घास रे रामा घास

नेहमीप्रमाणेच सुरेख लेख

छान लेख
तुमच्या लिखाणातील कोक्कणातले गाव नेहमीच रिलेट होते.

एखादे आवडीचे भांडे किंवा कुठलीही वस्तू मेहनत घेऊन घासून चमकवल्यावरचा आनंद खास असतो. हा अनुभव घेतला आहे.

पण रोजच्या स्वयंपाकाची भांडी घासणे अगदीच नावडीचे काम. तशीच वेळ आली तर मी उपाशी राहतो पण भांडे घासून घेणे टाळतो.

छान लेख हेमाताई, मलाही आवडतात भांडी घासायला.

आहाहा मस्त ओघवते लिहिलं आहे.

मला कंटाळा आहे या कामाचा पण सध्या माझ्याकडे आठवड्यातून एकदा मदतनीस येते. रोजची मीच घासते. लग्नानंतर स्टोव्हवरचीही घासली आहेत, ते पितळी स्टोव्ह चकचकीत करायचे. मुलगा लहान असताना एक दोन वर्षच रोजच्या एक ताई ठेवलेल्या, बाकी मीच करायचे. माहेरी आले की हमखास आमच्या मावशी रजा घ्यायच्या, बहिणीच्या लग्नावेळीही ऐनवेळी मदतनीस मावशी यायच्या बंद झाल्या तेव्हा रगाडा मीच उपसायचे सर्व. नंतर एकदा माहेरचे घर शिफ्ट झाल्यावर मी आलेले राहायला तेव्हा तिथल्या मावशीही अचानक रजेवर गेल्या, तेव्हा एक आधीची शेजारीण आलेली, तिला आई सांगत होती की बघना अचानक ही बाई येत नाहीये, ती म्हणाली अंजु आलीय ना मग आता नाही येणार, ती करेल. इतकी मी फेमस भांडी घासणारी होते, हाहाहा. नाईलाजाने का होईना पण पडल्यावर स्वत:हून पुढाकार घेऊन करते मी ते काम, मग मनापासून करते. तांब्या पितळ्याची घासायला नाही आवडत. डोंबिवलीत आल्यावर दहा वर्ष रोजच्या मदतनीस ताई होत्या, हल्ली सात वर्ष त्या आठवड्यातून एकदाच येतात, तांबे, पितळ वगैरे त्यांच्याकडून घासून घेते.

छान लेख

मला मनस्वी असा कंटाळा नाहीये भांडी घासायचा पण कधी मदतनीस नसेल तर मात्र व्यवस्थित भांडी घासून घेतो. वर सात्विक संतापता येतं बाकी लोकांवर हा बोनस! (नीट घासतच नाही ती, मोठ्या जाळावर जाळूनच ठेवलीत इ. )
बाकी देवाची उपकरणी वगैरे माझी मला घासून घ्यायला आवडतात.

सुंदर

.

छान लेख.
लिंबीण हा स्त्रीलिंगी शब्द वेगळा वाटला.
रोज ची भांडी घासायचं काम कंटाळवाणं वाटतं. एकदा हात घातल्यावर थोड्याच वेळात ते हातावेगळं होतं तरीही भांडी जमलेली पाहिली की उगाच काम वाढल्यासारखं वाटे, म्हणून भांडी काम झाली की लगेच घासून टाकायची सवय लावून घेतली.

आंदण मिळालेल्या भांड्यांवर स्त्रियांची नावे असतील ना? आमच्याकडे विकत घेतलेल्या (वेगवेगळ्या) भांड्यांवळ्या), बाबा दोघांची नावे आहेत. अर्थात तुम्ही म्हणताय त्या काळात स्त्रिया भांडी विकत घ्यायलाही जात नसतील.

यावरून आठवलेली एक गंमत - आमच्या वरच्या मजल्यावर राहणार्‍या एका कुटुंबात घासलेली भांडी खिडकीत प्लास्टिकच्या टोपल्यात ठेवली जात. ती ठेवताना किंवा काढताना दर तीनचार दिवसांत एखादं भांडं खाली पडे. (त्यांच्या इतर वस्तू, कपडेही नेमाने खाली पडत आणि अनेकदा त्यांना आमच्या घरी येऊन त्या न्याव्या लागत). मध्ये आमचं त्यांचं भांडणंं झालं, तेव्हा त्यांचा एक डाव आमच्या खालच्या मजल्यावरच्या खिडकीच्या पत्र्यावर पडला होता. तो काही आठवडे तसाच होता.

छान लिहिलंय.
भरत, तुमचा प्रतिसाद वाचून आठवलं. आमच्या बिल्डिंगमधे एका घरात भांडी घासून गॅलरीच्या(युटिलिटी एरिया) ग्रिलवर (कुंड्या वगैरे ठेवण्यासाठी असतं तसं) वाळण्यासाठी ठेवायची पद्धत होती. पाणी बोअरवेलचं होतं. तर काही वर्षं ते पाणी तिथून ओघळून ओघळून ग्रिलच्या खाली चक्क लवणस्तंभ असतात तसे छोटे छोटे स्तंभ तयार झाले होते खाली राहणारे लोक तक्रार करायचे ते वेगळंच.

छान लेख नेहमीसारखाच. मोदकपात्र ,ओगराळ अजून जपून ठेवलंय, किती छान.
लवणस्तंभ

मला पूर्वी नव्हती फारशी आवड पण कोरोना काळात लागली
मस्त जुनी हिंदी गाणी लावावीत आणि त्यावर लयीत भांडी घासत जावी,तुम्ही म्हणता तसेच मस्त तंद्री लागते

आता बाई येतात पण ज्या दिवशी सुट्टी असेल त्या दिवशी मी छानपैकी भांडी घासून देतो, बायको खुष होते हा डबल फायदा

माझ्या लहानपणी घरी कोणी मदतनीस नव्हती. आला-गेला-पाहुणे भरपूर. जास्त माणसं असली की भांडीही खूप असायची. मी घरी असले की आईने भांडी घासून द्यायची आणि मी विसळायची, असं करायचो. त्या घरात मोरी होती. वाकून भांडी धुवावी लागायची. पण तेव्हा कल्याणला पाण्याची ओढ नव्हती. वाहत्या नळाखाली मी भराभर भांडी विसळायचे. वाड्यात भरपूर पाणी, रहाट असलेली विहीर होती. तिथे मी आईला पाणी काढून द्यायचे आणि कपडे पिळायला मदत. अर्थात हे काही रोज घडत नसेल. शाळा-क्लासच्या वेळापत्रकातून वेळ मिळेल तेव्हाच. न केलेलं विसरायला झालं आणि केलेलं लक्षात आहे!!

नंतर अनिल अवचटांच्या पुस्तकात एक प्रसंग वाचला. त्यांनी नवीन संसार असताना केव्हातरी इस्त्री विकत घेतली. चुरगळलेला, निस्तेज कपडा गरम इस्त्री फिरवल्यावर चमकायला लागला, की माझ्या मनावरच्या सुरकुत्या नाहीशा होतात’, असं ते गमतीने म्हणायचे. मग त्यांच्या पत्नी डॉ.सुनंदा अवचट त्यांना विचारू लागल्या ‘ तुझ्या मनावर सुरकुत्या आल्या असल्या तर सांग. माझ्या बऱ्याच साड्या इस्त्री करायच्या आहेत!!’

तसं आपण घासलेल्या स्वच्छ, चमकणाऱ्या भांड्यांची रास बघून माझं मनही स्वच्छ होतं,असं वाटतं. परदेशी वास्तव्य झालं तेव्हा तर भांडी घासलीच. आता पुण्यात मदतनीस आहे. पण लॉकडाऊनच्या काळात किंवा तिने सुट्टी घेतली तर हे काम करते. आता हळूहळू भांड्यांच्या साबणाऐवजी बायोएन्झाईम वापरण्याकडे प्रवास करायचा आहे. म्हणजे नदीत तेवढंच कमी प्रदूषण. बघूया कसं जमतंय ते.

हेमाताई, नमनाला घडाभर तेल जाळल्यावर सांगते, की लिखाण नेहमीप्रमाणेच आवडलं.

भरपूर साबण वापरुन, भांडी चकचकीत करायला आवडते. लेख मस्तच.

सामो, विपु बघा प्लीज

अनया उत्तर दिलेले आहे. आमच्याकडे डिश्वॉशरच नाहीये.

छान लेख.

मित्राचे आईबाबा गावाला गेले असल्याने गेल्या ५-६ दिवसांपासून त्याच्याकडे गेलो होतो. त्यात त्याच्या घरची मदतनीस मावशीही सुट्टीवर होती. मग दिसली भांडी की लगेच घासून घ्या असे सुरु होते. कारण, कारण मला भांडी घासायला फार फार आवडतात. माझ्याही घरी माझ्या जन्माच्या आधीपासून मदतनीस होती (किंबहुना आहे), तरीही मला स्वयंपाक करून खाऊ घालायची आणि भांडी घासायची आवड कधीपासून निर्माण झाली ठाऊक नाही. एखादे वेळी मदतनीस नाही आली तर मी भांडी घासणे, आईने ती विसळणे व बहिणीने कपडे धुणे ठरलेले होते.

आतातर गेल्या अनेक वर्षांपासून शिक्षण व नोकरी निमित्ताने एकटा राहतोय, मदतनीसही आहे. पण एखादे दिवशी ती आली नाही तर भांडी घासायची हौस पूर्ण करून घेतो (तथापि मला कपडे धुवायचा फार कंटाळा येतो). तसेच सुट्टीत घरी गेलो आणि मदतनीसही गायब असली भांडी घासायला हात शिवशिवतात. मग मी घासू का म्हणून आईला गळ घालणे सुरू होते आणि ती मला मदतनीस कदाचित उशिरा येईल ह्या आशेवर भांडी घासू देत नाही (आईच्या मते दोन दिवस मदतनीस आली नाही तरी भांड्यांवाचून काही अडणार नाही, एवढी भांडी घरी आहेत. शिवाय बैठ घर असल्याने खरकटी भांडी ठेवायलाही मुबलक जागा आहे). मात्र माझ्यासाठी भांडी घासणे हे एक मेडिटेशन आहे. भांडी घासून ती रचून ठेवायला आणखी आवडतात.

मला पण भांडी घासायला जाम आव डते. पण हाताने कपडे नाही आवड त धुवायला. पिळता येत नाहीत धड. लेखात लिहिल्या प्रमाणे राखेने व नारळाच्या शेंडीने घासली आहेत भांडी व आई घासायची व आपण विसळून द्यायची असा उद्योग पण केलेला आहे. पितळेचे डब्बे सुद्धा.
आता लिक्विड सोप व घासणीने काम सोपे झाले आहे.

सासरी बाईने घासलेली भांडी परत विसळून घ्यावी लागा यची सर्व. ते काम केलेले आहे. अधून मधून स्टीलचे पिंप साफ करावे लागे. साबा सावत्र होत्या व आमच्या हैद्राबादच्या जुन्या घरी गेल्यावर पहिल्यांदा त्यांना अनेक नवी भांडी घ्यावी लागली. मसाल्याचा डबा, पोळीचा डबा
डाव उलथणे ह्यावर त्यांची नावे आहेत. १९७७ साल आहे. पितांबरीने पण घासायला मस्त वाटते तांब्या पितळेची भांडी.

सध्या च्या आमच्या बिल्डिंग मध्ये इतक्या लाडावलेल्या बायका आहेत. ( मोलकर णीचे गॉसिप) एक जोडपे कायम एकमेकांना जानू जानूच म्हणते व बायको घासलेली भांडी जाग्यावर ठेवायचे पन काम करत नाही. नवरा मोलकरणीला ह्जार रु जास्त देतो म्हणला पण तिने नकार दिला अश्या प्रेमाचे कौतूक वाटले पण. सो लकी लेडीज.

नणंदेला भांडी घासायला आव्डा यचे नाही व आता लेकीला पण नाही. मी तर वरील प्रमाणे मैत्रीणी कडे ही सिंकभर भांडी घासून दिली आहेत.

घासायचे एक शास्त्र आहे.

खरकटी भांडी नीट रचुन सिंक मध्ये ठेवायची. आधी त्यातला कचरा साफ करुन बिन मध्ये टाकायचा. भिजत घालायची काही वेळ. मग आधी काही बारकी घासुन व लगेच विसळून घ्यायची. सिंक मधील जागा रिकामी करत जायचे. नळ कमी सोडा यचा नाहीतर टीशर्ट ओला होतो.
जास्त अवघड प्रश्न भिजत घालायचे व मेन लोड संपल्यावर निगुतीने साफ करायची. प्रेशर कुकर, तूप कढवल्याचे भांडे, बिर्याणीचे भांडे.
आमलेटचा तवा.

मी पण आता कमीच भांडी वापरते व घरात दोन ओटे आहेत. एका ओट्यावर इंड क्षन आहे दुसर्‍यावर घासून सुकवलेली भांडी ठेवते. लागेल तशी घेते. चमचाळे ताटाळे पण अधून मधून घासावे लागते.

लेख नेहेमीप्रमाणे मस्तच ..! ओगराळ्याच्या आत घुंगरू हे भारीच एकदम ! म्हणजे बाहेर बसलेल्या माणसाला ही आवाजावरून अंदाज येईल किती माप भात घेतला
माझ्या आतेभावाकडे अशी एक कळशी होती त्यात पण घुंगरू होते पाण्यासाठी जरा वाकवली कि मस्त खुळ् असं वाजायची

भांडी घासायला ऐसपैस जागा असेल तर मला आवडते भांडी घासायला. पूर्वी आमच्या घरी डिश वॉशर नव्हता, मात्र एकाला एक जोडून अशी २ २ बेसिन्स होती स्टील वाली.. संसार नवीन होता तेव्हा जेवण बनवण्यासाठी लागणारी अशी अक्षरशः मोजकी म्हणजे १ चहाचं , २ पातेली , १ तवा व एक २ ltr चा छोटा कुकर इतकेच होते, तेव्हा रोज म्हणजे रोज म्हणजे रोज भांडी घासायलाच लागायची त्याशिवाय चहा कॉफी सुद्धा नाही ..
इतका राग यायचा...!

तांब्या-पितळेची भांडी घासायला मलाही आवडतं. कारण त्यात रिझल्ट 'दिसतो'. पितांबरीने स्वच्छ होतात पण चिंच/ कोकमाने घासल्यावर वेगळीच चकाकी येते.
इतर वेळेपेक्षा नवऱ्यासोबत भांडण झाल्यावर भांडी खूप पटकन आणि स्वच्छ घासली जातात हा स्वानुभव.

>>>>>तर वेळेपेक्षा नवऱ्यासोबत भांडण झाल्यावर भांडी खूप पटकन आणि स्वच्छ घासली जातात हा स्वानुभव. Happy
हाहाहा

मला भांडी घासायची नावड नाही, असं म्हणता येईल. सकाळी उठल्यावर सिंक स्वच्छ रिकामं दिसणं ही एक माझी ऑलमोस्ट गरजच आहे, त्यामुळे किती उशीर झाला/दमलं तरी शक्यतो भांडी प्रकरण आवरूनच झोपते. रात्री डिशवॉशर लावताना 'आता नवीन भांडी केलीत तर तुमची तुम्ही धुवून ठेवा' असं डिक्लेअर करते, आणि थँकफुली मुलं ते पाळतात शक्यतो.
तशी मुळातच मोजक्या भांड्यांत स्वयंपाक करायचीही माझ्या हाताला सवय आहे हे मला मुलगा स्वयंपाक करायला लागल्यावर जाणवलं.
त्याचा एकूणच हात मोठा आहे, क्वान्टिटीही जास्त करतो आणि भांडीही बरीच वापरतो, पण कुकिंग आउटसोर्स झाल्याच्या आनंदात मी त्याचं सुरू असतानाच एकीकडे सिंक आवरत जाते. गप्पा मारत उरकलं की काम वाटत नाही ते.

>>>>>>मग त्यांच्या पत्नी डॉ.सुनंदा अवचट त्यांना विचारू लागल्या ‘ तुझ्या मनावर सुरकुत्या आल्या असल्या तर सांग. माझ्या बऱ्याच साड्या इस्त्री करायच्या आहेत!!’
हुषार नवर्‍याला साथ देणारी तशीच मिश्किल पत्नी

मला भांडी घासायची नावड नाही, असं म्हणता येईल. सकाळी उठल्यावर सिंक स्वच्छ रिकामं दिसणं ही एक माझी ऑलमोस्ट गरजच आहे, त्यामुळे किती उशीर झाला/दमलं तरी शक्यतो भांडी प्रकरण आवरूनच झोपते. +१००

पुढच्या वाक्याला अनुमोदन देण्याइतकी अजून माझी मुलं मोठी नाहीत

डिशवॉशर लोड आणि अनलोड (हे आउटसोर्स करायला आटोकाट प्रयत्न रोज चालू असतो. कधी यश येतं कधी नाही) करायचं काम माझं आहे. हल्ली दिवसभर घरीच असतो त्यामुळे शक्यतो सिंक रिकामं ठेवून डिवॉ लोड करत जातो. त्यामुळे ते काम वाटत नाही. दिवस चालू झाला की मला डिवॉ अनलोडेड लागतो. आत भांडं टाकायची जर का कोणाला लहर आली तर आतली भांडी स्वच्छ आहेत का कसं हा प्रश्न कोणाला पडू नये असं वाटतं. अद्यापतरी कोणाला अशी लहर आलेली नाही.
चमचे संपले की पोट्टा विचारतो डिशवॉशर क्लीन आहे का? 'तू केला होतास का सकाळी रिकामा?' असे प्रश्न विचारुन मग मी आयरोलची तरी तजवीज करतो.

ममो, आवर्जुन पोच दिल्याबद्दल आभारी आहे.

छान लेख! आवडला.
मला भांडी घासायला आवडत नाही पण भांडी घासून नंतर सिंक आणि ओटा स्वच्छ केल्याशिवाय झोप लागत नाही. छान छान भांडी घ्यायचा मोह फक्त ती घासणार कोण म्हणून टाळला जातो. जेव्हढा पसारा कमी तेव्हढे काम कमी!
तसेच भांड्यांचे सेट घ्यायचे आणि शोकेस मध्ये ठेवायचे पटत नाही. माझ्या सासूबाईंनी चहाचे, डिनरचे सेट घेऊन दाखवायला ठेवले होते. खराब होतील म्हणून त्यांनी वापरले नाहीत आणि त्या गेल्यावर नंदांनी आईची आठवण म्हणून तसेच ठेवलेत. कधी कधी मला ती भांडीच बिचारी वाटतात.