मी वाचलेले पुस्तक - २

मुराकामी, इशीगुरो झालेत. आवडतातच ते. आता पुढचं कोण वाचावं ह्यासाठी हा प्रश्न होता. मस्त. थँक्यु सजेशन्सबद्दल.

धन्यवाद चिनुक्स..
नावे लक्षात राहिलसं वाटत नाही..नोंद करुन ठेवते

आज मी रस्कीन बाँडच 'द ब्लु अंब्रेला' वाचलं..
आवडलं.. छाने..

राहते त्या गावी पुस्तक भेटण्याची मारामार इथं पुण्यातली दुकान आणि इंटरनेट पूर्ण करत आहे..
मस्तच आहे..

छान एखाद पुस्तक वाचण्याचा सर्वात आवडत आउटपुट म्हणजे आजचा दिवसपन छान जाणार यात वाद नै

रहस्यकथा असलेल्या पुस्तकांची नावे सांगा प्लीज.

'अमलताश' वाचले. फर्स्ट हाफ खूप आवड्ला. त्यांची पत्रं वगैरे. नंतर अगदी दु:खांची मालिकाच सुरू झाली- शेवटच्या ५ पानात फारच वाईट वाटलं.. पण खूप प्रांजळ पुस्तक! हातातून खाली ठेववलं नाही..

बस्के - वपुंच्या अनेक कथा चांगल्या आहेत. बहुधा त्यांच्या लेखनाच्या सुरूवातीच्या काळातल्या. ज्यावर सहसा टीका होते ते लेखन नंतरचे आहे.

डॅफ्ने ड्यु मॉरियरचे दि सिक्रेट्स (अनुवाद) वाचले.१-२ कथा डोक्यावरून गेल्या.बाकी झकास.'द थर्ड आय' (अनुवाद) हे लामा, टी.लोमबंग राम्पा यांचे आत्मचरित्र वाचले.

सध्या २ पुस्तके वाचतेय्:
तालिबान... अफगाणिस्तान आणि शेवट नसलेलं युद्ध
मूळ लेखिका: मलालाई जोया
मराठी अनुवाद : भगवान दातार

पुस्तक प्रकार - स्वानुभवाधारित सत्यघटना
विषय - अफगाण जनतेच्या स्वातंत्र्यासाठी लढणार्या एका बेडर युवतीची चित्तथरारक जीवनकहाणी

++++++++++++
तुर्कनामा
लेखिका : मीना प्रभु
पुस्तक प्रकार - प्रवासवर्णन

अफगाणिस्तान ह्या विषयावर इतरही बरेच वाचन गेल्य १-२ वर्षात केले. कुणाला इंटरेस्ट असल्यास चांगल्या पुस्तकांचे यादी इथे देत आहे:
अफगाण डायरी : काल आणि आज
लेखिका : प्रतिभा रानडे

पुस्तक प्रकार - स्वानुभवाधारित सत्यघटना

विषय - एका बाजूला जगातील इस्लामेतर शक्ति आणि सत्तांचा विध्वंस करायला सज्ज झालेला दहशतवाद आहे; तर दुस-या बाजूला जगावर निरंकुश सत्ता गाजवायला सिद्घ झालेल्या पाश्चात्य साम्राज्यवादाचा म्होरक्या – बलिष्ट अमेरिका आहे. या जात्यात आज अफगाणिस्तान भरडून निघाला आहे, तर इतर देश सुपात आहेत.

इतिहासाच्या या स्तिमित करणा-या वाटचालीचा वेध घेणारे पुस्तक.

+++++++++

लादेन,दहशतवाद आणि अफगाणिस्तान
मुझफ्फर हुसैन

पुस्तक प्रकार - वैचारिक लेख

विषय - ओसामा बिन लादेन, दहशतवाद आणि अफगाणिस्तान
यांच्याविषयी स्वतंत्रपणे व परस्परसंबंधांची माहिती
देणारे उपयुक्त पुस्तक लेखक-पत्रकार मुझफ्फर हुसेन यांनी
लिहिले आहे

+++++++++
द ब्रेडविनर,
परवाना (मूळ इंग्रजी पुस्तक "परवानाज जर्नी"),
शौझिया मूळ इंग्रजी पुस्तक "मड सिटी"
(३ स्वतंत्र पुस्तके)
मूळ लेखिका: डेबोरा एलिस
अनुवाद: अपर्णा वेलणकर

पुस्तक प्रकार - फिक्शन (कल्पित कहाणी)

ब्रेडविनर ही एका अकरा वर्षांच्या मुलीची गोष्ट आहे. अफगाणिस्तानात तालिबान्यांची दहशत असताना आपल्या कुटुंबाचं पोट भरण्यासाठी ती मुलाचे कपडे घालून उपजीविका करू पाहते. विपरीत परिस्थितीला तोंड देत पुढं सरकते.

परवाना - 2nd part of The breadwinner

शौझिया - 3rd part of The breadwinner

++++++++++++++

ग्रोइंग अप बिन लादेन
मूळ इंग्रजी भाषा लेखक/ शब्दांकन : जीन सॅसन
निवेदक: नज्वा बिन लादेन (ओसामाची प्रथम पत्नी) आणि ओमर बिन लादेन (ओसामाचा चौथा मुलगा)
अनुवाद: बाळ भागवत

पुस्तक प्रकार - आत्मचरित्र

विषय - ओसामाची पत्नी आणि मुलगा यांनी त्यांच्या खाजगी आणि गुप्त आयुष्याची दिलेली इत्थंभूत माहिती

मंगला गोडबोल्यांच पुस्तक सुचवा. बूकगंगावर बरीच आहेत. मी एकही वाचलं नाहीये.

मंगला गोडबोल्यांच पुस्तक सुचवा. >>> झुळुक

सुनिता बाईंवर पण आहे एक. मी वाचलेले नाही पण ते.

थॅन्क्स माधव. आज दादरला जाणारे. बघ्ते. अजुन असतील तर लिहा.

मंगला गोडबोलेंचं सुनिताबाई सुरेख आहे. त्या चांगलं लिहितात, तरी त्यांची बाकीची पुस्तकं आणि शैली बघता जरा शंका होती. पण त्यांनी सुखद धक्का दिला. अतिशय प्रगल्भ आणि जबाबदारीनं लिहिलंय. सुनिताबाईंना जास्तीत जास्त समजून घेऊन, तेवढ्याच समर्थपणे शब्दात उतरवण्यासाठी त्यांनी केलेले प्रयत्न वाचताना जाणवतात. ही खरं तारेवरची कसरत होती, पण त्यांना पेललीये.

थॅन्क्स वरदा. बूक गंगावरुन- आणि मी, ज्याचा त्याचा प्रश्न आणि गोफ मागवलीत आता.
सई, आणि मी, झुळुक वैगेरे वाचुन मग सुनिताबाई घेइन

...आणि मी , आणि झुळुक यांच्या जातकुळी ( जॉनर) वेगळ्या आहेत. आणि मी हे त्यांचे आत्मपर अनुभव आहेत तर झुळुक हे टिपिकल मध्यमवर्गीय विनोद आहेत वि आ बुवा, रमेश मण्त्री , मुकुण्द टांकसाळे धर्तीचे.

आयर्विंग वॅलेस यांचं ‘द मिरॅकल’ काल एका रात्रीत संपवलं. श्रद्धा आणि अंधश्रद्धा यांच्या खेळाची ही कथा आहे. व्हर्जिन मेरीचं दर्शन घडलेल्या बेर्नादत्तच्या (नंतर जिला संतपद मिळतं) लूर्द गावात घडणारी ही कथा आहे. तिथं 130 वर्षांनंतर घडणारा चमत्कार... शेवटच्या काही प्रकरणांमध्ये कथा वेगळं वळण घेते. रहस्यस्फोट होणार, लूर्दचं आणि त्याच्या नायिकेचं मूर्तिभंजन होणार, असं वाटत राहतं. पण त्याबाबत अपेक्षाभंगच होतो. लेखक शेवटी एक ‘चमत्कार’ घडवतोच. पण वाचत राहावी असंच वाटणारी ही कादंबरी आहे. मराठी अनुवाद छान झाला आहे. पण मुखपृष्ठावर अनुवादकाचा उल्लेखही नाही.
(‘द मिरॅकल’ - आयर्विंग वॅलेस. अनुवाद - जयवंत चुनेकर. प्रकाशक - मेहता पब्लिशिंग हाऊस. पाने - 498. किंमत - 450 रुपये. मार्च 2001मधील पहिल्या आवृत्तीचं सप्टेंबर 2015मध्ये केलेलं पुनःमुद्रण.)

बऱ्याच दिवसांनी रविवारी नेहमीच्या पुस्तक प्रदर्शनात गेलो. दोन-तीन जुनी पुस्तकं असावीत म्हणून निवडली. थोडं पुढं गेलं, तर साहित्य अकादमीचीही काही पुस्तकं आढळली. सहा-सात पुस्तकं घेऊन आलो. त्यातली दोन हातावेगळी झाली. त्यातलंच एक म्हणजे मालती जोशी यांचं ‘पाषाण’. पाच कथांचा संग्रह आहे. ‘आणखी एक देवदास’, ‘हद्दपार’, ‘सोबत’, ‘कलंक’ यांसह पुस्तकाचं शीर्षक असलेली पहिलीच कथा. पहिलीच दीर्घ - 38 पानांची.

सगळ्याच कथा मध्यमवर्गीय जीवनाच्या. महाराष्ट्राबाहेरच्या. स्थळांचे, गावांचे उल्लेख येतात ते मध्य प्रदेशातले. मध्यमवर्गीय जीवनाच्या असल्या तरी एकही कथा सुखान्त नाही. त्या शोकात्म असल्या, तरी आक्रोश करणाऱ्या नाहीत. काळीज कुरतडणाऱ्या, एक सल सोडून जाणाऱ्या, मनात हुरहूर लावणाऱ्या. त्यातल्या काही वाचताना मध्यापर्यंत आल्यावर आपल्यातला बनचुका वाचक शेवटाचा अंदाज बांधायला सुरुवात करतो. पण लेखिका आपल्या बनचुकेपणाला धक्का देत वेगळ्या वळणावर नेतात. झटकाही देतात काहीसा. सगळ्याच कथा आवडल्या. जुन्या आहेत; तरीही पुरेशा धीट आहेत.

लेखिकेचं हे (मराठीतलं?) पहिलंच पुस्तक हे अर्पणपत्रिकवरून कळतं. सुभाष अवचट यांचं मुखपृष्ठ चांगलं. का कुणास ठाऊक, आधी ते अनंत सालकर यांचं असावं, असं (उगीचंच) वाटलं.

(‘पाषाण’ - मालती जोशी, प्रकाशक - मॅजेस्टिक, पाने - 110, किंमत - 15 रुपये.)

बे-डर, पुस्तक प्रदर्शनात अशी चांगली पुस्तके अचानकच मिळून जातात त्यावेळी होणारा आनंद वेगळाच!

मला मुक्तिबोध आठवले.

हर्पेन आणि वरदा...

खरंय. प्रदर्शनातून अशी जुनी पुस्तकंच शोधत असतो. खूप चांगली (आणि महत्त्वाचं म्हणजे अल्प किमतीतली) मिळून जातात. (कै.) ल. ना. गोखले यांचं `सनसनाटी` (व्हीनस प्रकाशन) असंच एका प्रदर्शनात सापडलं. त्याच्या चार-पाच प्रती घेऊन, भेट देत राहिलो. `हे तुम्हाला कुठं सापडलं?`, असं मग त्यांनीही एकदा फोनवर विचारलं. गेल्याच महिन्यात `खंडाळ्याच्या घाटासाठी`ची पहिली आवृत्ती पुस्तकाच्या दुकानात मिळाली.

मालती जोशी यांचं नाव वाचल्यासारखं वाटत होतं, पण आठवत नव्हतं. आता लक्षात येतंय तेव्हा `किर्लोस्कर`-`स्त्री`मध्ये (आणि कदाचित `माहेर`मध्येही) वाचल्या असणार त्यांच्या कथा. त्यांच्या लिहिण्यात पण हिंदी लहेजा फारसा जाणवला नाही.

ल ना गोखले हे माझे शिक्षक....

ल. ना. गोखले यांचं फार काही वाचलं नाही. पण संग्रहात जे आहे, ते अप्रतिम. बाबासाहेब घोरपडे प्रबोधिनीचं `पत्रकारांसाठी मराठी` हे अप्रतिम शैलीपुस्तक गोखले आणि बा. सी. गुर्जर यांनी संपादित केलं आहे. दुर्दैवानं मराठी पत्रकारांनी त्याकडे पाहिलंच नाही. या पुस्तकाच्या प्रती कुठे मिळतात, हे कुणाला माहीत असल्यास अवश्य कळवावं.

ल. ना. गोखले यांनी `फोटो एडिटिंग`च्या दोनच तासिका घेतल्या. त्यात जे शिकवलं त्याला तोड नाही. तेवढ्या जोरावर मी त्यांचा शिष्य म्हणवून घेतो.

लनांनी ललित ल्हिलेच नसावे बहुधा. वृत्तप त्रीय संबंधित च लेखान त्यानी केले आहे. सनसनाटी हे वृत्तविश्वाबद्दलच आहे . लना रानडे इन्स्टिट्यूटचे प्रमुख असताना मी त्यांचा विद्यार्थी. व्याख्याते असण्या बरोबर कुशल प्रमुखही होते...

वाचून जवळ जवळ पूर्ण झालेलं पुस्तक. ‘मावळतीचे मृद्गंध’ - वसंत नरहर फेणे. या संग्रहातील ‘गर्टीचा पपा’ कथेतला हा परिच्छेद...

... सत्याकरिता म्हणून, न्यायाकरिता म्हणून दोन्ही बाजू सारखीच बदमाषी करीत होत्या. आणि त्यांच्या या साळसूद बदमाषीला साहाय्य करीत होती ती भाषा! हो भाषा! जी म्हणे माणसानं आपल्या भावना, विचार दुसऱ्यांना कळावेत म्हणून निर्माण केली. आणि इथं तर हे दोन्ही विद्वान वकील त्या भाषेचा बरोबर उलट कारणासाठी उपयोग करीत होते!

टिमोथी टॅकेटला तेव्हाच वाटलं - भाषा हे माणसाच्या बदमाषीचं सर्वांत मोठं हत्यार आहे. आणि त्याचबरोबर त्याच्या बदमाषीचा श्रेष्ठ पुरावाही आहे! तत्त्वज्ञान, विचारसरणी, कम्युनिझम, डेमॉक्रसी, युद्ध, शांतता सारं काही भाषाधिष्ठित. म्हणजे असत्याधारितच. म्हणून हे आणि असलं सारं खोटं आहे; खोटं नसलं तर उपरं आहे; किंबहुना सारं अनावश्यक आहे असं त्याला तीव्रतेनं वाटू लागलं. त्यानं स्वतःला यापासून दूर केलं; किंवा तो आपोआपच त्यापासून दूर झाला.

Sapiens: A Brief History of Humankind - by Yuval Noah Harari

सेपियन्स वाचले. पहिले ७० एक पानं खूपच मस्त माहिती आहे. नंतरचे पुस्तक साधारण ( काही प्रकरणं वगळता ) झाले आहे असे मला वाटते.

ओव्हरऑल जर काहीही माहिती नसणार्‍यांसाठी हे पुस्तक नक्कीच चांगले आहे. पण मला अजून खूप काही मिळेल असे वाटले ते काही साध्य झाले नाही. नंतर नंतर ते पुस्तक इंडस्ट्रीयल रिव्हलूशन वर जास्त भर देते. ( पान २०० नंतर, ते ऑलमोस्ट सगळ्यांना ज्ञात आहे.)

अर्थात धर्म आणि विज्ञान ह्यांच्या सांगडीवरील हरारीची मत, जी मध्ये मध्ये येतात ती मला पटली.

पुस्तकातील क्रोनोलॉजी ऑर्डर मध्ये ( इयर्स बिफोर टुडे ) मध्ये - भारताचा रेफरंस फक्त बुद्धाच्या वेळचाच आहे. २५००. पण २००० मध्ये हान एम्पायर चीन असे स्पेसिफिक उल्लेख आहेत. पण त्याही पूर्वी आपल्याकडे मगध एम्पायर तयार झाले होते. पोलिटिकल - सोशिओ इकॉनॉमिकल मध्ये भारत मिडल इस्ट पेक्षाही खूप पुढे होता. वगैरे उल्लेख यायला हवे होते असे वाटते. ( कारण लेखक मिडल इस्ट खूप काही लिहितो.)

एका नकाशात जिथे जिथे ९००० सालांपूर्वी अ‍ॅग्री रिव्होल्युशन झाले ( दोन चार जागा जिथे अ‍ॅग्री इकॉनॉमी सुरू झाली ) त्यात भारताचा भाग ढळक दाखवाला आहे. ( पान ७९ ) पण त्यावर खाली काहीही लिहिले नाही. माझ्यामते तिथे स्कोप होता.

सेपियन्स सुरूवात ते अगदी आजच्या कॅपिटलिस्टिक इकॉनॉमी एवढा मोठा कॅनव्हॉस असल्यामुळे बर्‍याच गोष्टी सुटल्या आहेत असे मला वाटले. ओव्हरऑल माझ्यासाठी पहिले ६० एक पान वगळता हे पुस्तक साधारण आहे. बट आय गेट इट की ते बेस्ट सेलर का आहे? कारण एकाच पुस्तकात माहिती मिळते.

तिसरी क्रांती - अरुण साधु वाचले. भाषा थोडी जड आहे. पण मला आवडले. खरेतर मीच बर्याच दिवसांनी मराठी पुस्तक वाचत होतो :-). बर्याच वर्षांनी मॉडर्न बुक डेपो डेक्कन ला गेलो होतो मागच्या महिन्यात त्यावेळी घेतले होते. तेथिल मराठी पुस्तकाचा विभाग बघुन वाईट वाटले. एकेकाळी बराच मोठा होता. असो चालायचेच..

'सेपियन्स' वरून आठ्वलं
नंदा खरे यांच 'कहाणी मानवप्राण्याची' म्हणून एक पुस्तक वाचलं होतं

त्यातही शेती, संस्कृती वगैरे खूप छान कव्हर केले आहे.

त्यांची बाकीची पुस्तकेही वाचनीय आहेत

हा प्रतिसाद धाग्याशी अवांतर आहे, पण राहवलं नाही >> राहवलं नाही म्हणजे काय? हा प्रतिसाद दिलास तर तुझ्यावर मी धावून येणार आहे की काय? ती तशीही तुलना नव्हती. नविन माहिती मिळत असेल तर कोण नाही म्हणणार?