हे जग सभ्य माणसांचे नाहीये का?

Submitted by ऋन्मेऽऽष on 19 October, 2021 - 16:57

मी लहान होतो. मी आणि माझे कुटुंब ईतकेच माझे जग होते. माझ्या तोंडात साल्या किंवा च्याईला शब्द जरी आला तरी घरी माझ्या थोबाडीत पडायची. त्यामुळे शिव्या देणे दूरची गोष्ट, मी त्या ऐकणेही टाळायचो. त्यामुळे स्लँग लँगवेज म्हणजे अश्लील असभ्य आणि अश्लाघ्य वगैरे भाषेपासून मी कोसो दूर होतो. त्यात जे शब्द डबल मिनींगने बनले होते ते तर मला कधी कळायचेच नाहीत. या कारणामुळे माझे फार हसेही व्हायचे.

उदाहरणादाखल एक किस्सा सांगतो,
थोडे मोठे होताच मी बिल्डींगच्या गेटवर वासूगिरी करत उभे राहणार्‍या वा दादरावर रात्री जागून चकाट्या पिटणार्‍या पोरांसोबत उभे राहायला सुरुवात केली. एकदा एकाने मला केळे ऑफर केले. मी नम्रपणे नकार दिला. म्हटले मला केळे आवडत नाही. त्यावर दुसरा म्हणाला, "त्याला असली केळी आवडत नाहीत रे..." आणि सारे दात खीदीखीदी फाडून हसू लागले.

मी विचारले, हसायला काय झाले?? आणि तसली केळी म्हणजे कुठली केळी?
तर एकजण म्हणाला, अरे ती छोटुसी असतात ना... ती केळी
मला वाटले तो वेलची केळ्याबद्दल बोलतोय.
मी म्हटले, अच्छा हो, ती काय.. ती खातो ना.. पण कधीतरीच !
झाले! आता तर फुटले सारे ..
पुढे काही महिने, काही वर्षे मला वेलची केळे हे नाव पडले होते. आणि त्यावर वेलची केळे की खालची केळे अश्या कोट्या रचल्या जायच्या.

तो काळ माझा संक्रमणाचा होता. मी काहीतरी बोलायचो, त्यातील प्रत्येक वाक्यातील एखाद्या शब्दात तो ग्रूप काहीतरी डबल मिनींग अर्थ शोधायचा. आणि रोजच फिदीफिदी.
मी त्यांचे गिर्‍हाईक होतो. तरीही मी त्यांच्यात जायचो. कारण एक तर माझ्याकडे ईतर मित्रांचा पर्याय नव्हता. चाळीत जवळपास सारे तसल्याच भाषेत बोलणारे होते. (अर्थात, पुढे दुनिया बघितली तसे मला समजले की जगात सगळीकडेच असली भाषा बोलली जाते, आमच्या चाळीला मी उगाच बदनाम समजत होतो)
दुसरे म्हणजे आपल्याला सुद्धा त्यांची भाषा समजायला पाहिजे अशी माझी ईच्छा होती. कारण आज ही भाषा शिकली नाही तर बाहेर जगात माझे हसे होईल अशी मला भिती होती. त्यामुळे आज जी काही टिंगल व्हायचीय ती होऊ दे. पण मला ही डबल मिनींग भाषा समजलीच पाहिजे हे माझे ध्येय झाले होते. ज्या गोष्टीचा मला खरे तर अभिमान असायला हवा त्या गोष्टीची मला शरम वाटत होती.

हळूहळू माझे डबल मिनींग शब्द भंडार वाढू लागले. "माझी वाट लागली" असे न म्हणता फक्त "माझी लागली" असे म्हटले की तिथे वाटच्या जागी कंबरेखालचा दुसरा एक शब्द ईमॅजिन करून आपण त्या वाक्यप्रचाराला कंबरेखालचे रूप देऊ शकतो. किंवा मग "माझी फाटली" असे म्हणून त्या वाक्यप्रचाराची भीषणता वाढवू शकतो. थोडक्यात जो की-वर्ड आहे तो फिल ईन द ब्लॅन्क ठेवून आपण स्लँग लँगवेज वापरल्याचा तोरा मिरवू शकतो ईत्यादी ट्रिक्स मला समजू लागल्या.

बहुतांश वेळा ज्यातून वाह्यात अर्थ निघतो ते शब्द कधीच ओरिजिनल नसतात. जसे मारणे, चढणे, लावणे, टाकणे, घालणे, घुसवणे, दाबणे, घेणे, करणे या सर्वच क्रियापदांना हल्ली डबल मिनींग अर्थ दिला गेलाय. एखाद्या व्यक्तीला साध्यासुध्या शब्दांचे हे वल्गर अर्थ माहीत नसतात. मग त्या व्यक्तीने ते वापरले की बाकीचे खुसफुस करतात. यात त्या मूळ व्यक्तीला शरम वाटायची काही गरज नसते. पण मला ती वाटू लागली. जणू ते शब्द त्यांचा दुसरा अर्थ माहीत नसताना वापरणे पापच होते.

जे मराठीबाबत तेच ईंग्लिशबाबत,
You screwed me म्हणजेच You have done something that has made my life very difficult म्हणजेच मराठीतच बोलायचे झाल्यास तू मला पिळून काढले आहेस असा साधा सरळ अर्थ झाला.
आपण नेहमी त्याच अर्थाने हा वाक्यप्रचार वापरतो आणि एके दिवशी आपल्याला कळते की स्लँग लँगवेज मध्ये याचा काहीतरी घाणेरडा अर्थ होतो. अचानक आपल्याला आपलीच चूक वाटते की काय हे, एखाद्या वाक्यप्रचाराचा दुसरा घाणेरडा अर्थ आपल्याला माहीत नसताना आपण तो वापरलाच कसा. खरे तर ज्या गोष्टीचा आपल्याला अभिमान वाटायला हवा त्याचीच आपल्याला शरम वाटते.
पण का?
हे जग सभ्य माणसांचे नाहीये का? एखाद्या शब्दाला कोणी घाणेरडा अर्थ देऊन तो प्रचलित केला असेल तर सभ्य माणसांनी मग तो मूळ शब्द वापरायचाच नाही का?

मी आजवर याचे उत्तर शोधतोय....
शोधता शोधता बरेच डबल मिनींग शब्द आणि वाक्यप्रचारही शिकतोय.
कारण जर शेवटी असे समजले की खरेच हे जग सभ्य माणसांचे नाहीयेच मुळी तर आपण कुठे मागे पडायला नको
काय बोलता?

विषय: 
अवांतर
शब्दखुणा: 
असभ्य
डबल मिनींग
घाणेरडे अर्थ
Groups audience: 
कोणाशी तरी बोलायचंय
Group content visibility: 
Public - accessible to all site users
शेअर करा

चांगला विषय आहे. मुळात 'अमुक एक शब्द किंवा वाक्प्रचार हा घाणेरडा / अर्वाच्य' हे कुणी ठरवले - ह्यावरही चर्चा होऊ शकते. ह्या धाग्याचा विषय तो नसल्यास नवीन धाग्याचे पोटेन्शियल आहे.

Submitted by हरचंद पालव on 19 October, 2021 - 20:47

शाळेतच डबल मीनिंग शिकवायला पाहीजे म्हणजे अबोध बालकांना धागा काढावा लागणार नाही.
ही चूक त्या गुरूजींचीच आहे. पर्यायाने शाळेची म्हणजेच आपल्या शिक्षणव्यवस्थेची.

त्यामुळे आपल्या शिक्षणव्यवस्थेला झालंय तरी काय असे शीर्षक समजून पुढील चर्चा करावी.

Submitted by शांत माणूस on 20 October, 2021 - 00:17

चांगला धागा पण हे काय चारच प्रतिसाद?
माहितीयुक्त प्रतिसादांनी ज्ञानात भर तरी पडेल नाहीतर आपण कुठे मागे पडायला नको.

Submitted by mrunali.samad on 20 October, 2021 - 00:20

भाषेतले द्वयर्थ या विषयावर पीएचडी साठी धागालेखकाने प्रबंध लिहावा असा ठराव या ठिकाणी मांडण्यात येत आहे.

Submitted by शांत माणूस on 20 October, 2021 - 00:22

मारणे, चढणे, लावणे, टाकणे, घालणे, घुसवणे, दाबणे, घेणे, करणे या सर्वच क्रियापदांना हल्ली डबल मिनींग अर्थ दिला गेलाय. एखाद्या व्यक्तीला साध्यासुध्या शब्दांचे हे वल्गर अर्थ माहीत नसतात. मग त्या व्यक्तीने ते वापरले की बाकीचे खुसफुस करतात. यात त्या मूळ व्यक्तीला शरम वाटायची काही गरज नसते.>> साधारण १२ वर्षांपुर्वीची गोष्ट आहे ही. आम्ही वेगवेगळ्या रूटवरच्या बसने एकत्र ऑफिसला पोचायचो. कोथरूडची बस ५२ सिटर अन खचाखच भरलेली असे. त्यात बहुतांशी "पुणेरी" लोक्स असायचे. ती कोथरूडची अन त्यांनंतर निगडी, सांगवी, हडपसरच्या ५२ सिटर बसेस येण्याआधी आमची बस ऑफिसला पोचली तर आम्हाला कॅटीनमधे ब्रेकफास्टसाठी काय काय मेनु आहेत याचा फलक आरामात वाचून नंतर सर्विंग काऊंटरपाशी जाऊन मेनुजचा अंदाज घेत कमीत कमी लोक असलेल्या रांगेत उभा राहून त्या दिवशीचा ब्रेकफास्ट घेता येई.

अशाच एका सोमवारी आमची बस लवकर ऑफिस प्रीमाईस मधे पोचली. माझ्या बस मधली साळुंके नावाची कलिग अन मी पट्टकन ब्रेकफास्ट घेऊन टेबलवर येऊन बसलो. त्याचवेळी कोथरूडची बस येऊन तीतली माणसं कँटीन मधे घुसून त्यांनी ब्रेकफास्ट काऊंटरवर एकच झुंबड उडवली. आम्ही दोघे ज्या टेबलवर बसलो होतो तिथेच आमची कुलकर्णी नावाची कलीग बाई, माझा सारडा नावाचा ऑफिस मधला मित्र अन कळमकर नावाची अजुन एक कलिग ताई आम्हाला पाहून ब्रेकफास्ट घेऊन अमच्यासोबत येऊन बसले. गप्पा सुरु झाल्या. साळुंकेताईने वीकेंडला ती अन तिचा नवरा कारने सिटीतून पुन्हा घरी जाताना स्वारगेट चौकात एका पि.एम.टी. बस वाल्याने यांच्या कारला ओव्हरटेक करून गर्रकन बस डावीकडच्या स्टोपवर उभी कशी केली हे सांगताना "त्या हैवान पि.एम.टी. ड्रायव्हरने आम्हाला भर चौकात दाबले..!" असं वाक्य म्हटलं. ते ऐकुन माझ्या डोळ्यासमोर साळुंकेंच्या कारला स्वारगेट चौकात कशाप्रकारे बसने ओव्हरटेक केलं असावं याचं चित्र उभा राहिलं अन मी 'अरेरे..! फार डेंजर असतात काही पि.एम.टी. ड्रायव्हर्स' अशी प्रतिक्रिया दिली. परंतु समोर बसलेल्या कुलकर्णी बाईंच्या गोर्‍यागोमट्या गोलमटोल चेहर्‍यावर मात्र भयंकर गुलाबी लाली चढलेली दिसली अन घार्‍या डोळ्यात एक प्रकारचा मिश्कील भाव दाटलेल्या अवस्थेत त्या आमच्याकडे बघू लागल्या... त्यांना फुटलेलं भयंकर हसू दाबण्याच्या स्थितीत त्या दिसू लागल्या. ते पहाडी हास्य बाहेर पडू न दिल्यामुळे त्यांच्या डोळ्यांतून अक्षरश: पाणी वाहु लागलं होतं. मी अन साळुंकेताई मात्र एकमेकांकडे बघुन अनभिज्ञपणे कळमकर अन सारडा कडे बघु लागलो. कळमकर ताईने कुलकर्णी बाईशी आंखमिचौली करत स्वतःचं हसु महत्प्रयासाने दाबत पट्टकन एक वाक्य फेकलं - "काय गं कुल्कर्णी, सांबार तिखट आहे वाटतं... किती पाणी आलं गं तुझ्या डोळ्यात.." अन त्यावर कुलकर्णी बाई सुद्धा मुद्दाम हा हू करत "हो.. हो.. किती तिखट सांबार बनवलंय मेल्यानं..!" असं हसत हसत म्हणू लागल्या. सारडाने तर ब्रेकफास्ट निम्म्यावर सोडत प्लेट वॉशिंग काऊंटरवर ठेवत तिथून पोबारा केला. मी अन साळुंकेताई मात्र त्या कुलकर्णी अन कळमकर दात काढत का बसल्या असतील अन सारडा असा अर्ध्यावर ब्रेकफास्ट सोडून का गेला याचा विचार करत उरलेला ब्रेकफास्टला संपवू लागलो.

डेस्कवर आल्यावर सारडाने मला पँट्रीत नेलं अन म्हणाला "त्या साळुंकेला कुठं काय बोलावं हे तरी कळतं का... भर चौकात पि.एम.टी. ड्रायव्हर यांना दाबतो म्हणजे काय...!!" अन असं म्हणुन त्याने मघाशी त्याच्या दाबलेल्या हास्याचा विस्फोट केला अन त्यातून सावरल्यावर म्हणाला "कुलकरीण अन कळमकरीण एक नंबर चालू आहेत रे बाबा..!!" मला मात्र काहीच कळालेलं नाही हे बघून त्याने मला "धन्य आहे तुझी...!" असं म्हणत पाठीवर टाकलेली थाप कशासाठी होती हे आज लेख वाचल्यावर कळाले. Uhoh

Submitted by DJ....... on 20 October, 2021 - 02:20

हे जग सभ्य माणसांचे नाहीये का? >> नाहीये. त्यामुळे या जगात राहायचे असेल तर सगळ्या गोष्टींची माहिती करून घ्या. अधिक माहितीसाठी युट्युब वर boys/legend will understand सर्च करून बघा( आपआपल्या जबाबदारीवर).
बघायला गेलं तर सगळंच अश्लील वाटू शकतं किंवा नाहीही.

Submitted by कल्की on 20 October, 2021 - 01:05

या धाग्यावर मनमोकळे प्रतिसाद द्यायचे म्हटले तर एडमीनसाहेब धावत येऊन कुलुप लावतील धाग्याला.
कोणाच्या धाग्याला कुलुप लावण्यासारखं पाप आपण काही करणार नाही त्यामुळे नो प्रतिसाद.

Submitted by वीरु on 20 October, 2021 - 01:06

"कुलकरीण अन कळमकरीण एक नंबर चालू आहेत रे बाबा..!!"
काही लोकांच्या दाबून ठेवलेल्या नैसर्गिक भावनांचा योग्य निचरा न झाल्या मुळे जळी स्थळी काष्ठी पाषाणी एकच गोष्ट दिसत असते. बिचाऱ्या कुलकर्णी आणि कळमकर.
जाता जाता , मिस्टर कुलकर्णी संघात होते का?

Submitted by झम्पू दामलू on 20 October, 2021 - 01:49

शाळेतच डबल मीनिंग शिकवायला पाहीजे
>>>>
शाळेतच शिकवतात
पण शिक्षक नाही तर वर्गमित्र Happy

मी आमच्या बिल्डींगमधील पोरांकडून जे शिकायचो ते शाळेतल्या मित्रांना शिकवून तिथे ईम्प्रेशन झाडायचो.

किस्से लवकरच लिहितो......

Submitted by ऋन्मेऽऽष on 20 October, 2021 - 02:20

इथेच ?
अं हं... त्यासाठी वेगळा धागा. प्रत्येक उत्तर नवीन पुरवणीवर लिहायची सवय आहे ह्या अप्पा भिंगारड्याला.

Submitted by झम्पू दामलू on 20 October, 2021 - 02:27

एखाद्या शब्दाला कोणी घाणेरडा अर्थ देऊन तो प्रचलित केला असेल तर सभ्य माणसांनी मग तो मूळ शब्द वापरायचाच नाही का? >>>
फाट्यावर मारणे हे मला उलट उदाहरण वाटले. आणि खाऊगल्लीच्या धाग्यात कशाला पॉपकॉर्न आणायचे जे इतर कितीतरी धाग्यावर मिळतातच की म्हणुन तिथे लिहिले नाही.
म्हणजे मला असे वाटले की मूळ अर्थच वाईट अर्थ आहे, आणि आपण फाट्यावर मारणे म्हणजे दुर्लक्ष करणे असे चुकीचे समजतो आहोत की काय.
जर मूळ अर्थ दुर्लक्ष करणे हा असेल आणि नंतर त्याला कोणी घाणेरडा अर्थ दिला असेल तर त्या नव्या अर्थाला फाट्यावर मारावे, मूळ अर्थाला नाही.

पण दुसरी बाजू अशी की मूळ अर्थच ज्याला घाणेरडा म्हणतात तो आहे आणि आपण अजाणतेपणी तो वेगळ्या अर्थाने वापरत असु, तर मात्र ते निदर्शनास आणुन देणाऱ्याचे मी आभार मानेन आणि मला तो सो कॉल्ड घाणेरडा अर्थ अभिप्रेत नसताना मला जो दुसरा अर्थ वाटतो आहे त्या अर्थाने वापरणे बंद करेन. जसे व्यग्र ऐवजी व्यस्त शब्द वापरला आणि कुणी सांगितले की बाबा रे व्यस्तचा अर्थ inverse proportion आहे, तुला व्यग्र म्हणायचे आहे. तर आपण माझा उद्देश तर व्यग्र म्हणणे हाच आहे ना, मी व्यस्तच म्हणत रहाणार असे म्हणु का? व्यग्र शब्द वापरणे सुरू करू, एवढे साधे आहे ते.

आता एवढे दोन शब्द बोलून मी इथे परत विचारतो, काय आहे फाट्यावर मारणे याचा मूळ अर्थ? सांगा बघू कुणीतरी.

Submitted by मानव पृथ्वीकर on 20 October, 2021 - 02:35

फाट्यावर मारणे या वाक्यप्रचाराचाची उत्पत्ती मलाही जाणून घ्यायला आवडेल.
फाटा म्हणजे काय हा प्रश्न मलाही पडतो.

Submitted by ऋन्मेऽऽष on 20 October, 2021 - 05:06

Submitted by DJ....... on 20 October, 2021 - 11:50

@DJ......., आपल्या वरील प्रतिसादात उल्लेखलेल्या व्यक्तींची नावे / आडनावे Bold करण्यामागचा उद्देश कळेल का???????

Submitted by विक्षिप्त_मुलगा on 20 October, 2021 - 05:19

फाट्यावर मारणे याचे माहित असलेले दोन अर्थ
१. जगाची पर्वा न करता मनाला योग्य वाटेल ते करणे,
२. पुरुषी लिंगावर प्रहार करणे (त्याच्या असण्याच्या जागेला भुमितीय शब्द - फाटा )

Submitted by जेम्स बॉन्ड on 20 October, 2021 - 05:53

अशा अनेक वाक्प्रचारांची निर्मिती जरी लैंगिकतेतून/शिव्यांमधून जरी झाली असली तरी अवतीभवती कोण आहेत, त्यांची मानसिकता काय, वेळकाळ काय त्यावर शब्दांचा अर्थ कसा लागेल ते अवलंबून आहे. तुमचे उदाहरणच खूप बोलके आहे. चकाट्या पिटणार्‍या पोरांकडून तेच अपेक्षित आहे. तुम्ही दुसऱ्या कोणत्याही फळाचे नाव घेतले असते तरी त्यांनी काढायचा तोच अर्थ काढला असता आणि तुम्हाला हसले असते. पण म्हणून ते शब्द असभ्य होत नाहीत. लागली, फाटली हे शब्द तर सर्रास वापरले जातात आजकाल अगदी सभ्य लोकांच्या गप्पांमध्ये सुद्धा. कारण त्यांना त्याचा अर्थ लागली(वाट), फाटली (चड्डी) असा त्यांना अभिप्रेत आहे.

दुसरे एक यासंदर्भात उत्तम उदाहरण म्हणजे "अरेच्या" हा शब्द. हा असभ्य आहे असे आज कुणीही म्हणणार नाही. पण व्युत्पत्ती? अरेच्या म्हणजे "अरे याच्या..." किंवा "अरे हिच्या...". पण पुढे काय? म्हणजे तो शब्द शिवीचाच अर्धा भाग आहे कि अन्य काही? पण काही असले तरी आता "अरेच्या" हा खूपच सामान्य शब्द झालाय.

दुसरे उदाहरण म्हणजे आजकाल पुण्यात "भेंडी" शब्द अनेकांच्या तोंडी ऐकलाय. उदाहरणार्थ "तासभर वाट बघितली पण तो भेंडी आलाच नाही". इथे सभ्य विचार करता' भेंडी चा अर्थ त्या व्यक्तीला किरकोळ संबोधले असा करता येईल. पण असभ्य मोड मध्ये गेल्यास भेंडी हे भें ने सुरु होणारी शिवी ध्वनित करण्यासाठी काढलेली "सभ्य" पळवाट आहे लक्षात येते. म्हणजे "अरेच्या" सारखे "भेंडी" सुद्धा अर्धी शिवीच आहे.

>> फाट्यावर मारणे याचा मूळ अर्थ? सांगा बघू कुणीतरी.

याबाबत इथे रोचक चर्चा वाचायला मिळाली. त्यात सभ्य असभ्य दोन्ही अर्थ दिलेत प्रत्येकाने आपापल्या परीने:
फाट्यावर मारणे' ह्या वाक्प्रचाराचा अर्थ नक्की काय होतो आणि त्याची उत्पत्ती कशी झाली असेल?

Submitted by अतुल. on 20 October, 2021 - 07:26

DJ......., आपल्या वरील प्रतिसादात उल्लेखलेल्या व्यक्तींची नावे / आडनावे Bold करण्यामागचा उद्देश कळेल का???????>> असा काही उद्देश ठेऊन लिहिलेलं नाही. ३ स्त्रीया अन २ पुरुषांमधे घडलेला तो खरा किस्सा आहे म्हणुन ती खरी पात्रं वाचताना सर्वप्रथम मनात ठसावीत या हेतूने बोल्ड केले आहेत. बोल्ड करावयास नको होते का?

Submitted by DJ....... on 20 October, 2021 - 07:27

हापिसातलं एक आठवलं. कुणाला सायबाचा ओरडा पडला की साहेब असा चढला ना त्या/ति च्यावर म्हणतात.
नवीन तरुण जनता तर वाक्यावाक्याला ओ फक ओ फक करते.

Submitted by सस्मित on 20 October, 2021 - 07:36

Submitted by अतुल. on 20 October, 2021 - 16:56
>>>>>>

ती लिंक छान दिली आहे. गावच्या फाट्याबद्दलचे जे अँगल आहेत ते सारे पटले,
अश्लील अर्थ ओढून ताणून काढला आहे.
पण आपण पडलो सभ्य जमात. एकदा असभ्य लोकांनी अश्लील अर्थच जास्त प्रचलित केला आणि आंबटशैकीन ते बोलताना खुश होऊ लागले की सभ्य लोकंच तो शब्द वापरायचे सोडून देणार. ईथेही तेच होतेय असे वाटतेय.

Submitted by ऋन्मेऽऽष on 20 October, 2021 - 08:24

हापिसातलं एक आठवलं. कुणाला सायबाचा ओरडा पडला की साहेब असा चढला ना त्या/ति च्यावर म्हणतात.
>>>>>
ईथे हे वरचढ होणे या अर्थाने आले असावे. नंतर लोकांनी यातही अश्लील अँगल शोधले असावेत.

Submitted by ऋन्मेऽऽष on 20 October, 2021 - 08:25

एकदा असभ्य लोकांनी अश्लील अर्थच जास्त प्रचलित केला आणि आंबटशैकीन ते बोलताना खुश होऊ लागले की सभ्य लोकंच तो शब्द वापरायचे सोडून देणार. >> माफ करा, पण सभ्य, असभ्य, आंबटशौकीन लोक कसे ओळखायचे?

Submitted by वीरु on 20 October, 2021 - 12:25

Pages