म्हातारीनं दचकून पाहिलं. भिंतीला लागून असलेल्या जुनाट, लाकडी कपाटातून तो आवाज येत होता. म्हातारीची नजर पडताच, पुन्हा त्या कपाटात खडखडाट झाला. बंद दारं जोरजोरात हलू लागली. म्हातारीनं भयभीत होऊन सिध्दांतकडे पाहिलं. तोही स्तब्ध नजरेनं तिकडेच पाहत होता. कपाट खडखडत राहिलं. त्याची नीट न बसलेली कडी उघडली गेली. म्हातारी डोळे वासून एकटक पाहत होती. आणि.. एकदम कपाट उघडलं गेलं. तो प्रकार अनपेक्षित होताच ; पण.. सिद्धांतने हातातील टॉर्चचा उजेड आत टाकताच दिसलेलं दृश्य भयानक होतं. कपाटात एक प्रेत होतं. एका लहान मुलीचं. फिकुटलेलं. काहीतरी किंचाळून म्हातारी धडपडत मागे सरली ; पण प्रकारातील भयानकता इथेच संपत नव्हती. त्या मुलीचे डोळे खाडकन उघडले. ते मोठे, बुबुळ नसलेले, पांढरेफटक डोळे म्हातारीवर खिळलेले. मग फळीवर कललेलं तिचं डोकं वर झालं. आणि एकदम तिने बाहेर उडी घेतली. ती, भेसूरपणे हसू लागली.
"आजीबाई.. ओळखलं का मला."
"अं..अं नन्न." म्हातारीच्या तोंडून काहीतरी कण्हल्यासारखा आवाज आला.
"कित्ती वाईट्ट आहेस गं तू. असं वागलीस माझ्याशी." ती म्हणाली. उद्विग्न स्वरात.
"नाही.. नाही. माझ्याकडून चूकीने तसं घडलं. मी मुद्दाम नाही काही.."
"पण माझी तुला फिकीर नव्हतीच ना. माझं काहीही झालं तरी, तुला काहीच वाटणार नव्हतं." त्या आवाजात दु:ख, खिन्नता होती."
"नाही.. तसं."
"बस्स.." रागाने किंचाळून ती तरातरा चालत म्हातारी जवळ आली. आणि तिनं म्हातारीच्या अंगावर झेप घेतली. तिची पांढरीफटक, अणकुचीदार नख्यांची बोटं म्हातारीच्या गळ्याभोवती आवळली गेली. डोळे घट्ट मिटून सिद्धांतने मान फिरवली. काहीच क्षणात म्हातारी गतप्राण झाली. पिंकी उठून सिद्धांतकडे वळली.
"थॅंक्यू, सिद्धू." ती म्हणाली. सिद्धांतने हलकेच मान हलवली. दोघांचे डोळे पाणावले होते.
" जाते..." असं म्हणून ती अदृश्य झाली.
___
त्यादिवशी म्हातारीशी बोलून घरी परतल्यानंतर, सिद्धांतने मनाशी काहीतरी ठरवलं होतं. त्या रात्री, तो कुलूप काढून त्या खोलीत शिरला होता. त्याला पिंकी भेटली होती. किती वर्षांनी ! त्याने पिंकीची मागितली होती. त्याचा गुन्हा नसला, तरी त्याच्या घरीच "ती" दुर्घटना घडली होती. आणि नेमका कुणाचा गुन्हा होता हे त्याला जाणून घ्यायचं होतं. पिंकी कडून त्याला जे समजलं, ते अनपेक्षित आणि धक्कादायक होतं.
___
अठरा वर्षांपूर्वीची गोष्ट.. सिद्धू आणि पिंकी. अत्यंत द्वाड मुलं. सुट्टीच्या दिवशी तर पिंकी आणि सिद्धूचा, पूर्ण दिवस घरभर दंगा चालायचा.
म्हातारीचा, म्हणजेच ताराबाईचा सिद्धांतच्या कुटुंबाशी चांगलाच घरोबा होता. वरचेवर ती त्यांच्या घरीच असायची. ताराबाई मोठी कजाग आणि शिघ्रकोपी. लोक तिला जरा वचकूनच असत.
मुलं दंगामस्तीत करताना तिला बरीच सतावत. तिची टर उडवत. तिला सहाजिकच सहन व्हायचं नाही. म्हातारी त्यांच्यावर कधीकधी रागावायची. खेकसायची. पण मुलं कुठं मनावर घेतात ?
असंच एका दिवशी, सिद्धांतच्या घरी कसलासा कार्यक्रम होता. गावातील लोकांची वर्दळ सुरू होती. म्हणून सिद्धू आणि पिंकीने, लपाछपी खेळायचं ठरवलं. कुणाला त्रास नको म्हणून.
घरात कार्यक्रम, म्हणून ताराबाईचीही गडबड सुरू होती ; पण नेमकी पिंकी आपल्याला लपविण्यासाठी तिच्याच मागे लागली. ताराबाईनं तिला शांतपणे समजावून पाहिलं. जरा दटावून पाहिलं ; पण ती काही ऐकेना. मनातून चांगलीच चिडलेली ताराबाई मनाशी काहीतरी ठरवून तिला घरातील स्टोअर रूममध्ये घेऊन आली. तिथल्या लाकडी कपाटात तिनं पिंकीला दडवलं. आणि सवयीनं हलकीशी कडी लावून ती घाईघाईने बाहेर पडली. दार तिने लोटून घेतलं. आपल्या हातातील काम उरकल्यावर पिंकीला बाहेर काढावं, किंवा सिद्धूला सांगावं असं तिने ठरवलं ; पण पुढे कामाच्या गडबडीत ते सारंच विसरली.
(पिंकीच्या तोंडून सिद्धांतला कळालेला वृत्तांत इथपर्यंतच. पुढच्या गोष्टी त्यालाही ठाऊकच होत्या.)
बऱ्याच वेळानं, थकून सिद्धांत सगळ्यांना विचारायला लागला. बायका तिला इथं तिथं पाहू लागल्या ; तेव्हा ताराबाईच्या ध्यानात आलं. ती हादरली.
एकदा तिला वाटलं, पटकन जाऊन पिंकीला बाहेर घ्यावं ; पण मग स्वतःचा विचार मनात आला. कुणाच्या नकळत जाऊन पाहणं जवळपास शक्यच नव्हतं. त्यात गुदमरून पोरं चक्कर येऊन पडली असेल, तर तिला एकटी बाहेर कशी काढणार ? लोकांना काय सांगणार ? शेवटी ती गप्पच बसली.
बराच वेळ पिंकी सापडेना. साऱ्यांनाच ती गोष्ट समजली. लोकांनी घरात शोधाशोध केली. बऱ्याच वेळानं जेव्हा स्टोअर रूममध्ये ती सापडली, तेव्हा इतकावेळ हवे शिवाय गुदमरल्याने तिचा मृत्यू झाला होता. खरंतर ती मुळातच जरा नाजूक प्रकृतीची होती.
तिला त्या खोलीतील कपाटात कुणी बंद केलं, हे कुणालाच, कधी समजू शकलं नाही.
___
त्या घटनेच्या काही दिवसांनी सिद्धूच्या आईवडलांना घरात काही काही गोष्टी जाणवू लागल्या. -ताराबाईने तर त्या दिवसापासून त्या घरात येणं-जाणं बंदच केलेलं. - खरं खोटं करण्याच्या फंदात न पडता सिद्धूच्या आईवडिलांनी गावातल्या मांत्रिकाला बोलावून घरात काहीबाही गोष्टी केल्या. त्यानंतर, तो प्रकार कमी झाला असावा.
त्या घरात जीव सोडलेल्या पिंकीचा आत्मा तिथेच राहिला होता. त्या चिमुकलीलाही जीवनाची आसक्ती असणारच. आणि धसमुसळेपणाने, बेफिकीरीने आपल्याला बंदिस्त खोलीतील कपाटात बंद करून गेलेल्या ताराबाईमुळेच आपले हे हाल झाले हे तिला कळत असेलच. त्याबद्दल संतापही होत असणार. त्या संतापाच्या धगीनेच, तिचं अस्तित्व या घराशी जोडून ठेवलं होतं. आणि सिद्धांत पुन्हा त्या घरात आल्यावर, शेवटी तिची प्रतिक्षा संपली. त्यानं ताराबाईला तिच्यासमोर आणलं. आणि शेवटी तिने आपला सूड घेतला.
समाप्त
© प्रथमेश काटे
आवडली.
आवडली.