इंग्रजी भाषेचा विजय (ले० सलील कुळकर्णी)

zakki>> नि मग तिथे फक्त माझ्यासारखे लोक येतील, RTMM - (रिकामटेकडी म्हातारी माणसे).

इंग्रजांनी ६०० वर्षांच्या न्यूनगंडावर मात केली आणि आपण २०० वर्षांच्या न्यूनगंडाचा बाऊ करतो. ज्या भाषेत वैद्यकीय शिक्षण दिले तर रोगी मरतील आणि जी भाषा फक्त पैलवानांना भांडण्याच्याच कामाची आहे; न्यायालयातील युक्तिवादाला नाही अशी प्रतारणा केली गेली ती भाषा आज वैद्यकीय संशोधनासाठी व इतर विविध परदेशातील राष्ट्रीयच नव्हे तर लहानसहान शहरे, नगरपालिका, संस्था यांचेदेखिल कायदे-घटना तयार करण्यास वापरली जाते ही गोष्ट इ०स० १६०० साली कोणी दारूच्या (स्कॉचच्या?) नशेत तरी म्हटले असते असते का?

शिवाजी महाराजांनी स्वराज्य स्थापन केलं तेव्हा महाराज, जिजाबाई, रामदास स्वामी, दादोजी कोंडदेव (महाराष्ट्र शासनाची क्षमा मागतो) वगैरे थोडके दूरदर्शी वगळता इतर कोणी स्वप्नात तरी तसे पाहिले होते का? इंग्रजांच्या अंमलापासून स्वातंत्र्य मिळणे ही सुद्धा एकेकाळी अशक्यप्राय घटना होती. भारतीय माणूस स्वातंत्र्यास नालायक हे केवळ चर्चिलसारख्या इंग्रजांनाच नव्हे तर अनेक भारतीयांनाही मनापासूनच वाटत होते. पण स्वाभिमान, निर्धार, ध्येयासक्ती इत्यादी गुण हे अशा दुष्कर, दुष्प्राप्य (खरं म्हणजे हे सर्व अशक्य नव्हतेच) गोष्टी यशस्वी करून दाखवतात.

म्हातार्‍या माणसांनी सुद्धा स्वतःला रिकामटेकडे का म्हणावे? प्रत्येक म्हातारा हा रिकामटेकडाच असतो असे नाही आणि प्रत्येक तरूण हा उद्योगी असतोच असे नाही. वृद्धांच्या ज्ञानाचा व अनुभवाचा फायदा इतरांना नक्कीच होऊ शकतो. म्हणून तर ज्ञानवृद्ध असा शब्दप्रयोग प्रचारात आला. वर उल्लेख केलेले समर्थ रामदास, दादोजी कोंडदेव यांनी शिवाजी महाराजांना स्वराज्यासाठी मार्गदर्शन केलं. आपणही स्वभाषेसाठी बरंच काही करू शकता. मराठी माणसाचा स्वाभिमान पुन्हा फुलून यावा, आत्मविश्वास वाढावा यासाठी तरूण पिढीला मार्गदर्शन करू शकता, त्याबद्दल लिहू शकता. आमच्या ओळखीचे एक वयोवृद्ध गृहस्थ आहेत ते स्विट्झरलंडमध्ये मराठी बालकांना व तरूणांना आपली भाषा, आपली संस्कृती याची शिकवण देतात. स्वभाषेबद्दल व स्वसंस्कृतीबद्दल त्यांच्या मनात प्रेम व अभिमान रुजवतात. दुसरे एक निवृत्त प्राध्यापक मराठीप्रेमी तरुण व प्रौढांना इतकी स्फूर्तिदायक माहिती देतात, इतकं लेखन करतात की त्यांच्या उत्साहापुढे आम्हाला न्यूनगंड वाटावा. हे दोघेही ऐंशीच्या घरात असावेत. आपणही आपल्या मायबोलीसंबंधी जनजागृतीचे कार्य करू शकता. माहिती अधिकार वापरून तीवर होणार्‍या अन्यायाविरुद्ध काही विधायक कार्य करू शकता. उलट पोटापाण्याच्या जबाबदारीतून निवृत्त झाल्यावर आपण अधिक मोकळेपणाने व अधिक जोमाने अशी कामे करू शकता. निवृत्त आयुष्य म्हणजे खर्‍या अर्थाने कर्मण्येवाधिकारस्ते अशा प्रकारचे आयुष्य जगण्याची संधी. ती आपण नक्कीच सार्थ कराल.