वेगळे ना व्हायचे होते मला
स्वत:सच जोखायचे होते मला
गर्दीत ही गेलो नाही मी कधी
एकांतात जगायचे होते मला.
कुणाशी ना बोललो तरी येथे
नसून मी असायचे होते मला.
दु:ख माझे सांगू मी कसे तुला?
वेदनेत हसायचे होते मला.
आजन्म हा तुजसाठी झिजवूनी
मजसाठी उरायचे होते मला.
चुकूनी मी वाट आलो स्मशानी
माणसातच जायचे होते मला.
खरी कहाणी विदुषकाची विकल होती
राजा होणे राजाचीही नकल होती
फ़ितूर झाले माझेच प्यादे आज इथे,
तशी न कोणत्या फ़िरंग्यांची मजल होती.
खरे सांगतो पराभूत मी तिथे झालो.
जिथे माझ्य़ा छाव्यांची नजर अचल होती.
पाय ठेवला विश्वासाने मी जिथेही
तिथे मानवी किड्यांची ही दलदल होती.
लढत रहाण सतत रणांगणात जिवनाच्या
हिच माझ्या आयुष्याची खरी गझल होती.
जसं तू शिकवलंस, तसं आई जग नाही.
तुझ्यातल्या कष्टाची कुणातही धग नाही.
ओलांडल्या किती जरी, अवकाश्याच्या सिमा
तुझ्यासमान कुठेच अम्रुताचा ढग नाही
कोसळले जर अभाळ, सहज पेलण्यासाठी
तुझ्या इतके माझे मन अजून सजग नाही.
अवती भोवती फ़िरतात, दिलाश्याची भुते
पण तुझ्या जागी इथे कुणाचाच तग नाही.
अमृताच्या पैजा मी गा जिंकणारा.
शब्दांच्या मी वादळातला एक नारा.
माणसात मी माणसाला शोधणारा
गर्दीच्या मी ढगा आडचा एक तारा.
अनाठायीच मांडला मी हा पसारा
जीवन आहे स्वप्नांचाच खेळ सारा.
विनासुखाचा कशास ये जन्मफ़ेरा
दु:ख घालते घडीघडीस येरझारा.
कश्या सावरू उरातल्या या त्सूनामीं ?
डोळ्यांमधल्या सागरास कुठे किणारा.
काय फ़ायदा पेटवूनी या मशाली?
डोळसांच्या अंधाधुंदी कारभारा
दुनियेमध्ये भिड माजली असत्याची
सत्याचाच रोज होतो कोंडमारा.
नकोस येऊ माणसात पुन्हा मेंढरा
फिरतो इथे अजून आहे अदिम वारा.
अंधाराचा झाकतो हा गुढ पिसारा
परी शब्दांचा उजेड नच लोपणारा.
मना मनात आहे धुके दाटलेले
ओठांत एक गाणे मुके गोठलेले.
कळपामध्ये जे ही मला भेटलेले
न्हवते कुणीच वेडे, वेड घेतलेले.
दिसतात जरी हे.. चेहरे हसलेले
प्रत्यकाच्या उरात युध्द पेटलेले.
आसक्तते पोटी.. प्रेम बाटलेले
चंदा पायी एका सुर्य झाकलेले.
विश्वासाने सांग सत्य भेटलेले
अविश्वासाचे का मेघ दाटलेले?
दिसवयास सारे वरून नटलेले
हिरवे झाड परी आतून वटलेले.
नाहीच कोण येथे आले बनून ढाले*
छातीत खोल माझ्या गेले रुतून भाले.
पश्च्यात* कोण माझी चेष्टा करून गेले
डोळ्यात मेघ राणी वेगे भरून आले.
सोडून गाव आता जावे निघून कोठे?
गावात निंदकांचे पाढे रचून झाले.
आहेस कोण तू ही? आला कशास येथे?
माझाच भास मजला कोडे अशक्य घाले.
ओठात शब्द खोटा नाही कधीच आला
सत्याचे रोज ओठा द्यावे कुठून प्याले.
कोणास कोण खांदा कोणी कुणास वांदा
विश्वात गैर आता गाडा असाच चाले.
-----------------------------------------------------------------------------
ढाले = अंगावर येणारे वार ढालीने अढवणारा, दुसर्याचा जीव वाचवणारा.
अता वाकून ये आभाळा
जराशी होईन मी निळा
पहातोय वाट तुझी मी
बनुनी अहिल्येची शीळा
झुंजताना मी तनकटाशी
इथे मोडला रे विळा
गेली सारी सुकून राने
भरु दे चांदण्याने मळा
गेला संपून हा प्रवास
आता उघडावे दार तिळा.
हुदयाच्या ही कैक कळा
तुला सांगेन मी आभाळा
पाहू तरी तुझ्यात आता
खरा आहे किती जिव्हाळा
जगणे म्हणजे कटकट नुसती
मरणा भवती खटपट नुसती
कोणी हसते कोणी रुसते
प्रत्यकाची ही वटवट नुसती.
पैका पैका जोडण्यास ही,
नाती तुटती तटतट नुसती
देण्या केवळ प्रेमास प्रेम
हलती हृदये लटलट नुसती
भासां मागे रोज धावते
पायांची ही फ़टफ़ट नुसती
कसा राहू मी अभंग आता
तुझा सोसवेना संग आता.
दवांत नाहून पहाट आली
ग झाक फ़ूलांचे अंग आता.
कधीचा आहे निरंगीच मी
तुझा वेगळा दे रंग आता.
फ़ुलावयाची तू ठेव आशा
पाषाण पावते भंग आता.
मधूर बोल हे निष्प्रेमाचे
शब्दही झाले भणंग आता.
जगाचा नुरला ताल विठ्ठला
इथे बोलेना मृदंग आता.
अष्टोप्रहर झिजून येथे, रचली होती स्वप्नांची.. एक लगोरी
पण गनिमांचा या, तिलाच नेमके टिपण्याचा एक प्रयत्न होता.
-----------------------------------------------------------------
गझल -१
------------
या वास्तवाचाही स्वप्नांमध्येच, प्रवेशण्याचा एक प्रयत्न होता
अन माझ्याचमधला वेडा मी तो शोधण्याचा एक प्रयत्न होता?
तू म्हणतेस माझ्या डोळ्यातला तो दिवास्वप्नांचा भास होता.
पण मनातल्या या भूतकाळाला खोदण्याचा एक प्रयत्न होता.
तो कटाक्ष केवढा लाघवी होता जो मनाला.. स्पर्शून गेला
का तुझाच तो ही, जादुगारी मन वेधण्याचा एक प्रयत्न होता ?