कवी होणं खायचं काम नाही

रवी व्हावं पण कवी होऊ नये म्हणतात.
रवी आनि कवी नेहमी जळत असतात. पण कवीला मन असतं. भावना असतात.
दोघेही स्वत: जळून दुसर्यांना प्रकाश देतात.
एक हार्डकोअर प्रकाश देतो तर दुसरा काव्यानंदाचा प्रकाश देतो.

मात्र कवीला काय काय सहन करावं लागतं याची वाचकांना कल्पना येणे शक्य नाही.
कवीचं मनच नाही तर पावलं सुद्धा नाजूक. नाजूकशा खड्यांनीही त्याला ठेस लागते तर मनाचं काय !
ती जर दोन तास दिसली नाही तर कवी कासावीस होतो.

तर जर ती डोळ्यादेखत कुणाच्या मागे बसून हसत खिदळत गेली तर काय होईल ?
मग कवी ऐकत नसतो. तो हट्टाने यमक शिकतो. त्यावेळचा त्याचा आवेश आणि दु:खावेग एव्हढा पराकोटीला गेलेला असतो कि बस्स...
कोणत्याही वृत्तात बसणारे शब्द त्याच्याकडे त्या वेळी पाझरत असतात.
तर मग अशा वेळी गझल प्रसवणे अशक्य नाही महाराजा..

आणि मग अशा एखाद्या विद्ध कवीचे आक्रंदन एका नवगझलेत उतरते..

कसाई होवून नभी मी, रात्रीत वार केला
झाकोळले ब्रह्मांड, मी तो सूर्य ठार केला

अगागागागा
इतका आवेश, रौद्ररस !
असे दोन चार विद्ध कवी जर चायना बॉर्डरवर पाठवले तर चायना आर्मी पाय लावून पळू लागेल. सूर्य ठार करणारा अ‍ॅव्हेंजरचा बाप समोर बघून धडकी का भरणार नाही ?

तशी गझलकार ही मूळची कष्टाळू जमात असते. त्यांना जे दु:ख असते ते कधीच थेट सांगत नाहीत.
ते कधी दुस-यांना त्रास देत नाहीत.
त्यांना त्रास होऊ लागला की मग ते कुहाड उचलतात आणि जंगलाकडे चालू लागतात.
त्यांना छोट्या काटक्या तोडायचा शॉर्टकट उपलब्ध असतो.
पण मुळातच कष्टाळू असल्याने ते मोठमोठ्या फांद्या तोडत राहतात.
मग त्याची मोळी बांधतात.
ती उचलून आणतात.
गावाबाहेर एका मोकळ्या जागेत मग त्या लाकडांची चिता रचू लागतात.
त्या चितेवर बसूनच मग ताजे ताजे जळते शेर ते लिहीतात.

माझ्याच मरणाने होईल शांत सारे,
सरणावर तेव्हां कळले मला हे सारे

कवी जगाचा शेवटचा निरोप घेत असताना एखादी अलामत, काफिया चुकलीय का बघणारेही असतात. त्यावर ते गोंधळ घालतात. पण कवी जिवानिशी गेला याबद्दल कुणालाही खंत नसते. कवीचा शेर किती वास्तववादी असतो याची ही जिवंत पावतीच नव्हे का ?

कोकणात पावसाबरोबर बेडकं उड्या मारू लागतात तसेच कोकणापासून विदर्भापर्यंत सर्वत्र कवीही उड्या मारू लागतात. पावसाचा थेंब पडला रे पडला की यांच्या पेनाला कीबोर्डला पान्हा फुटतो .

या प्रकारच्या कवींचा आणि यमक, वृत्ताचा काही एक संबंध नसतो.

एक वाफाळता चहा रूपालीचा
आणि उडीदवडा
आठवतोय का तुला ?
त्यानंतर पुन्हा घेतलेला चहा
आणि काउंटर वर दुस-या मागवलेल्या चहाचं बिल दिलेलं
आठवतेय का तुला
वेटरच्या लक्षात वड्याचं बिल येईपर्यंत आपण दोघे झटकन बाहेर
आणि तितक्यात वेड्यासारखा सैरावैरा पाऊस
छपराछपरावरून कोसळतो
सौमित्रच्या कवितेसारखा
वेटरचा आवाज आपल्या हसण्याच्या आवाजात ऐकू येऊनासा होतो
त्याला पाऊस आवडत नाही
आपल्याला आवडतो
एका छत्रीत मावत नाही तरीही
आपण भिजत गावभर फिरतो
आजही वाफाळता चहा आहे
पाऊस आहे, वडा आहे आणि पैसेही आहेत
पण तूच नाहीस.
बापाने झोडल्यावर लग्न करून गेलीस
ते पुन्हा दिसलीच नाहीस.
त्याचं दु:खं नाही गं
पण गण्याला जे बोललीस
ते जिव्हारी लागलंय
बरं झालं बापाने झोडलं आणि
माझी लाईफ बनली
नाहीतर बंदर के हाथ सुंदरी
अशी अवस्था झाली असती
असे म्हणालीस..
खरं वाटत नाही

असा आर्त टाहो फोडणार्या कवींना दगा देणाया सुंदया कोण असतात ?
मुळात त्या अशा सडकछाप भणंगांना पटतातच का ? त्यांना अक्कल नेहमी बापाने झोडल्यावरच का येते ?
बरं लग्न झाल्यावर त्या खूष कशा राहू शकतात ?
असे अनेक प्रश्न पडत रहायचे..

तोपर्यंतच
जेव्हां पहिली कवितेत दु:ख ओतण्यासाठी
जिला पाहिले सुद्धा नाही तिला बेवफा व्हायला लावले
आणि
त्या दु:खाने दोन आवंढे गिळले
अगदी हुकमी ढेकर द्यावेत तसे
मग डोळ्यातून पाणी येऊ लागले
स्क्रीनवर शब्द उमटत असताना
डोळ्यातून पाणी वाहू लागले

आणि एका बेवफाई मुळे जर्जर झालेल्या काळजाचा दुखडा

स्क्रीनवर उमटत गेला.

तेव्हांच समजलं
कवी होणं खायचं काम नाही.