बाभूळ

पहिला भाग इथे वाचा.. http://www.maayboli.com/node/22288#new

पूर्व आफ्रिकेतील जंगल हे आपल्या कल्पनेतील जंगलापेक्षा थोडे वेगळे असते. हा प्रामुख्याने गवताळ प्रदेश आहे, तरिही त्यात बाभळीसारखे वृक्ष उभे राहतात, (निदान काहि काळ तरी.)
या दोघांत स्पर्धा असते. म्हणजे असे कि बाभळीखाली, फारसा सुर्यप्रकाश पोहोचत नाही, आणि त्यामूळे तिथे गवत वाढू शकत नाही.
दुसरे असे कि इथले गवत, ढोपराएवढ्या उंचीचेच असते. त्यापेक्षा ते फार वाढू शकत नाहि. पण त्याचा जमिनीवरचा विस्तार इतका, दाट असतो, कि त्यात बाभळीचे रोप तग धरू शकत नाही.

बाभळीचे कूळ अकाशिया. या कूळाचा विस्तार खूप मोठा. सुंदर नाजूक गुलाबी फूलांचा कॅशिया, ते ज्यापासून काथ करतात ते खैराचे झाड, सगळे याच कूळातले. आणि या पूर्ण कूळाचा एका लेखात आढावा घेणे, केवळ अशक्य.

म्हणून आपण ज्याला साधारण बाभूळ म्हणतो ती झाडे आणि त्याचा पूर्व आफ़्रिकेतील भाऊबंद, यांचीच
वरवरची ओळख करुन घेऊ या.
महाराष्ट्रातल्या सगळ्याच ग्रामिण भागांबद्दल मी सांगू शकणार नाही, पण कोल्हापूर सांगली भागात, तसेच
नगर भागात, शेताच्या बांधावर बाभळीचे झाड असतेच. इथले मातीचे बांध, पावसात धूपतात, त्यानंतर
शेताच्या सीमा ठरवण्यासाठी या झाडांचा उपयोग होतो, असे आजोबा सांगत असत.