प्रशस्त वाडे वर्सेस ‘फ्लॅट संस्कृती’

विचार आवडले.मस्त लिहिलंय.

स्वतः शीच स्वतःचासंवाद अश्या तऱ्हेचे हे लेखन आवडले, वेगळा विचार विचार करायला लावेल असा.

छान लिहिलं आहे. विचारप्रक्रिया आवडली!

छान लिहिले आहे. विचारांचे transition कसे होत गेले ह्या प्रवासातला प्रांजळपणा दिसून येतोय

छान लिहिलं आहे. प्रामाणिक लिखाण.

Buildings are statements of “power”. कोर्ट्स, राज्यकर्त्यांची घरे/ workplaces, चर्च- मंदिरे सर्वत्र पावर कुणाकडे आहे, किती आहे याचे प्रच्छन्न प्रदर्शन असते.

पारंपरिक घरातील स्त्री वापरत असलेला भाग अंधारा, inconvenient असणे हा योगायोग नाही.

तुमचा विचारप्रवास आवडला.

आवडलं. स्वतःची बदललेली मनोभुमिका त्रयस्थपणे पाहता व मांडता येणे हे मॅचुरिटीचे लक्षण आहे.

बरेचदा नॉस्टॅल्जिक लिखाणात अंधारं स्वयंपाकघर, माजघर म्हणजे उबदार अशा आठवणी रंगवलेल्या असतात. दिवसाचे १०-१२ तास वावरायच्या ठिकाणी अंधार किती गैरसोयीचा व डिप्रेसिंग हा विचारच होत नाही.

छान लेख..!

शिवाय अंधाऱ्या जागी साप विंचू इत्यादी इतर धोके वेगळेच.
नॉस्टॅलजिया लेखात लेखक हा जनरली कस्टमर, कन्झ्युमर किंवा स्टेकहोल्डर असतो, मूळ वर्कर नसतो.

छान लिहिले आहे.. अगदी मनातले.
माझाही विचारांचा प्रवास हल्ली सेम झाला आहे.
माझे चाळीतले बालपण विरुद्ध मुलांचे सोसायटीमध्ये बालपण..
त्यामुळे या विषयावर माझा रुमाल..
जेव्हा पुन्हा धागे काढायला सुरुवात करेन तेव्हा यावर जरूर लिहेन

आपले विचार पडताळून बघत बदल घडवणे प्रक्रिया एकदम आवडली.

आवडलं

छान चिंतन. विचारांचा प्रवास आणि त्यानुसार केलेली कृती आवडली.

आवडलेच! प्रांजळपणे मांडलेला विचारांचा प्रवास , त्यानुसार नव्याचा विचारपूर्वक केलेला स्विकार हे फारच भावले.

लेख आवडला

लेख आवडला - त्याहीपेक्षा जास्त विचारातलं संक्रमण आणि ते मांडण्यातलं प्रांजळपण अधिक आवडलं.

हो आपली संस्कृती ‘फ्लॅट’ एवं उथळ होत चालली आहे.
‘फ्लॅट’ला उंबरठा नसतो.
त्याच काय?
ह्या ह्या . ख्या ख्या . हो हो .
असे एका विदुषीचे मत आहे. हे माझ्या शर्टाच्या टोकाचे नाही.

मनोगत आवडले. छान.

जर कोणाला रहात्या घरांच्या स्थापत्य शास्त्रात रुची असेल तर बिल ब्रायसन चे At Home: A short history of private life हे पुस्तक जरूर वाचावे असे आहे.

छान लेख आणि विचार...

जागा आहे तेव्हढीच रहाणार आहे आणि लोकसंख्यावाढ प्रक्रिया सुरुच आहे, त्यामुळे वाडा/ बंगलो शैलीतली घरे आता परवडणारे नाही. बहुमजली इमारतींना पर्याय नाही. आकाशांत कितीही उंच इमारत नेता येते.

विचारप्रवर्तक अन खरे सांगू , त्या विनाकारण .... किंवा त्या काळास व अर्थार्जनास अनुरूप व पूरक चाळ संस्कृतीस.... ग्लोरिफाय करून गळे काढतात..... त्या संस्कृतीत आपुलकी होती अन शारिरिक गैरसोयच गैरसोय होती, कालानुरूप आजच्या फ्लॅट संस्कृतीत अनेक प्रकारे ती आपुलकी आलेली आहे॥स्वच्छ प्रकाश, वारा असलेले घर, स्वतःचे स्वच्छता घर कोणत्या गृहिणीस नको होते??? त्यात पुरुष प्रधान संस्कृती- म्हणजे सहवास व प्रायव्हसी केवळ संतती जननासाठी असायचे.... अगदी तत्कालिन श्रीमंतांच्या घरात देखील
खूप वेगळे लिहिले आहे.... उत्तम.... उत्क्रांती यालाच म्हण तात

चाळ : मुग्धा कर्णिक
https://aisiakshare.com/node/4508

त्या काळास व अर्थार्जनास अनुरूप व पूरक चाळ संस्कृतीस.... ग्लोरिफाय करून गळे काढतात..... त्या संस्कृतीत आपुलकी होती अन शारिरिक गैरसोयच गैरसोय होती, कालानुरूप आजच्या फ्लॅट संस्कृतीत अनेक प्रकारे ती आपुलकी आलेली आहे॥स्वच्छ प्रकाश, वारा असलेले घर, स्वतःचे स्वच्छता घर कोणत्या गृहिणीस नको होते??? >>> + १

त्याकाळच्या गृहिणींना जर आपला नवरा आणि मुलं इतक्याच लोकांबरोबर स्वतंत्र छताखाली 6 महिने जरी मोकळेपणाने संसार करण्याची संधी मिळाली असती , तर 6 महिने संपल्यानंतर कितीजणी सासू सासरे दीर भावजया त्यांची मुलं अशा गोतावळ्यात पुन्हा परत जायला उत्सुक असत्या , राजीखुषी तयार झाल्या असत्या असाही एक प्रश्न पडतो .... दिवसातून बराच वेळ कामासाठी बाहेर राहणे आणि घरातही एकमेकांशी मतभेद , वादाचा प्रश्न येईल अशी परिस्थिती पुरुषांसाठी दिवसातून कितीवेळा निर्माण होते .. उलट एकत्र राहणाऱ्या बायकांना पावलोपावली एकमेकींशी जुळतं घ्यावं लागतं , मनाला मुरड घालावी लागू शकते .. आपल्या मुलाच्या आवडीची भाजी देखील वाटली त्यादिवशी केली अशी परिस्थिती असेल असं नाही बाकी लाड पुरवणंही सतत सगळ्यांना ध्यानात धरून .. पुरुषांना भरल्या घराच्या आठवणींनी गहिवरायला काय जातं , नाइंटी परसेंट ऍडजस्टमेंट घरातल्या बायका करत होत्या ... आता ज्या त्यातून सुटल्या त्या मोकळा श्वास घेत जगू शकत आहेत .

खरं आहे.अगदी साध्या साध्या गोष्टीत राजकारण.एकमेकांवर कुरघोडी.'बायकाच बायकांच्या शत्रू असतात' म्हणणाऱ्या लोकांना एकाच वर्क फिल्ड वर, अंधाऱ्या 10 बाय 10 जागी उकाड्यात पूर्ण अनेक लेयर साड्या नेसून स्वयंपाक, भांडी, खरकटं, उरलं सुरलं झाकपाक हे वर्षानुवर्षे करायला लावलं तर तेही 'पुरुषच पुरुषाचा मुख्य शत्रू असतो' मोड मध्ये जातील.कोणत्याही संस्थेला, व्यवस्थेला नीट टेस्ट करण्याचा मुख्य मार्ग त्यात अडचणी,ढवळाढवळ निर्माण करणे हा आहे.

मी कल्याणच्या वाड्यातल्या एका खोलीत लहानाची मोठी झाले. खायला - प्यायला कधीही कमी नव्हतं. नीट शिक्षण, हौसमौज सगळं होतं. पण शांतता, आपली अशी स्वतंत्र जागा नव्हती. लहानपण अभावात गेलं नाही. पण सगळ्यांची आपल्या आपल्या पातळीवर कुचंबणा होत होती. तेव्हा इतकं काही कळत नव्हतं. आता फ्लॅट मधे राहताना, वयाने मोठी झाल्यावर कळतं. मला आजिबात चाळी आणि वाड्याच्या प्रेमाचे उमाळे येत नाहीत. स्वतंत्र, सुरक्षित आणि स्वच्छ टॉयलेट, आपल्याला बसा-उठायला-झोपायला जागा असणे आणि प्रत्येक गोष्ट सार्वजनिक नसणे, हे भाग फार म्हत्त्वाचे वाटतात.

mi_anu हेच आलं होतं डोक्यात.. एकत्र स्वयंपाक करायला लावला तर 4 पुरुषांचं एकमेकांत किती काळ पटेल तो कधीतरी सुटीच्या दिवशी करतात तसा नाही , किचनभर पसारा घालून 4 भारीपैकी पदार्थ करायचे आणि मागची आवराआवरी निम्मी बायकांनी करायची घरातल्या . तसा नाही .. दिवसामागून दिवस , साग्रसंगीत पोळीभाजी , भात आमटी असा .. झाकपाक , आवराआवरी , उद्याची भाजी निवडणं , विरजण - दही दुधाचं बघणं अशा सगळ्या किचकट कामांसकट .... आणि एक दिवस स्वयंपाक केल्यावर होतं तसं तोंडभर कौतुक होणार नाही , उलट बाबा भाजी अशी काय लागतेय असलं काहीतरी ऐकून घ्यावं लागेल ... चार जणांच्या सतरा आवडीनिवडी पुरवत , सांभाळत वेळेत स्वयंपाक हजर करण्याची जबाबदारी पडली तर किती हसूनखेळून काम करतील ?

आज मी करतो , उद्या तू , परवा तू अशी विभागणी करतील बहुतेक पण एकत्र काम करणं अशक्य ... स्वयंपाकघर मॅनेज करणं, स्वयंपाक करणं कठीण नाही पण एकहाती करता आलं तर किंवा ऑथोरिटी आपल्याकडे असली तर.

उदा . मदतनीस बाई सांगू ते आणि तेवढंच काम करते , सजेशन देत नाही किंवा मोडता घालत नाही किंवा हे तुम्ही करा , ते मी करते असं काही असत नाही ... सासू किंवा भावजयीच्या बाबतीत तसं नसतं . किमान किचन प्रत्येकीला स्वतंत्र हवंच .

>>> विचारातलं संक्रमण आणि ते मांडण्यातलं प्रांजळपण अधिक आवडलं.
मलाही.

राधा निशा आणि मी अनु, उत्तम posts, +१००००००