आठवणीतल्या आज्जी

मीरा आज निवांत होती.आज तीने हक्काने काॅलेजला सुट्टी घेतली होती.पटकन किचनमध्ये जाऊन तिने काॅफी बनवली आणि सोळाव्या मजल्यावरच्या गॅलरीत आरामात पीत बसली.तासाभराने माधव येणार होता.जसजशी संध्याकाळ चढत गेली तसतशा आज्जींच्या आठवणी तिच्या मनात उतरत गेल्या.
------------------------------------------------------------आज आज्जींना जाऊन बरोब्बर तीन वर्ष झाली होती.तरीही त्यांच्या आठवणी अजूनही ताज्या होत्या.फक्त अडीच वर्ष काय तो त्यांचा सहवास लाभला.पण ते दिवस मीरासाठी आजही अविस्मरणीय होते.
खर तर आज्जींची आणि मीराची भेट म्हणजे नियतीने घडवून आणलेला एक गोंडस अपघात होता.त्या दिवशी मीरा आणि माधव नेहमीप्रमाणे कट्ट्यावर गप्पा मारत उभे होते.माधव मीराचा बालमित्र होता.तितक्यात अचानक जोरात ब्रेक लावल्याचा आवाज आला आणि एका स्त्रीची अस्पष्ट किंकाळी ऐकू आली.क्षणभर मीरा-माधव शांत झाले.भानावर आल्यावर ते धावत रस्त्यावर गेले तेव्हा त्यांना एक आज्जी रस्त्यावर पडलेल्या दिसल्या.त्याचा पाय मुरगळल्याने त्यांना उठता येत नव्हत.माधवने त्यांना उठायला मदत केली आणि सोसायटीतल्या बाकावर आणून बसवलं.मीराने पटकन फर्स्ट एड बाॅक्स आणला आणि त्यांच्या जखमांवर मलमपट्टी केली.त्या नको म्हणत असतानाही ते हक्काने त्यांना मीराच्या घरी घेऊन गेले.मीराच्या आईने त्यांची प्रेमाने विचारपूस केली.त्यांच्या घरी कळवाव म्हणून तीने फोन नंबर मागीतला.तेव्हा काहीवेळ आज्जींच्या डोळ्याच्या कडा पाणावल्या होत्या.हे मीराच्या नजरेतून सुटलं नव्हत.पण लगेच स्वतःला सावरत त्यांनी वृद्धाश्रमात फोन करून कळवायला सांगितल.मग त्या त्यांच्याशी गप्पा मारत बसल्या.थोड्यावेळाने आश्रमाची गाडी आल्यावर त्या निघून गेल्या.त्यांना जाताना पाहून नकळत मीराच्या डोळ्यात अश्रूंनी गर्दी केली.नंतर माधवही घरी गेला.मीरा मात्र शांत झाली.माणसांच्या गर्दीतही तिला एकटं वाटू लागलं.काहीतरी हरवलेलं ते गवसलं होतं.पण पुन्हा अदृश्य झालं होतं.काही वेळा एखाद्या माणसाशी नातं जुळायला काही क्षण पुरेसे असतात.मीराचही तसंच झालं होतं.अवघ्या चार पाच तासात तिचं आज्जींशी जन्मजन्मांतरीचं नातं निर्माण झालं होतं. त्यांचा मायेने ओथंबलेला स्वर; मृदू बोलणं;चेहेर्यावरचं हास्य यानेच तिला भुरळ पाडली होती.आज्जींनी गोड स्वभावाने तिला आपलसं केल होत. शेवटी उद्या त्यांना भेटायच असं तिने ठरवल्यावर तिला शांत झोप लागली.दुसर्या दिवशी सकाळी उठल्यावर तीने आईला शिरा करून ठेवायला सांगितला आणि शाळेत गेली.शाळेत गेल्यावर तिने माधवलाही येण्याबद्दल विचारलं.तोही आनंदाने हो म्हणाला.मीराला आता कधी शाळा सुटते असं झालं होतं.घड्याळ फारच स्लो चाललय असं वाटत होतं.शेवटी एकदाची बेल झाली आणि शाळा सुटली.मीरा नेहमीप्रमाणे टाईमपास न करता लगेच घरी आली .तिने झटकन आवरलं आणि न विसरता शिर्याचा डब्बा घेऊन धावत खाली गेली.माधवला हाका मारून बोलवलं आणि ते दोघे निघाले.
साधारण वीस मिनीटं चालल्यावर आश्रम आला.दोघंही आत गेले.तिथे लांब एका बाकावर आज्जी जप करत बसल्या होत्या.कालच्यापेक्षा जास्त प्रसन्न दिसत होत्या.कमालीचे शांत भाव त्यांच्या चेहर्यावर पसरले होते.पाच मिनीटांनी त्यांनी डोळे उघडले . या दोघांना असे अचानक समोर बघून त्या आश्चर्यचकीत झाल्या.कालच ओळख झाल्याने त्यांनी गप्पा मारायला सुरूवात केली.उशीर झाल्यामुळे ते आज्जीला डब्बा आणि परत भेटायचं वचन देऊन घरी आले.आज मात्र मीरा आनंदात होती.
त्या दिवसानंतर मीरा-माधव आणि आज्जींच्या भेटी वाढल्या.आज्जींचा त्यांना लळा लागला होता.ते मनाने आज्जींशी जोडले गेले होते.आज्जींचीही काही वेगळी अवस्था नव्हती.आयुष्याच्या संध्याकाळी त्यांना आधार मिळाला होता.इतक्या दिवसांच्या नीरस आयुष्यात मीरा-माधवच्या येण्याने आनंदची उधळण झाली होती.त्याना त्यांच्यावर जीव लावणारी नातवंड मिळाली होती.काळ आपल्या गतीने पुढे सरकत होता आणि नात्यांची समीकरणं बदलत होती.
एका रविवारी मीरा माधव आज्जींना सरप्राईज देण्यासाठी सकाळी लवकर आश्रमात गेले.तिथे गेल्यावर समोरचं दृश्य बघून दोघेही स्तब्ध झाले.आज्जी एक फोटोला छातीशी कवटाळून रडताना दिसल्या.क्षणभर त्या दोघांना काही सुचत नव्हतं.मीरा त्यांच्या जवळ गेली.त्यांच्या पाठीवरून हात फिरवून त्यांना शांत केलं.त्यांची कथा ऐकून मीरालाही अश्रू अनावर झाले.त्यांचा एकुलता एक मुलगा चार वर्षांपूर्वी अपघातात वारला होता.त्यानंतर या लोकांनीच त्यांना आधार देऊन सावरलं होतं.तेव्हापासून आश्रमच त्यांच जग होत.तो पूर्ण दिवस त्यांनी आज्जींसोबतच घालवला.हळूहळू वर्ष संपल आणि मीरा माधवची दहावीची परीक्षा सुरू झाली.जोमाने अभ्यास करून त्यांनी पेपर लिहीले.आज्जींचे आशीर्वाद सदैव त्यांच्यासोबत होते.
परीक्षेमुळे ते काही दिवस आश्रमापासून दुरावले होते.
शेवटी एकदाची परीक्षा संपली.आज्जींना भेटायला मिळणार म्हणून ते आनंदात होते.दुसर्या दिवशी ते आरामात उठून आश्रमात गेले. नियतीने त्यांच्यासाठी एक सरप्राईज ठेवले होते.तिथे गेल्यावर त्यांना कळलं की आठ दिवसांपूर्वी आज्जींच हृदयविकाराच्या झटक्याने निधन झालं होतं.यांच्या परीक्षेत व्यत्यय नको म्हणून यांना सांगायच नाही अस बजावलं होतं.हे ऐकून मीराला भोवळ आली.माधवने तिला सावरल आणि दोघही रडू लागले.जाताना तिथल्या एका सेवकाने माधवच्या हातात एक लिफाफा दिला आणि म्हणाला;आज्जींनी रिझल्ट लागल्यावर बक्षीस म्हणून द्यायला सांगितला होता.मीरा पुन्हा गहिवरली.नंतर ते घरी आले.मीराने या सगळ्याचा धसका घेतला होता.जवळच्या माणसाचं अस एकाएकी निघून जाणं ती पहिल्यांदा अनुभवत होती.शेवटी काळ सगळ्यावरच उत्तम औषध असतो.महिन्याभराने मीरा सावरली.आता त्यांच आश्रमात जाणं कमी झालं होत.तरीही वेळ मिळेल तेव्हा ते तिथे जात होते.आश्रमाशी जुळलेली नाळ त्यांनी अजूनही तोडली नव्हती.
------------------------------------------------------------
तासाभराने मीरा भानावर आली.बाहेर काळोख झाला होता.ती लगेच घरात आली.झटपट आवरून ती तयार झाली.दहा पंधरा मिनीटांनी माधव आल्यावर ते आश्रमात जायला निघले....आज्जींच्या स्मृतींना उजाळा देण्यासाठी..... वरून आज्जी हे सगळं पहात होत्या..... आणि समाधानाने नकळत त्यांच्याही डोळ्याच्या कडा पाणावल्या...
====================================
तळटीप:-मी आठवीत असताना लिहीलेली आणि सगळ्यात पहिली कथा आहे.आज कपाट लावताना एका वहीच्या शेवटी सापडली. एक आठवण म्हणून इथे लिहीली.

----आदिसिद्धी