नियमीत पणे काढून झाडांना भरपूर पाण्याबरोबर देतेय.>>>>मी अनु,तुमच्या कम्पोस्ट बीनचा फोटो टाकाल का?
मलाही सुनिधी सारखाच प्रश्न पडलाय!

आमचे असे २ आहेत
https://mygreenbin.in/product/grc-50-frp-50-ltr-set-2-nos-with-10-ltr-mi...
(आम्हाला पिंपरी चिंचवड, सोसायटी, स्मॉल बिझनेस असे बरेच डिस्काऊंट एकत्र करुन ५६०० ला २ मिळाले होते, ३ वर्षं झाली.)
किंमत जास्त आहे पण क्वालिटी चांगली.एफ आर पी(कार बॉनेट बनते ते) मटेरिअल आहे.कमी कचरा असेल तर २ ऐवजी १ घेऊ शकतो. त्याच्या १इंच बेस ला खालच्या बाजूला कंपोस्ट टी साचतो. तो काढायला लहान छिद्रे आणि १ नळ आहे. बिन कलता करुन किंवा पुर्ण लिक्वीड भरले असल्यास नळ सोडून कंपोस्ट टी निघतो.

बडोदा मध्ये डॉक्टर सुमित दाबके पण बिन विकतात, कन्सेप्ट बायोटेक ब्रँड मध्ये.त्यांचे इको ब्रिक पासून बेंच वगैरे बरेच चांगले उद्योग चालू असतात.
http://www.conceptbiotech.org/products.html

बाकी छोट्या साईझ चा बिन हवा असेल तर ट्रस्ट बास्केट, डेली डंप बर्‍याच कंपनीज चे स्वस्तात आहेत.
छोट्या बारीक जाळीची लाँड्री बॅग/मोठी कुंडी/पाणी साठवणीचे खालून तुटलेले निकामी पिंप हेही वापरता येईल कंपोस्ट ला. ठराविक बिन हवाच असे नाही.

बीन्स छान आहेत.पण जागेअभावी नाही घेऊ शकणार..मागे छोटा डबा ठेवला होता.त्यातले ओलसर खत झाडांना घातल्यावर बुरशी आली होती.त्याआधी केळीची साले सुकायला मगमधे ठेवली असता कावळ्याने तो मग उपडी केला.नशीब माझे की सर्व काही कुंड्यात पडले,नाहीतर खाली जाऊन साफ करायला लागले असते.

सध्या एक छोटासा डबा ग्रीलमधे ठेवलाय .बघते त्याच्यातच काय झाले तर!

एक रिकामी कुंडी घेऊन त्यात चालू करता येईल. गॅलरीतच इतर कुंड्यांच्या जागी ठेवायची.आणि कंपोस्ट कल्चर थोडं आणून ठेवायचं. मध्येमध्ये मिसळत रहायचं.
कुंडी भरत आली की त्यात मेथी/ धने/ आवडत्या बिया पेरुन झाड तयार करता येईल.
मग दुसरी कुंडी अश्याच प्रकारे तयार.
घरात तेल/मसाले यांची प्लस्टिक मोठी बरणी असेल तीही वापरता येईल.खाली २-३ भोकं पाडून.
काही जणांनी ग्रो बॅग्स (म्हणजे झाडं लावायलाच, पण थोड्या दणकट पिशव्या) किंवा गोणपाट पोत्यातही कंपोस्ट केलेय. फक्त खाली मोठी डिश ठेवावी लागेल.

ओके.धन्यवाद अनू!