निसर्गाचा चमत्कार....... दुहेरी ( डबल ) इंद्रधनुष्य

ह्या ऑक्टोबर महिन्यात लंडनला गेले होते. उन्हाळा संपुन फॉल सुरु झाला होता. दिवस आक्रसले होते . झाडांची पान गळण्याच्या तयारीला लागली होती. तपमापकातला पारा ही हळु हळु खाली खाली यायला लागला होता. संध्याकाळी बाहेर खेळणारी मुलं ही आता दिसेनाशी झाली होती. भर दुपारीच सावल्या लांबल्या होत्या. थंडी दिसामासानी वाढायला लागली होती. उन्हाळ्यात कधी तरी निळं भोर दिसणाऱ्या लंडनच्या आकाशाने आता त्याचा करडा रंग परत घेतला होता. आकाशात बहुदा ढगांचीच गर्दी असे आणि त्या बरोबर कधी ही पडणारा तो पाऊस ही असेच .

असं दिसत असे कायम मळभटलेलं

त्या दिवशी असाच सकाळ पासुन पाऊस पडत होता. पावसामुळे थंडी ही वाढली होती. दिवस भर सुर्य दर्शन झाले नव्हते. दुपारी जेवण झाल्यावर माडीवर मस्त गोधडी घेऊन वाचत पडले होते. वाचता वाचता खिडकीबाहेर पाउस थांबल्याचं आणि उन्हं पडल्याचं जाणवलं. दोन तीन दिवसात सूर्य दर्शन नव्हतं झालं म्हणून उठून खिडकीत गेले आणि बाहेरच दृश्य बघुन अक्षरशः आवाक झाले. पाउस होताच त्यातच ऊन पण पडल होत आणि त्यामुळे पूर्वेकडे इन्द्रधनुष्य उमटलं होत . ते पाहुन माझ्या मरगळलेल्या मनाला चांगलाच हुरुप आला. इन्द्रधनुष्य पाहुन आनंद होत नाही असा माणूस विरळाच . अगदी स्पष्ट आणि खूप रुंद असा इंद्रधनुचा स्वर्ग आणि धरेला जोडणारा तो पूल मी पहातच राहिले. आणि नीट पाहिल्यावर तर आणखीनच भारावुन गेले कारण आकाशात एकाच वेळी एक नव्हे तर दोन दोन कमानी दिसत होत्या.

तिरपी सुर्याची किरण जेव्हा पाण्याच्या थेंबातुन परावर्तित होतात तेव्हा सूर्यप्रकाशाचे पृथःकरण होऊन सुर्याच्या विरुद्ध दिशेला सात रंगी इन्द्र धनुष्य दिसते हे शाळेत शिकलेलं पण जेव्हा ती किरण दोन वेळा परावार्तित होतात तेव्हा एकाच वेळी आकाशात दोन इंद्रधनुष्याच्या कमानी दिसतात. पहिलं अधिक स्पष्ट दिसत ते मुख्य आणि दुसरं त्या मानाने कमी स्पष्ट दिसते ते दुय्यम. प्रमुखाच्या रंगांचा क्रम नेहमी प्रमाणे ता ना पि हि नि पा जा असा असतो तर दुय्यमचा मात्र त्या विरुद्ध असतो . तिथे तांबडा रंग शेवट दिसतो. तसेच मुख्य इंद्रधनुष्याच्या खालचं आकाश अधिक फिकट दिसतं.

चीनी संकल्पने नुसार दुहेरी इन्द्रधनुष्य हे शुभ शकुनाचं लक्षण मानल गेलं आहे. कारण त्यांच्यामते लाल रंग हा पावलाचं आणि जांभळा रंग हा मस्तकाचं प्रतीक आहे. त्यामुळे एकेरी इन्द्रधनुष्य हे मानवाच्या स्वर्गातुन पृथ्वीवर येण्याच्या क्रियेच प्रतिक आहे पण दुहेरी इन्द्रधनुष्याच्या विरुद्ध रंगरचने मुळे ते मानवाच्या स्वर्गाकडे जाण्याच्या क्रियेच प्रतीक आहे आणि म्हणूनच ते शुभशकुनी मानलं गेलं आहे.

माडीवरच्या खिडकीतुन पाहुन माझं समाधान होईना. खालती अंगणामधुन अधिक सुंदर दिसेल म्हणून मी धावत धावत अंगणात आले . पण तोपर्यंत तो वरचा पट्टा अगदीच अंधुक झाला होता . नेहमी एक पाहुन ही मन भरुन जातं पण आता ते एक आकाशात असुन सुद्धा आकाश रिकामं रिकामं वाटत होत. आणखी दोन मिनटातच ते जे एक दिसत होत ते ही नाहीसं झालं कारण पाऊस थांबला होता आणि सूर्य ही परत ढगाआड गेला होता. त्या विस्मय कारक दृश्याने भारावुन जाऊन मी किती तरी वेळ अंगणातच उभी होते.

फोनच्या मेसेज बेलने मी भानावर आले. मुलांचे मेसेज आले होते " आई लवकर बघ , आकाशात दुहेरी इंद्रधनुष्य दिसतय ! " खरं म्हणजे तो ऑफिसचा दिवस असल्याने घरातील सगळी जण चार दिशेला होती पण तरी ही प्रत्येकाला तो अदभुत नजारा बघण्याचे भाग्य लाभले होते.

सारा मिळून जेमतेम पाच मिनटांचा खेळ. पण त्या अल्पावधीत निसर्गाने मला खूप श्रीमंत करणारा, माझ्या कायम स्मरणात राहिल असा अनुभव दिला होता......