जागतिक कर्करोग दिनानिमित्त (४ फेब्रुवारी) जागतिक आरोग्य संघटनेचा अहवाल

Submitted by डॉ रवी१ on 3 February, 2018 - 00:31

कर्करोगाच्या लवकर तपासणीमुळे यशस्वी उपचारांसाठी संभाव्य शक्यता वाढतात. कर्करोगाच्या लवकर तपासणीचे दोन प्रमुख घटक आहेत: शिक्षण लवकर निदान आणि स्क्रिनींगला प्रोत्साहन देण्यासाठी.

कर्करोगाचे संभाव्य लक्षणे ओळखणे आणि तत्काळ क्रिया करणे लवकर निदान होते. कर्करोगाच्या संभाव्य चेतावणी लक्षणांविषयी चिकित्सक, नर्स आणि इतर आरोग्य सेवा प्रदात्यांसह तसेच सामान्य जनतेमध्ये जागरूकता वाढल्याने या रोगावर मोठा प्रभाव पडू शकतो. कर्करोगाच्या काही सुरुवातीच्या लक्षणांमधे गांठय़ांचा समावेश होतो, जखमेच्या खुल्या असणा-या फोड, असामान्य रक्तस्राव, सतत अपचन आणि तीव्र स्वर -असणे. लवकर निदान विशेषतः स्तन, गर्भाशयाच्या मुका, स्वरयंत्रात भरलेले अर्क, कोलन आणि गुदाशय आणि त्वचेच्या कर्करोगासाठी उपयुक्त आहे.

स्क्रीनिंग स्क्रीनिंग याचा अर्थ आहे निरोगी लोकसंख्येतील साध्या चाचण्यांचा वापर ज्याला आजार असणा-या व्यक्तींची ओळख पटविण्यासाठी, परंतु अद्याप लक्षणे दिसत नाहीत. उदाहरणे स्तनाच्या कर्करोगाच्या स्क्रीनिंगचा समावेश आहे. सायमोग्राफीचा वापर करून मॅमोग्राफी आणि ग्रीव्ह कर्क स्क्रिनिंगचा वापर करणे.

स्किनिंग प्रोग्रॅम तेव्हाच हाताळले पाहिजेत जेव्हा त्यांचे परिणाम दर्शविले गेले पाहिजेत, तेव्हा सर्व लक्ष्य गटांना संसाधने (संसाधने, उपकरणे, इत्यादी) पुरेशा असतात, जेव्हा सुविधा निदान आणि उपचारांसाठी आणि त्यासह त्यांचे पाठपुरावा करण्यासाठी अस्तित्वात असतात असामान्य परिणाम, आणि स्क्रीनिंगचा प्रयत्न आणि खर्च समायोजित करण्यासाठी रोगाचा प्रसार पुरेसा आहे.

विद्यमान पुराव्याच्या आधारावर, मोठ्या लोकसंख्येची स्क्रीनिंग केवळ स्तनाचा आणि ग्रीवाच्या कर्करोगासाठी, वही ज्यायोगे मोठ्या लोकसंख्येच्या स्त्रोतांचा स्त्रोत उपलब्ध आहे तेथे मॅमोग्राफी स्क्रिनिंग आणि सायटोलॉजी स्क्रिनिंगचा वापर केला जाऊ शकतो. अनेक चालू अभ्यास सध्या स्क्रिनिंगसाठी कमी खर्चाच्या पध्दतींचे मूल्यमापन करीत आहे ज्याची अंमलबजावणी आणि कमी स्त्रोत सेटिंग्जमध्ये टिकून राहू शकते. उदाहरणार्थ, अॅसिटिक अॅसीडसह व्हिज्युअल तपासणी नजीकच्या भविष्यात ग्रीवा कर्करोगासाठी एक प्रभावी स्क्रिइंग पद्धत ठरते. अधिक अभ्यास ज्यामॅमोग्राफी स्क्रीनिंगसाठी कमी खर्चाच्या वैकल्पिक पद्धतींचे मूल्यांकन करतात जसे की क्लिनिकल स्तनपान तपासणीची आवश्यकता असते.

विषय: 
Group content visibility: 
Use group defaults

सहमत आहे
ग्रीव्ह कर्क स्क्रिनिंगचा वापर करणे.>>> यावर अधिक लिहाल का ?

कर्करोग म्हणजे काय?
कर्करोग, ज्याला मॅलिग्नंसी किंवा निओप्लाज्म असेही म्हटले जाते, हा एक सामान्य शब्द आहे ज्याचा उपयोग मोठ्या प्रमाणावरील रोगांमुळे होतो जो कोणत्याही भागावर परिणाम करू शकतो. शरीरात असे अति घातक ट्यूमर किंवा गुल्म आणि नियोप्लाज्म निर्माण होतात.. कर्करोगात एक परिभाषित वैशिष्ट्यपूर्ण जलद निर्मिती होते.असामान्य पेशी जी त्यांच्या नेहमीच्या अमर्यादरित्या सीमांपेक्षा अधिक वाढतात आणि नंतर शरीराच्या शेजारच्या भागांवर आक्रमण करू शकतात आणि त्यामध्ये पसरू शकतात. सामान्य पेशीही असामान्य होतात व त्यांच्यात क्रांती होते. इतर अवयवांमधील ही प्रक्रिया मूळ कर्करोग फैलावून मेटास्टेसिस म्हणून उल्लेखित आहे. मेटास्टासिस कॅन्सरपासून मृत्यूचे मुख्य कारण आहेत.
शरीराच्या कोणत्याही अवयवावर प्रभाव टाकणारे 100 पेक्षा जास्त प्रकारचे कर्करोग आहेत.
कर्करोग कसा होतो?
एका पेशीपासून कर्करोग होतो. सामान्य/सामान्य पेशींपासून ट्यूमर सेलमध्ये रूपांतर हे बहुस्तरीय प्रक्रिया आहे, विशेषत:पूर्व-कर्करोगजन्य जखमेपासून ट्यूमर पर्यंत प्रगती. हे बदल एक दुस-या पेशी-दरम्यानच्या परस्परसंवादाचे परिणाम आहेत व्यक्तीचे आनुवंशिक घटक आणि बाह्य-मूळ तीन श्रेणी ज्यामध्ये खालील प्रकार समाविष्ट आहेत:
•• शारीरीक कर्करोगास, उदा. अतिनील आणि आयनियोजन विकिरण;
•• रासायनिक कर्करोगासारख्या एस्बेस्टॉस, तंबाखूच्या धुराचे घटक, ऍफ्लोटॉक्सिन (अन्न दूषित करणारे बुरशी आणि आर्सेनिक विष.
• • विशिष्ट व्हायरस, जीवाणू, किंवा परजीवी पासून संक्रमण म्हणून जैविक कार्सिनजन्स.
वय वाढल्यामुळे विशिष्ट कर्करोगासाठी जोखीम निर्माण करण्याच्या शक्यतेमुळे
कर्करोगासाठी जोखीम घटक(risk factors)
जगभरातील तंबाखूचा वापर, अल्कोहोल वापरणे, अस्वास्थ्यकरित आहार आणि शारीरिक निष्क्रियता हे मुख्य कर्करोग धोका कारक आहेत. तीव्र संक्रमण
हिपॅटायटीस ब व्हायरसपासून (एचबीव्ही), हिपॅटायटीस सी व्हायरस (एचसीव्ही) आणि काही प्रकारच्या मानवी पापीलोमा व्हायरस (एचपीव्ही) पासून धोका निर्माण होतो.
कमी व मध्यम उत्पन्न असलेल्या देशांतील कर्करोगासाठी कारक एचपीव्हीमुळे उद्भवणा-या ग्रीवा कर्करोगाने कर्करोगाचे एक प्रमुख कारण आहे, कमी उत्पन्न असलेल्या देशांतील स्त्रियांमध्ये याकारणास्तव मृत्यु होतात.
त्यासाठी जोखीम घटक टाळणे हे खूप महत्त्वाचे आहे.
30% कर्करोगाच्या मृत्यूस कारणीभूत ठरणारा घटक बदलून किंवा टाळल्यामुळे प्रतिबंध केला जाऊ शकतो.
• तंबाखूचा वापर
• • जादा वजन किंवा लठ्ठपणा असणे
• • कमी फळे आणि भाज्या आहारात असणे
• • शारीरिक हालचालींची कमतरता
•• अल्कोहोल वापर
• • लैंगिक संक्रमित एचपीव्ही-संक्रमण
• शहरी वायू प्रदूषण
कर्करोगाची चिन्हे आणि लक्षणे काय आहेत?
बहुतेक कर्करोग प्रगत टप्प्यापर्यंत विशिष्ट लक्षण किंवा लक्षणे दर्शवत नाहीत. काही संभाव्य चिन्हे किंवा लक्षणे:
• • जलद आणि महत्वपूर्ण वजन कमी होणे
• • आवाजाची सततची खोकला किंवा घसा आवाज
•• मलवित्सर्जनातील सवयी किंवा रक्तातील बदल
• • शरीरात कुठेही सूज किंवा वाढ
• • स्तन मध्ये सूज किंवा टयुमर, त्वचेच्या पोतामध्ये बदल, स्तनातून रक्तस्त्राव होणे किंवा स्तनाग्र
एका दिशेने बदलणे इ.
• • गिळताना त्रास होणे
योनीसह कुठल्याही संयोगातून अनैसर्गिक रक्तस्राव
• • शरीराच्या कोणत्याही बाहेरील भाग किंवा दृश्यमान अंतर्गत भागांमध्ये पॅचेस किंवा अल्सर उदा. तोंडात होणे.
आपण वर दिलेल्या कोणत्याही चिन्हांवर किंवा लक्षणांवर लक्ष दिले तर पुढील मूल्यांकनासाठी आरोग्य-काळजी व व्यावसायिक त्वरित सल्ला घ्या.
कर्करोगासाठी स्क्रीनिंग चा उपयोग किती उपयुक्त आहे?
ब-याच वेळेस कॅन्सरना लवकर लवकर शोधून काढल्यास आणि पर्याप्त उपचार केले गेल्यास बरा होण्याची शक्यता आहे. कर्करोगाबद्दल तपासणी (किंवा अशा परिस्थितीसाठी कर्करोग होण्यास कारणीभूत होऊ शकतो) ज्या लक्षणांमधे सध्या कर्करोग नाही त्यांना स्क्रीनिंग म्हणतात. स्क्रीनिंग हेल्थ-केअर प्रॅक्टीशनर्सला(डॉक्टरस्नाक) शोधण्यात मदत करतात.
स्तन कर्करोगासाठी मॅमोग्राफी व ग्रीवेच्या कर्करोगासाठी अॅसिटिक ऍसिड (व्हीआयए) तपासणी.
उपचार
कर्करोगाच्या उपचारासाठी एक किंवा अधिक हस्तक्षेप, जसे शस्त्रक्रिया, रेडियोथेरपी आणि केमोथेरेपीची काळजीपूर्वक निवड करणे आवश्यक आहे.रुग्णाच्या जीवनातील गुणवत्तेत सुधारणा करताना या रोगाचा बराच परिणाम कमी करणे हे लक्ष्य आहे.
कर्करोग हा आजार आणि मृत्युच्या प्रमुख कारणांपैकी एक आहे. जगभरात, 2012 मध्ये अंदाजे 1.4 कोटी नवे कॅन्सर्स झाले. नवीन्‍ रुग्णांची संख्या सुमारे 70% ने वाढण्याची अपेक्षा आहे, पुढील 2 दशकांमधे. जागतिक स्तरावर मृत्युचे कर्करोग हे दुसरे प्रमुख कारण आहे, आणि ते होते. 2015 मध्ये 8.8 दशलक्ष लोकांचा मृत्यू होतो. जगभरात, जवळजवळ 1 ते 6 मृत्यू कर्करोग झाल्यामुळे आहे. कर्करोगापेक्षा सुमारे 70% मृत्यु, कमी आणि मध्यम उत्प्न्न देशांच्या गटात होतात. कर्करोगाच्या सुमारे एक तृतीयांश मृत्युमुळे 5 अग्रगण्य आहेत.वर्तणुकीशी आणि आहारासंबंधी जोखीम: उच्च बॉडी मास इंडेक्स(BMI), आहारातील कमी फळं आणि भाजीपाला, कमी शारीरिक हालचाल, तंबाखूचा व आणि दारुची व्यसने.तंबाखूचा वापर कर्करोगाचा सर्वात महत्वाचा जोखीम घटक आहे व तो अंदाजे 22% कर्करोगाच्या मृत्यूस कारणीभूत ठरतो. जंतु-संक्रमण, जसे की यकृताचे आणि मानवी पेपिलोमाक विषाणु-ग्रीवेचा कर्करोग. विषाणु-एचपीव्ही, कमी कॅन्सरच्या 25% कॅन्सरच्या बाबतीत जबाबदार आहेत- मध्यम उत्पन्न असलेल्या देशांमधे. उशीरा स्टेज सादरीकरण आणि अपरिपक्व निदान आणि उपचार हीसुद्धा कारणीभूत आहेत.सामान्यतः 2017 मध्ये, फक्त 26% कमी उत्पन्न असलेल्या देशांच्या सदस्यांनी कर्करुग्ण नोंदवले होते.सार्वजनिक क्षेत्रातील सामान्यत: उपलब्ध पॅथॉलॉजी सेवा महत्त्वाची आहे.उच्च-उत्पन्न असलेल्या देशांनी 9 0% उपचार सेवांची माहिती दिली आहे, ही कमी उत्पन्न असलेल्या देशांमधे 30% पेक्षा कमी तुलनेत उपलब्ध आहे. कर्करोगाचा आर्थिक प्रभाव महत्त्वाचा आहे आणि दरवर्षी वाढत आहे..सन 2010 मध्ये कॅन्सरचा वार्षिक आर्थिक खर्च अपेक्षित होता-अंदाजे 1.16 लाख कोटी अमेरिकन्‍ डॉलर्स.
समस्याः
जागतिक स्तरावर मृत्यूचे प्रमुख कारण म्हणजे कर्करोगाचे प्रमाण 88 लक्ष आहे.(2015 मध्ये)
यापैकी:
फुप्फुस (1.6 9 दशलक्ष लोक मृत्यु)
यकृत (788 000 मृत्यु)
आतडयांचे (774 000 मृत्यु)
पोट (75000 मृत्यु)
स्तन (571 00 मृत्यु
जागतिक आरोग्य संघटनेचा त्याच्या कर्करोग संशोधन एजन्सीद्वारे, आंतरराष्ट्रीय एजन्सीसाठी कर्करोगाचे संशोधन (आयएआरसी) संघटना, कर्करोगाच्या परिणामी कर्करोगाचे वर्गीकरण कायम ठेवते.
कारणे
कर्करोगाच्या विकासासाठी वय हा आणखी एक मूलभूत घटक आहे.
कर्करोगाच्या घटना वयासह नाटकीपणे वाढवते विशिष्ट कर्करोगासाठी जोखीम तयार करते. एकूण
जोखीम संचय सेल्युलर दुरुस्तीची प्रवृत्तींशी जोडला जातो
एखाद्या व्यक्तीची वयोमर्यादा वाढते म्हणून यंत्रणा कमी प्रभावी ठरते.
कर्करोगासाठी जोखीम घटक
तंबाखूचा वापर, मद्यार्क वापर, अस्वास्थ्यकरित आहार आणि शारीरिक निष्क्रियता, लट्ठपणा.
तीव्र संक्रमण कर्करोगासाठी जोखीम कारक आहेत आणि मुख्य आहेत
कमी आणि मध्यम उत्पन्न असलेल्या देशांमध्ये प्रासंगिकता. च्या सुमारे 15%
2012 मध्ये निदान झालेली कर्करोग केसीनजनिक संक्रमणांमुळे होते,
हेलिकोबैक्टर पाइलोरी, ह्यूमन पेपिलोमाव्हायरस (एचपीव्ही), हैपेटाइटिस बी
विषाणु आणि सी विषाणु आणि काही प्रकारच्या एचपीव्ही विषाणुंमुळे यकृताचा धोका वाढतो
आणि गर्भाशयाच्या मुखाचा(ग्रीवेचा) कर्करोग हे एचआयव्ही सह संक्रमण मोठ्या प्रमाणात कर्करोगाचा धोका.
प्रतिबंधक उपायांमुळे 30-50% धोका टाळता येऊ शकतो
प्रतिबंधनः
तपासणी व स्क्रिनिंग
जोखीम घटक सुधारित करणे आणि टाळणे
उपचार
महत्त्वाच्या जोखमीच्या कारकांमधून बदल करणे किंवा टाळणे हे प्रमाण कमी करू शकते.
अशा प्रकारे हा कर्करोगाचा भस्मासुर व जीवघेणा विकार नियंत्रणात आणता येतो.

मला वाटते की जरा नीट काळजीपूर्वक वाचले की कळेल. अमिता दीदी मला माहीत नाही. तिचं भाषांतर मुळीच नाहीये, मी खूप वेळ व कष्ट घेऊन लिहिले आहे. व्यत्यय, बरं का! सावकाश निवांतपणे काळजीपूर्वक वाचा ही विनंती. काय कळले नाही ते विचारा, पण अशी टीका कृपया करू नका.

काही ठिकाणी चुका आहेत, मी मान्य करतो.पण तरीही समजलं नसेल तर क्षमस्व! पाहिजे तर प्रत्यक्ष विचारा!माझा उद्देश कर्करोगाची थोडीफार माहिती लोकांना द्यावी तो काही प्रमाणात तरी यशस्वी झाला तर बरे. हा उद्देश प्रामाणिक तरी आहे न?

>>नवीन्‍ रुग्णांची संख्या सुमारे 70% ने वाढण्याची अपेक्षा आहे, पुढील 2 दशकांमधे.

"पुढील दोन दशकामध्ये" हे मराठीत वाक्याच्या सुरुवातीला हवं पण इंग्रजीत ते वाक्याच्या शेवटी येतं. गूगल सारख्या ट्रान्सलेशन टूल चा वापर केला की असं उटपटांग भाषांतर होतं.

खाली अजून काही उदाहरणं देत आहे

>>जलद आणि महत्वपूर्ण वजन कमी होणे
महत्वपूर्ण?? Significant चं शब्दशः भाषांतर!

>>आवाजाची सततची खोकला किंवा घसा आवाज
???

>>जागतिक स्तरावर मृत्युचे कर्करोग हे दुसरे प्रमुख कारण आहे, आणि ते होते.
"आणि ते होते"??

{स्किनिंग प्रोग्रॅम तेव्हाच हाताळले पाहिजेत जेव्हा त्यांचे परिणाम दर्शविले गेले पाहिजेत, तेव्हा सर्व लक्ष्य गटांना संसाधने (संसाधने, उपकरणे, इत्यादी) पुरेशा असतात, जेव्हा सुविधा निदान आणि उपचारांसाठी आणि त्यासह त्यांचे पाठपुरावा करण्यासाठी अस्तित्वात असतात असामान्य परिणाम, आणि स्क्रीनिंगचा प्रयत्न आणि खर्च समायोजित करण्यासाठी रोगाचा प्रसार पुरेसा आहे.}
खूप वेळ आणि कष्ट घेऊन हे असं लिहिलात तुम्ही? हे इंग्रजी लेखाचं गुगल ट्रान्सलेशन वाटतंय.

तुमचा उद्देश प्रामाणिक असेल पण वर हे जे काही वाचावं लागतंय त्याने तो उद्देश अजिबात साध्य होत नाहीय

सध्या असलेल्या कर्करोगाच्या प्रमाणात ७० टक्के वाढ येत्या २ दशकांमध्ये होईल.
भाषांतर नाही त्याचा आधार घेऊन लिहिले आहे
नेहेमी येणारा खोकला, व स्वरयंत्राचा त्रास होऊन आवाज येणे
मुख्य कारण आहे, होते नाही, चुका मान्य आहेत ..टीका करणे सोपे आहे.

तुम्ही मला एखाद लिहून शिकवा म्हणजे मला कळेल
स्क्रिनिंग कार्यक्रम भारतात व्यवस्थितपणे हाताळले जातात, त्यात अडचणी विशेष येत नाहीत

तुम्ही खरच असा लेख लिहून दाखवा न म्हणजे मला कळेल. मी आता कुठे सुरुवात करत आहे. तुम्ही फारच हुशार आहात, मी नाही हे मान्य आहे.
मला प्रत्यक्षात चुका कळतील चर्चा करून, हे जास्ती बरोबर आणि चांगल होईल. इथे नको आता चर्चा.

त्यापेक्षा तुम्ही प्रत्यक्ष बोला, मी तुम्हाला माझा संपर्क क्रमांक देईन, मला प्रत्यक्षात चुका कळतील चर्चा करून, हे जास्ती बरोबर आणि चांगलं होईल.

डॉक्टरसाहेब, लेखाबद्दल धन्यवाद. फक्त तुमच्या त्या वरच्या प्रतिसादात परिच्छेद, बुलेट्स पाडायचं जरा बघा. वाचायला सुकर होईल...

यापुढील लेखनास शुभेच्छा!

डॉ. रवी, तुम्ही who च्या संकेतस्थळावरचा लेख गुगल ट्रानस्लेशन वापरून इथे चिकटवलात, त्याबद्दल आभार.

भरत, पण त्यात बदल केले आहेत. .तुम्ही मला लिहून शिकवा नं. प्रश्न विचारा,आपण चर्चा करुया. माझं मराठी कच्चं आहे, मी मराठी भाषिक नाहीए. आपण दोष सहज दाखवू शकतो, मदतीच्या दृष्टीकोनातून विचार लोकांना द्यायला हवे, चुका सर्वांच्याच होऊ शकतात. चर्चा करण्यात गुगल भाषांतर येईल का सांगा. मी बदल करायला तयार आहे.

आपण सर्वजण कार्करोगासंबंधी लक्ष्य करूया. लोकांच्या चुका असतात, आहेतही ,पण पांडित्य, हुशारी बाजूला ठेऊन
कर्करोगी रुग्णांच्या समस्या जाणणे अतिशय महत्वाचे आहे. त्याकडे आपला मोहरा वळवणे हे आजच्या घडीचे कर्तव्य
आहे हे तुम्ही जाणू शकता का? ज्या व्यक्तींना रोग झाला आहे त्यांचा, त्यांच्या परिस्तिथीचा विचार करायला नको का ?
त्यांच्या समस्या, कौटुंबिक स्तिथी, आर्थिक प्रश्न विचारात घ्यायला हवेत,

डॉक्टर, कर्करोगाबद्दल समाजात जागरूकता आणण्याचा तुमचा प्रयत्न स्तुत्य आहे.

ज्यांना भाषांतर करताना झालेल्या चुकांमुळे मराठीतला हा लेख कळत नसेल त्यांच्यासाठी मूळ इंग्रजी लेखाची लिंक देत आहे.
http://www.who.int/cancer/en/

पुढील सकारात्मक चर्चेसाठी शुभेच्छा!

अवांतर: मूळ इंग्रजी लेखाचं भाषांतर कसं करावं याचं उदाहरण या धाग्यावर बघा. https://www.maayboli.com/node/64772