मनाचे श्लोक – चित्रपटाच्या नावावरून चालू असलेला वाद

तिथले प्रतिसाद इथे कॉपी पेस्ट करतो

पुण्यात चित्रपटगृहाच्या बाहेर लाइव्ह चित्रपट
https://www.facebook.com/reel/2023374338423503
चित्रपटाच्या फक्त नावाला आक्षेप आहे.चित्रपट इतिहास पुस्तके

सेन्सॉर बोर्ड , नावं नोंदवणारी संस्था यांच्यावर याच लोकांना बसवून टाका एकदा. उद्या मुलांच्या नावांना पण आक्षेप घ्यायला लागले की भरून पावलं.

महाराष्ट्राची सांस्कृतिक राजधानी पुण्यनगरी सध्या अगदी झळाळून उठली आहे.

मायबोलीवर सुद्धा वादविवादात कोणी रचून काही सांगत असलं की या चित्रपटाचं जे नाव आहे, ते तुम्ही रचताय का असं विचारलं जायचं. यापुढे कोणी तसं विचारू नका. मायबोलीवर सुद्धा मोर्चा येईल. यांची आम्रविकेत शाखा (म्हणजे शाहरुख नाही - शाखा म्हणजे फांदी , पारंबी ) असेलच.
Submitted by भरत. on 12 October, 2025 - 17:29

मनाचे श्लोक ची काय कॉन्ट्रोवर्सी आहे मला माहित नाही म्हणजे मी त्याच्या खोलात शिरले नाहीये.

तूर्तास राजकीय/ धार्मिक/ जातीय भावना, त्या दुखावलेली माणसे किंवा त्या दुखावण्याचे (?) निमित्त ठरलेले ह्या बाजूला ठेवू या.

या आधी सुद्धा अनेक वेळा जाणवलं होतं, पण काल बघितलेलं शिकायला गेलो एक
नाटक किंवा मनाचे श्लोक नावाचा चित्रपट, ह्या लागोपाठ आलेल्या दोन गोष्टींमुळे ही पोस्ट लिहायची ठरवली.चित्रपट इतिहास पुस्तके

कॉपी राईट - एखाद्या कलाकृतीवर/ साहित्यावर ते या जगात आणणाऱ्या / निर्माण केलेल्या व्यक्तीचा / संस्थेचा त्यावर असलेला अधिकार. त्याचा वापर करायचा असेल ( ह्यात शीर्षक, ओळी सर्व आले) तर त्या मूळ लेखकाची/ निर्मात्याची अनुमती घ्यावी लागते.

ही व्यावसायिक मंडळी जे स्वतः च्या कॉपी राईट बद्दल जागरूक असतात त्यांना आधीच्या थोर, लोकप्रिय , रूढ ( त्या तशा आहेत म्हणूनच ह्यांना वापरायच्या असतात ) कलाकृती/ साहित्यातील अंश व्यावसायिक गोष्टींसाठी वापरताना त्यांच्या कॉपी राईट चा जराही विचार मनात येत नाही ?
बरं ते आहे तसे न वापरता त्याचा अपभ्रंश करून/विपर्यास करून easy punches (आणि त्यातून होणारा आर्थिक लाभ) मिळवितात.
का? तर आज ती मूळ मंडळी जिवंत नाहीत म्हणून?

असे सोपे मार्ग अवलंबिण्यापरीस स्वतःची कल्पकता वाढवा, जास्त अभ्यास करा आणि अशा कुठल्याही कुबड्या न वापरता स्वतःचा (ओरिजनल ) कंटेंट तसा तयार करा.
Submitted by छन्दिफन्दि on 13 October, 2025 - 01:22

असे सोपे मार्ग अवलंबिण्यापरीस स्वतःची कल्पकता वाढवा, जास्त अभ्यास करा आणि अशा कुठल्याही कुबड्या न वापरता स्वतःचा (ओरिजनल ) कंटेंट तसा तयार करा.>>> +१
Submitted by प्राजक्ता on 13 October, 2025 - 02:22

मनाचे श्लोक ची काय कॉन्ट्रोवर्सी आहे मला माहित नाही म्हणजे मी त्याच्या खोलात शिरले नाहीये.
>>>>>
चित्रपटात हिरोईनचे नाव मना (की मनवा?) आहे आणि हिरोचे नाव श्लोक आहे अश्या अर्थाने मनाचे श्लोक केले आहे.
चित्रपट लिव्ह इन रिलेशनशिपवर असून मूळ मनाचे श्लोक सोबत चित्रपटाचा दूरदूरपर्यंत संबंध नाही. निव्वळ आपल्या फायद्यासाठी "मनाचे श्लोक" हे नाव वापरले आहे.चित्रपट इतिहास पुस्तके

असे मी एके ठिकाणी वाचले.

हे जर खरे असेल तर .. हे करायची गरज नव्हती, उगाचच खोडसाळपणा केला आहे असे प्रथमदर्शनी वाटते. संबंधितांनी आक्षेप घेतला असेल तर आपला पाणचटपणा कबूल करत नाव बदलायला हरकत नाही. तसेही जो मूळ हेतू होता तो साध्य झाला आहे. वाद निर्माण होऊन मार्केटिंग झाली आहे. कदाचित निर्मात्यांनीच वाद पेटेल हे बघितले असेल अशीही शक्यता आहेच.

बाकी माझ्या पर्सनली काही भावना वगैरे दुखावत नाहीत..पण तटस्थपणे विचार करता जे वाटले ते वर लिहिले. कारण हल्ली अभिव्यक्तिस्वातंत्र्य नावावर खोडसाळपणा करणारे सुद्धा बरेच झाले आहेत. आणि त्याचा फटका जेन्युइन लोकांना बसतो.
Submitted by ऋन्मेऽऽष on 13 October, 2025 - 02:33

चित्रपटात हिरोईनचे नाव मना (की मनवा?) आहे आणि हिरोचे नाव श्लोक आहे अश्या अर्थाने मनाचे श्लोक केले आहे. >> व्याकरण चुकलंच आहे.

भन्नाट क्रिएटिव्हिटी (?)

इतका टुकार/ पाणचट विचार शीर्षकामागे असेल तर चित्रपट कसा असेल... वरवरचा असेल.चित्रपट इतिहास पुस्तके
Submitted by छन्दिफन्दि on 13 October, 2025 - 02:55

व्याकरण चुकलं हे बरोबर लिहिलंत छंदीफंदी. मनवाचा श्लोक किंवा तिला मना म्हणत असतील तर मनाचा श्लोक असं हवं होतं, हे मी वाचलं असंच कुठेतरी. पोस्ट दोन तीन वाचल्या, सिनेमा काढलेल्यानीही एक पोस्ट टाकलीय त्यापैकी नक्की कुठल्या पोस्टखाली ही कमेंट वाचली आठवत नाहीये.

सेन्सॉर बोर्डाने पास करताना हा मुद्दा लक्षात न घेता पास केला असेल तर कायदेशीर मार्गाने जायला हवं, तोडफोड करण्याला विरोध, चुकीचा मार्ग.

मनाचे श्लोक वाचल्यावर रामदासस्वामी आणि ते श्लोकच आठवतात.
Submitted by अन्जू on 13 October, 2025 - 03:29

एक टुकार चित्रपट आणि त्या चित्रपटाला असली प्रतिक्रिया देणारी तितकीच टुकार माणसे. चित्रपट इतिहास पुस्तके

म्हणजे कशाला तरी क्वालिटी असावी की.

दिवसेंदिवस अवघड होत चाललं आहे एकूण.

आधीच रामदास बदनाम आहे. म्हणजे बोहल्यावरून पळून गेला म्हणून नाही. तर शिवबाचा न-गुरु असल्याबद्दल. तिकडे तर विचारूच नका. वेगळ्याच प्रतलावर लोक भांडत असतात.

नशीब इथे कुणी एकेरी उल्लेख करू नका अशी हिन्दी संवेदना घेऊन पिडणारे लोक नाहीत.

गावोगावी मारुतीच्या देवळांसमोर हा चित्रपट फुकट दाखवला तरी लोक बघणार नाहीत. नाव मग मनाचे श्लोक असले काय किंवा मनसमझावन असले काय.चित्रपट इतिहास पुस्तके
Submitted by रॉय on 13 October, 2025 - 03:39

जेव्हा अभिव्यक्तीस्वातंत्र्याचा प्रश्न येतो तेव्हा त्या पिक्चरचा दर्जा, कॉपीराइट हे मुद्दे दुय्यम होतात. मुळात इथे कॉपीराटचा काही संबंध नाही. रामदासस्वामींनी मनाचे श्लोक लिहीले त्याला तीनशेहून अधिक वर्षे झाली. या पिक्चरचे नाव ते दिले म्हणून उद्या मृण्मयी देशपांडेने मनाचे श्लोक लिहीलेत असे कोणी समजणार नाही. इतक्या जुन्या आणि इतक्या प्रचलित गोष्टीचे नाव वापरणे ही एक प्रकारे ते नाव लोकप्रिय असण्याला दिलेली दाद असते. दुसरा मुद्दा पिक्चर बंडल असेल हा. असेल. बंडल पिक्चर काढणे कधीपासून शो बंद पाडण्याइतके सिरीयस झाले?

यावर आउटरेज दाखवणार्‍या पब्लिकला मुळात कॉपीराइट, दर्जा ई मुळे राग आलेला नाही. त्यांना आपली पॉवर दाखवायची संधी मिळाली, ती ते दाखवत आहेत. मनाचे श्लोक, आनंदवनभुवनी सारखी गाणी आणि मारूती स्तोत्र हे सगळे भारी आहे. मला रामदासस्वामींबद्दल आदरच आहे. पण हे नाव पिक्चरकरता वापरल्याने त्यांचा अपमान कसा होतो मला समजत नाही. आणि झाला, तर सेन्सॉर आहे, कायदा आहे. तो वापरा. ज्या लोकांनी, गटाने याला विरोध केला आहे त्यांना अनुकूल सरकार आहे. मग रस्त्यावर येण्याची गरज काय आहे?

That said, या बंदीच्या मागणीवर टीका करणार्‍या अनेकांनी पूर्वी अभिव्यक्तीस्वातंत्र्यावर बहुताश सोयीस्कर भूमिकाच घेतलेली आहे. "अभिव्यक्तीस्वातंत्र्य वगैरे ठीक आहे. पण..." असे वाक्य जर तुमच्याकडून यापूर्वी इतर कोणत्याही "अपमान" केस मधे आले असेल तर तुमचा सध्याचा पुळका तात्कालिक आहे.
Submitted by फारएण्ड on 13 October, 2025 - 03:57

इतक्या जुन्या आणि इतक्या प्रचलित गोष्टीचे नाव वापरणे ही एक प्रकारे ते नाव लोकप्रिय असण्याला दिलेली दाद असते >>
किंवा सहज सोपा मार्ग ज्यामुळे आपला फायदा होईल. म्हणूनच ना ! म्हणजे ह्यात त्या लेखकाची मर्यादा उघडी पडतेच ना!

तीनशे वर्षांपूर्वीचे आहेत, copyright कक्षेच्या बाहेरील म्हणून आपल्या फायद्यासाठी काहीही कसंही वापरा...

बरं, पाश्चात्य संस्कृतीला अंगिकारून त्याला प्रमोट करणारे चित्रपट बनवायचे आणि त्याकडे प्रेक्षकांचे लक्ष वळावे म्हणून तीनशे वर्ष जुन्या(?) श्लोकांचा आधार घ्यायचा .. height of hypocrisy आहे. चित्रपट इतिहास पुस्तके

साने गुरुजींच्या प्रार्थनेच काय?

या नुकत्याच दोन (सलग) समोर आलेल्या गोष्टी होत्या म्हणून त्यांचा उल्लेख केला पण बरेच वेळा असे होत असते.

अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य हा मुद्दा महत्वाचा आहेच पण आता वरच्या माझ्या मूळ पोस्टशी त्याचा संबंध नाही .
माझा मुद्दा लेखक/ दिग्दर्शक/ निर्माते काढत असलेल्या पळवाटांविषयी/ शॉर्ट कट विषयी आहे. तसेच ते ज्या मूळ कंटेंट चा ( स्वतःच्या व्यवहारिक फायद्यासाठी ) वापर करून घेतात / प्रसंगी त्याचा विपर्यास करतात त्या मूळ लेखकाप्रती साधी कृतज्ञता ही न दाखवण्याचा आहे.
Submitted by छन्दिफन्दि on 13 October, 2025 - 04:58

प्रत्येकाचे विचार आणि प्रत्येकाचे निकष वेगळे असतात.
ज्या गोष्टींनी एखाद्याच्या भावना दुखावल्या जात नाहीत त्या गोष्टींनी इतरांच्या दुखावल्या जाऊ शकतात.. आणि व्हायसे वरसा

त्यामुळे भावना दुखावल्याच नाही गेल्या पाहिजेत असे आपण सर्वांच्या वतीने म्हणू शकत नाही. त्यानंतर विरोध निषेध कसा करायचा यासाठी कायदे आहेत.

ते कारण बावळट आहे हे तुमचे मत झाले. अर्थात ते मांडायला काहीच हरकत नाही. आणि भावना दुखावून घेणाऱ्यांना मूर्ख ठरवायचा तुमचा अधिकार मान्य आहेच.

पण जर ती लोकं कायदेशीर पद्धतीने विरोध करत असतील, तोडफोड न करता सेन्सॉरशिपची मागणी करत असतील तर त्यांचाही तो हक्क नाकारू शकत नाही. पुढचे कोर्टावर आणि कायद्यावर सोडून द्यावे.

असा कसा सरसकट कायदा करणार?
ते केस टू केस च ठरवावे लागेल.
नाहीतर ती हुकूमशाही झाली.
कोणी काही करेल, तुम्ही त्रास करून घ्यायचा नाही.

किंबहुना उद्या जर तुमच्या माझ्या भावना दुखावल्या तर त्यावेळी कोणाकडे दाद मागणार हा प्रश्न पडेल..

दुसऱ्यांच्या अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यावर घाला घालणाऱ्यांना कायदा भीक घालणार नाही.
>>>>>>

हो, पण हे कायद्याला ठरवू द्या
तुम्ही त्यांच्या वतीने ठरवत असाल तर तुम्ही तेच करत आहात जो आरोप तुम्ही दुसऱ्यांवर करत आहात.

पोळी भाजायचा प्रकार आहे
>>>
अमितव
+७८६
मत क्रमांक ३
आपल्याकडे सध्या भावना दुखावणारे आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य धोक्यात येणारे असे दोन गट तयार झाले आहेत.
त्यांचा फायदा उचलला जात आहे.

वाद वगैरे निर्माण करून पब्लिसिटी मिळवणे हे हिंदीत होते पण हे मराठीच्या बजेटला न झेपणारे प्रकरण आहे.
>>>>

हे नाही समजले. आय मीन असे का वाटले?
वाद निर्माण करायला कुठे काय बजेट लागते. आणि वादाचा फटका बसेल म्हणत असाल तर सध्याचे काही सन्माननीय अपवाद सोडल्यास असे मराठी चित्रपट कधी येतात आणि कधी जातात हे सुद्धा कोणाला समजत नाही. थिएटर मध्ये भलेभले मराठी चित्रपट सुद्धा चालत नाही आणि हा ओटीटीवर जरी लोकांनी नाव कानावर आले असल्याने पाहिला तरी वाद फायदेशीर ठरेल.

याउपर आता बातमीदार बातमीच्या शोधात स्वतः जाऊन जाऊन यांचे इंटरव्ह्यू घेत असतील आणि हे सटासट देत सुटले आहेत. शॉर्ट्स आणि रीळचा जमाना आहे. त्या माध्यमातून जाहिरात व्हावी असे मटेरिअल स्वतः फार कष्ट न घेता धडाधड तयार होत आहे.

सिनेमा बघण्याची उत्सुकता तयार झाल्याचे वातावरणही अजिबात नाही.
>>>>
हो, ते स्टारपॉवर असल्याशिवाय होणे अवघड.
पण मराठी चित्रपटांबाबत जी एक रड असते की मार्केटिंग बजेट नसल्याने म्हणा कोणापर्यंत चित्रपटाचे साधे नाव देखील पोहोचत नाही. ते आता पोहोचले आहे. पुढे चित्रपट कसा आहे त्यावर त्याचे नशीब.

<<<< थिएटर बुक झालेत, शो लावलेत पण ते झालेच नाहीत तर त्याचे नुकसान सोसणे>>>>
हा एक मुद्दा आहे. पण यात निर्मात्याचे वितरकाचे काय नुकसान होते की याचा इन्शुरन्स असतो की आणखी काही याची माहिती काढावी लागेल.

साजिरा, सेन्सॉर बोर्डाला देव बनवू नका.
त्यांचाही चुका करायचा आणि नंतर त्या सुधारायचा हक्क अबाधित राहू द्या

(याचा अर्थ या केस मध्ये ते चुकले असे म्हणायचे नाहीये)