लिओ ऑप्टसची दंतकथा - २

लिओ ऑप्टसची दंतकथा - २
===========================================================
भाग १

आम्ही स्मिथच्या दारात उभे होतो. बेल वाजवूनही कुणी दरवाजा उघडत नव्हते. पुन्हा एकदा बेल वाजवली. माझे कान तीक्ष्ण झाले. जोसेफला मागे सारून मी दरवाज्याच्या बाजूला पाठ लाऊन उभा राहिलो. दरवाजा उघडला गेला आणि दरवाज्यातून एक पिस्तुलधारी हात बाहेर आला. त्या हाताला काखेत पकडला आणि उलटा करून कोपऱ्यावर जोरात वार केला. तशी पिस्तुल त्या व्यक्तीच्या हातातून गळून खाली पडली.
ती पडलेली पिस्तुल जोसेफला घ्यायला सांगितली आणि आम्ही तिघे आत गेलो.

आपला दुखावलेला हात धरून स्मिथ खुर्चीवर बसले होते. त्यांच्या समोरच्या खुर्चीवर जोसेफ पिस्तुल रोखून धरून बसला होता. मी स्मिथच्या खोलीवर नजर फिरवत होतो.

" मि. स्मिथ, या प्रकाराचा खुलासा हवाय. ", त्यांच्याकडे नजर टाकली, " आणि तोही खरा "

स्मिथने आधी माझ्याकडे आणि नंतर जोसेफकडे पहिले.

" आता तुमच्यापासून काय लपवायचे. तुम्ही लिओ ऑप्टसबद्दल ऐकलंय का ? "

" होय. त्याच काय ? ", जोसेफ.

" मग त्याच्या खजिन्याच्या दंतकथा पण ऐकल्या असतील. "

" नाही. पण मी असे ऐकून आहे की त्याने मरतेवेळी त्याची जीवनभराची संपत्ती कुठेतरी दडवून ठेवली आहे. "

" होय. त्याच खजिन्याच्या मी शोधात आहे. "

" पण ह्या साऱ्या तर दंतकथा आहेत. मग तुम्ही यावर विश्वास कसा काय ठेवलात ? तुमच्याकडे -"

" होय. ", स्मिथ अधिरपणाने वाक्य तोडत बोलले, " होय. माझ्याकडे याचा पुरावा आहे."

मि. स्मिथ खुर्चीवरून उठून भिंतीला पाठ घासतच त्यांच्या टेबलजवळ गेले. एका खणातून त्यांनी एक कागदाचे बिंडोळे बाहेर काढले व जोसेफच्या हातात दिले.

एप्रिल १५, १५०२

आज मी अतिशय खुशीत आहे. मी माझ्या आनंदाचे वर्णन शब्दात करू शकत नाही. जॉर्जने खरोखरच मला लाखमोलाचा खजिना दिलाय. एका बापाच मन आज त्यानं जिंकून घेतलंय. जॉर्जला यासाठीच मी आज एवढी मोठी भेट दिली. आजच्या दिवसात हीच एक गोष्ट मला पुन्हा पुन्हा आनंदी करत होती.

"हे माझ्या पूर्वजांच्या रोजनिशीतील पान आहे. ", स्मिथनी मोठ्या अभिमानाने सांगितल.

"याचा लिओ ऑप्टस यांच्याशी काय संबंध ? "

" १५०२ मध्ये जॉर्जने लिओ ऑप्टसच्या कोड्याचे लपवलेले दस्ताऐवज कुठूनसे मिळवले. त्यामुळेच त्यांचे वडील खूप खुश होते. परंतु ते या कोड्यांचा अर्थबोध करून घेऊ शकले नाही. त्यानंतर जॉर्ज आणि पुढच्या ३-४ पिढ्यांनी ही कोडी सोडवण्याचे खूप प्रयत्न केले. पण त्यांना यश आले नाही. शिवाय जॉर्जचे २ भाचे या खजिन्याच्या पायात वेडे झाले. मग त्यांनी ही सारी कागदपत्रे एका पेटीत भरून अडगळीच्या खोलीत ठेऊन दिली जेणेकरून ती कोणाला सापडून ते असे झपाटून वेडे होऊ नयेत. १९ च्या सुमारास माझे आजोबा अडगळीची खोली साफ करत असताना त्यांची नजर या पेटीवर गेली. आणि पुन्हा एकदा खजिन्याच्या शोधमोहिमेला सुरुवात झाली. "

एवढे बोलून स्मिथ खुर्चीवर बसले. आम्ही दोघे एकमेकांकडे पाहू लागलो. जोसेफ उठून त्यांच्याजवळ गेला आणि म्हणाला,

"किती कोडी सोडवून झाली आहेत तुमची ? "

"ए..ए..हे एकच तुम्ही सोडवून आणलेलं ", स्मिथ काहीतरी लपवत होते.

"हे पहा स्मिथ , मी तुम्हाला आधीच सांगितलं आहे - "

तेवढ्यात खाडकन असा आवाज करत मुख्य दरवाजा उघडला गेला आणि बाहेरून एक धिप्पाड, मध्यम उंचीचा एक कृष्णवर्णीय इसम प्रवेशला.

"रॉबर्ट, आता फक्त २ राहिल्या - "

आम्हाला पाहून तो इसम बोलायचा थांबला.

" हा कोण ? ", मी स्मिथना विचारले.

"अरे हा कशाला आला ! ", स्मिथ स्वतःशी पुटपुटले.

" काय म्हणालात ? "

" अं..काही नाही. हा माझा नोकर म्हणजे खरंतर ह्याच्या मागच्या पिढ्यादेखील आमच्याकडेच कामाला होत्या. ह्याचं नाव अॅड्विन. पूर्वी जेंव्हा अमेरिकेत आफ्रिकन लोकांना गुलामांना विकत घेतले जायचे तेंव्हा याच्या पणजोबांना माझ्या पणजोबांनी विकत घेतले होते. नंतर कृष्णवर्णीयांच्या हक्कासाठी लढा झाला. पण अॅड्विनचे वडील तसेच काम करत राहिले. "

" ते राहूदे. आत्ता हा २ राहिल्या असं म्हणाला ते काय ? "

" अं...अं...ते... "

" खरं काय ते सांगायचं."

" आता सगळं कळलंच आहे तर हे काय लपवायचं. त्या पेटीत एकूण १२ कोडी होती. तुमच्याकडून ज्याप्रमाणे हे एक कोड सोडवलं, त्याचप्रमाणे अशी अजून ९ कोडी सोडवली आहेत. म्हणजे आता एकूण १० सोडवून झाले. आता फक्त २ राहिली आहेत. ती सोडवून झाली कि मला खजिना मिळाला असता. पण - "

" पण आम्ही आलो. आणि तुमचा प्लान फिसकटला. "

२ मिनिट कुणीच काही बोललं नाही. मग मीच पुढाकार घेतला.

" मि स्मिथ. माझ्याकडे एक योजना आहे. आपण दोघांनी एकमेकांना मदत केली तर - "

" पण आमच्या खजिन्यात तुमचा का हिस्सा ? "

" हे पहा मि. स्मिथ, जरा दूरदृष्टीने विचार करा. मुळात तुमची अजून २ कोडी सोडवून व्हायची आहेत. त्यासाठी तुम्हाला आणखी २ गुप्तहेर वा तत्सम बुद्धिमान व्यक्ती लागणार. त्यापेक्षा आम्ही इथे आहोतच तर आम्ही सोडवू ज्यायोगे तुमचे कष्ट वाचतील आणि खजिन्याचा मार्ग सुकर होईल. "

" आणखी एक गोष्ट अशी आहे की ", जोसेफ खुर्चीतून उठून बोलू लागला, " जरी तुम्ही ही उर्वरित २ कोडी तुमच्या नेहमीच्या मार्गाने सोडवली, तरी पुढचा प्रश्न येतोच की. "

" पुढचा प्रश्न ? ", अॅड्विन.

" अहो ह्या कोड्यांची उत्तरे तुम्हाला खजिन्यापर्यंत घेऊन जातीलच कशावरून ? तिथे पुढे आणखी कोडी असली तर काय करणार तुम्ही ? पुन्हा एकदा नवीन गुप्तहेर शोधत बसणार ? "

" बघा विचार करा. " - मी.

स्मिथच्या चेहेऱ्यावर नाराजी स्पष्टपणे दिसत होती. पण त्याचा नाईलाज होता. जोसेफने मांडलेला मुद्दाही मजबूत होताच आणि शेवटी गळाला मासा लागलाच.

" बोला वाटणी कशी करायची ? ", मि स्मिथ.

" त्यात ठरवायचं काय ? ५०-५० होणार."

" ५०-५० ? कोडी आमच्या बापजाद्यांकडून आलेली आहेत. "

" ओके ओके. एवढे त्रासिक होऊ नका. वाटणी ६०-४० होईल. "

स्मिथच्या चेहेऱ्यावर ओढून ताणून आणलेलं हसू दिसत होतं. मुळातच आमची ही घुसखोरी त्यांना आवडली नव्हती. सहसा कुणाला आवडणारही नाही. पण आयतीच चालून आलेली संधी आम्ही कशी काय सोडणार होतो ! आम्ही एकमेकांशी हस्तांदोलन केलं. समोर असलेल्या टेबलभोवती आम्ही चौघे बसलो.

" मी स्मिथ, आता ती सारी कोडी आणा पाहू. "

स्मिथनी अॅड्विनला डोळ्यांनी खुणावल. तो आत जाऊन ती पेटी घेऊन आला. ती पेटी खरच खूप जुनी होती. बारीक बारीक कलाकुसर आणि रेखीव नक्षीकाम खूप सुंदर प्रकारे त्या पेटीवर केलं होतं. एखादा पुराणवस्तूसंशोधक ही कोडी सोडवण्यापेक्षा ती पेटी विकत घेऊन गेला असता. इतकी सुंदर पेटी होती ती. स्मिथनी ती पेटी उघडली. त्यातून १२ कोड्यांचे कागद बाहेर काढले. फार जीर्ण झालेले ( असणारच ! ) कागद होते ते.

" अहो विल्सन, तुम्हाला सांगितलेल्या कोड्याचे उत्तर काय आहे ? ", स्मिथ अचानक काही आठवून म्हणाले.

" अपोलो. ", जोसेफ उत्तरला.

" ही अशीच काहीशी निरर्थक उत्तर बाकीच्यानीही सांगितली आहेत. काय तर म्हणे पोसाईडन...झेउस..."

" एक मिनिट मी स्मिथ, ही निरर्थक उत्तरे नसून तुमच्या बुद्धीची कमी आहे. "

" काय ? "

" माफ करा. जरा स्पष्टपणे बोललो. पण ही निरर्थक उत्तरे नाहीयेत. ह्या ग्रीक पुराणकथेतील देवता आहेत. अपोलो ही , संगीत, कला, प्रकाश, भविष्य यांची देवता असून तिचे शस्त्र बाण आहे. जरा मला पाहुद्यात ती उत्तरे "

" हे घ्या. मी सगळी कागदावर लिहून ठेवली आहेत. ", असे म्हणून स्मिथनी जोसेफकडे एक कागद दिला.

त्यावर नऊ नावे लिहिली होती -

झेउस, पोसाईडन, डिमेटर, डायनोसस, हर्मस, अथेना, एरिस, आफ्रोडाईट, हिफास्टस

" ह्या तर सार्या ग्रीक देवता. ह्यांना 'ऑलिम्पियन गॉड्स' असे संबोधले जाते. असे एकूण १२ ऑलिम्पियन गॉड्स आहेत. माझा अंदाज खरा असेल तर ह्या १२ कोड्यांचे उत्तर ह्या १२ देवताच आहेत. "

बोलता बोलता जोसेफने इतर उर्वरित २ चीठ्ठ्याही काढल्या.

" हे पहा. जसे मी बोललो होतो त्याप्रमाणे याचीही उत्तरे उरलेल्या दोन देवता आहेत. हिरा आणि आर्टमिस . "

" वा वा जोसेफ तू खरच हुशार आहेस. तुझ्या बुद्धीची दाद द्यायला हवी. " मी खरच जोसेफच्या हुशारीने प्रभावित झालो होतो.

" पण डॅनी, कोड्यांची उत्तरे मिळाली. पण याच करायचं काय ? यात खजिन्यापर्यंत पोहोचण्याचा मार्ग कुठे आहे ? "

" होय. तुझे म्हणणे बरोबर आहे. यावर जरा विचार करावा लागेल. "

" मि स्मिथ ", इतका वेळ स्मिथ आणि अॅड्विन दोघे शांतच बसले होते, " मी आज रात्री यावर विचार करतो आणि उद्या सकाळी तुम्हाला काही उलगडा होतोय का ते कळवतो. "

" हो ठीक आहे. चालेल मीही थोडाफार विचार करेन यावर. आणि काही कळतंय का ते पाहीन. " स्मिथ

एवढे बोलून मी आणि जोसेफ उठलो आणि दरवाजाकडे वळलो. इतक्यात काहीतरी माझ्या डोक्यात येऊन मी मागे वळलो.

" मी स्मिथ, मला जरा ती पेटी बघू देता का ? "

" हो जरूर. " स्मिथनी पेटी माझ्या हातात दिली.

मी पेटीचे निरीक्षण करू लागलो. तिघेही माझ्याकडे आश्चर्याने पाहत होते. त्यांना काहीच कळत नव्हते मी काय करतोय ते. मी पेटी उलट सुलट करून त्याचे नीट निरीक्षण करत होतो. मला जे पाहिजे ते मिळत नव्हते.

" डॅनी काय शोधतोयस ? " जोसेफ

" अरे काही नाही...जरा...मला...काहीतरी....वाटलेलंच...हे पहा...सापडलाच."

" काय ? "

एवढ्यात मी धरलेल्या पेटीतून एक लहानसा कागद बाहेर पडला. न चुरगळलेला आणि जरासा स्वच्छ होता तो कागद.

" हे काय ? "

" पुढचा दुवा. आपल्याला खजिन्यापर्यंत नेणारा. "

" पण तुला कसे कळले कि या पेटीत हा कागद आहे ते ? ", जोसेफ

" अरे मी जेव्हा ही पेटी पहिली त्याच वेळी ह्या पेतीवारच नक्षीकाम पाहून मला वाटलेलं की यात काहीतरी गुपित असणार. कारण नुसती देवांची नावे घेऊन कोणीही कोडे सोडवू शकणार नाही. त्याला पुढे काहीतरी दुवा लागणार. तो दुवा या पेटीतच असणार . म्हणून मी ह्या पेटीचे नीट निरीक्षण केले आणि मला या सापाच्या डोळ्यात कोंदवलेले हे बटन दिसले. "

" उत्तम. तुमच्या प्रस्तावाची उपयुक्तता मला आत्ता कळतेय. ", स्मिथ

आम्ही दोघे एकमेकांकडे पाहून नुसतेच हसलो.

" चला मग त्या कागदावर काय लिहिलंय ते वाचूया. "

जोसेफ तो कागद घेऊन वाचू लागला. ह्या कागदावर इंग्रजीतच लिहिलेलं होत.

आमुच्यापाशी आहे सारे आम्ही तुम्हाला सारे देऊ |
या मजपाशी लढवा अक्कल खजिना तव चरणी ठेऊ ||

" याचा काय अर्थ ? ", स्मिथ बोलले, " आता काय देवांच्याकडे म्हणजे स्वर्गात जायचं का ? "

" हाहा असं नाही ओ स्मिथ ", मी हसून म्हणालो, " तुम्ही स्वर्गात गेलात तर खजिना कोण घेणार ?"

" हो तेही बरोबर आहे."

" तर मि स्मिथ, आम्ही निघतो आता. उद्या सकाळी आम्ही कळवतो याचे उत्तर."

असे म्हणून आम्ही त्यांचा निरोप घेऊन निघालो.
जोसेफ त्याच्या घरी गेला नि मी माझ्या..

******

दुसऱ्या दिवशी सकाळी

" हेलो, "

" हेलो जोसेफ पटकन आवरून तयार हो आपण स्मिथकडे जाणार आहोत."

" काय !! तुला उत्तर सापडल ? "

" अरे तू तयार हो. मी तुला सगळ सांगेन तिथे पोहोचल्यावर. "

" अच्छा . ठीक आहे ठेवतो फोन. "

******

आम्ही दोघेही स्मिथच्या दारात उभे होतो.

.... आणि स्मिथच्या घराला भले मोठ्ठे कुलूप लावलेले होते.

क्रमश :