रेनवॉटर हार्वेस्टिंग आणि पाणीटंचाईवर मात करण्याचे इतर उपाय

रेनवॉटर हार्वेस्टिंग हे आणि हेच >> किमान पर्जन्यवृष्टीक्षेत्रात

पाणी रिसायकल करणे पण गरजेचे आहे.

मला चांगले आठवतेय, कि सायकल चालवण्यासारखे एक साधेसे तंत्रज्ञान वापरुन कुणीतरी पाणी शुद्ध करण्याचे यंत्र बनवले होते. मी बहुतेक हे कुठल्यातरी माहितीपटात बघितले पण डीटेल्स विसरलो.

बोअर रिचार्ज पॉईंट तयार करणे ही काळाची गरज आहे.

http://jalvardhini.org/index.php

दिनेशदा कदाचित तुम्ही अ‍ॅक्वाडक्ट बद्दल तर बोलत नाहीत ना?

https://www.youtube.com/watch?v=-U-mvfjyiao

आमचे गाव विदर्भात आहे (अकोला) आम्ही आमच्या घरी बोरवेल रिचार्ज पॉइंट साधारण १० वर्षे अगोदरच करून घेतलाय, खर्च जास्त नसतो (आजचे महाग वातावरण पाहता खर्च त्याकाळ पेक्षा जास्तच वाटेल पण आजच्या तुलनेत ठीक ठीक वाटेल) मुख्य खर्च पाइपिंग चा असतो, स्वतंत्र घर असता टेरेसचे जितके आउटलेट आहे तितके सगळे पाइपला जोडून (इच्छा असल्यास किचन सिंक अन बाथरूम चे आउटलेट सुद्धा जोड़ता येतील) त्याचे एक सामयिक आउटलेट बोर पाशी न्यावे, जिथे ह्या आउटलेटचं तोंड असेल तिथे एक चार बाय चार बाय सवा पाच चा खड्डा खोदावा, ह्यात टिपिकल कोळसा (preferably दगडी) वाळु खड़ी अन रोड़ी चे थर घालावे, अन पाणी त्यात जाईल असे बघावे, त्यावर मातीचा थर घालवा

आमच्या घरी केलेली सिस्टम ही बोर पासुन तीन फूटाच्या अंतरात आहे अन आमची बोर आमच्या लॉनच्या एका टोकाला आहे लॉन ला घातलेले पाणी अन असे रिचार्जचे पाणी सगळे बोर जवळच मुरते, आम्हाला ह्या सिस्टम चा प्रचंड जास्त फायदा झालाय, अगदी उन्हाळ्यात सुद्धा बोर ला सतत चार पाच तास उपसा होईल इतके पाणी असते (इतके लागतच नाही पाणी अजिबात) अन आम्ही जवळपास पंचेचाळीस वेगवेगळ्या प्रकारची झाडे अन वीस बाय चौदा चे लॉन (कश्मीर डायमंड) असलेली बाग़ खाश्या वर्हाड़ी उन्हाळ्यात सुद्धा अतिशय सुलभ पणे अन सोपेपणाने मेन्टेन करू शकतोय

पिंगू, बरोबर. आणि सोन्याबापूंनी छान सांगितले आहे.
आपल्याकडे प्राचीन काळी ( मोहेजोदाडो काळात ) एक मोठे मडके करुन ते फोडून परत त्याची खापरे जुळवून असे प्रकार करत असत. कदाचित तेही त्यात बापू म्हणताहेत तसे मटेरियल वापरत असतील.

अगो, जिऑलॉजीचा ही अभ्यास करावा लागतो, तू रहातेस त्या भागात, नदिच्या जवळ असल्यानी , इंपर्व्हिअस स्ट्राटा नदिच्या दिशेनी उतरता असू शकतो. पाणी जमिनीत मुरवणे हे प्रत्येक वेळी स्वतःसाठी उपयोगी होइलच असे नाही. काही वेळा जनहितार्थ होइल!

सोन्याबापु धन्यवाद.

मीही गेल्या मे मध्ये गावी बोअर खोदुन घेतलीय. आंबोलीत अजुन तरी पाण्याचा दुष्काळ नाहीय पण तो दिवस फारसा दुर नाहीये. माझ्या आजुबाजुलाही काही जणांनी बोअर खोदलीय. हे बोअर रिचार्जचे गावी गेल्यावर लोकांना सांगुन सगळ्यांना करायला लावते.

बोअर रीचार्जबद्दल अजुन माहीती असल्यास ती कृपया द्या.

रेनवॉटर हार्वेस्टींगबद्दल अजुन माहिती वाचायला आवडेल. गावी ही कल्पना अंमलात आणणार आहोत.

पाणी जमिनीत मुरवणे हे प्रत्येक वेळी स्वतःसाठी उपयोगी होइलच असे नाही. काही वेळा जनहितार्थ होइल!

आपण केलेले जनहितार्थ, जनांनी केलेले आपल्या हितार्थ. मला तरी वाटते या संकल्पना सगळ्यांनी राबवण्यामध्ये सगळ्यांचे एकत्रित हित आहे.

दिनेश,

तुम्ही अगदी 'कपाळावर खिळा' मारलात!

सिंगापूरचे प्रधानमंत्री म्हणतात, "आमचा देश प्रगत आहे कारण आम्ही गटाराचे पाणी पितो." म्हणजे गटाराचे पाणी पुनःशुद्धीकरण करून ते पिण्याला वापरतात. लंडनमध्ये म्हणे सातव्यांदा रिसायकल केलेले पाणी पिण्याला वापरतात. म्हणजे पिण्याला वापरण्यापूर्वी सहा वेळा ते इतर गोष्टींसाठी वापरून झालेले असते.

शरद , हा त्यापुढचा मुद्दा झाला.
ग्रे वॉटर ( सांडपाणी ) स्वच्छ करून परत वापरणे.!
निट ( फुल एफिशिअंसी)चालणारा सुवेज ट्रिटमेंत प्लांट, १०० पैकी किमान ८० % पाणि पुनर्वापराला उपलब्ध करून देउ शकतो.

आम्ही कॉलेजात असताना यावर एक प्रोजेक्ट केले होते. तेव्हा अगदी हिंडून फिरून माहिती मिळवली होती. आता सगळे धूसर आठवते आहे. मेहंदळे गॅरेज जवळ एक संस्था आहे हे काम करणारी. जरा शोधून माहिती देईन.

खरचं गरज आहे आता ह्याची. फ़ारच अवघड परिस्थीती येणार आहे.

अजून एक करता येण्यासारखी गोष्ट - पाणी जमिनीत जिरु शकेल अशा पृष्ठभागांचा जाणीवपूर्वक प्रसार. काँक्रिट हे सोइचे असले तरी त्यावर पडणारे पाणी वाहून जाते. त्या ऐवजी पाणी जिरेल असे पृष्ठभाग असतील तर पाणी तिथेच जिरेल, जोडीला वाहून जाणार्‍या पाण्यामुळे जी तात्पुरती ' गुढघाभर पाणी' परीस्थिती निर्माण होते ती देखील कमी होइल.
लॉनला पर्याय म्हणून त्या त्या परीसरात उपलब्ध असलेले, कमी पाण्यात वाढणारे ग्राउंड कव्हरचा वापर, कमी पाण्यात होणार्‍या स्थानिक झाडांची लागवड करुन जाणीवपूर्वक झेरीस्केपिंग यासारख्या गोष्टी सोसायटीच्या आवारात तसेच कमर्शिअल कॉम्पेक्स मधे केल्यास पाणी वाचवता येईल.

मी जिथे राहतो तेथे पाउस फक्त ५०० मिमि पडतो कधी कधी तर ३०० मिमिच पडतो. तेम्व्हा बागेला पाणी घालण्याची परवानगी नसते. म्हणून मी बागेमधे सात tanks with a total capacity of 14000 litres बसवले आहेत. तसे करणे मुम्बै पुण्यात करता येणे शक्य नाही पण सोसायत्यामधे करणे शक्य आहे व करावे. त्यामुळे म्युनिसिपलिटीच्या पाण्यावर जास्त अवलम्बून राहावे लागणार नाही.
स्वाती२ ने लिहिल्याप्रमाणे सर्व surfaces impermeable न ठेवता ज्यातून पाणी झिरपेल असे वापरवेत. जेणेकरुन पावसाचे पाणि जमिनीत जाउन ग्राउन्ड water मधे मिसळेल व त्याचा साठा वाढेल.

एका कंपनीत एच आर्/अ‍ॅडमीन मॅनेजर असताना हे सर्व करायला मला मुक्त वेळ मिळाला होता. एकुण तीन बोअर घेतली पण एकालाही पाणी लागले नाही. मग नंतरच्या पावसाळ्यात कंपनीच्या पत्र्याच्या छतावरुन येणारे पाणी ज्या सिमेंटच्या पाईपने जमीनीवर आणले जाते तो पाईप खालुन बंद केला. ( उघडता येईल असा गोणपाट कोंबुन )

आठ इंची व्यासाच्या सिमेंटच्या पाईपला जमीनीपासुन दहा फुटावर अर्धा इंचाचा एक सॉकेट छीद्र पाडुन एम्सील ने बसवला. याला एक रबरी पाईप जोडता येईल असा ३/८ इंचाचा ब्रास निप्पल लावला ज्याला रबरी पाईप जोडुन पावसाचे पाणी एका २०० लिटरच्या ड्रमात जमा केले.

हे एक साधा घरगुती फिल्टर वापरुन डायरेक्ट बोअर मधे सोडले. एक असा माणुस निवडला ज्याने पुढील तीन वर्षे आपले काम संभाळुन स्वतः हुन केले. या काळात मी ती नोकरी सोडली

चवथ्या वर्शी ह्या व्यक्तीची चिकाटी कामाला आली. दररोज २००० लीटर उपसा होईल इतके पाणी बोअर वेल देऊ लागली असा त्याचा फोन आला.

नितीनचंद्र चांगली अयडीया.आमच्या कंपनीत आता मानवी नळ बंद करुन वॉशरुम मध्ये सेन्सर ने चालू बंद होणारे ऑटोमॅटिक नळ आणले आहेत.त्याने नळ चालू राहून होणारा पाण्याचा नास टळतो पण नळ स्वतः चालू बंद करता येत नसल्याने प्रत्येक वेळी एक ठराविक पाणी वाया जाते.

वापरलेल पाणी प्रक्रिया करून परत वापरणे यासारखा इमिजिएट आणि जास्तिजास्त किफायत्शिर मार्ग नाही.
पुनर्वापरासाठी लोकांची मानसिकता तयार करणे मोठ काम असतं , येउ घातलेल्या (खरतर येउन ठेपलेल्या) पाणी टंचाईनी ते काम होइइल तर बरं.

सध्या शहरात जिथे नळावाटे पाणीपुरवठा होतोय तिथेच पाण्याचा अपव्यय जास्त आहे. खरे तर या काळात पाणी कपात करण्यापेक्षा सुरवातीपासूनच करायला हवी, म्हणजे लोकांना कमी पाण्यात भागवायची सवय लागेल.

असंच काहीबाही वाचताना मिळालेला एक उपयुक्त ब्लॉग

https://vivekbapatblogs.wordpress.com/