Mrs. च्या निमित्ताने.., एका ‘मी’ ची कहाणी....

छान आहे. आवडला लेख.

बहुदा माझी पिढी तुमच्या आणि तुमच्या सुनेच्या मध्ये (कुठेतरी) येत असावी.
बॉण्डरी सेट करायच्या हे काम दोन्ही बाजूंनी चाले.
एखादी गोष्ट पटली नाही / रुचली नाही तर स्पष्टपणे तसे सांगायला दोन्ही बाजूंना संकोच नसे .( कदाचित व्यक्ती व्यक्तीवर पण अवलंबून असत असावे)
त्यांनी दोन पावलं पुढे उचलली तर आपणही दोन पावलं मागे येऊन समन्वय साधायला कधी संकोच वाटला नाही किंवा फार काही वेगळे केले असेही वाटले नाही.
सिनिअर सिटीझन असलेले ते वयाच्या इतक्या उशीरा बदलणं त्यांच्यासाठी अवघड आहे हे ही कुठेतरी जाणवत गेले असावे..
त्यामुळे तुमची टीम आमची टीम न राहता २-४ वर्षात आपली टीम होऊन गेली असावी.
***

तुम्ही म्हणाल्या आहात तसं लंच टाईम मध्ये घरच्या गप्पा व्हायच्या.

त्यातून जाणवलं, दोन्ही घरे मुंबई किंवा परिसरात ( कोणत्याही जाती, भाषिक, किंवा धर्माचे असले ) असतील तर तिकडचे वातावरण बऱ्यापैकी/ बहुतांशी मोकळे असे.
साऊथ इंडियातील बरीच घरे (अजूनही) अतिशय कर्मठ आहेत.
UP - बिहार मध्ये सासर माहेर, लेन देन, मुलगा मुलगी असे भेद बऱ्यापैकी चालत..
***

हा चित्रपट मी बघितला.. बघतानाच वाटत होते की ही इतक का सहन करत्ये..
ती इतकी स्मार्ट असते तर तिच्या आधीच लक्षात यायला हवं होतं.
निदान नंतर आल्यावर तरी ते कुठे मर्यादा ओलांडतायत हे ओळखून तसे वागायला हवे होते..
अर्थात पण मग तो पिक्चर कसा झाला असता..

छान लिहिलं आहे शर्मिला! सुनेसाठी तुम्हाला आवर्जून असं छान काही तरी करावंसं वाटलं हे आवडलं.
तुमचे आधीचे अनुभव वाचून वाईट वाटलं.
मला काय वाटतं माहिती आहे का, जोपर्यंत मुलीचं लग्न होऊन ती 'सासरी जात राहील', तोपर्यंत खऱ्या अर्थाने नवरा-बायको समानता येणार नाही. मुलीचं लग्न ठरलं की ती आता घरातून बाहेर 'जाणार' (जरी ती आधीच शिक्षणा-कामानिमित्ताने बाहेर रहात असली तरी) आणि मुलाचं लग्न ठरलं की नवीन सून घरी 'येणार' ( जरी मुलगा-सून बाहेर रहाणार असले तरी) असंच आपल्या मनात येतं.
रजिस्टर लग्न असलं तर नाही, पण धार्मिक पद्धतीने केलेल्या लग्नाचे विधीही सगळे याच दृष्टिकोनाने तयार झालेले आहेत. साहजिकच. मी माझा अनुभव सांगते की आधी भले किती स्त्री-पुरुष समानता डोक्यात असली तरी एकदा 'वधूपक्ष' नावाच्या गटात आपण गेलो की आपोआपच मनात स्वतःला खालचं स्थान द्यायला लागतो. मग वरपक्ष नामक गटाने उदाहरणार्थ 'ओटी भरताना पाय वगैरे धुवू नका हं' म्हटलं की 'अरे वा!' असं वाटतं. इथून जी बदलाला सुरुवात होते ती थेट स्वतःला दुय्यम नागरिक समजेपर्यंत जाऊ शकते.
लग्न झालं की नवरा-बायकोने आपापल्या आईवडिलांच्या घरातून बाहेर पडून स्वतंत्र नवीन घर निर्माण करावं.

लग्न झालं की नवरा-बायकोने आपापल्या आईवडिलांच्या घरातून बाहेर पडून स्वतंत्र नवीन घर निर्माण करावं

>>>>> + १

@ SharmilaR

दुर्दैवाने “बदलाचं वारं नं पोहोचलेली कुटुंब” देशात अजूनही मेजॉरिटीच आहेत.

तुम्ही स्वत:च्या घरची गोष्ट सहजतेनी सांगितली तरी त्यातून तुमच्या उमदेपणाचे, प्रगल्भतेचे सुखद दर्शन होते आहे. ❤

It is very important not to pass on the baggage of unhappy events and situations and the trauma caused by them. You succeeded, scored high on this point for your nextgen. Kudos.

छान लेख शर्मिला
आणि तुमचे नवीन सुनेचे स्वागत सुद्धा आवडले. स्पेशली तिचे फोटो शोधून कोलाज करून घरात लावणे इंटरेस्टिंग वाटले

वावे संपूर्ण अनुमोदन!
दोन्हीकडच्या आई-वडिलांचे प्रेम सन्मान कायम राखून मुलानी लग्नानंतर आपला नवीन संसार थाटायला हवा. कारण सासरच्या घरात राहणार तर मुलीने त्यांच्या हिशोबाने वागायला हवे हे सुद्धा तार्किक दृष्ट्या बरोबरच आहे. कोणी बाहेरून घरात आले आहे तर बदलायची जबाबदारी त्याची जास्त हे स्वाभाविक आहे. त्यामुळे नवीन घर नवीन संसार हाच यावर उपाय. भले मग जवळच घ्या, शेजारी घ्या, ज्यात एकत्र कुटुंब पद्धतीचे फायदे तसेच कायम राहतील आणि तोटे जातील.

तसेच आडनाव सुद्धा बदलायची गरज नसायला हवी. बदलले तरी ती भावना कागदोपत्री राहावी. मला कोणी माझे गाव विचारलं तरी मी आईवडील दोघांचे सांगतो. आणि ते मुद्दाम असे नाही तर सहज सांगितले जाते. कारण रक्त दोघांचे अर्धे अर्धे अंगात आहे तर मुलाना फक्त वडिलांचे नाव, गाव, जात, देव, धर्म हा भेद अनाकलनीय आहे. त्यामुळे आमच्या मुलाना पूर्ण नाव सांगताना दोघांची नावे घ्यायला शिकवले आहे. आणि जाती तर बरखास्त आहेत.

तुम्ही पूर्वीच्या अनुभवांचा उत्तम उपयोग करत नव्या पिढीला संसाराची सुंदर सुरुवात करून दिलीत हे खरंच छान आहे.

लग्न झालं की नवरा-बायकोने आपापल्या आईवडिलांच्या घरातून बाहेर पडून स्वतंत्र नवीन घर निर्माण करावं. >>१००+
किमान काही काळ तरी. दोघांच्याही फायद्याचे ठरतं. मुलांना जबाबदाऱ्या समजतात. आणि आपल्याला काय हवे आहे, कुठे आपण मुरड घालू शकतो आणि कुठे तडजोड नाही याचा अंदाज येतो. मग ज्येनांच्या वयत्परवे किंवा अजून काही कारणांनी एकत्र राहिले तरी मेन टीम पक्की असते.

शर्मिला, तुमच्या उमद्या, खुल्या मानाचे कौतुक वाटते.
अशाच रहा. आनंद दिल्याने अधिक वाढतो.
अनिंद्य यांचा प्रतिसाद ही अगदी छान.
फक्त हे गोड वागणे सुनेकडून कसे स्वीकारले जाते, कसे रेसिप्रोकेट होते तेही महत्त्वाचे आहे. नाहीतर तिची मानसिकता/ अपेक्षा काही वेगळी असायची..

फार आवडला लेख - चिंतन!
अनिंद्य यांच्या प्रतिसादाला +१
भारतात अनेक काळ एकाच वेळी नांदत असतात हे मिसेस पाहून पटले.

तुम्ही तुमच्या अनुभवातून शिकून मुलगा सुनेला मोकळे वातावारण दिलेत हा बदल किती मस्तं आहे !
आह होप इतर सासवांनी तुमच्या सारखे बदल एन्करेज करावेत .
छान लिहिलय !

तुमच्या सारखी सासू मिळणं खरंच भाग्य आहे सुनेचं, छान स्वागत केलंत सुनेचं, कोलाज वगैरे नाहीतर स्वतःला सासरी आलेले कटू अनुभव विसरून स्वताला न मिळालेलं स्वातंत्र्य सुनेला देणं सर्वाना शक्य नसतं सहजासहजी घडतही नाही. त्यामुळे तुमचे जास्त कौतुक.

शर्मिला, सर्वप्रथम सुनेच्या मनाचा इतका विचार केल्याबद्दल आणि तिच्या मतांचा आदर केल्याबद्दल तुमचं विशेष कौतुक.
अजूनही ओळखीत, नात्यात हे न करणार्‍या बायका पाहून चुटपुट लागते. हे बदल घडायला हवेत.

तुमची कहाणी वाचून 'बापरे!' असा उद्गार मनात उमटला खरा. कसं जमवून घेतलं असेल तुम्ही?

@ वावे, उत्तम प्रतिसाद. विशेषतः हे पटलंच -
भले किती स्त्री-पुरुष समानता डोक्यात असली तरी एकदा 'वधूपक्ष' नावाच्या गटात आपण गेलो की आपोआपच मनात स्वतःला खालचं स्थान द्यायला लागतो. मग वरपक्ष नामक गटाने उदाहरणार्थ 'ओटी भरताना पाय वगैरे धुवू नका हं' म्हटलं की 'अरे वा!' असं वाटतं. Happy इथून जी बदलाला सुरुवात होते ती थेट स्वतःला दुय्यम नागरिक समजेपर्यंत जाऊ शकते.

मी हा सिनेमा पाहिला नाहीये. पण याचा ओरिजिनल पाहिला होता. तेव्हाच प्रचंड चीड आली होती त्या मानसिकतेची. शर्मिलाताई, तुमच्या सारख्या अजून सासवा होतील तरच काहीतरी होप आहे हे चित्र बदलण्याची.

लेख खूप आवडला. नेहमीप्रमाणेच रंजक आणि भावनेचा ओलावा असलेला आहे. बाकी या अनुभवातून मला जावे लागलेले नाही. मोकळीक होती.

फार सुरेख लेख, तुम्ही एक गोड सासुबाई आहात.

प्रतिसाद आवडल्याचं लिहिणाऱ्यांना धन्यवाद
शर्मिला, सॉरी, तुमचा लेख हायजॅक करायचा नाहीये. फक्त एक स्पष्टीकरण लिहिते. मी नवरा-बायकोचं स्वतंत्र, नवीन घर म्हटलं ते फक्त भौतिक दृष्टीने नाही. ते तर हल्ली नोकरीच्या ठिकाणामुळे, घरातल्या जागेच्या अडचणीमुळे खूप जणांचं असतं. मी मानसिक दृष्टीने म्हटलं. विभक्त कुटुंब जरी असलं तरी आडनाव, चाली-रीती, इतर कित्येक महत्त्वाच्या आणि बारीकसारीक गोष्टींमध्ये ते 'सासर'च असतं.

ती इतकी स्मार्ट असते तर तिच्या आधीच लक्षात यायला हवं होतं.
निदान नंतर आल्यावर तरी ते कुठे मर्यादा ओलांडतायत हे ओळखून तसे वागायला हवे होते..>>>> स्मार्ट तर ती असतेच म्हणून तर वेळीच डिसीजन घेऊन बाहेर पडते. इतका वेळही केवळ ती प्रेमाची माणसं म्हणूनच सहन करते . पण नंतर ते प्रेमही उरत नाही .

मर्यादा ओलांडतायत हे देखील तीच्या सहन करण्यापलीकडे जाते तेव्हा ती ठणकावून नवऱ्याला डान्स चे व्हिडीओज डिलिट नाही करणार असे सांगतेच.शेवटी एव्हढही सहन का करते, तर सोशल कंडिशनिंग, तिच्या आईचा रोल पाहा कळेल.आणि आजही आपल्याकडे एव्हढ्या तेव्हढ्याने लग्न मोडता येत नाहीत . यातही आशा काळे टाइप्स मुलगी असती तर माहेरच्यांनी परत तिला नांदायला पाठवली असती आणि ती गेलीही असती, शेवटी नवीन सुनेच्या जागी परत तीच फुलके करताना दिसली असती . मग चित्रपटाचा शेवट टीपीकल "इंडियन मेंटालिटीचा" झाला असता.

शर्मिला तुमची आणि सुनेची गोष्ट वाचताना, मंगला गोडबोलेंच 'जिथली वस्तू तिथे ' आठवलं..
जमल तर जरूर वाचा / ऐका.. धमाल पुस्तक आहे.

अन्जु १००% सत्य आहे.
शर्मिला गोड सासू आहे.

हा रिव्ह्यु छान आहे :
https://youtu.be/73po-dNb5jc?si=CYmWlMfVzY5z2eaW

शर्मिला ताई तुस्सी ग्रेट हो. सूनेसाठी एवढी धडपड करणारी सासू पहिल्यांदाच बघतेय.
लग्नानंतर निदान सुरूवातीला काही वर्षं नवरा-बायकोने वेगळं रहावंच. जिथे त्या दोघांचंच equation धड जमायला वेळ मिळत नसेल तिथे सूनेवर बाकी कुटुंबासोबत जुळवून घेताना प्रचंड ताण येतो. यात नवीन सुरू झालेलं नवरा बायकोचं नातं हळूहळू कोमेजायला लागतं. Been there.

लेखाचा पूर्वार्ध वाचताना मी पुरुष असूनही माझे डोळे भरून आले. खूप लहानपणीची एक आठवण जागी झाली. आमच्या खालच्या मजल्यावर एक कॅथलिक कुटुंब होते. मुलगा, त्याचे आईवडील , आजी आणि तीन बहिणी. त्याचे लग्न होऊन ते जोडपं गेटमधून आत येताना खिडकीतून पाहिलं होतं. एवढ्या लोकांत त्या मुलीला किती एकटं, परकं वाटेल ना असा विचार त्या क्षणी माझ्या डोक्यात आला आणि नंतरही अनेकदा पाठवणीची दृश्य पाहताना येतो. शिवाय ऑफिसात काही कलीग्ज जवळच्या मैत्रिणी झाल्याने त्यांचे अनुभवही ऐकले होते.
त्यामुळे तुम्ही सुनेच्या स्वागतासाठी घर आणि मन सजवताय याचं फार कौतुक वाटलं.

उत्तरार्ध वाचताना मायबोलीवरची माझ्यामुळेच गाजलेली एक कथा आठवली. तिथेही तिथे मी तुमच्या पुढच्या पिढीला तरी असे अनुभव येऊ नयेत अशा शुभेच्छा दिल्या होत्या, तेव्हा तुमच्या आणि तुमच्या सुनेच्या मधल्या पिढीतल्या काहींनी अजूनही कसं सासर द्वाड बाई हा अनुभव येतो, ते सांगितलं.

<आणि नवऱ्याला (माझ्याच. सुनेच्या नवऱ्याचा काहीच प्रश्न असणार नव्हता!) धमकावून ठेवलं, > यामुळेही त्या कथेतले काही संदर्भ जागे झाले. तुम्ही मुलालाही तसं घडवलंत, याबद्दलसुद्धा कौतुक.

कुट्टीच्या कथांतूनही दिसलेला संवेदनशीलता हा तुमचा सगळ्यात मोठा गुण आहे.

शर्मिला गोड सासू आहे>>+१ शर्मिला लेख खूप छान आणि कसला आव न आणता लिहिला आहेस.
मला या अशा गोष्टी सहज मुबलकतेने आजुबाजूला फारशा दिसत नसल्याने मान्य करायला जरा लाज वाटते की मी प्रथम लेख वाचला तेंव्हा शंका भावना आली, की हे जरा बढवून लिहिले असावे का? सॉरी शर्मिला.
अनिंद्य & इतर प्रतिसाद पण छान आहेत.

खूपच सुरेख. पिक्चर बघेन नंतर ( मला केव्हाचा indian kitchen बघायचा आहे. आता मिसेस ही बघेन) तू जे काही लिहीलंयस ते अफाट आहे.भरत म्हणाले तसं कुट्टीच्या गोष्टींमधून तुझा संवेदनशील स्वभाव दिसतो. (मी कुट्टी च्या प्रेमात आहे.)
मला सगळ्या प्रतिक्रिया पण खूप आवडल्या त्या वाचताना सुद्धा डोळे भरून आले.
आता मला तुझ्या या लेखाचा खूप आधार वाटतोय .

तुमच्यासारखी सासू सगळ्यांना मिळो.

लग्नानंतर निदान सुरूवातीला काही वर्षं नवरा-बायकोने वेगळं रहावंच. >> हे केलं तरी रिमोट्ली मुलाच्या घरातले स्वयंपाकघर control करणार्‍या सासवा बघितल्या आहेत. अमेरिकेत रहाण्यार्‍या सूनेलाही फोडणी आपल्या पद्धतीची आलीच पाहिजे, याबद्दल आग्रही असणार्‍या सासू असतात.
याच समस्येचं दुसरं टोक म्हणजे हल्ली मुली आणि मुलगे लग्नानंतर भारतीय पदार्थ किंवा घरी स्वयंपाक करणे याला पूर्ण फाटाच देऊ बघतात. आपली इतकी संपन्न, वैविध्यपूर्ण खाद्यसंस्क्रुती यामुळे नष्ट/ सपाट होईल की काय अशी भिती वाटू लागते. दोन्ही पार्टीजनी काहीतरी सुवर्णमध्य काढायची धडपड करणं आवश्यक आहे.

सुरेख, प्रांजळ आणि हृद्य लिहिले आहे. तुम्ही किती प्रेमळ आहात शर्मिला. तुमच्या दोघींचे नाते फुलत बहरत जाणार यात शंकाही नाही.
भरत , तुमच्या पहिल्या परिच्छेदावर- एवढी जाणिवही नसते कुणाला सहसा. त्यामागचा विचार येणारे पुरूष संवेदनशील वाटतात.

Sharmilaa हा स्वतः: मधला माणूस जपल्याबद्दल अभिनंदन!
वावे हा सगळे प्रतिसाद वावा.. म्हणजेच bang on! Perfect लिहिलंय..

मस्त लेख... शर्मिला तुम्ही फार गोड सासू आहात.
हे नातं दोन्ही बाजूंनी असच बहरू दे...
सगळे प्रतिसाद ही फारच छान...

मुलीचं आडनाव सुद्धा बदलायची गरज नसायला हवी. >> स्वतंत्र विचारांच्या मुली नाही बदलत हल्ली..... त्या सुनेचे पहिले नाव पण बदलले गृहप्रवेश करतांना. अन ती मूलगीही नवीन हाकेला सहज पटकन प्रतिसाद देत होती...

>>>>>

माझ्याच पोस्टला तुम्ही हा प्रतिसाद दिलात. पण गंमत म्हणजे माझ्या आता लक्षात आले की माझ्या बायकोचे पहिले नाव सुद्धा बदललेले आहे