१२७०, सदाशिव पेठ, पुणे.

पण नवा सदाशिव आणि नवी पेठ हे दोन्ही वेगळे का?

अरे हो.
नवा सदाशिव मधला नवेपणा क्रमांकाचा आहे आणि नवी पेठेतला नवेपणा जागेचा आहे.
राजेंद्रनगर वगैरे भाग म्हणजे नवीपेठ. दांडेकर पुलाच्या सर्कलपासून गांजवे चौकापर्यंत एटीफिट म्हणजे शास्त्री रोडच्या एका बाजूला स पे आणि एका बाजूला न पे

नीधप, शास्त्री रोडच्या नाही. नवी पेठ विठ्ठल मंदिर ज्या रस्त्याला आहे ( साहित्यपरिषदेच्या समोरच्या बाजूला) तो रस्ता बॉर्डरलाइन होता. मी अगदी त्या बॉर्डर जवळच राहात होते. आमचा पत्ता "नवा सदाशिव" असा होता. त्या भागाला चिमणबाग म्हणत असंत. त्यामुळे शास्त्री रोडच्या दोन्ही बाजू नव्या पेठेतच होत्या.

ओह, चिमणबाग सपे मधे नसून नपे मधे आहे होय?

रमड, नाही ,चिमणबाग नवी सदाशिव पेठ मधे आहे. आणि इथेच प्र. बा जोग, शरद तळवलकर, राजा गोसावी, राजा परांजपे, स. प. मधले सुप्रसिद्ध प्राध्यापक के. ना. वाटवे, सुप्रसिद्ध वकील रावसाहेब गडकरी अशी थोर्थोर मंडळी राहात होती.

तेव्हा हा भाग गावापासून लांब, निवांत म्हणून भाडी ५-१० रु. नी जास्त असायची.

आता त्या भागाची रया पार गेलीय.

आम्ही १२६९.

प्र. बा जोगांचे ते पुस्तक आहे आमच्याकडे . जरा शोधावे लागेल..मी हा असा भांडतो वगैरे काहीतरी नाव आहे. त्यांच्या नातवांची नावे पण विचित्र होती अचाट, अफाट आणि किमया अशी असावीत बहुतेक.
त्यांच्या पाट्या थोड्या आठवतायत.
"लक्स फिक्स, इना फिना, अमक्याचा लग्नाचा मुलगा कुठे रहातो, तमक्याची लग्नाची मुलगी कुठे रहाते वगैरे विचारायला घराची बेल वाजवू नये. पहिल्यांदा एक बेल वाजवा, नंतर ५ मिनिटांनी दुसरी बेल वाजवा व तरीही दार उघडले गेले नाही तर मालकाला आपल्याला भेटायची इच्छा नाही असे समजा". सगळ्यात शेवटी, "माझ्यावर विश्वास असेल तरच माझ्याकडे या, अन्यथा कायमचे कटा" (गणगोतासह), कटण्याचा रस्ता.. दोन बाण एक उजवीकडे व दुसरा डावीकडे....

अकु, मस्त लिहिलेयस.

स पे मधील थोर थोर मंडळींची एक यादीच तयार होऊ दे की ....
१] श्री. म. माटे २] कुसुमाग्रज - जन्मस्थान स पे ३] गजाननराव वाटवे

वझेबुवा, कृष्णराव फुलंब्रीकर, वसंतराव देशपांडे, भीमसेन जोशी (सुरुवातीच्या काळात)

वसंतराव देशपांडे, काही वर्ष पु ल

शुगोल, तुम्हीही चिमणबागेत राहायचात का? वा, वा!
वकील रावसाहेब गडकरी >> चिमणबागेतील एका गडकऱ्यांशी आमच्या टिळक रोडवरील वाड्याच्या मालकांची चांगलीच दोस्ती होती. बहुतेक तेच हे गडकरी असावेत. वाड्याचे मालक मला नातीसारखं वागवायचे. त्यांचा हात धरून चालत चालत या गडकऱ्यांच्या घरी काही वेळा गेल्याचे आठवते.
शिवाजी मंदिरच्या बाजूला सोवनी सर राहायचे. त्यांची मुलगी माझ्या आईची मैत्रीण. आईबरोबर त्यांच्या घरीही येणे-जाणे व्हायचे. त्यांच्या बंगल्याच्या आवारातून शिवाजी मंदिराचे प्रांगण दिसायचे म्हणून मला तिथेच रेंगाळायला खूप आवडायचे.

सपच्या तरणतलावाच्या बाजूने गोपाल गायन समाजाकडे जाणाऱ्या रस्त्यावर चक्रदेवांची शिशुशाळा होती. खूपच छान शाळा व प्रेमळ शिक्षक. याच शाळेत मी काही महिने गेले. माझी बहीणही येथे शिकली. चिं ग काशीकरांच्या घराशेजारी आमची नूतन बालविकास मंदिर ही पिले सरांनी चालवलेली शाळा होती. तीही फार मस्त शाळा होती.

त्या शाळेला पिल्ल्यांची शाळा म्हणायचे...

हो, हो! मी सरांना एकदा शाळेबाहेर उभं राहून, कमरेवर हात ठेवून "अहो पिल्ले, बाहेर या!" म्हणून जोरात हाक मारली होती ते चांगलंच आठवतंय. सोबत असलेल्या आईचा चेहरा मात्र गोरामोरा झाला होता. काय करणार! घरीदारी सगळीकडे शाळेचा उल्लेख पिल्ल्यांची शाळा म्हणून व्हायचा आणि सरांचा 'पिल्ले' म्हणून!

चक्रदेवांची शिशुशाळा ...अ कु...कसलि आठ्वण काढलिस. माझि आज्जी आजोबा त्याच वाड्यात रहायचे कित्यक वर्श. त्यामुळे तो वाडा चान्गलाच माहिति आहे.

अनघा
आमच्या वाड्याची मागची बाजू त्या बोळाकडे जाणाऱ्या (तरणतलाव व चक्रदेव शाळा) रस्त्यावर उघडायची. तिथले गेटही अनेकदा खुले असायचे. त्या अंगणात बकुळीचे झाड होते. मी बकुळीची फुले गोळा करायला म्हणून घरातून बाहेर पडायचे व हळूच गेट उघडून त्या रस्त्याने सप कॉलेजात. तिथं आमराईत खेळायचं, नाहीतर तरणतलावाच्या गेटला नाक चिकटवून पाण्याकडे व तिथल्या अॅक्टिविटीजकडे बघत पाय दुखेस्तोवर उभे राहायचे!!

जोगांचे किस्से भरपूर आहेत. शिकवणीवाले पीऽ जोग क्लासेस. तेदेखिल यांच्यातलेच.

पैकी एक जोग ऑर्थोपेडिशियन देखिल आहेत.

त्यांचे किम्वा पेडिअ‍ॅट्रीशियन जोग यांचे, नक्की कुणाचे ते आठवत नाही, पण फेमस क्वोट आहे :

"रोग लागला तर बरा होतो. भोग लागला तर भोगता येतो. पण जोग लागला.. तर काही खरे नाही."

बहुतेक ऑर्थो वाल्यांचा ड्वायलॉग असावा. हेच काही दिवसांपूर्वी कॉन्फरन्सेसमधे सेक्स व व्यायाम असल्या काही वाक्यांबद्दल व्हॉट्सॅप फेमस झाले होते. कॉन्फरन्समधे जोग सरांसोबत फिरणार्‍या रेसिडेंटच्या शर्टाच्या खिशात सर त्यांचा ग्लास ठेवत असत पोर्टेबल स्टँड

आमच्या वाड्याची मागची बाजू त्या बोळाकडे जाणाऱ्या (तरणतलाव व चक्रदेव शाळा) रस्त्यावर उघडायची>>
अकु भटांचा वाडा का? काजुकंदवाल्या अनुपम प्रॉडक्टसच्या शेजारचा?

शाळेत जाताना अनुपप पाशी थांबुन त्या इस्पिक किलवर बदामच्या व श्रीखंडाच्या गोळ्या बनवताना बघणे हा एक कार्यक्रमच असायचा. तसेच काजुकंद बनवताना बघणे हा पण. मला तर अनेकदा तो अक्खा गोळाच पळवावासा वाटलेला आहे.

त्या चक्रदेव माझ्या आजीची मैत्रिण. बरेचदा घरी यायच्या.

केप्या, भटांचा वाडा तिकडे कुठे?
तो चिमण्या गणपतीच्या गल्लीत. अनुपमचा. आता तिथे सगळी औषधांची ठोक विक्री करणारी दुकाने आहेत. अकु तिकडे गोपाळ गायन समाजाच्या जवळच्या परिसराविषयी बोलतेय

अच्छा मला वाटले गोपाळ टँकविषयी बोलत आहे.

मी देखील प्रबा ह्यांना पाहिले आहे बरेचदा. पी जोग केमिस्ट्री क्लासेस नुकतेच सुरू झाले होते तेव्हा. तिसृया मजल्यावर क्लासेस व हे तळ मजल्यावर असत जिना चढून जाताना कधी कधी दिसत . घरा च्या तिथे पा ट्या असत. जोग सर छान शिकवत.

केपी, नाही. भट तिकडे कुठे नेऊन ठेवलेस??:फिदी: आमचा हा वाडा बादशाही बोर्डिंगच्या शेजारी होता. बादशाहीच्या मेसमध्ये सकाळी सात साडेसातला लसणाची चळचळीत खमंग फोडणी दिली गेली की तिचा ठसका डायरेक्ट आमच्या बाल्कनीतून घरात शिरायचा व घरातील मेंब्रं सटास्सट शिंका देत सुटायची!

कळल कळल अकु. तिथेच मधल्या त्या बोळात वैद्य नावाचा एक मित्र रहात असेल.

केपी

पंताच्या गोटात राहाणारं आहे का कोणी इथे?
पंतप्रतिनिधींची वास्तू असलेला हा रस्ता आम्हां मुलांना रात्रीच्या वेळी जा-ये करायला खूप ड्येंजर वाटायचा. रस्त्यात लाटकरांचे कल्पना मुद्रणालय होते. दिवसभर तिथे छापखान्याचे आवाज असत पण रात्री सामसूम. शेजारी काही वाडीवजा घरे होती. संपूर्ण रस्ता आच्छादेल अशी उंच, विशाल झाडे त्या बाजूस होती. रात्री त्या रस्त्याला अजिबात वर्दळ नसायची. रस्त्यातले दिवे कित्येकदा लागलेले नसत. वाडीवजा घरांमधून येणारा मिणमिणता प्रकाश व झाडांच्या सावल्या हे काँबो रात्री जाम भीतीदायक वाटायचे. त्यात या वाडीत काही गावठी कुत्री होती ती मुहूर्त काढून भेसूर रडायची किंवा भुंकत भुंकत येणाऱ्या जाणाऱ्याच्या मागे लागून त्यांना जीव नकोसा करायची! तिथून रात्री जा-ये करायला लागली की आम्ही मोठमोठ्याने रामरक्षा, भीमरूपी, पाढे, सुभाषिते वगैरे जे आठवेल ते म्हणत व कुत्र्यांपासून जीवाला वाचवत तो रस्ता पार करायचो. टिळक रोडला लागलो की हुश्श व्हायचं. नंतर तिथं बरीच दुकानं झाली, नव्या इमारती झाल्या व रस्त्याचा नूरच बदलला. आता म्हणे तिथे त्या बोळात दवाबझार झाला आहे (होलसेल औषध विक्रेत्यांची दुकाने).

पंतांच्या गोट म्हणजे माझा रोजचाच महाराष्ट्र मंडळात जायचा यायचा रस्ता होता आणि वर्षातून एकदा (महाराष्ट्र मंडळातले स्नेहसंमेलन संपल्यावर) रात्री १२ वाजता देखिल तिकडून जायचो....

पंताच्या गोटात कुंडलकर काकूंचे पाळणाघर होते. काकू म्हणजे , सचिन, सुयोग कुंडलकरची आई. मस्त पाळणाघर. बाहुलीचे लग्न करायचे तर आदल्या दिवशी कढीभाताचे जेवण असायचे आणि आदल्या दिवशीपासून सर्व बाळे रहायला असायची घरी. मेंदी लावायचा पण कार्यक्रम असायचा. जेवायला जिलबी मसालेभाताचे जेवण असायचे. बाहुलीचे लग्नच धमाल असायचे. एकदा माझी ७ महिन्यांची मुलगी हातात एक वेगळाच किल्ल्यांचा जुडगा घेवून घरी आली म्हणून मी धावत पळत तो परत करायला गेले तर काकू म्हणाल्या, की मुलांना किल्ल्या आवडतात म्हणून आम्ही त्यांना देतो मुद्दाम. तेव्हा ती कल्पना खूप आवडून गेली होती.

मेधाव्ही, किती गोड!

हर्पेन, पंताचा गोट, पाषाणकर गॅरेजचा पेरूगेट भावे स्कूलसमोरचा भाग, लिमयेवाडीचा आख्खा रस्ता हा आमच्या कल्पक, सुपीक मेंदूंना भुताळी भाग वाटायचा. तिथून रात्री-बेरात्री येता-जाताना कल्पनेतल्या भुतावळीनेच जास्त त त प प व्हायचे.

विक्रम एवढ्या लाहनपणी स्वतंत्र रहाणं , खरचं मानलं तुम्हा भावंडाना.
अरे त्या जोगांना स्वतंत्र बाफावर हलवा , विक्रमाचा बाफ हायजॅक केलाय त्यांनी आणि इतर सपेकरांनी :स्मितः

मस्त वाटतंय सर्वांच्या आठवणी वाचायला! मी एरंडवण्यात वाढले. पण माझी आई नारायण पेठेची. मामाही तिकडेच राहात असल्याने तिथे खूपदा जायचे मी. त्याच वाड्यात (जी नंतर बिल्डींग झाली) नंदू पोळ राहतात, त्यामुळे ते कायम दिसायचे.. लहानपणी कुतुहल होते त्यांच्याबद्दल, उंचीमुळे. नंतर कळले ते अ‍ॅक्टरपण आहेत वगैरे. शेजारी केसरी वाडा असल्याने आई तिच्या लहानपणच्या रम्य गोष्टी सांगते अजुनही. कोण कोण मोठी लोकं येऊन जायची तिथे..
मला पेठेचे वातावरण अगदीच अनोळखी असल्याने मजा वाटायची त्या गंमतशीर बिल्डींगची..

अकु तुझे डिटेलिंग अफलातून आहे. तू फिक्शन ( कादम्बरी कथा) लिहिण्याचा प्रयत्न कर, खूप यशस्वी होशील