डायरीतलं पान २: दिव्याखाली अंधार

They gives us some of the key pointers that we use in our teaching.
-----------
This is really a great session conducted by Dr. XXXXXX that was useful in terms of modern computer technology.
-----------
Let us congratulate the Mr. XXXXXX for his great achievements in research.
-----------
Can you analysis this code?

कसं वाटलं ही वरची वाक्यं वाचून? काही खटकलं? म्हणजे आम्ही टेक्निकल विषय शिकवतो, इंग्लिश साहित्याचा तास नाही घेत असं जर म्हणायचं असेल तर बोलणंच खुंटलं! पण अजूनतरी, व्यावसायिक अभ्यासक्रमात उच्चशिक्षणाची अधिकृत भाषा इंग्रजीच आहे. स्थानिक भाषांमधून शिक्षणाचे प्रयत्न केले जावेत यासाठी विद्यापीठानेही पावलं उचलली आहेत आणि काही खरोखरच स्तुत्य उपक्रमही सुरू केले आहेत, पण अजून ते पूर्ण आकाराला आलेले नाहीत हे विसरून चालणार नाही. त्यामुळे निदान तोवर तरी, नीट समोरच्याला समजेल आणि व्याकरणातही योग्य ठरेल असं कामापुरतं/ शिकवण्यापुरतं इंग्रजी यायला हवं यात दुमत असायचं कारण नाही. ही वरची वाक्य मात्र या सगळ्याला पुरून आणि गाडून उरतायत. They gives us?? seriously??
Is a really great session...was conducted by??
The Mr. XXXXXX ?

काय चाललंय हे? आणि ही सगळी वाक्यं आचार्यकुळातून आलेली आहेत. हे सगळे उद्गार प्रोफेसर लोकांचे आहेत. किमान मास्टर्स डिग्री घेतलेले , पी एचडी करू घातलेले लोक जेव्हा असं बोलतात तेव्हा हताश वाटतं निदान मला तरी. इथे मातृभाषेचा अस्थानी पुळका येणार्‍यांनी जरा लांबच रहा. पण जेव्हा तुम्ही कष्ट करून मास्टर्स करता तेव्हा निदान थोडा वेळ तरी चांगल्या प्राथमिक बिनचूक इंग्रजीसाठी देऊ शकत नाही का?
आत्ता जे शिकवायच्या भूमिकेत आहेत ते त्यांच्या शिकायच्या भूमिकेत होते तेव्हा त्यांनाही असेच चुकीचे इनपुट्स मिळालेले असूच शकतात. भारतातली शिक्षण पद्धती ही विषय आता हाताबहेरच गेलाय. पण त्यामुळे होणारं नुकसान हे अजून किती पिढ्या गेल्यावर मग आपल्याला समजणार आहे? चकचकीत सेमिनार हॉल, ब्लेझर घालून मिरवणारी मंडळी, कडक इस्तरीचे कपडे घालून, गळ्यात झकपक आयकार्ड असलेली "ऑर्गनाईझिंग कमिटी", गुळगुळीत कागदावर छापलेली श्रेयनामावली आणि आमंत्रणं, मान्यवरांचा शाल-श्रीफळ-सत्कार ... यापलिकडे जाऊन खरंच काहीतरी नवीन शिकायला मिळेल असे इव्हेंट्स दुरापास्त होत चाललेत आता. नक्की काय चुकतंय हे कळत नाही असं नाही, पण थोडाही पुढाकर घेऊन ते दुरुस्त करावंसं वाटणंही कमी झालंय. शिक्षकांचीच जर ही स्थिती असेल तर मुलांना मोटिवेट काय करणार कप्पाळ!!

विद्यापिठाने मुलांसाठी म्हणून एक विषय अभ्यासक्रमातच घेतलाय. म्हणजे निदान संगणक विषयात तरी तो आहे, बाकी मेकॅनिकल ब्रांचसाठी आहे का वगैरे मला माहिती नाही. त्यात मुलांना स्वतःच्या आवडीचा काँप्युटर क्षेत्रातल्या विविध आणि अद्ययावत अ‍ॅप्लिकेशनमधला कोणताही एक विषय निवडून त्याचा संपूर्ण अभ्यास करून सेमिस्टरच्या अखेरीस एक सेमिनार द्यायचा असतो. म्हणजे प्रत्यक्ष कोडींग, प्रोजेक्ट रन करून दाखवणं वगैरे नाही, जो विषय निवडाल त्यातली संपूर्ण माहिती नीट प्रेझेंटेशन स्वरूपात द्या, त्याचा लहानसा रिपोर्ट तयार करा (रेडीमेड फॉर्मॅटही आहे) आणि सबमिट करा इतकंच आहे. त्याचा अभ्यासही करायचा मुलांनाही कंटाळा येतो. म्हणजे उदासीनता दोन्हीकडून आहे. खरंतर जेव्हा मी हा विषय शिकवला तेव्हा मी ग्रूपडिस्कशन, कोणताही विषय निवडून १५ मिनिटं माहिती घेऊन १ मिनिटात तो मांडणं, डिबेट असे विविध प्रकार घेत होते. विद्यापिठाच्या फारशा काही गाईडलाईन्स तेव्हाही नव्हत्या आणि आजही नहीत. पण इतकं असूनही मुलं तो तास बुडवणं योग्य मानतात. मग हीच मुलं "Good in academics, but disqualified due to lack of communication" किंवा "need to work hard for betterment in English Language" असे रिमार्क्स घेऊन आली की दोष नक्की कुणाला द्यावा हेच कळत नाही. जिथे शिक्षकच "can you explain this code" ऐवजी "can you analysis this code" असं म्हणतात तिथे विषयच संपतो.

आमच्याकडे ना मुलं येतात ती विविध पार्श्वभूमीची असतात, diversified backgrounds म्हणतो ना, तशी. मराठवाड्यातल्या शेतकरी कुटुंबातल्या मुलांपासून ते स्वत:च्या अलिशान कारने कॉलेजला येणार्‍या मुलांपर्यंत. पिअर प्रेशरने दबलेली असतात बरेचदा. त्यात इंग्रजीचा न्यूनगंड. मला खूप वाईट वाटतं. मी मुलांना माझ्या तासाला तरी, तोडकंमोडकं का असेल, पण इंग्रजीत बोला असंच सांगत असते. माझा तरी काय, खारीचा वाटा. एरवी मीही शिकवताना मराठीपण खूप बोलते, पण मूळ मुद्दा नीटच इंग्लिशमधून सांगून मगच मराठी. कारण विश्वास ठेवा, मुलांना खरंच काही वेळा मराठीतूनच समजतं!

आपण काही एक काम करून पैसे मिळवतो तेव्हा ते काम जास्तीत जास्त बिनचूक व्हावं ही तळमळ जर आमच्यातच नसेल तर तशी अपेक्षा मुलांकडूनही आपण करू नये. माझया सुदैवाने मी function at() { [native code] }इशय रंजक पद्धतीने विषय मांडणारे, सुरेख ओघवत्या इंग्रजीत कठीण विषय खुलवून सांगणारे एक्सपर्ट्स ऐकले आहेत विविध सेमिनार्समधे. आणि दुसरा प्रकारही बघितला आहे. मी स्वतः चुका करत शिकले, अजूनही शिकतेच आहे. पण जेव्हा मुलांसमोर किंवा समव्यावसायिक मंडळींसमोर बोलायची वेळ येते तेव्हा नक्की काय बोलायचंय, विषय कसा मांडायचा आहे, माहिती किती सविस्तरपणे द्यायची किंवा नाही, थेट त्याच विषयात काम करणारे किती आहेत, हा विषय नवीन असलेले किती आहेत असं जाणून घेतलं तर जास्त योग्य प्द्धतीने बोलता येतं असा माझा अनुभव आहे.

हे पान थोडं अस्ताव्यस्त झालंय कारण कठोर आहे की नाही माहिती नाही, पण आत्मपरीक्षण नक्की आहे यात. आणि एकूणच हे जे काही आहे ते भयाण वास्तव आहे. कुठे, कोणी आणि कसं सुधारायचं याचे ठराव टेबलावर पास होत असतील तर असोत बापडे, पण प्रत्यक्षात मात्र जे आहे ते नक्कीच सुखावह नाही.

असो.
लिहिताना ३-४ वेळा मुलंच आली होती म्हणून ब्रेक घेत लिहिलंय. अजून काही नवीन आणि सलग लिहिता आलं तर धाग्यातच भर घालीन.