निसर्गाच्या गप्पा (भाग ४)

कणकेचेच पोटीस.
भाजल्यावर (अर्थात गंभीर नसल्यास) पण लावता येते. तव्यावरच्या चपातीच्या वाफेचा चटका बसला तर बायका पटकन परातीतल्या कणकेला हात लावतात. अगदी नैसर्गिक आहे ते.

यावरुन आठवलं - लहानपणी पडणेझडणे चालूच असायचे - थोडंसंच खरचटणं / जखम असेल की एकदांडी / दगडीपाला हातावरच चुरुन लावायला सांगायची ही मोठी मंडळी...... लहानपणी डॉ. कडे फारसे गेल्याचे आठवतच नाही मला..... अजून काही वृद्ध मंडळी अभिमानाने सांगत असतात - अंगाला एकदाही सुई म्हणून लागली नाही - खरी भाग्यवान मंडळी......

तुम्हाला वाचुन आश्चर्य वाटेल पण आज मी सकाळी ऑफिसला निघताना चिमण्यांचा चिवचिवाट ऐकला. मला खरेच आजकाल पुण्यात चिमण्या औषधाला पण दिसत नाहीएत.

मी लकी आहे या बाबतीत. रोज सकाळी बेडरुमच्या खिडकीबाहेर दयाळ गातो. मेला ५.३०-६ वाजल्यापासुनच गळा तापवायला लागतो आणि माझी झोपमोड करतो

मला जाग आल्यावर पक्ष्यांचा किलबिलाट ऐकु आला की खुप वाईट वाटते. पक्षी गाताहेत म्हणजे आपण उठण्याची वेळ झाली. शांतता आहे म्हणजे अजुन थोडा वेळ झोपायला स्कोप आहे

शोभा मस्त फोटो आहे गं! कुठला आहे?
साधना, मेला ५.३०-६ वाजल्यापासुनच गळा तापवायला लागतो आणि माझी झोपमोड करतो>>>

कावळे कधी कधी रात्री भेसूर आवाजात ओरडायला लागतात. बहुतेक वटवाघळांचे आणि त्यांचे वाजलेले असते.
केनयातल्या लेक व्हीक्टोरियाच्या काठावर आणखी वेगळ्या तर्‍हेचे बगळे दिसतात. त्यांच्या डोक्याच्या मागे पण चोचीसारखा भाग असतो. रंगाने तपकिरी असतात. माझे आणि माझ्या मित्राचे घर समोरासमोर होते. आम्ही सर्वजण संध्याकाळी गप्पा मारायचो. तर आमचा आवाज आम्हाला ऐकू यातचा नाही, इतक्या मोठ्या आवाजात हे पक्षी घरावर बसून ओरडायचे. काही माझ्या घरावर काही त्यांच्या घरावर.
नुसती आवाजी. झटापट नसायची.
मित्राची बायको म्हणायची, लग्नाची बोलणी चाललीत. "स्थळा"तले दोष सांगितले जाताहेत. मानपानाच्या याद्या होताहेत... मग आम्ही त्यानुसार ते काय बोलत असतील त्याची कल्पना करायचो.
आणि हे चंदनेश्वर तर वाळत घातलेले मोजे, रुमाल अलगद पळवायचे. त्यांच्या घरट्यात ठेवायला.

शोभा, फोटोबद्दल चार शब्द ?!!!

>>>पक्षी गाताहेत म्हणजे आपण उठण्याची वेळ झाली. शांतता आहे म्हणजे अजुन थोडा वेळ झोपायला स्कोप आहे
शाहाणे पक्षी आहेत. त्यांना इथल्या पक्षांना शिकवायला फ्लोरिडात पाठवा. अंगणातल्या तळ्याभोवती रात्रीबेरात्री बदकं ओरडतात, त्यांना काही काळावेळ नाही. अगदी रांगेत चालून, रिच्युअल असल्यासारखं क्वॅक क्वॅक करत तळ्याभोवती प्रदक्षिणा मारतात. त्यांच्या जोडीला क्रेनपक्षी येतात. ते केकाटले की शेजारच्या विद्यार्थ्यांच्या वीकएंड पार्टीतला स्टिरिओ बरा, असं वाटायला लागतं. शेवटी काय, परिसर पंखवाल्या केकाट्गटाचा. आपणच उपरे म्हणून काही करता येत नाही.

त्यांना इथल्या पक्षांना शिकवायला फ्लोरिडात पाठवा. अंगणातल्या तळ्याभोवती रात्रीबेरात्री बदकं ओरडतात, त्यांना काही काळावेळ नाही. अगदी रांगेत चालून, रिच्युअल असल्यासारखं क्वॅक क्वॅक करत तळ्याभोवती प्रदक्षिणा मारतात. त्यांच्या जोडीला क्रेनपक्षी येतात. ते केकाटले की शेजारच्या विद्यार्थ्यांच्या वीकएंड पार्टीतला स्टिरिओ बरा, असं वाटायला लागतं. शेवटी काय, परिसर पंखवाल्या केकाट्गटाचा. आपणच उपरे म्हणून काही करता येत नाही.>>>>>>>>>>>>>

मृण्मयी

दिनेश, तुम्हाला बरेच दिवस सांगणार होते पण लक्षात राहातच नव्हते. मागे तुम्ही कुठल्यातरी झाडावर बसल्यावर कावळाही चांगला ओरडतो म्हणुन लिहिलेले. मी कावळ्यांचे वेगवेगळे आवाज ऐकलेत हल्ली. काही कावळे तर चक्क कोंबडीसारखे नुसतेच कॅक कॅक करतात. ऐशुच्या मते त्यांचे घसे बसले असावेत. आता तर कावळे कावळ्याचे सोडुन बाकीचेच आवाज काढताना दिसतात. असला विचित्र आवाज कोण काढतय म्हणुन खिडकीबाहेर डोकवावे तर कावळा ओरडतोय बिचारा. माणसांचे अन्न खाऊन खाऊन पक्षी व प्राणी बदलताहेत असे माझे हळुहळू मत होतेय.

मी ह्या धाग्याला रोज रिलिजसली भेट देते, पण शेअर करायला काहीच माहिती नसते, म्हणुन एक मुक वाचक आहे मी. काल दिनेशदांची आणि मग जागुची पोस्ट वाचुन मलाही आज धोक्याची सुचना लिहाविशी वाटली.

माझ्याकडे एक फिकट हिरव्या आणि पांढर्‍या रंगाची डिझाइन असलेलं शोभेचं रोपटं आहे. ते अनेक महिने लिविंगमधे होतं. नंतर काही पानं वाळली म्हणुन मी हाताने तोडली. तेव्हा बाजुच्या पानांमधुन आलेला रस बोटांना लागला आणि झोंबला. मी बोटं लगेच धुतली, पण धुताना तो रस सगळ्या बोटांना पसरला. रस लागल्यापासुन २ मिनिटात बोटं खाजायला लागली, ५-७ मिनिटात प्रचंड आग व्हायला लागली आणि साधारण ४५ मि ते १ तासात बोटांना ब्लिस्टर्स आले. हा त्रास इतका असह्य झाला कि dermatologist क्डे जावं लागलं आणि जवळ जवळ २-३ आठवडे बोटांना इरिटेशन, स्कीन निघणं असं काहीतरी होत होतं. तेव्हापासुन मी इतका धसका घेतला आहे कि तुळशीला सुद्धा ग्लव्हज शिवाय हात लावत नाही, सो लोकहो सावधान. ही रोपं फार कॉमनली सगळीकडे दिसतात. मी फोटो टाकेनच, म्ह़णजे तुम्हालाही यापासुन सावध रहाता येइल. बागकाम करताना काळजी घ्या.

मनिमाऊ, हे वाचुन मला विज्ञान-कम्-गुढकथा वाचल्यासारखे वाटले एकदम.

आपण शोभेची म्हणुन ठेवतो ती रोपेही कित्येकदा विषारी असु शकतात, फक्त आपल्याला माहित नसते. डायफनबेकिया खुप जणांकडे असते. त्याची पाने तोडल्यावर निघणारा रस विषारी असतो हे आम्हाला कलबागसरांनी सांगितलेले. रुईच्या पानांचा डिंक, एरंडाच्या फळांचा स्त्राव इ. पण थोडेफार विषारी असतात. त्यामुळे काळजी घेतलेली बरी असते. दिनेशनी लिहिल्याप्रमाणे झाडांपासुन निघणा-या स्त्रावांपासुन आपण सावध राहिलेले बरे.

कावळे उत्कृष्ट नकलाकार असतात असं माझंही मत आहे. कारण ते अनेक आवाजांची नक्कल करू शकतात. माझ्या ऑफिसच्या इथे पिंपळाच्या झाडावर एक कावळा बसायचा; खालून मांजर गेलं की तो त्याच्या ओरडण्याची नक्कल करायचा, बिल्डिंगचं काम चालू होतं; कामगारांनी काही ठोकाठोकी केली की हा तसा आवाज काढायचा!
एकदा ३/४ लोकं खाली उभे राहून जरा मोठ्या आवाजात बोलत होते; तर हा शहाणा कावळा त्यांच्या बोलण्याची अगदी सही नक्कल करत होता!
त्याशिवाय त्यांचा ग्रूप सेन्स खूप चांगला असतो. थव्यातल्या एखाद्या कावळ्याला माणसापासून काही इजा वगैरे झाली तर इतर कावळे त्या माणसाला नको जीव करून टाकतात. किंवा एखादा कावळा मेला तर बराच काळपर्यंत ते कावकाव करून शोकसभा घेऊन श्रद्धांजली व्यक्त करतात!

थव्यातल्या एखाद्या कावळ्याला माणसापासून काही इजा वगैरे झाली तर इतर कावळे त्या माणसाला नको जीव करून टाकतात

माझा मामा त्याच्या लहानपणी खुप व्रात्य होता. त्याने एकदा कावळ्यांची अंडी घरट्यातुन काढुन फोडलेली. त्यानंतर जवळजवळ वर्षभर त्याला त्या रस्त्यावरुन जाता आले नाही. तो तिथे आला की कावळे कुठुनतरी अवतिर्ण व्हायचे आणि डोक्यावर टोच्या मारुन हैराण करायचे.

साधना, अगं खरंच घाबरायला झालं होतं मला. एवढं होवुनही मी ते रोप अजुन टाकलं नाही. छान दिसतं ते. मोह सुटत नाही.

मृण्मयी

मने त्या झाडाचा फोटो नक्की डकव येथे
साधना, शांकली छान माहिती.

हे का गं???

नाही. हे नाही. अगं लिविंगमधे खुप कॉमनली असतं. आता दिवाळीत आई आली तेव्हा तिने रागाने कट केलं होतं. सध्या वाढलं तरी तसं छोटंच आहे. थांब नाव विचारते तिला फोन करुन.

डंब केन नाव म्हणे त्याचं. गुगलवर बघितलं. त्याचं टायटलच - poisonous house plant असं आहे. प्लान्टस घेताना नाव विचारत नाही मी, त्याचा हा परिणाम. नाव माहित असतं तर गुगललं तरी असतं आज पर्यंत कधी. या पुढे नाव विचारल्याशिवाय आणि गुगलल्याशिवाय नो गार्डन.

हे शाणं आहे, एक गोडु.

आणि

आग्गं मने त्या पॉईझन प्लांटचं फोटो दे नाSSSsss.....

अगं मने मी ते खाजखुजलीचं झाड टाकलंय वर.. जागूसाठी.

आणि तुझे डंब केन म्हणजेच डायफनबेकिया. पाने दिसतात सुरेख पण पानांचा चिक विषारी असतो.

चातका dieffenbachia म्हणुन सर्च मार. खुप कॉमन आहे हे रोप.

शांकली, कावळ्यांबद्दल नवीनच काहितरी वाचतोय. मी अंड्यावर बसलेल्या कावळीबद्दल लिहिले होते.
आमच्याकडे थोडे वेगळे असतात कावळे. त्यांचा गळा आणि पोट पांढरे असते आणि आकार निदान दिडपट. आवाजही कर्कश असतो. पण सहसा माणसांच्या जवळ येत नाहीत (पिंडाचे वगैरे काम करावे लागत नसेल)

मनिमाऊ, एक ब्रिटल म्हणून पण असेच खाजरे झाड असते.
साधना, मला पण या झाडाचा चांगलाच प्रसाद मिळाला होता.

एक माहिती आहे का ? उसाच्या वगैरे पानावरचे जे काटे असतात ते जवळजवळ काचेसारखेच असतात. म्हणून तर टोचतात. म्हणजे माणसाने काचेचा शोध लावायच्या आधी, झाडांनीच लावला होता.

dieffenbachia म्हणुन सर्च मार. खुप कॉमन आहे हे >>>>>>>>>
http://www.google.co.in/search?hl=en&nord=1&q=dieffenbachia&gs_sm=&gs_up...

दिनेश, उसाचे काटे टोचत नाहीत तर सरळ कापतातच उसाच्या फडात काळजी न घेता जोरात घुसले तर दंडांवर कापले जाते.

दिनेश हे झाड मी आंबोलीला पाहिले. त्याला वर गोल हिरवी बोंडेही आलीत पाहा. आईने ह्याला ती खाजकुयली म्हणते सांगितले. ऐशु मॅडम हिमाचलची सफर करुन आल्यात, त्यांनी बिच्चुबट्टी म्हणुन सांगितले. अर्थात ह्याचा स्पर्शही एकदम भारी आहे, मस्त खाज सुटते यावर दोघींचेही एकमत झाले.

अरे हे प्लांट तर अगदी लहानपणी खुप म्हणजे खुपच वेळा हाताळले आहे.... यांना डहाळ्या नसतात्...एका खोडावर एकावर एक मोठी लांबट पानेच फक्त.....अगदी याची पाने ब्लेडने चिरली सुध्दा होती खेळताना...त्या वेळी असंकाही जाणवलं नाही....आता या झाडांना काय झालं?

धन्स साधुतै,गिरी...

पण सहसा माणसांच्या जवळ येत नाहीत (पिंडाचे वगैरे काम करावे लागत नसेल) >

चातका, काहीजण जास्त सेन्सिटिव असु शकतात नाही का?

माझ्या आठवणीप्रमाणे याची पाने तोडल्यावर पाढ-या रंगाचा चिक गळतो खोडातुन आणि तो साधारण विषारी असतो पण जीव वगैरे जाण्याइतका नाही. मनीमाऊला जरा जास्तच त्रास झाला. कदाचित त्या पर्टिकुलर झाडात विषारी गुण जास्त असावा.