कुसुमाग्रजांची कविता "कणा", हिंदी भावांतराचा एक प्रयत्न

छान आहे.

फक्त ती शेवटची ओळ जी आहे "पाठीवरती हात ठेऊन फक्त लढ म्हणा " हा ह्या कवितेचा सर्वोच्च बिंदू इथे तुम्ही बदललात आणि "लड़ तो हम पूरा लेंगे गर कृष्ण सम्हाले रथनीड" इथे कृष्णाला आणलंत ते काही पटलं नाही. तो स्वतः लढतो आहे, फक्त आपल्या गुरुचे आशिर्वाद/पाठिंबा मागतो आहे. दैववादी नाहीये तो, तर प्रयत्नवादी आहे. म्हणूनच तर "मोडून पडला संसार तरी मोडला नाही कणा; पाठीवरती हात ठेऊन फक्त लढ म्हणा" असं म्हणतो तो.

नाही आवडले....
ही हिंदी शुद्ध नाही, त्यातही मराठी भाषेप्रमाणे काळजातही शिरत नाही. हवे तर गुलजार यांनी याच कवितेचा केलेला अनुवाद ऐका.
https://www.youtube.com/watch?v=F2k3mXp8BVM

मला पण थोडी खटकली.... तोय वगैरे शब्द तेवढे प्रचलित नाहीत म्हणून असेल.

प्रयत्न चांगला आहे!
दीवार टूटी, चूल्हा बुझा,
ले गई चल अचल,
प्रसादरूप अब तो है बस
नैनन में थोडा जल.
ह्या ओळी आवडल्या! ही शुद्ध हिंदी नाहीये पण कुठली तरी हिंदीची बोलीभाषा वाटते आहे (सिनेमात ऐकलेली). शेवटच्या ओळीचा अर्थ बदलाला आहे ते स्वतंत्र रचना म्हणून छान आहे पण जर कवितेचा भावानुवाद असेल तर ते नाही पटलं (तुम्ही शरी यांना दिलेलं स्पष्टीकरण वाचूनही).

खुपच चांगला प्रयत्न.
पण "फक्त लढ म्हणा" ची ऊंची गाठणे "कृष्ण सम्हाले रथनीड!" ला नाही जमले हेमावैम.

तरीही खुपच आवडले. पुलेशु

आवडला अनुवाद. शेवटच्या ओळीविषयी मला पण तसंच वाटलं. यमकात वाचायला छान वाटते आहे मात्र.

अप्रतिम ....

रीढ़

"सर, मुझे पहचाना क्या?"
बारिश में कोई आ गया
कपड़े थे मुचड़े हुए और बाल सब भीगे हुए

पल को बैठा, फिर हँसा, और बोला ऊपर देखकर

"गंगा मैया आई थीं, मेहमान होकर
कुटिया में रह कर गईं!
माइके आई हुई लड़की की मानिन्द
चारों दीवारों पर नाची
खाली हाथ अब जाती कैसे?
खैर से, पत्नी बची है
दीवार चूरा हो गई, चूल्हा बुझा,
जो था, नहीं था, सब गया!

"’प्रसाद में पलकों के नीचे चार क़तरे रख गई है पानी के!
मेरी औरत और मैं, सर, लड़ रहे हैं
मिट्टी कीचड़ फेंक कर,
दीवार उठा कर आ रहा हूं!"

जेब की जानिब गया था हाथ, कि हँस कर उठा वो...

’न न’, न पैसे नहीं सर,
यूंही अकेला लग रहा था
घर तो टूटा, रीढ़ की हड्डी नहीं टूटी मेरी...
हाथ रखिये पीठ पर और इतना कहिये कि लड़ो... बस!"

Reedh (Original Title Kanaa)
Original Marathi Poem : Kusumagraj
Translated by Gulzar

किरण कुमार ह्यांनी दिलेल्या लिंक मधील भावानुवादाचे शब्द !!

सोन्याबापु,

प्रयत्न छान केला आहे तुम्ही...शुद्ध हिंदी नसुन ही भाषेचा बाज मस्त आहे..वर बरेच जणांनी म्हण्टल्या प्रमाणे शेवट्च्या ओळी मुळे गडबडतो आपण्...पण अर्थात तुमचे त्या वरचे स्पष्टीकरण वाचल्यावर नाही खटकत येवढे हे ही नक्की

चांगला प्रयत्न.. आणि कृष्णाला आणलंत तरी काही बिघडलं नाही.. त्यानी महाभारतात स्वत: लढाई केलेलीच नाही.. जी केली ती अर्जुनानीच केली..

स्वतंत्र रचना म्हणुन खुपच सुरेख कविता आहे सोन्याबापू. प्रादेशिक हिंदीचा लहजा तर फारच उत्तम उतरलाय. अवधी बाज वाटतो आहे, बरोबर आहे का?

तुम्हाला वाटतंय ते तसंच ठेऊन आणखी एक प्रयत्न म्हणुन शेवटच्या दोन ओळी पुन्हा रचून मूळ कवितेत शेवटी जो आवेश आहे तो आणता येतोय का पहा ना. तो मुख्य पंच आहे. 'कणा' आहे तर ते यायला हवं

गुलजारांचा हिंदी भावानुवाद आजच वाचला. थँक्स प्रसन्न. पण त्यातही तो शेवटचा भाव अचूक पकडला गेलेला नाहीये. हे माझं वैयक्तिक मत.

सई,

तुम्ही म्हणता ते खरे आहे, मे बी "मोडून पडला संसार तरी मोडला नाही कणा; पाठीवरती हात ठेऊन फक्त लढ म्हणा" ह्या ओळी इतक्या आत रक्तात भिनलेल्या आहेत आपल्या की त्या मुळे " घर तो टूटा, रीढ़ की हड्डी नहीं टूटी मेरी...हाथ रखिये पीठ पर और इतना कहिये कि लड़ो... बस!" ह्या ओळी थोड्या परक्या वाटु शकतात, अर्थात गुलजारांनी भावानुवाद केला आहे रुपांतर नाही (Translation and not transliteration) त्या मुळे शेवट त्यांनी आपल्या ढंगात केला आहे; ऑडीयो क्लिप ऐकली आहे का ? त्या मधे गुलजारांच्या धीरगंभीर आवाजात वेगळाच फील येतो. इथे सोन्या बापुंनी पण आपल्या शैलीत केला आहे शेवट.

असे अनुवाद करताना प्रताधिकाराचा प्रश्न येत नाही का?

आता ऐकेन प्रसन्न
तुम्ही म्हणताय ते मात्र नेमकं खरंय. ते आत भिडलेलंच शोधलं जातंय प्रत्येक रचनेत. अपेक्षाही त्याच तीव्रतेची केली जातेय. पण त्यामुळे नवनिर्मितीवर अन्याय होतोय.

सोन्याबापू, क्षमस्व

अवधी भोजपुरी अन मैथिल ह्या तिन्ही भाषांतले काही काही शब्द आहेत>> ग्रेटच _/\_

स्तुत्य प्रयत्न, अनुवाद अ-मराठी भाषक लोकांना कसा वाटतो ते महत्वाचे
आपल्या डोक्यात त्या ओळी इअतक्या रुतलेल्या आहेत की कोणताही अनुवाद वाचून समाधान होणे अशक्य
वाचनात आलेले अजून काही अनुवाद

http://tarjumaa.blogspot.in/2008/02/blog-post.html

http://hindi-kusumagraj.blogspot.in/2010/03/blog-post_5033.html

मला आवडली.मस्त!

खूप आवडला अनुवाद.

टेक्निकली परफेक्ट आहे की माहीत नाही पण मराठी 'कणा' मधली गेयता / नादमयता गुलझार ह्यांच्या अनुवादापेक्षाही चांगली उतरली आहे. ( खूप धाडसी विधान आहे हे ह्याची कल्पना आहे ! )

आवडली
प्रयत्न छान आहे.