ग्रामव्यवस्था...

गम्भीर मोड ऑन >> ऑफ करायचा राहीला आहे.

छान माहिती. पुढचा भाग लवकर येउदेत.

हुडसो. छानच. हि माहिती बहुतांश माळींना ही माहित नसावी.

येवढे प्रकार आहेत माळी समाजाचे? तर मग तेवढी वैशिष्ट्ये पण असतील, ती कशी माहित व्हावीत?

हे सगळं वाचलं की वाटतं ज्या महाराष्ट्रात आपण राहतोय त्या महाराष्ट्राविषयी आपल्या कितपत माहिती आहे ? >> वेल सेड श्री!
वासुदेव, पिंगळा, भोप्या ~ बर्‍याच दिवसांनी आठवले!
एकदा एक पिंगळा घरी येऊन आईला सांगत होता - "तुमच्या सासरच्या नात्यातल्या बाईचं काम आहे - तिनं लिंबू मारलय वगैरे वगैरे"
आई हसली- त्याला ५-१० रु दिले आणि बोळवणी केली त्याची
हे साधारण सायकॉलोजी काय असेल ह्याचा अंदाज घेऊन सांगत असावेत भविष्य!

असाच जागोजागी भटकून भविष्य सांगणारा आणखीन एक प्रकार आहे - त्यांना काय म्हणतात आठवत नाहीये.. कुणी मदत करेल का?

ही सगळी माहिती नाहिशी होण्याआधी नोंद करून ठेवली पाहिजे आपल्यासाठी- आपल्या पुढच्या पिढ्यांसाठी.
माझी पणजी पहाटे एक कृष्णाचं गाणं म्हणायची - त्यात बर्‍याच जातींची तत्कालीन कामं काय ह्याची झलक मिळते (छोटासा कृष्ण नाचतो आणि सगळं जग नाचायला लागतं अशा अर्थाचं गाणं - मग त्यात प्रत्येक जण आपले उद्योग सोडून नाचतो अशा संदर्भात जातींचा/कामाचा उल्लेख येतो).
साधचं गाणं, साधीच चाल, पण ऐकायला फार गोड वाटतं.

हा बाफ इन्टरेस्टिंग होत चाल्लाय!

नीधप. रत्नागिरीत देसाई मराठाच आहेत!! >>>>> नंदिनी, रत्नागिरी जिल्ह्यातले पावसचे देसाई बंधू आंबेवाले कोकणास्थ आहेत की..

हुड, पुढचं कधी लिहिणार?

पण जात या विषयावरून एकदा का चर्चा सुरु झाली की वस्तुनिष्ठ अभ्यासापेक्षा अभिनिवेश, बोचरे शेरे असा बराच कचरा येतो.

होऊदे, ते सगळीकडेच होते, पण निदान ज्याना ह्याच्यात रस आहे त्यांना माहितीतरी मिळेल.

आणि वाचणा-यानीही वाचताना आपण एकुणच जातींची माहिती वाचतोय, आपलीही जात त्याच्यात येणार आणि परंपरागत जे काही त्या जातीचे गुण्/अवगुण्/कामे/रिती ह्या बद्दल लिहिले जाणार हे भान ठेवावे.

रॉबिन, पुढच्या भागाची वाट पाहतोय.:स्मित:

<< यशदाला लेक्चर आहे माझं >>>

बिच्चारी यशदा..

हूडा, मस्त लिवताय राव, आजून येवद्या की.

मला पण लेख आवडला...
वरती पटवेकर म्हणजे पोती शिवणारे असा उल्लेख आहे.
कोल्हापूरात २-३ पटवेगार अशा फॅमिलीज आहेत. पण ते रंगाचा बिझनेस करतात.
नक्की आडनाव्/पदवी काय? पटवेगार की पटवेकर?

रॉबीनहुड,
अन्नभेसळ संपली असेल तर इकडेही काही अ‍ॅड करा.

हूडा मस्त लेख आणि चर्चाही उत्तम चाललीय.
माझे पूर्वज कुठून आले,त्यांचे कुळाचार काय होते याबद्द्ल मला कायमच कुतूहल वाटत आले आहे. आमचे मूळ आडनाव जोशी,जोशी लोकांचे गावगाड्यात नक्की काय काम असे?

हेळव हा शब्द कानडी क्रियापद हेळ वरुन आला आहे. हेळ - सांगणे.

लिंगायत आणि जैन (हे गुजराती जैन नसतात बहुदा - पण नक्की माहिती नाही) समाजातल्या नावांची सरमिसळ कोल्हापूर-सांगली-बेळगाव भागात पहायला मिळते. यांचा इतिहासही रोमांचकारी आहे अगदी.

वा छान ! जात या विषयाला स्पर्श करत आडणावांचा ढांडोळा घेताना कुणी कुणाची जात काढली नाही. चर्चा अतिशय चांगली व माहितीजनक होत आहे.

हूडा मस्त लेख आणि चर्चाही उत्तम चाललीय.
माझे पूर्वज कुठून आले,त्यांचे कुळाचार काय होते याबद्द्ल मला कायमच कुतूहल वाटत आले आहे. आमचे मूळ आडनाव जोशी,जोशी लोकांचे गावगाड्यात नक्की काय काम असे?

जोशी हे भिक्षुकी करायचे माझ्या माहितीप्रमाणे. १०० वर्षापुर्वी अनेक ब्राम्हण कुटुंबे भिक्षुकी करीत. एखाद्या गावात जर जास्त ब्राम्हण असतील तर भिक्षुकी करीता अन्य गावात जात. काहींनी सोयिनुसार गावे वाटुन घेतली होती. ग्रामजोशी हे नाम यातुन निर्माण झाले असावे.

शेखर रबडे अद्याप चिंचवडचे ग्रामजोशी म्हणुन ओळखले जातात.

चिंचवडला सुध्दा बलुत होती. आम्ही कधिच कोंबड्या कापुन घेत नव्हतो. ( ब्राम्हण असल्यामुळे - आता हॉटेलमधे खातो हा भाग वेगळा ) पण साधारण ४० वर्षापुर्वी एक मुसलमान दिवाळी मागायला आमच्याकडे यायचा. आई हे कारण सांगुन त्याला दिवाळी बलुत कधी द्यायची कधी नाही.

पर्वाच आयदान वाचलं त्यातल्या काही उल्लेखांनुसार देवाधर्माची कामे, लग्नासारखे संस्कार, पुजाअर्चा करणार्‍या पासून देवाशी संपर्क साधून काय ती मांडवली करणे जे काय असे ते म्हणजे जोयीशपण किंवा जोशीपण.
यामुळेच जोशी लोक हे केवळ ब्राह्मण नसून इतर जातीत ही असावेत.

बारा बलुतेदार व त्यांची कार्ये कोणास माहित आहेत काय ?

या बीबीचा विषय जातीव्यवस्था नसून ग्रामव्यवस्था असा होताआ<<
कसं वेगळं काढणार? जातीव्यवस्था समजून घेतल्याशिवाय ग्रामव्यवस्था समजणार नाही आणि व्हाइस व्हर्सा!!

या बीबीचा विषय जातीव्यवस्था नसून ग्रामव्यवस्था असा होताआ<<
कसं वेगळं काढणार? जातीव्यवस्था समजून घेतल्याशिवाय ग्रामव्यवस्था समजणार नाही आणि व्हाइस व्हर्सा!! १०० अनुमोदन नीधप

जाता जाता व्हाइस व्हर्सा ला मराठी पर्यायी शब्द कुणी आठवाना किंवा सुचवाना.

मस्त माहिती देत आहेस, हुडा. आणखी वाचायला आवडेल.

वाचतो आहे.

बाळू जोशी हे पूर्ण करा

रायरन्द म्हणजे बहुरुपी
<<<
लहानपणी आजीकडून 'काय सजलंय रायरंगाचं सोंग' असा शब्दप्रयोग ऐकला आहे. तो रायरंग म्हणजे रायरन्द च असणार असा जस्ट उजेड पडला.

गोनिदांचं महाराष्ट्र दर्शन पुन्हा एकदा वाचावं म्हणतोय. शोधावे लागेल..

<पाटील, देशमुख, कुलकर्णी ही सगली ऑफिसेस आहेत. आडनावे नव्हेत . पण इतर सामान्य मराठे(खरे तर कुणबीच), ब्राम्हण यापासून वेगळेपणा ठसविण्यासाठी किंवा मिरविण्यासाठी म्हणा ते मुदाम नावापुढे लावण्याची पद्धत सुरू होऊन शेवटी आडनावातच रूपान्तर झाले.>
हे नाही पटल. येका मोठ्या गावात ज्याला अनेक छोट्या छोट्या वाड्या असायच्या (आमच्या गावाला १२ वाड्या आहेत) त्या गावात पण मोजुन २-४ घर ब्राम्हणाची असायची.(आमच्या गावात ३ घर आहेत ब्राम्हणांची) त्यांच्यापासुन काय वेगळेपण ठसवायच आणि काय मिरवायच. मराठा घरात काही भाउ लढायला जायचे तर काही शेती सांभाळायचे. जे भाउ लढायला जायचे त्यांना मानपान मिळायचा आणि त्यामुळ शेती करणार्या मराठ्यांना कुणबी अस संबोधन्यात यायच. मानपान चालायचा तो मराठा मराठ्यांतच. ब्राम्हणांपासुन वेगळेपण ठसवण्यासाठी नाही तर आपापल्यातल्या मानपानासाठी पाटील/देशमुख्/नाईक अस मुळ आडनावापुढ लावल जायच.