वैद्यकीय इच्छापत्र

राज, तुमच्या पोस्ट्शी सहमत.

जर दुसरा कोणी मरणासन्न यातना भोगत असेल आणि त्या माणसला शुध्ध नसेल किंवा वेजिटेटिव स्टेटमध्ये असेल तर आपण त्या जागी असेल तर लोकानी काय केले पाहिजे ह्यावर विचार करुन निर्णय घेतला पाहिजे.

"माणूस" जगवण्याचा शक्य तितका प्रयत्न केलाच गेला पाहिजे ह्या गोष्टीशी तर सहमत आहेच पण माणुस तरुण असतो, उपचार करुन तो हिंडु-फिरु शकतो त्यावेळी.
वयस्कर माणुस मरणासन्न यातना भोगत असेल अश्यावेळी रुग्णालयात ठेऊन अंगाला सुया टोचुन, घशात मशिन घालुन त्या माणसाला त्रास देण्यात काय अर्थ आहे. जाईनी देइल्याप्रमाणे डॉक्टरनी admit करून घेण्यास नकार दिला ते माझ्या मते चांगले केले. जर admit केले असते तर औषधानी आजुन काही दिवस जगल्या असत्या पण त्याचा त्याना किती त्रास झाला असता.

मागच्याच आठवड्यात एका आजींना भेटायला गेलो होतो. वर्षभर त्या अंथरुणाला खिळलेल्या होत्या. त्यामुळे जखमा देखील झाल्या होत्या.
त्यांना काहीच शुद्ध नव्हती. आपल्याच ग्लानीत होत्या. भेटायला येणारे जाणारे त्यांना जबरदस्तीने हलवून "मी आलोय, मला ओळखलं का?" असे विचारत होते. त्या बिचार्‍या डोळे किलकिले करुन बघत नि परत डोळे मिटत.

ते डोळे किलकिले करतना त्यांना होणार्‍या यातना जाणवत होत्या. पण त्या विजीटर्सची काय अपेक्षा होती काय ठाऊक.

एक बाई तर जबरदस्तीने ज्युस पाजत होत्या. आजींना गिळवत देखील नव्हते, पण या काकु बळजबरीने कोंबत होत्या.

आधीच आजारपण, त्यात चाललेले उपचार, वर हे सो कॉल्ड हितचिंतक येऊन देत असलेला त्रास बघवत नव्हते.
शेवटी त्या आजी गेल्या परवाच.

ऐकल्यावर वाटले की सुटल्या एकदाच्या.

हे वाक्य थोडं सेल्फिश आणि पोलिटिकली करेक्ट नाहि वाटत? दुसरा मरणासन्न यातना भोगत असताना किंवा वेजिटेटिव स्टेटमध्ये असताना केवळ त्याची लिविंग विल नाहि म्हणुन, त्याची पुढे जगण्याची शक्यता नसतानाहि जिवंत ठेवायचं, तो बिचारा माझी यातुन सुटका करा असं सांगु शकत नाहि म्हणुन?
<<

दोन्ही बोल्ड भाग परस्पर विरोधी नाहीत का?

त्याच्या मनात काय आहे, हे आपण कसे अन का ठरवायचे? ("पुढे जगण्याची शक्यता" बद्दल सातींनी लिहिलंय वरती)

खिशातले पैसे, किंवा इन्शुरन्सची लिमिट संपली म्हणून? त्याच्यावरची तुमची माया आटली म्हणून? त्याला बोलता येत नाही, म्हणून संथारा देऊन, तू आम्हाला नको आहेस हे १०००० % त्याला पटवून देत त्याचं अन्न पाणी बंद करुन??

वरिल प्रतिसादातील लिव्हिंग विल - यातील विल = इच्च्छापत्र. मृत्यूपत्र या अर्थाने वाचलेले आहे.

http://www.maayboli.com/node/12105
कृपया हा धागा वाचावा . सुखांत हा एक अतिशय सुंदर मराठी चित्रपट आहे.जमल्यास सर्वांनी एकदातरी पहावा . अतिशय सुंदर अभिनय केलाय सगळ्यांनी . परावलंबी आयुष्य कोणाच्याही वाट्याला न येवो .
माणूस व्यवस्थित जगात असताना कोणी त्याची दाखल घेत नाही मात्र मरणासन्न अवस्थेत त्याच्या विषयी विनाकारण दयाभाव , प्रेम जागृत होतात . जोपर्यंत चांगल आयुष्य आहे तो पर्यंत मस्त जगाव आणि जगू द्याव . तुम्ही त्यांच्या यातना पाहू शकता पण सुटका नाही हे जर विचित्र आहे अस मला वाटते . निर्णय कठीण आसतो अशा परिस्थितीत हे मान्यच आहे .
मी स्वतः माझ्या बाबतीत इतक परावलंबी आयुष्याची कल्पना सुद्धा करू शकत नाही . म्हणूनच मी याबाबतीत सगळ्या कायदेशीर प्रक्रिया लवकरच पूर्ण करणार आहे.

दीड माबोकरांचा प्रतिसाद खुप चांगला आहे. सातीचा पण. धन्यवाद.

"माणूस" जगवण्याचा शक्य तितका प्रयत्न केलाच गेला पाहिजे >>> बरोबर. पण मग त्याला बरे होऊन माणसासारखे जगता पण आले पाहिजे. तसे होणार नसेल तर त्या प्रयत्नांना काय अर्थ?

कुणास ठाउक त्या कोमॅटोज बंद डोळ्यांआड अजून थोडे दिवस जगण्याची इच्छा शिल्लक असेलही? >>> असेलही. पण 'आता आपल्याला आपणहून बंद दारामागे प्रातर्विधीकरता जाणे शक्य होणार नाही' ही जाणीव जेव्हा त्या उघडलेल्या डोळ्यांमागच्या मेंदूला होईल तेंव्हा पण ती इच्छा शिल्लक राहिल का?

जे रुग्ण बरे होऊन माफक प्रमाणात का होईना स्वावलंबी होऊ शकतात त्यांच्या बाबतीत हा धागा नाहीये (प्रकाश, बरोबर आहे ना?). जे रुग्ण औषधोपचारांनी जिवंत राहू शकतील पण अंथरुणाला खिळूनच राहणार आहेत त्यांच्या बाबतीत काय करावे?

संलेखना/संथारा बद्दल एक ताजा निर्णय.

सेशन कोर्टाकडून राजस्थान हायकोर्टाच्या ही प्रथा बंद करण्याच्या निर्णयाला स्थगिती मिळाली आहे.

जाई.... बोलुया आपण...
प्रकाशजी.. सुंदर माहिती. धन्यवाद.
असीम माझा कॉलेजमित्र. त्याच्याशी लवकरच संवाद साधेन.

जेव्हा एखादी व्यक्ती अश्या अवस्थेत असते कि जिला श्वासासाठी, अन्नासाठी अनेक नळ्या जोडलेल्या असतात. ड्रिप साठी सुई टोचलेली असते.. त्या सर्वाच्या त्या व्यक्तीला वेदना होत असतील का ? कधी कधी तर ती व्यक्ती कण्हूही शकत नाही, एवढी क्षीण असते.

शारीरीक पातळीवर जे असेल ते असेल पण जाणीवेच्या पातळीवर ( ती शिल्लक असेल तर ) मला हि अवस्था खुपच त्रासदायक होईल.

आणि प्रत्यक्ष मरणाचा क्षण नॉर्मली खराच वेदनादायक असतो का ? अपघाती मृत्यू सोडा, पण एरवी अनेक वेळा तो तसा नसावा असे वाटते. एखाद्या क्षणी मला जीवनापेक्षा मरणाचीच ओढ लागेल असे वाटतेय... त्यावेळी मला हवे तेच घडावे.

साती.. मी वाट बघतोय बरं का !
माझ्या वडीलांचा मृत्यू अगदी शांतपणे झाला.. पण भावाचा मात्र तसा नव्हता. त्याला आणि आम्हा सर्वांनाच तो वेदनादायक ठरला.

जगण्याचे क्षण अनेकदा वेदना दायी असतात.>>> हम्म

छान चर्चा झाली की या विषयावर. स्वतःसाठी सगळेच इच्छामरणाची इच्छा करताहेत, पण आपल्या जिवलगांसाठी निर्णय घेण्याची वेळ येते, तेव्हा खरी अवघड परिस्थिती असते.

मला तर या विषयावर मतच नाही, कारण मन सतत तळ्यात मळ्यात होतं. कधी for तर कधी against.
घरच्या 4 पैकी 2 वृद्धांचे अतिशय त्रासात मृत्यू झाले, (म्हणजे सगळे आजार, सतत हॉस्पिटल्स, सतत झोपून जखमा, अंथरुणात विधी, स्मृतीभ्रंश इ) तेव्हा तिसर्याच्या, जी व्यक्ती 80+ असून फिट आणि हसती खेळती होती, मृत्यूने ती व्यक्ती अति नशीबवान असं वाटलं, म्हणजे दुःख झालं पण त्याला किंचित समाधानाची किनार होती. हे वाचून टीका होईल, दुष्ट वाटेल, पण जेव्हा जवळच्या दोन माणसांचे अतीव हाल वेदना पहिल्या तेव्हा सुखासुखी जाणं किती बरं ते पटलं.

प्रकाश, जर पुन्हा असं चर्चासत्र किंवा परिसंवाद असेल तर मायबोलीवर कळवा ना, प्लिज.

मीरा, माझ्या सासूबाई (वय ८२) आठ वर्ष अंथरूणाला खिळून होत्या. विस्मरण, विधींवरचा ताबा जाणे, बेड सोअर्स असे भोग भोगावे लागले. सासरे (वय ९२) मात्र अक्षरश: चार दिवसांच्या आजारपणामुळे गेले.
त्यामुळे दोन्ही प्रकारचे म्रृत्यु बघितले.

माझ्या एका परिचीत व्यक्तीचे वडील असे आजारी पडून आणि आई अचानक गेली. तेव्हा, म्हणजे साधारण वीसेक वर्षांपूर्वी मी ' अण्णांसारखं मरण यावं. काकूसारखं अचानक नको. ते फार धक्कादायक असतं' असं म्हणाले होते. ते मत किती चुकीचं होतं, ते स्वानुभवातून कळलं.

एखादी व्यक्ती डोळ्यासमोर कणाकणाने झिजताना बघणे फार वेदनादायक आहे. आपण मनातल्या मनात त्या व्यक्तीच्या मरण्याची वाट बघत आहोत, ही भावना भयानक होती.

पण इच्छामरणाचा कायदा असला, तरी तेवढा प्रॅक्टिकल विचार करता येईल का? ह्याबद्दल मला शंका आहे.

एखादी व्यक्ती डोळ्यासमोर कणाकणाने झिजताना बघणे फार वेदनादायक आहे. आपण मनातल्या मनात त्या व्यक्तीच्या मरण्याची वाट बघत आहोत, ही भावना भयानक होती.>>>> हा अनुभव मी मागच्या वर्षी आईच्या आजारपणात घेतला. हा काळ खूप मोठा नव्हता खरंतर (हे आता म्हणतेय) पण ते चार दिवस कठीण गेले काढणे....तरीबरं घरीच होती. तिनेही सांगून ठेवले होते व्हेंटिलेटरवर जगवू नका

चांगला धागा आणि चांगली चर्चा.

मीरा, आजकाल कोणी चांगली तब्येत असलेला परिचित अचानक गेल्याची बातमी कानावर पडते, तेव्हा माझ्या मनात तुमच्यासारखीच प्रतिक्रिया उमटते.
अर्थात हे आपल्या हातात नसतं. अगदी व्हेंटिलेटर लावण्याची अवस्था नाही आली तरी बिछान्यात पडून किंवा बहुतांश परावलंबी, मरणाची वाट पाहत जगणं नशिबी येऊ नये. आता कायदा आलाय पण तोही फक्त लाइफ सेव्हिंग एक्विपमेंट लागणार्‍र्‍या रुग्णापुरताच.

ऑस्ट्रेलियतल्या एका व्यक्तीने युरोपात जाऊन आपलं आयुष्य स्वतःच्या मर्जीने संपवलं. मुंबईतलं एक वृद्ढ दांपत्यही हातीपायी धड आहोत, तोवर हसतखेळत जगता यावं म्हणून स्वेच्छामरणाची परवानगी मागते आहे.

खूप वर्षांपूर्वी एका गृहस्थांनी असेच आवाहन केले होते किर्लोस्कर की मनोहर मध्ये लेख छापून आला होता.त्यामध्ये त्यांनी म्हटले होते की मी 80 वर्षे जगलो.आता बास झाले. किती आयुष्य आहे माहित नाही,म्हणून त्यांना मिळणारी पेन्शन त्यांनी नाकारली.ज्या कोणाला माझे म्हणणे पटत असेल त्यांनी मला सपोर्ट करावा.माहीत नाही पण त्यांनी विष घेऊन जीवन संपविले.

बापरे!!! विद्या बाळ यांचं मनोगत अगदी हेलावुन सोडणारं आहे.

विद्या बाळ ह्यांचा लेख प्रसिद्धी सोस वाटतो

ज्याला मरायचेच आहे , तो प्रायोपवेशन करून , संथारा घेऊन मरेल

ज्याला खरोखरच मरायचे आहे तो गळफास , विष घेऊनही मरेल

पण ह्यांच्या अपेक्षा भलत्याच आहेत , घरात मरण यावे , लगेच मरण यावे , गादी वर झोपून मरण यावे , कुणीतरी साप आणावा , कुणीतरी इंजेक्शन द्यावे , त्याचे बिल कोण भरणार , की तेही सरकारनेच भरायचे ? रेशन कार्डावर दोरी उपलब्ध करून द्या , डेथ सर्टिफिकेट अगदी सहजतेने पोराला मिळावे , त्यावर कारण काय लिहायचे ? आजकाल ईसीजी फ्लॅट लाईन चा कागद जपून ठेवूनच डॉकटर डेथ डिक्लेर करतात , नुसते पल्स बीपी डोळ्यात बेटरी पाडा वगैरेही करतातच , पण हॉस्पिटलात ईसीजी काढणे करतातच , हिला घरी मरायचे , मग हिचा ईसीजी कोण काढणार ?

आवा चालली पंढरपूरला , वेशिपासून आली घरा
तसे आहे हे
मरायचे तर नाही , उगाच सरकार , साप, हे आणि ते

BLACKCAT +१
(विद्या बाळ यांच्याविषयी पूर्ण आदर बाळगूनच)

छान आहे इच्छापत्र. करून ठेवणे आवश्यक.

उत्तम संकल्पना आहे ही.