द ग्रेट इंडिअन किचन

Submitted by मेधावि on 1 February, 2021 - 07:00

गेल्या दहा दिवसांत तीन सिनेमे पाहीले.
1. इज लव्ह इनफ ? "सर"
2. द लास्ट कलर
3. द ग्रेट इंडिअन किचन.

पहिले दोन सिनेमे आवडले ...

तिसरा सिनेमा.. (Neestream -मल्याळी भाषेतला इंग्रजी सबटायटल्सवाला) पाहून मात्र त्रास झाला. एक सण्णसणीत मुस्काटात बसली. हा चित्रपट संपत नाही. तो मानगुटीवर बसतो आणि छळतो. "अगदी फ्रंट ऑफ द माईंड" छळत रहातो. स्वैपाकघर आणि स्वैपाक ह्या विषयातले बारीक सारीक तपशील टिपून त्यावर एका पुरुषानं हा सिनेमा बनवलाय,त्याला साष्टांग प्रणाम.

Spoiler alert - ज्यांना पहिल्या  धारेचा सिनेमा बघायचाय त्यांनी इथून पुढे वाचू नये. पण लवकर बघा...

(एक डिस्क्लेमर - मी अजिबातच स्त्रीवादी नाही. स्वतः राबून घर सजवणं, स्वच्छ आणि सुंदर ठेवणं, छान छान पदार्थ बनवून दुस-याला खाऊ घालणं हे मला आवडतं. मी माझ्या आवडीसाठी ते करते, तरीसुद्धा सिनेमा पाहून मी गोंधळले आणि भांबावले आहे)

लास्ट अॅलर्ट!!!
ह्यापुढचं लेखन प्रचंड उत्कट असेल. ते कदाचित  असंबंद्धही होईल, पण विचारांचं घोंघावीकरण न थोपवता आणि त्याचं अजिबात सुबकीकरण न करता ते जसे येतील तसे ते इथे येतील.

एखाद्या व्यक्तीला कोणी सपासप आसूडाचे फटके मारत असेल तर त्याच्या वेदना पाहून बघणाराही कळवळतो.  पण ती व्यक्ती जर खूषीत ते फटके खात असेल तर? .... आनंदानं हे फटके खाणं म्हणजेच आपल्या आयुष्याची सार्थकता, कृतार्थता, परीपूर्णता असं तिला आणि तिच्या सर्व जिवलगांना वाटत असेल तर ?

आणि....... मीही त्यातलीच एक असेन तर?????
मीच काय,  निरक्षर ते डाॅक्टरेटपर्यंत शिकलेल्या, गरीब ते गडगंज श्रीमंतीत लोळणा-या माझ्या परिचयायल्या सर्वच्या सर्व  स्त्रिया दिसतायत् मला आत्ता डोळ्यापुढे. हे सगळं आमच्या, आपल्या  हाडीमाशी इतकं रुजलंय आणि तुम्ही आम्ही सर्वांनी ह्या प्रचंड प्रचंड भीषण वर्णव्यवस्थेला किती सहजपणे आत्मसात केलंय...आणि आणि "आज" एक पुरुष बोलतोय त्यावर..हॅट्स ऑफ टू हिम.

हा सिनेमा  पितृसत्ताक पद्धतीतल्या "स्त्री" ह्या सो काॅल्ड  "देवीच्या" कर्तव्यांवर, तिच्या अधिकारांवर, सुखी आणि संपन्न आयुष्याच्या  परंपरेनं रुजवलेल्या कल्पनांवर, व्याख्यांवर आणि "घरगुती हिंसाचाराच्या प्रकारांवर बोलतो. चित्रपट पहाताना एकापाठोपाठ एक एक सण्णसणीत कोरडे बसत रहातात अंगावर खण्णं..खण्णं..खण्णं करत  !!!!   पण तो थांबत नाही, वेगवान बनतो आणि बोलतच रहातो, बोलतच रहातो. मी ..पहातच रहाते....कण न् कण् एका क्षणी  "पेटत" असतो आणि पुढल्या क्षणी "विझत" असतो. एक मोठ्ठी  हतबलता साचून रहाते. हे सगळं बदलण्यासाठी आपण फार फार दुबळे आहोत असं वाटतं.  पटो...न...पटो.... मी तीच वाट पुढे चालणार असते.

हा चित्रपट फार महत्वाचा आहे. पहायलाच हवा असा.  रोजच्या जगण्यातल्या ब-याच बेसिक गोष्टींचं भान देतो तो. मानवता शिकवतो. आपल्या मायेच्या माणसांच्या आणि प्रेमाच्या कल्पना, जेवणाचे, वागण्याचे  मॅनर्स, म्हातारपणापर्यंत बाळगलेल्या आणि  कौतुकानं जोपासलेल्या  नाठाळ आणि त्रासदायक सवयी आणी चवी-ढवी ह्या सगळ्यावर प्रश्न उभे करतो.

चित्रपटाची सुरुवात.. , केरळमधल्या एका गावात एक लग्न ठरतंय. मुलगी काळीसावळी, स्मार्ट, हसरी, टिपिकल दाक्षिणात्य सुंदर काळेभोर बोलके डोळे आणि दाट कुरळे केस. तशी पहिल्यांदा पाहताना ती सुंदर वगैरे नाही वाटत पण हसली की फार गोड दिसते. नृत्याची आवड आहे तिला. नैपुण्यही आहे त्यात. हसरी, खेळकर फुलपाखरी आयुष्य जगणारी ही मुलगी.  बघायला येणारं स्थळही  तालेवार असावं. मुलीची आई भरपूर उत्साहानं राबते आहे, गोड आणि तिखट असे भरपूर तळीव पदार्थ (घरातच) बनवते आहे. सुंदर मोठ्ठा "आधुनिक" आणि कलात्मक पद्धतीनं सजवलेला दुमजली बंगला आहे त्यांचा. संपन्नता जाणवते सगळीकडे. वडील गल्फमधे नोकरी करत असल्याचं गप्पांमधून समजतं.  नातेवाईक, हास्यविनोद, गप्पा........ छान आनंदाचं वातावरण आहे.

बघण्याचा कार्यक्रम पार पडतोय. दोन्ही बाजूंचे लोक सधन वाटतात आणि खुशीत दिसतायत्. मुलामुलीला एकट्यानं एकमेकांशी काही बोलायचं तर बोला अशी परवानगी देऊनही  घरच्या सगळ्यांनी फिल्डींग लावली आहे. अशा परिस्थितीत संकोचल्यामुळे मुलामुलीचा फार संवाद होतच नाही. स्वभाव, विचार-आचार जाणून घेणं वगैरे काही घडताना दिसत नाही. पण दोघंही एकमेकावर अनुरक्त वाटतात. 

छान थाटामाटात लग्न होतं. हुंड्यात मिळालेली एक अलिशान कार ही दिसतेय दारात.  लाजत मुरडत नव्या नवरीचा कौतुकाचा गृहप्रवेश. प्रेमळ व शांत स्वभावाचे सासूसासरे आणि नवरा.  सासरचं घर किती सुंदर!!! वडिलोपार्जित असणार. टुमदार, कौलारू, खूप मोठ्ठं पण जुन्या पद्धतीचं.  दोन मजली, मागेपुढे भलं मोठ्ठं अंगण, जुन्या पद्धतीची कडी-कोयंडे असलेली लाकडी दारं,  शिसवी लाकडाचं फर्निचर, पितळी मोठी मोठी छान छान भांडी, मागेपुढे भरपूर झाडं. स्वैपाकघर  मोठ्ठं, मात्र अंधारं आणि साधं आहे. तिथं माॅड्युलर किचन नाहीये. साधा कडप्याचा ओटा, अॅल्युमिनीयमची भांड्यांची मांडणी, भिंतीवरचं ताटाळं, फळीवरचे डबे. स्वैपाकघरातच अजून एका भिंतीशी अजून एक ओटा आहे आणि त्यावर चक्क एक ढणढणती चूल आहे. वर वखारीची लाकडं रचलेली दिसतात.  चुलीवर (केरळमधे) भात शिजवतात ते भाताचं डेचकं. इतर भांडी आणि भात ढवळायचा मोठा डाव. बाकी स्वैपाक गॅसच्या शेगडीवर होतो पण भात मात्र अजूनही चुलीवरच शिजतो. मिक्सर आहे, पण वाटण मात्र पाट्यावरच होताना दिसतं. कायमचा फिक्स केलेला एक मस्त मोठ्ठा पाटा दिसतो.

मुलीच्या संसाराचा पहिला दिवस. नवरा चांगला वाटतो. सासूही प्रेमळ, शांत आणि कामसू आहे. मुलीला हळूहळू रुळूदे. लगेच कुठे कामं सांगायची? सासराही शांत आहे. घरात फारसा बोलतही नाही.

भांडी घासणं, उष्टं खरकटं काढणं, केरवारे, फरशी, अंगण झाडणं, पुसणं , भरपूर भाज्या, निवडणं, चिरणं, फोडणीस टाकणं....मोठ्या अलीशान पाट्यावर भरपूर नारळ वाटणं, चटणी, सांबार बनवणं. मांसाहारी पदार्थ बनवणं. वेळेवर डायनिंग टेबलवर सगळं अन्न मांडणं, गरमागरम सर्व्ह करणं.... विविधरंगी, विविध चवींचा, सुग्रास, तृप्त करणारा स्वैंपाक.. गृहलक्ष्मीनं, अन्नपूर्णेनं घर सांभाळावं, सजवावं, ते उबदार ठेवावं, कुटुंबाला छान खाऊ पिऊ घालून सुखात ठेवावं.  जेवताना स्वैपाकाचं आवर्जून कौतुक करणारी घरची माणसं.  पुरुषाच्या ह्दयाचा मार्ग पोटातूनच तर जातो ना....ह्या संसारला सुखी संसारच तर  म्हणतात ना?  

रोज सकाळी बिडाच्या तव्यावरचे गरमागरम डोसे, इडिअप्पम, पुट्टु आणि कडला करी, सांबार, पदार्थाला लाल मिरच्या, उडीद डाळ, भरपूर कढीपत्याची खमंग फोडणी. दुपारच्या जेवणातल्या वेगवेगळ्या भाज्या, भात... हळूहळू डोळ्यातून  ती चव आपल्या डोक्यात, मनात, आणि मग जिभेवर उतरायला लागते. चायला, आपण फूड चॅनेल बघतोय का काय असं वाटतं.

घरच्यांच्या आवडीनिवडी आणि चवीढवींचा विचार करत करत रोजचा स्वैपाक करणं, सकाळी दूध येण्यापासून सुरू झालेला दिवस, रात्रीची जेवणं झाली की ओटा टेबल आवरून, भांडी घासून मग श्रांत तनामनानं दिवा बंद करून बिछान्यावर अंग टाकणं ही त्या गृहलक्ष्मीची आनंदाची, सार्थकतेची, तृप्तीची कल्पना. लग्नानंतर सुरुवातीला  नवरा व सासरच्यांचं सगळं व्यवस्थित करणा-या ह्या घरोघरीच्या नायिका, नंतर मुलंबाळं, नातवंडं ह्यांच्यासाठी अविरत झिजतच असतात......झिजतच रहातात....मरेपर्यंत. आणि आपण म्हणतो...माझी आई/आजी फार फार प्रेमळ होती. माझ्यासाठी खूप केलं तिनं. तो तिच्यासाठीही सन्मानच असतो.

कथानायिकाही लग्नानंतर सासूच्या बरोबरीनं  सर्व जबाबदा-या उचलायचा प्रयत्न करताना दिसते.  एक आदर्श सून, बायको बनण्याचा प्रयत्न करताना दिसते.  हे सर्व करताना तिला मजा येते आहे, आत्मिक समाधान मिळतं आहे. पण ते निभवताना तिची दमछाक होतेय.

घरातला पुरुषवर्ग शांत, अबोल....पैसे मिळवून आणणं आणि बाहेरची कामं करणं हे पुरुषांचं काम. ते किचनमधे ढवळाढवळ करत नाहीत. आणि अचानक सासूला मुलीच्या बाळंतपणासाठी परदेशी जावं लागतं. आणि संपूर्ण घराची संपूर्ण जबाबदारी सुनेवर धाप्पकन् येऊन पडते.  माहेरी
फारशी स्वैपाकघरात न  वावरलेली ही मुलगी, पटापट सगळं शिकून अपेक्षांना उतरायच्या प्रतिक्षेत.

सकाळचा चहा, नाश्ता, दुपारचं जेवण, रात्रीचं जेवण, भांडी घासणं, केरवारे, अंगणाची झाडलोट, फरश्या पुसणे, जिने पुसणे..... न संपणारी आणि मारूतीच्या शेपटाप्रमाणं सतत वाढत जाणारी कामं आणि अपेक्षा. सास-यांना चुलीवरचाच भात, पाट्यावरची चटणी प्रिय आहे. कुकर, मिक्सरमधे ती चव येत नाहीये. ते प्रेमानं तिला सुचवू पहातात. तीही त्यांच्या मताचा आदर राखते, एक एक दिवस पुढे सरकतो तशी वेगवेगळ्या प्रसंगातून तिला येत जाणारी जाण, येणारा मानसिक आणि शारिरीक थकवा,  फ्रस्टेशन्, पुरुषांच्या प्रायोरिटीज,  एकत्र कुटुंबपद्धतीतल्या अपेक्षा, रोज येणारी वेगळी वेगळी आव्हानं. त्यावर मात करण्यासाठीची तिची ओढाताण आणि ह्या सगळ्यावर त्यावर तिनं दिलेलं उत्तर....ह्यावर बोलतो हा सिनेमा.

गरमागरम डोसे करून वाढायचे म्हणजे बरोबरीनं ती जेवू नाही शकत बाकीच्यांबरोबर. सगळ्यांचं खाणं झाल्यावर टेबलवर ताटाबाहेर काढून टाकलेल्या शेवग्याच्या शेंगांची सालं आणि इतर खरकटं  उचलताना तिला ढवळतं. जेवायला सुरुवात करताना नवरा व सास-यासाठी हिनं सुबकपणे मांडलेलं टेबल आणि आता ती आणि सासू जेवायला बसतानाचं टेबल ह्यात जमीन अस्मानाचं अंतर. सासू सरावलीये. तिला ह्याचं काहीच नाही वाटत. उलट ती नव-याच्या उष्ट्या ताटातच घेते वाढून. मुलीला मात्र हे जड जातंय. हाॅटेलमधे टेबल मॅनर्स पाळणारा नवरा घरात का पाळू शकत नाही? सतत भांडी घासण्याचा आणि उष्ट- खरकटं आवरण्याचा सीन येत रहातो. किती घरांमधे तुंबलेल्या सिंकमधे हात घालायचा प्रसंग घरच्या मुलांवर/ पुरुषांवर  येत असेल? दुस-या घरातनं आलेल्या मुलीनं मात्र हे पट्कन् आत्मसात करण्याची अपेक्षा ठेवली जाते.

घरोघरी नव-याच्या हातात डबा, रुमाल, पाकिट, मोबाईल देणा-या बायका आपण पहातोच की. त्यात कुठं काय वावगं वाटतं? नाॅर्मलच तर आहे की हे..
रांधा वाढा उष्टी काढा ह्यात तर मागच्या अनेक पिढ्या संपल्या. ह्यात काय एवढं मोठं? नाॅर्मलच आहे की हे सगळं..  "ह्याच" गृहितकांकडे हा सिनेमा परत एकदा नव्यानं बघायला लावतो. त्या गृहीतकांना मानवतेच्या निकषांवर परत एकदा तपासायला लावतो. मारहाण किंवा  शिवीगाळ म्हणजेच काही घरगुती हिंसाचार नाही फक्त. खूप व्यापक आहे ती कल्पना. पिढ्या न् पिढ्यांपासून होत असलेले काही अन्याय आता परंपरेच्या नावानं इतके मान्यताप्राप्त झाले आहेत की  मानवतेनच्या  दृष्टीकोनातूनही ते दूर करू शकत नाहीये आपण. म्हणून ही अस्वस्थता येते. ही अस्वस्थता कधी जाईल, कशी जाईल ते माहीत नाही पण  सिनेमाचा प्रेक्षक आपल्या ताटातलं उष्टं दुस-या कुणाला तरी साफ करायला टाकताना  दहा वेळा तरी विचार करून टाकेल  हे सुद्धा ह्या सिनेमाचं यशच म्हणावं लागेल.

विषय: 
शब्दखुणा: 
Groups audience: 
Group content visibility: 
Use group defaults

माझ्या लग्नाच्या सुरवातीच्या दिवसात सासरी कोणाला ताट उचलायची सवय नव्हती.. मी लावली.. अगदी टेबलावर नास्ता करताना सुद्धा पुन्हा काही हवे असेल तर स्वतःच्या हाताने घेणार नाही.. आम्ही कुठे काम करत असू तर आम्ही हाक मारल्याबरोबर जाऊन द्यायचे.. हातातले काम टाकून जायचे किंवा आम्हीच १० वेळा जाऊन विचारायचे काही हवे आहे का ? मला राग यायचा.. घरची माणसे आहेत..पाहुणे तर नाही आहेत.. काही हवे असेल तर स्वतःच्या हाताने घेऊ शकतात.. सासू सांगायची त्यांना आपण स्वतः विचारून द्यायचे.. ( समोर जर इडली भरलेले भांडे ठेवलेले असेल तर अजून घ्यायला काय होतेय..मला खूप राग यायचा.. तुम्हीच विचारा आणि तुम्हीच भरवा असे मनातल्या मनात म्हणत टेबलावरून माणूस उठेपर्यंत लक्ष नाही द्यायची.) मी लक्ष देत नाही म्हटल्यावर आपोआप सवय झाली.

मी ताटावर झोपवतात वाचलं घाईत आणि लगेच डोळ्यासमोर आणलं. Happy >> Proud .. तरी मी आधी अंगावर झेपावतात लिहिलेले, मग दुरुस्त करून ताटावर लिहिले. बरे झाले Proud

अगदी टेबलावर नास्ता करताना सुद्धा पुन्हा काही हवे असेल तर स्वतःच्या हाताने घेणार नाही..
>>>>
हो, हे मी सुद्धा पाहिलेय.
म्हणजे आमच्याकडे लहानपणापासूनच जेवायला बसताना सारे एकत्र बसतो. सारे जेवणाचे टोप समोर ठेवतो. उजव्या हाताने जेवतो आणि डाव्या हाताने आपले आपण ताटात वाढून घेतो.
एकदा मित्राच्या घरी गेलेलो. जेवायची वेळ झाली म्हणून त्यांनी जेवूनच जा म्हटले. सारे एकत्रच जेवायला बसलो, वाढायचे काम त्यांच्या घरच्या कामवाल्या बाईने केले. माझी भाजी संपली, मला भाजी अजून हवी होती. डायनिंग टेबलवरच सारे टोप होते. म्हणून मी डाव्या हाताने घ्यायला गेलो. तर ते मला थांब म्हणाले, आणि कामवाल्या बाईला हाक मारली. मी म्हटले मी घेतो माझ्या हाताने, तर मला दरडावले, थांब ती देईल. ती आतल्या रूममधून आली आणि तिने वाढले. वड्डे लोग वड्डी बाते Happy
पण टोप समोर असूनही, स्वतःच्या हाताने घेणे शक्य असूनही, केवळ हे जर घरातल्या बायकांचे काम या समजुतीतून कोणी वाढायला हाक मारत असेल तर ते तिला मोलकरीण समजल्यासारखेच झाले.

तुम्हीच विचारा आणि तुम्हीच भरवा असे मनातल्या मनात म्हणत टेबलावरून माणूस उठेपर्यंत लक्ष नाही द्यायची.) मी लक्ष देत नाही म्हटल्यावर आपोआप सवय झाली.> आमच्याकडे एकदम उलट आहे. मी आधी सगळ्यांना जेवताना ताटं वाढायचे मग सासरे एकदा हि भाजी नको ती कमी पाहिजे वैगरे म्हणाल्यावर सासूबाई म्हणाल्या कोण सारखं खेळत बसणार तुमच्यासोबत उद्या पासून प्रत्येकाने हवे ते घ्यायचे. माझ्या सासूने आधीच सांगितलेले कि वाढत वैगरे बसायचे नाही. dining table वर ताट आणि जेवण ठेवलेले असते ते आपापले घ्याय्चे . मला एकदम क्लचरल शॉक . एकदा भाजी वाढताना पण मी त्यांना विचारले कि हि भाजी पप्पाना आवडत नाही ना. तर सरळ म्हणाल्या विचारायचे नाही . ऑप्शन द्यायचाच नाही. केली आहे ना मग खायची सगळ्यांनी . नाही आवडत तर थोडी खातील.
भांडी घासणाऱ्या बाई जर येणार नसतील तर सासरे किंवा नवरा सगळी भांडी घासतात कारण जेवण आम्हि बनवलेले असते. लोकडाऊन मध्ये पण घरातले सगळेच काम करत होते. माझ्या सासूने बायकांची कामे वेगळी पुरुषाची वेगळी असे कधीच ठेवले नाही. त्या पाना वैगेरे घेऊन काही दुरुस्त करायला बसतील तसेच सासरे भाजी कापून देतील पण हे सगळे सहज.
सासरे रोज सकाळचा चहा करायचे ( आता नवरा करतो करण ते लेट उठतात ) त्या आधी ओटा पुसून, दूध तापवून ठेवायचे . किचन मध्ये गेल्यावर चहा चा कप त्यांच्या सोबत द्यायचे . मला ऑड वाटायचे कधीतरी आधी उठून चहा करावा असं वाटायच . पण नवरा म्हणायचं अग त्यांना सवय आहे आणि आवडत करायला. तू टेन्शन घेऊ नकोस. मग मीही सोडून दिले टेन्शन घेणे.
Happy

म्हणजे आमच्याकडे लहानपणापासूनच जेवायला बसताना सारे एकत्र बसतो. सारे जेवणाचे टोप समोर ठेवतो. उजव्या हाताने जेवतो आणि डाव्या हाताने आपले आपण ताटात वाढून घेतो.> माझ्या घरी आईकडे असे आहे. आणि सासरी पण बायकांनीच वाढायचे असे काही नाही. जो available आहे त्याने करायचे किंवा आपले आपण घ्यायचे

सामी तुम्ही लकी..>> +७८६

माझ्या सासूने बायकांची कामे वेगळी पुरुषाची वेगळी असे कधीच ठेवले नाही. >>>> छान आहे. आमच्याकडेही मी असेच करायला बघतो, आणि पुरुष म्हणून समाजाने उगाच लादलेली कामे कमी करायला बघतो Happy
जोक्स द अपार्ट यावर तर एक वेगळा धागा निघायला हवा. कित्येक कामांना आपण गरज नसताना स्त्रीपुरुष वर्गवारीचा छाप मारून ठेवला आहे.

माझ्या माहेरी सगळी जेवणाची भांडी टेबलवर आणून ठेवणार.. सगळी जण आपल्याला हवं ते हवे तसे वाढून घेणार. त्यामुळे जेवण पण एकत्र होते.. आणि एखादा पदार्थ थोडाच झाला असेल तर तो पण सगळ्यांच्या वाटणीला येतो..

हा चित्रपट बघिला. बराचसा आवडला. सर्व कलाकारांची कामं उत्तम. कोणीच ओळखीचं नाही आणि कोणीच 'अभिनय' करतंय असं वाटत नव्हतं. नायक-नायिका- तिचे सासरे सगळ्यांचा परफॉर्मन्स खूप छान आहे.
75% संपेपर्यंत व्यवस्थित रुळावरून चाललेली चित्रपटाची गाडी नंतर एकदम ट्रॅक बदलते. मध्येच ते स्वामी अय्यपा वगैरे सुरू झाल्यावर मला काही कळेचना. एकदम जनोबा रेगेसारखं झालं- 'हे काय बोलतोय हा- अरे पण गच्चीचा काय.'

दोन इश्यूज मिक्स करण्याऐवजी दोन वेगळे मुव्हीज बनवले असते तरी चाललं असतं. देवाधर्माचं करणाऱ्या घरात स्त्रियांना माणुसकीने, सन्मानाने वागवलं जातं, स्त्रीपुरुष मिळून काम करतात असंही चित्र काही ठिकाणी असतंच. आणि दुसरीकडे कट्टर हिंदूविरोधी, तथाकथित पुरोगामी (!) भारतीय कल्चरमध्ये काही वेळा स्त्रियांचं सर्वप्रकारचं शोषण होतं- हेही दिसतं.
त्यामुळे इंडियन किचनचा - स्त्रियांना घरकामात फुकट राबवून घेण्याचा - जो महत्वाचा मुद्दा आहे त्यावर शेवटपर्यंत फोकस ठेवला असता तर बरं झालं असतं. इथे शेवटी तो मुद्दा काहीसा मागेच पडतो.

आजच पाहिला.आवडला.सासरे बुवांच्या पात्राच्या नाकावर एक ठोसा मारावासा वाटला.अर्थात त्या पिढीत अशी पात्रं बऱ्याच मोठ्या प्रमाणात आहेत.
सासू चं पात्र अजून रंगवता आलं असतं.
शेवट बघून(नवऱ्याच्या घरचा आणि तिचा) एकत्रच वाईट आणि हायसं वाटलं.

व्यक्ती वाईट नसतात. त्यांची मानसिक घडण तशीच घडलेली असते. त्यातून बाहेर पडण्याचं बळ कमी जणांच्यात असतं. मुळात आपलं काही चुकतंय असं वाटलं तर माणूस बदलायचा प्रयत्न करणार ना. आपण करतोय ते, जे चालत आलेलं आहे ते बरोबरच आहे असा ठाम विश्वास असेल तर कोण काय करू शकतं? In fact यात मला व्हिलन कुणीच वाटलं नाही. ती जी आत्या की कोण येते तीपण तशी स्वभावाने चांगलीच वाटली. ती काय मुद्दाम हिला त्रास द्यायला येत नाही. पण तिचा ठाम विश्वास असतो की हे असं-असंच असलं पाहिजे.
ही मानसिकता बदलणं हे आव्हान आहे.

मी सुद्धा बघितला. छानच जमून आलायं सिनेमा. एक विचार आला की तिच्या घरी असे वातावरण नसते त्यामुळे तिची घुसमट होते पण एखादी अशाच वातावरणात लहानाची मोठी झाली असेल तर तिला काहीच वावगे वाटणार नाही.

पण एखादी अशाच वातावरणात लहानाची मोठी झाली असेल तर तिला काहीच वावगे वाटणार नाही.>> Exactly!
जर मोठेपणी यात काही खटकलं आणि तिने ते बदलायचा प्रयत्न केला तर ते अभिनंदनीय ठरेल. तिने किंवा त्याने.

काय योगायोग आहे, मी पण आजच पाहिला. अतिशय आवडला. मेधावी परीक्षण मस्त. मनातलं उतरवलं आहे.

वावे, तुझ्या पोस्ट्सशी सहमत. मलाही कोणीही व्हिलन वाटलं नाही, पण त्याचवेळी नायिकेचं आणि तिच्या निर्णयाचं कौतुक वाटलं.

शेवट बघून(नवऱ्याच्या घरचा आणि तिचा) एकत्रच वाईट आणि हायसं वाटलं. >> मला फक्त हायसंच वाटलं. त्याला हवं ते मिळालं त्यात ती खर्‍या अर्थाने सुटली. नाहीतर सामाजिक दबाव, कारणा-कारणापरत्वे तिला घटस्फोटानंतरही मानसिक त्रास देणं हे चालूच राहतं.
https://www.ted.com/talks/leslie_morgan_steiner_why_domestic_violence_vi... ह्या टेड टॉकमधली परिस्थिती अति आहे. पण थोड्याफार फरकाने हे घडते. (ह्या सिनेमात शारिरीक हिंसा दाखवलेली नाही पण मानसिक अत्याचार चांगलेच आहेत).
कुणी विचारेल आता ती दुसरी बाई अडकली, प्रथा मोडीत निघाली नाही हे चूक नाही का - नाही, कारण बाईला किंवा जोडीदाराला जोवर ती 'अडकली' आहे असे वाटत नाही तोवर परिस्थिती बदलत नाही.

हा चित्रपट सतावत जातो, लाज वाटू लागते, मग अशी अनेक पात्रे पाहिलेली असल्याचे लक्षात येते..... बरीच हतबलता वाटते.... अन मग सुज्ञ लोक ~एक्शन मोडमध्ये जावेत ... हेच याचे यश अहे

Nilakshi>>+१
प्रथा मोडीत निघाली नाही हे चूक नाही का - नाही, कारण बाईला किंवा जोडीदाराला जोवर ती 'अडकली' आहे असे वाटत नाही तोवर परिस्थिती बदलत नाही.>>+१

मस्तच सिनेमा आहे. मी कालच बघितला अमॅझॉन प्राइम वर.
दोन लाडावलेल्या बाप्यांचे उ ष्टे खरकटे काढून कायम त्यांच्यासाठी अन्न व सेवा पुरवठा करत राहणे व त्यातच जन्माचे सार्थक समजणे हा
पुरुष सत्ताक पद्धतीचा विजय आहे. जी स्त्री इतर वेळी सर्व कामांना लागते तिचे पीरीअड सुरू असताना मात्र ती अपवित्र. हे कोणालाही न पटण्यासारखेच आहे. तिच्या मनातील वादळाशी साब्रिमाला आंदोल नाची जोड चांगली घातली आहे.

क्लायमॅक्स चा सीन व ती घर सोडून निघते तेव्हा मागे अनेक स्त्रिया घर कामात बाल संगोपनात व्यग्र आहेत ते छान दाखवले आहे. ते सर्व मागे
पडून तिला स्वतःचा मोकळा रस्त्ता विचारसरणी सापडते तेव्हा शेजारी समुद्र व मोकळे वारे!!!

शेवटचा नाच पण जबरी आहे. स्त्रीवादी पेक्षाही हे मनु ष्य वादी आहे. आपले खरकटे दुसर्‍याने का उचलावे हा प्रश्न देखील सासरा नव रा ह्यांना
पडत नाहीत. ते नेहमी एक रिप्लेसमेंट बाई आणून परिस्थितीत फिट करून टाकतात पण स्वतः एक कण ही पाउल उचलत नाहीत स्वावलंबना कडे किंवा विचार बदलण्याकडे. हे खरे तर राग आणणारे आहे

चित्रपट आता प्राईमवर आलाय. काल पाहिला.

कुठलेही भाष्य न करता, केवळ दृश्यांतून हा चित्रपट इतके बोलतो की थक्क व्हायला होते. प्रसंग पुढे न्यायला कुठेही पार्श्वसंगीताची मदत नाहीय. नायक नायिका सामान्य लोकांसारखे दिसतात, वावरतात. कुठेही आक्रस्ताळेपणा नाही, उंच स्वरात बोललेले शब्द नाही,लांबीचौडी भाषणे नाहीत.

वर कित्येकांना चित्रपट डेटेड वाटला, आता असे होत नाही असे वाटले. त्या सगळ्या नशीबवान आहेत असेच मी म्हणेन. घरकामाची विभागणी नवराबायकोत झाली आहे. रंगलेल्या मैफलीतूनही उठून भांडी उचलून आत नेऊन इतर आवराआवरी स्वतःहून करणारे नवरे आहेत. (असे कुटुंब चित्रपटातही दाखवलेय) मी मुद्दाम इथे नवऱ्याची मदत हा शब्द वापरत नाहीये कारण मदत व जबाबदारी या दोन शब्दांच्या अर्थात जमिनआसमानाईतका फरक आहे. ही काही ठराविक कुटुंबे जिथे घरातील सर्व घटकांचा विचार करून घर वागते ती घरे सोडून बाकी उर्वरित भारतात मात्र चित्रपटात जे दाखवले तेच सुरू आहे आणि ते निमूट न थकता करणाऱ्या आज्या आया काक्या मावशयांबद्दल इथे मायबोलीवरही भरभरून प्रेमाने लिहिले गेलेय.

हा चित्रपट नुसता स्त्रियांची घरातील कष्टाची कामे यावर बोलत नाही तर भारतीय पुरुषाच्या बायकोकडे बघायच्या नजरेबद्दलही बोलतो, सर्वसुखी संपन्न घरातही स्त्रीची जागा काय असते याबद्दल बोलतो. बायकोला किचनमध्ये जाऊन
जवळ घेणारा, कामावर जाताना कपाळावर ओठ टेकवणारा, ती सुरवातीला डबा देत नाही तेव्हा सहकाऱ्यांसमोर तिची बाजू संभाळणारा नवरा ती 'मला दुखते, आधी थोडा फोरप्ले कर' सुचवते तेव्हा तिला फोरप्ले माहीत आहे याबद्दल आश्चर्य दाखवतो आणि वर तिरस्काराने तिला 'फोरप्ले करायला तुझ्याबद्दल तसे वाटायला हवे ना' म्हणतो. हे नक्की काय वाटायला हवे असते? ते तुमच्यासाठी सतत खपत असलेल्या, त्याच कामात दिवसभर बुडाल्यामुळे अंगाला वास येणाऱ्या बायकोबद्दल वाटू शकत नाही? ते फक्त फुलासारख्या दिसणाऱ्या कोणा सुंदरीबद्दल वाटू शकते? ती सुंदरी चुकून आयुष्यात आलीच तर तिला रांधा वाढा उष्टी काढा ह्या घाण्याला न जुंपता सतत सुंदर दिसायच्या घाण्याला जुंपणार? बायकोकडे बघायचा हा दृष्टिकोन असल्यामुळे घरात सर्व काही मिळत असलेले पुरुषही विबासं करतात का?

कॉलेजात कुटुंबसंस्था शिकवणारा, हॉटेलात टेबलमॅनर्स पाळणारा नवरा घरात वागताना मात्र त्याला हवे तसे वागणार, इतरांचा म्हणजेच अर्थात घरातील स्त्रियांचा विचार करणार नाही. का ? तर माझ्या घरात मी माझ्या सोयीनेच वागणार हे उत्तर. त्याचा बाबाही तसेच वागला. पोस्ट ग्रॅज्युएट बायकोची नोकरी करण्याची इच्छा त्यानेही स्वतःच्या वडलांच्या सल्ल्याने मारलेली असते. मुलगाही बाबाच्या पावलावर पाऊल टाकून चालणार.. माझ्या घरात अमुक वागणे चालणार नाही हे बायकोला बजावणारा, बायकोने त्याची चूक त्याला दाखवल्यावर ती दाखवल्याबद्दल तिच्याकडून सॉरी वदवून घेणारा, ती सॉरी बोलल्यावर लगेच काहीच घडले नसल्यासारखे तिला परत त्याच्या गरजेसाठी जवळ घेणारा.

हा चित्रपट बनवणाऱ्या पुरुषाला सलाम... तो हे पाहु शकला आणि पडद्यावर मांडू शकला.

ते रिप्लेसमेंट बाई चं खरंच बघायला जास्त संतापजनक आहे.तुम्ही योग्य शब्दात मांडलं आहे.
तो पाहुणा येऊन चिकन बनवतो तो सीन सुद्धा डोक्यात जाणारा आहे.
साधना चा प्रतिसादही एकदम पटला.

मी तो यायची वाटच बघत होते.(अवांतर: मला स्वतःला सुरुवातीचं गाणं लिरिक्स वाईज 'कहना क्या चाहते हो' झालं.)
टॉप शॉटस(असंच म्हणतात का) मुळे जास्त अंगावर आलाय.

काल एकूण हा सिनेमा आपण बऱ्याच जणींनी पाहिला>>>>>

झुम मीटिंग करायला हवी होती Happy Happy

मी मुलीसोबत पाहिला... बिचारीला पाहवला नाही पुढे पुढे ..

पाहुणाच काय, घरातील पुरुषांनीही कधी चुकून काम केले तरी हाच सिन असतो. आणि 'सगळे तर आम्हीच केले, तरी हिला काय काम उरले आहे', हा डायलॉगही सेम...

तिसरा सिनेमा.. (Neestream -मल्याळी भाषेतला इंग्रजी सबटायटल्सवाला) पाहून मात्र त्रास झाला. एक सण्णसणीत मुस्काटात बसली.
>>> धन्यवाद... हा बघायचा प्लॅन होता.. आता रद्द केला आहे...

चिकन बनव्णार्‍या पाव्हण्याची बायको तोंड देखले मदत करू का विचारते तो सीन भारी आहे. ब्लॅक टी मध्ये इतके मसाले की तांदूळ घातला तर बिर्याणी देखील होई ल हा देखील उच्च कोटीचा विनोद आहे. तो पाव्हणा काय डोक्यात जातो.

रोज दूध आणून देणारी निरागस बालिका व नायिकेचे नाते सुरेख दाखवले आहे. तिच्या पुढे प्युबर्टी आली की काय वाढून ठेवले आहे ते स्वच्छ दिसते.

शेवटच्या नाचाची काही गरज नव्हती असे घरी मत पडले पण केरळा त कथकली मध्ये स्त्रियांची पात्रे देखील बाप्येच करतात तिथे ही त्यांना एक्स्प्रेशन ची सोय नाही. त्या पार्श्व भूमी वर हा उत्फुल्ल तरीही शिस्तबद्ध नाच जबरदस्त वाटतो. व ते बघणारी मुलगी राणी.

आमच्या चुलत सासरी सांगलीला सेम चित्र होते मी नव वधू म्हणून गेले तेव्हा. व सासू सास र्‍यांच्या ताटातच जेवत असे. हे मला किळसवाणे वाटे.

Pages