वृत्तबद्ध कविता

जितके मिळते तितके घ्यावे व्यर्थ लालसा करू नये
आयुष्याचे नाव शेवटी केवळ तगमग ठरू नये...

रोज नवे चमचमते मृगजळ डोळ्यांना दिसणार पुढे
पळताना या वाटेवरती पायाला रुतणार खडे
असल्या चकव्यांना जन्माने उगाच शोधत फिरू नये
आयुष्याचे नाव शेवटी केवळ तगमग ठरू नये...

निकोप निर्मळ स्वच्छंदी क्षण जगतो आपण बालपणी
त्यानंतर आयुष्य ठेवते समोर त्यांच्या आठवणी
कर्तव्याच्या ओझ्याखाली कोणीही गुदमरू नये
आयुष्याचे नाव शेवटी केवळ तगमग ठरू नये...

नाव वेगळे प्रत्येकाचे भाव वेगळे प्रत्येकाचे
पोट भराया आलो येथे गाव वेगळे मुक्कामाचे
कामासाठी पोटासाठी जरी जोडला धागा आहे
नका वाढवू इथे पसारा ही भाड्याची जागा आहे...

प्रत्येकाला इथे मिळाली निजण्यासाठी छोटी खोली
संवादाला या शहराची जरी शिकवली गेली बोली
या जागेला शाप कलीचा अन लोभाची बाधा आहे
नका वाढवू इथे पसारा ही भाड्याची जागा आहे...

एकच आहे मालक इथला त्याचे आहे सारेकाही
बाग बगीचे शेती वाडी त्याचे आहे अपुले नाही
माती दळणे काम आपले जीवन म्हणजे घाणा आहे
नका वाढवू इथे पसारा ही भाड्याची जागा आहे...

मन एक घराचा माळा मन ओसरीतला रावा
मन खाटेवरची तगमग मन गतकाळाचा धावा
वाटेत पसरुनी डोळे पायरीत बसली सांज
मन ओठामधली हाक मन खळलेला ओलावा...

मन कैवल्याचा वासं करुणेची भरली कासं
मन यौवन तटतटलेले मन धुंद क्षणांचा त्रासं
पिळवटून तृष्णेकाठी श्वासांची भरली वळणी
मन चिंब कोवळे पानं मन हिरवा श्रावणमासं...

मन बावरलेली राधा ..मन कालिंदीचा घाटं
कृष्णाच्या मोहापायी झुरणारी पाऊलवाटं
उडणारा पदर गुलाबी मन खांद्यावरचा हातं
मन मोहवणारी वेणू मन देहावरची लाटं...

भिजतात पावसाने गावामधील पोरी
गंधाळल्या कणांनी भरते घरात दोरी
पुसला जरी कितीही वाफाळतो भिलावा
दिसतात व्रण गुलाबी टाचेवरी बिलोरी...

भिजतात पावसाने गावामधील पोरी
वेल्हाळतात नजरा कोठेतरी टपोरी
सरवा पुनवर्सूचा मातीत खोल मुरतो
झंकारतात त्यांच्या कायेवरी सतारी...

भिजतात पावसाने गावामधील पोरी
असतो मनात त्यांच्या आपापला मुरारी
पाऊलवाट अल्लड ओलांडुनी मनाची
जातात भेटण्याला काळोखल्या दुपारी...

लोळतात मातीवरती कोणाची ओली वसने
ते कोण कुडाच्या मागे लावण्य झाकुनी बसले
पावले रुंद बांधावर सांडली कुणाची नकळत
अलवार झाकली ज्यांनी दर्भांची हळवी स्वप्ने...

दारात ओणवी आई पाजते स्तनांना पाणी
थिजलेल्या एरंडाला लेकरे बांधली तान्ही
पापणीत आयुष्याचे टांगले रिकामे शिंके
चवदार नाळ तुटलेली न्यायला यायचे कोणी...

अंधार व्हायच्या आधी पेटली चुलीची तिरडी
कोपर्‍यात सटवाईने दाबली भुकेची नरडी
अडलेल्या गर्भवतीच्या किंचाळ्या जाळामध्ये
खाटेवर म्लानपणाने चाळवते उदास हिरडी...

निःशब्द छेडतो सूर
भिजलेल्या कृष्णेकाठी
मौनाचे कैक उसासे
केव्हाचे खळले ओठी..

ती पाळत नाही आता
भेटीच्या ठरल्या वेळा
सांजेच्या डोळ्यामधुनी
पाझरतो गहिवर काळा..

वार्‍याच्या आडोशाला
अश्रूंचा तुटका पावा
घेऊन नभाची शाई
हुंदका ढगांचा यावा..

श्वासांच्या सीमेवरती
हाकांना आहे बंदी
राऊळे राखतो माझी
शब्दांचा तापट नंदी..

कोणाचा घेत सुगावा
वेगात वाहते पाणी
आश्वस्त कोवळी सांज
हिंडते रोज अनवाणी..

तू एक उगवता तारा मी मावळतीच्या जागी
प्रेमात जखडला आहे जन्माचा हळवा रोगी
घेऊन हिंडतो हाती तव आठवणींची झोळी
मी बैरागी बैरागी... मी थकलेला बैरागी...

मंदिरी मनाच्या जपतो मी तुझ्या नावच्या माळा
गर्दीत नभाच्या उडतो मी पक्षी एक निराळा
संन्यस्त भटकते काया स्पर्शांची आस विरागी
मी बैरागी बैरागी... मी थकलेला बैरागी...

शोधतो तुला भासांनी मौनातुन देतो हाळी
दारात तमाच्या बसतो रडवेल्या सायंकाळी
आक्रोश दूर ठेवाया मी नाही इतका त्यागी
मी बैरागी बैरागी... मी थकलेला बैरागी...

घोड्यावरती बसुन येइल तिला न्यायला दारी गं
लाजलाजरी नवरीबाई हवी दिसाया गोरी गं
गालावरती भाळावरती अन कानाच्या खाली गं
हळूच लावा हळद सयांनो करा जराशी ओली गं..

नाजुकसाजुक हातामधला चुडा का बरे बावरला
कसली घाई कसली धांदल कुण्या भितीने घाबरला
दोन खणांची सजलीधजली वाट पाहते खोली गं
हळूच लावा हळद सयांनो करा जराशी ओली गं..

हळदीने माखुनी चमकते पैंजण पिवळे पायाचे
मेंदीच्या हातावर दिसते नाव कोरले रायाचे
कुडकुडत्या पिवळ्या देहाची कळते आहे बोली गं
हळूच लावा हळद सयांनो करा जराशी ओली गं..

रात्र बिचारी,केविलवाणी,एक कुशीवर,वळते बाई
तुझा दुरावा,तुझा अबोला,तुझी आठवण,छळते बाई...

दारापुढच्या,ओट्यावरती,एक वाळवण,सुकते आहे
ऊन पांगते,पुढे सरकते,तिथे सावली,झुकते आहे
ऊब मिळाया,मागे मागे,रोज वाळवण,पळते बाई
तुझा दुरावा,तुझा अबोला,तुझी आठवण,छळते बाई...

पडवीमधल्या,गायीचाही,पिलावाचुनी,पान्हा भरला
माथ्यावरच्या,लाल रवीने,मावळतीचा,रस्ता धरला
तिची पापणी,ओली पाहुन,काळीज माझे,झुरते बाई
तुझा दुरावा, तुझा अबोला,तुझी आठवण,छळते बाई...

रात्र कधीची काळी झाली चंद्र हरवला आहे
कुणीतरी झोपडीतला कंदील विझवला आहे
किंकाळीचा सूर कोठुनी येतो आहे कानी
अंधाराच्या कायेवर आसूड उमटला आहे..

धडधड करते छाती.. पदराखाली मूल लपवले
दाराच्या डोळ्यांवर कापड काळेकुट्ट चढवले
तगमगलेली भिंत जुनी कानोसा घेते बसुनी
तिला छताने पुन्हा असावे हातोहात फ़सवले...

मानेखाली हात.. बांगडी सोबत उरली नाही
डोळ्यांतिल स्वप्नांची पणती अजून विझली नाही
झाकावा डोळा तर विस्तव डोळ्यातुन घळघळतो
भेदरलेली रात्र त्यामुळे निवांत निजली नाही...

कूस बदलल्यावरती रडते मूल उपाशी आहे
ओठांच्या दगडात राहिली ओल जराशी आहे
आक्रोशाच्या ठिणग्या दिसती चुलीमधे पुरलेल्या