झीं झीं झीं झिच्यकं झिच्यक्

Posted
12 वर्ष ago
शेवटचा प्रतिसाद
12 वर्ष ago

घरी जुन्या संगणकाच्या पडद्याचे सुरक्षाकवच पडून होते. तेव्हा म्हटले ही गंमत करून बघूया.

एक पाऊण फुटाची पी.व्ही.सी. नळी आणि रिकामी हिंगाची डबी घेतली.

त्या काचेची बाजूची चौकट काढून टाकली.

तिला काच-खाटकाकडे नेले आणि तिचे साधारण अडीच सेंटीमीटर रूंद आणि वीस सेंटीमीटर लांबीच्या तीन पट्ट्या कापून काढल्या.

त्याबरोबरच त्याच्याकडून या पीव्हीसी नळीच्या तोंडावर बसेल अशी एका साध्या पारदर्शक काचेची वर्तुळाकार चकतीही कापून घेतली.

त्या तीन पट्ट्यांचा समभूज त्रिकोण तयार होईल अशा तर्‍हेने जुडी करून तिच्या दोन्ही टोकांना चिकटपट्टी लावून टाकली.

डबीच्या गळ्याखाली कापून तिचे तोंड वेगळे केले.

पीव्हीसी नळीच्या एका टोकाला साधारण पाव सेंटीमीटर अंतरावर एक खाच पाडली.

या खाचेत पुढच्या चित्रात तर्जनीने दाखवलेली डबीच्या तोंडाची आतल्या बाजूची कडा अडकेल असे डबीचे तोंड सरकवून बसवले.

आता खालील चित्रात लाल ठिपक्यांनी दाखवलेय तेथे एक अरुंदशी गोल पन्हाळी तयार होईल.

ती पन्हाळी फेव्हीकॉलने काळजीपूर्वक नळीच्या कडांपर्यंत भरून काढली आणि काचेची वर्तुळाकार चकती त्यात बसवली.

ते एक लेखणीदाणीत वाळायला ठेऊन दिले.

कपड्यांवर सजावटीसाठी वापरतात ते रंगीत खडे/मणी, तुटलेल्या काचेच्या रंगीबेरंगी बांगड्या, त्यांचे तुकडे करण्यासाठी एक पक्कड, कात्री, धागा, दुमडल्यावर१५x१५ सेंमी होईल असा प्लास्टीकचा पारदर्शक कागद, जाडी आणि दोन्ही बाजूंना चिकटपणा असणारी चिकटपट्टी इ. साहित्य घेतले. ( बायकोला मस्का मारला. Wink )

बांगड्यांचे बारीक बारीक तुकडे केले. ते रंगीत खड्यांत मिसळले.

फेव्हीकॉल वाळल्यानंतर पीव्हीसी नळीला बाहेरून रंगीबेरंगी आवरण लावून टाकले.

आता नळकांड्याच्या टोकाशी लावलेल्या डबीच्या भागाच्या आत बसेल असे एक कंकणाकृती कडे तयार करण्यासाठी उरलेल्या डबीपासून एक पट्टी कापून काढली आणि खाली दाखवल्याप्रमाणे तिला टाचणी टोचून घेतली. बाहेरून त्याला थोड्या अंतरांवर जाड चिकटपट्टीचे तीन तुकडे चिकटवले.

हे कंकणाकृती कडे आधी बसवलेल्या डबीच्या भागात बसवले. रंगीबेरंगी ऐवज डबीच्या तोंडात टाकला आणि तोंड प्लास्टीकच्या कागदाने बंद करून धाग्याने बांधून टाकले.

काचेची जुडी नळकांड्यात थोडीशी सैल बसत होती. म्हणून तिच्याभोवती दोन्ही टोकांना जाड, दोन्हीबाजूंना चिकटपणा असलेल्या चिकटपट्टीचा एकेक वेढा दिला. ( त्या चिकटपट्टीवरचे आवरण काढले नाही - पिवळे दिसतेय ते. म्हणजे दोन चिकट बाजूंपैकी एकीचाच उपयोग केला आहे.) काचेच्या पट्ट्यांची त्रिकोणाकृती जुडी दुसर्‍या बाजूने नळकांड्यात हळूच सोडली आणि झाले शोभायंत्र तयार!

नळीच्या उघड्या बाजूने आत बघायचे आणि नळी हळूहळू गोल फिरवायची. मग तुम्हाला दिसतील क्षणाक्षणाला बदलणार्‍या एकापेक्षा एक सरस सुंदर अशा आकृत्या. एकापेक्षा दुसरी निराळी! कंटाळा आल्यावर चांगला विरंगुळा.

विषय: 
प्रकार: 

मायबोलीवरच्या बाकीच्या गदारोळात तुझे लिखाण मस्तच असते. अगदी प्रॅक्टीकल पण मनमोहक!

आता अश्याच काचनळ्या तयार कर अजून आणि 'खरेदी ' विभागात टाक ... आम्ही आहोतच गिर्हाईके!

Happy

अरे हे राहूनच गेलेले बघायचे. खरा कलाकार आहेस. सगळ्या पायर्‍या दिल्याने करणार्‍याला पण खूप सोपे जाईल. माझा दिवाळीच्या सुट्टीतला प्रोजेक्ट ठरला. Happy

मस्तय Happy

पाचवीत शाळेच्या विज्ञान प्रदर्शनात भाग घेतला होता तेव्हा हेच प्रोजेक्ट होतं माझ्याकडे. ती लांब आरश्यांची त्रिकोणी मोट वळताना घाम निघाला होता ते आठवलं.

माधव, स्मितू, ललिता धन्यवाद.

ललिता, हो गुळगुळीत काचांची ती मोट बांधताना झटापट कारायला लागते.

खालच्या चित्रात डावीकडे दाखवलेय तसे कडांवर कडा ठेवण्यापेक्षा उजवीकडे दाखवलेय तसे (मधल्या त्रिकोणात बोट) धरून एका काचेच्या सपाट पृष्ठभागावर दुसरीची कडा ठेवल्यावर जरा सोपे पडते.

shobhayantra.JPG

मस्तच रे. Happy बाकी आम्ही पूर्वी आंतर्गोल की बहीर्गोल भिंग लावयचो. काचा कमी घातल्या की सुरेख पॅटर्न होतात.

गजा बहिर्गोल भिंग डोळ्याच्या बाजूला असते. प्लॅस्टीकचे भिंग बाहेरच्या नळकांड्याला नीट बसले तर आतली काचेची मॉट बाहेर यायचा धोकाही कमी होतो.

गजा वर माधवने उत्तर लिहीलय रे. Happy बांगड्यांच्या बाजुला साधी काच त्यामधे बांगड्या, टिकल्या व नंतर एक दुधी काच लाव.

मी शाळेत असताना केले होते शोभादर्शक यंत्र. त्या बांगड्यांचे तुकडे जरा कमी कर मग बघ आणखी सुंदर आकृत्या दिसतील.

काय मस्तय...
गजानन हे स्वहस्ते हस्तकला वगैरे... मला स्वप्नात सुद्धा असलं काही करायला जमत नाही.
भले...

फुलपाखरू, शर्मिला, बाबुवा, हेमांगी, दाद, मवा, धन्यवाद.

या शीर्षकाचे शब्द म्हणजे लंपनच्या एका कथेत आलेल्या झांजेच्या नादाचे वर्णन आहे.
राणी का बाहाग देखो
कुतुबमिनाहार देखो

असं सुरात गाणार्‍या, आपल्याकडच्या त्या यंत्रात एक डोळा बंद करून आत बघितल्यावर वेगवेगळी जादुई ठिकाणे दाखवून मुलांना वेड लावणार्‍या त्या माणसाच्या झांजेचा आवाज. Happy

Pages