प्रत्यक्षातलं इलेक्ट्रॉनिक्स शिकण्यासाठी काय करता येईल?

मित्रहो!
मी इलेक्ट्रीक आणि इलेक्ट्रॉनिक उत्पादने क्षेत्रात नॉनटेक्निकल विभागात आहे.बरे चालले आहे. शिक्षण इलेक्ट्रॉनिक अभियांत्रिकी.पण हे बहुतांश भारतीयांचं जसं होतं तसं झालेलं.कोणीतरी काहीतरी सांगितलं म्हणून घेतला प्रवेश नि टाकलं उरकून.
पण हा इतिहास झाला.झालं ते झालं.

सध्या करोना कृपेने कंपनीत काम थोडे कमी असल्याने थोडा वेळ मिळतो आहे.तर या वेळेचा उपयोग प्रत्यक्षातलं इलेक्ट्रॉनिक्स शिकण्यासाठी करावा या विचारात आहे.कंडू म्हणा हवं तर म्हणजे बेसिक इलेक्ट्रॉनिक्स. इलेक्ट्रॉनिक कॉम्पोनन्टस् कसे काम करतात? ते PCB वर जोडून वीजप्रवाह खेळवल्यावर सर्कीट कसे काम करते हे शिकायचे आहे.
या पूर्वीही वेळ मिळेल तेव्हा मी शिकायचा प्रयत्न केलाय.पण कदाचित दिशा चुकली असावी.पुस्तकांमधून शिकणे फारसे कामाला येत नाही इतके मात्र ज्ञान झाले आहे. त्यामुळे आता प्रात्यक्षिक स्वरुपात प्रयत्न करु इच्छितो.
पण शेवटी हा विजेशी खेळ आहे. फट् म्हणताच ब्रह्महत्या व्हायची शक्यता.शिवाय माझ्या उचापत्यांमुळे घरातल्या सुरु असलेल्या विजेच्या वस्तुंवर विपरीत परिणाम व्हायला नको.
बाजारात वेगो किंवा अशाच अन्य काही ब्रँडसची सर्कीट जोडायची किटस् मिळतात.पण ती नावाप्रमाणेच फक्त जोडायला शिकवतात.कॉम्पोनन्ट किंवा एकंदर सर्कीट कसे काम करते याबद्दल फार काही नसते.कागदावरची सर्कीट डायग्राम आणि प्रत्यक्षातली जोडणी यांचा मेळ घालणे मला काहीसे कठीण जाते.
उदाहरणार्थ फोनच्या चार्जरमधे काही वेळा दोन कपॅसिटर्स शेजारी शेजारी का बसवलेले असतात? दोन इलेक्ट्रोलिटीक कपॅसिटर वापरण्याऐवजी एकच जास्त कपॅसिटीचा कपॅसिटर का वापरत नाहीत? किंवा एखाद्या पॉईंटवर अमुकच कपॅसिटर का वापरायचा हे डिझाईन करणारे कसे ठरवतात?अमुक ठिकाणी मॉस्फेटच का वापरला? नेहमीचा अर्धवर्तुळाकार ट्रान्झिस्टर का वापरला नाही? वीजप्रवाह सुरु झाल्यावर तो कसा कसा पसरतो या सर्कीटमधे? हा घटक इथेच का बसवायचा? हाच का बसवायचा? हे असले प्रश्न मला पडतात. या अशाच प्रश्नांची उत्तरे शोधायची आहेत. यात अजून एक लोचा म्हणजे या सर्व घटकांच्या आत वीजप्रवाह शिरल्यावर नक्की काय बदल होतात हे बाहेरुन कळत नाही.

यासाठी लागणारे मुलभूत कौशल्य म्हणजे सोल्डरींग ते चांगले करता येते.

या विषयातला आंजावरचा एक तज्ञ मित्र मला त्याच्या वेळेनुसार या विषयात शिकायला मदत करतोही.पण तो त्याचे व्याप सांभाळून हे करत असल्याने त्याच्या मागे सतत लागणे योग्य वाटत नाही.शिवाय सध्या या विषयातले माझे ज्ञान अगाध असल्याने शिकवणार्‍याचा उत्साह कमी व्हायला नकोय.

तर हवंय हे की जास्तीतजास्त स्वयंप्रयत्नातून किंवा तुनळीच्या मदतीने आणि अगदीच अडले तर एखाद्या तज्ञाची मदत घेऊन हे शिकायचे आहे.त्यापैकी स्वयंप्रयत्न काय करावेत याबद्दल मार्गदर्शन हवंय.सुरुवात कशी करावी? स्वयंशिक्षणासाठी कोणती साधने, माध्यमे वापरावीत? नक्की कुठे नि काय चुकते आहे? हे सर्कीट डिझायनर्स नक्की कसा विचार करतात? कौनसी चक्की का आटा खाते हैं?

अॉर्ड्युनो शिकण्यात , जोडण्यात स्वारस्य नाही.इलेक्ट्रॉनिक घटकांचे कार्य कसे चालते ते शिकायचे आहे.युट्यूबवर बरेचसे भारतीय व्हिडिओ हे सर्कीट कसे जोडायचे याबद्दल आहेत. कॉम्पोनन्ट कसे काम करतात हे शिकवणारे व्हिडिओ हे सर्कीट डायग्रामद्वारे शिकवणारे आहेत.प्रत्यक्षात कॉम्पोनन्ट परिपथात जोडून शिकवणारे व्हिडिओ जरुर सुचवा.

उपद्व्याप,धडपड वाचून हसू आले तरी चालेल पण कृपया मार्गदर्शन करा. मार्गदर्शकांचे आधीच आभार _/\_