भूतांच्या गोष्टी: अनुभव भरतपुरचा तसेच मनातले भुत

भूतांच्या गोष्टी

खरं सांगायचं तर माझा भूतांवर अजिबात विश्वास नाही. पण ज्या काही घटना घडतात त्याचे आपल्या जवळ स्पष्टीकरण नसते. मग आपल्याला पटेल ते स्पष्टीकरण आपण स्वीकारतो. त्यातील एक म्हणजे भूतांचे अस्तित्त्व.

मला तत्त्वज्ञानाच्या अभ्यासक्रमात असे शिकविले गेले की कुठल्याही गोष्टीचे त्यावेळेसचे सर्वात जास्त स्वीकारले गेलेले स्पष्टीकरण म्हणजे ‘सत्य’ असे मानले जाते. पण खरे ‘सत्य’ तेच असेल ह्याची शाश्वती देता येत नाही. कारण काही दिवसांनी आणखी कुणी तरी त्याचे आणखी चांगल्या प्रकारे स्पष्टीकरण देतो आणि आपण त्याला सत्य मानायला लागतो.

जसे अणूच्या आत काय दडले आहे त्याबद्दलचे सिद्धान्त. आता आणखी एका ‘गॉड्स पार्टिकल’चा शोध लागला आहे (असे म्हणतात). तो सूक्ष्म कण सर्व विश्वाच्या पसार्‍याचा मूलभूत घटक असल्याचे म्हटले जाते.

असो, आपली भुतं भरकटत चालली आहेत.

अनुभव भरतपुरचा:

भरतपुरला माझे कुटुंब (मी, सौ, मुलगा, मुलगी) आणि माझ्या साडूचे कुटुंब (दोघे) एका लॉजमध्ये मुक्कामी होतो (इ.स. २००९ असावे, लॉजचे नाव मुद्दाम गुपित ठेवले आहे). लॉज मालकाला छातीवर आणि मालकीणबाईंना डोक्यावर मोठमोठी बॅंडेज होती. बाईंचा अपघात झाला होता तर बुवांची हृदयाची ‘बायपास’ शस्त्रक्रिया झाली होती. वरच्या माळ्यावर पडून मालकीण बाईंचे डोके फुटले होते.

आम्हाला पहिल्या माळ्यावरच्या लागून असलेल्या दोन खोल्या दिलेल्या होत्या. पहिल्या माळ्यावर चढल्यावर आणि नंतर खोलीत प्रवेश केल्याकेल्याच काहीतरी विचित्र भास झाला; म्हणजे डोक्यात हवा जातेय, आपले शरीर हलके झालेय असे काहीतरी. अर्थात सर्वजण आग्र्यावरून प्रवास करून आल्यामुळे असे वाटले असेल म्हणून सर्वांनी दुर्लक्ष केले.

खोलीत प्रवेश केल्याकेल्या माझ्या सौ. ला आणि मेहुणीला नळाच्या तोटीचा शॉक लागला. घर मालकाला सांगितले तर त्यांनी मेहुणीला तिसरी खोली उघडून दिली. त्या खोलीत जाताच सर्व खिडक्या बंद असूनही छताला टांगलेले झुंबर हलत असल्याचे लक्षात आले. ती लगेच धावत परत आली.

मोघम कपडे धुवून ते वाळायला टाकण्यासाठी सौ. टेरेसवर गेली तर तीला कुणीतरी मागे येतोय असा भास झाला. पण तिथे कुणीच नव्हते. ती धावत खोलीत परतली. थोड्याच वेळात मेहुणीसुद्धा कपडे वाळायला टाकायला गेली. परत तसेच घडले आणि ती खोलीत धावत परतली.
दुपारचे जेवण वगैरे करून आम्ही केवलादेव पक्षी अभयारण्यात पक्षी बघायला निघून गेलो.

सूर्यास्तानंतर परत आलो. दोघे लॉज मालक आम्हाला आग्रहाने घरचे बनविलेले ‘आलूके पराठे’ खाऊ घालीत होते. त्यांच्या बंडेज वगैरे बघून आम्हाला थोडे मनात खटकलेच.

पटापट जेवणं आटोपून आम्ही झोपी गेलो. मला सकाळीच उठून पक्षीनिरीक्षणाला जायचे होते.

उशिरा रात्री मला काहीतरी भास झाला आणि झोपमोड झाली. मी भासाकडे दुर्लक्ष करीत परत झोपायचा प्रयत्न करीत होतो. तेवढ्यात सौ.ने मला उठविले.

‘अहो आपला पलंग फिरतोय!’

अरेच्या. मला पण असेच वाटत होते. कुणी तरी आमचा पलंग वर उचलून फिरवीत होतं (असे वाटत होते).

‘अगं, आपल्याला असेच भास होतात. झोप आता’.

तिला मी रागावल्यासारखे केले आणि तीचा आवाज बंद झाला. बिचारी असले भास होत असूनही गुमानं झोपली.

सकाळीच जाग आली. साडू साहेब आणि मेहुणी उठून वाटच बघत होते. आम्ही उठल्याचे जाणवताच त्यांनी दरवाजा वाजवला. आम्ही काही बोलायच्या आताच मेहुणी सांगू लागली,

‘भाऊजी, आमच्या रूममध्ये किनई भासच होतात. रात्री कुणीतरी आमचा पलंग उचलून फिरवीत होतं; आणि ना, सकाळी मी पाण्याची तोटी उघडल्याबरोबर मला शॉक लागला!’

सौ. उत्साहाने एकदम ‘सेम टु सेम’ सांगायला लागली. काय झाले काही कळले नाही. दोन्ही खोल्यांमध्ये सारखाच अनुभव येणे फार विचित्र होते आणि त्याचे माझ्याकडे तरी स्पष्टीकरण नव्हते. भुताटकीचे स्पष्टीकरण मला मान्य नव्हते.

माझ्या मुलाला फणफणून ताप भरला होता. पण त्याला असे काही भास झाले नव्हते.

प्रसंग दूसरा: मनातले भुत

१९९४ किंवा ९५ चा प्रसंग असेल. मी तेव्हा औरंगाबादला नोकरी करीत होतो. इंग्रजीचे खूळ मी फारच मनावर घेतले होते. वृत्तपत्र, बातम्या, चित्रपट सगळं इंग्रजीच बघायचो, वाचायचो....मग बरेच इंग्रजी चित्रपट भुताटकीचे असायचे. असाच कुठला तरी भुताटकीचा चित्रपट (फ्लॅटलाईनर्स? कदाचित) एकट्याने बघून मध्यरात्री सिनेमा थेटरातून बाहेर पडलो. स्कूटर बंद असल्यामुळे जाताना ऑटोने गेलो होतो. पण आता एकही ऑटो कुठे दिसत नव्हता. पैठण गेटला सगळ्या बसेस मिळतात. पण आता एकही बस कुठे दिसत नव्हती. पैठण गेटमधून निघून आता मी निर्जन असलेल्या समर्थ नगराकडे वळलो. वळल्यानंतर मला एक सिटी बस थांबलेली दिसली. त्या बाजूला जाणारी कुठलीही सिटी बस मला चालली असती. मी लवकर घरी पोचलो असतो. डोळ्यासमोर सिनेमातली भुतं अजूनही धिंगाणा घालीत होती. विचार करायला वेळ नव्हता. तसाच धावत सुटलो आणि एका दमात बस पकडली. सुदैवाने तीने वेग धरला नव्हता.

जागेवर स्थानापन्न झाल्यावर मोठा सुस्कारा टाकला आणि आजूबाजूला बघू लागलो.
विशेष म्हणजे बस मध्ये एकही प्रवासी नव्हता.
एवढ्या रात्री कोण असणार? अरे हे काय? ड्रायव्हर सुद्धा नाही?
मागे वळून बघितले.
अरे हे काय, कंडक्टर सुद्धा नाही?
आता मी घाबरलो.
तेवढ्यात रस्त्याने एक माणूस जाताना दिसला.
तो माझ्याकडे बघून खुळ्यासारखा हसला. ह्या...ह्या!

‘अबे, गाडी फेल है...कही नही जाएंगी!!’

डॉ. राजू कसंबे
मुंबई