ज्येष्ठ नागरिक आणि व्हाट्सऍप

Submitted by सई केसकर on 3 August, 2018 - 04:05

एक काळ असा होता की आई वडिलांना तंत्रज्ञान निपुण (टेक्नोसॅव्ही) करणे हा एक व्यवस्थित वेळ ठेऊन करण्याचा उपक्रम असायचा. त्यातही, "आम्हाला नको बाई तसलं स्काईप बीप. आपण सरळ साध्या फोनवर बोलू", असले शरणागतिचे उद्गार निघायचे. फेसबुकवरील उलटे प्रोफाइल फोटो (ते रोटेट नक्की फोनमध्ये करायचे का फेसबुकमध्ये?), एखाद्याचा फोटो आवडल्यावर तो लाईक करून सोडून न देता स्वतःच्याही प्रोफाईलवर शेअर करणे, सेल्फीचा जमाना आल्यावर परवेज मुशर्रफ ते गांधींजी असे कुणीही वाटावे, अशा व्यापक श्रेणीत बसणारे सेल्फी फेसबुकवर टाकणे; या आणि अशा कित्येक लीला गेल्या पंधरा वर्षांमध्ये पाहिल्या आहेत.
पण ज्येष्ठ नागरिकांनी जर कुठलं माध्यम अगदी घट्टपणे आपलंसं केलं असेल तर ते आहे व्हाट्सऍप. पंधरा वर्षांपूर्वी, "चुलीत घाल तो फोन! त्यामुळेच केटी लागली", वगैरे वाक्य (घरात चूल नसताना) म्हणणारी आई आता टोमणेसुद्धा व्हाट्सऍपवरून मारू लागली आहे. नातेवाईकांमध्ये आता अपरिहार्यपणे एका फॅमिली ग्रुपची स्थापना झालेली असते. त्यात पूर्वी लोक "लेकी बोले सुने लागे" हे जे अनालॉग करायचे ते आता डिजिटल करू लागले आहेत.
"इतना मत भागो दौलत के पीछे मेरे दोस्त,
के अपनो का साथ ही छूट जाये"
असा मेसेज आला की सगळ्यांना वाटतं की उरलेले सगळे एक होऊन आपल्यावर जळतायत. एखादी जळकुंडी व्यक्ती तुमचे नवीन घर बघायला (मुद्दाम) आली नाही असे वाटले असता, घराच्या भूमिपूजनापासून ते सुतारकामापर्यंत सगळे फोटो गटात धडाधड टाकून त्या व्यक्तीला जेरीला आणणे. आपल्या नातवंडांच्या बडबडगीतांचे पंधरा पंधरा मिनिटांचे व्हिडियो टाकणे असे अनेक प्रकार फॅमिली गटांमध्ये होत असतात. त्यामुळे यदाकदाचित कधी हा गट भौतिक जगात भेटला, तर काय बोलावे हेच कळेनासे होते.

आरोग्य हादेखील व्हाट्सएपीय चर्चेचा एक महत्वाचा मुद्दा आहे. व्हाट्सऍप्पवरील आपल्या आहारपद्धतीची झालेली ओढाताण बघून जगन्नाथ दीक्षित नक्कीच रडकुंडीला येतील. पंचावन्न मिनिटांच्या खिडकीमध्ये (विंडोमध्ये) काहीही खाल्लेले चालते याचा कसा कसा अर्थ लागू शकतो हे मी काही ज्येष्ठ नागरिकांच्या व्हाट्सएपीय चर्चेतून अनुभवले आहे. एक डायबेटिक काकू २ पोळ्या, भात, वगैरे संपूर्ण जेवण झाल्यावर जिलबी खाऊ लागल्या. "अहो काकू ही जिलबी आहे" असं शक्य तितक्या नॉन जजमेंटल टोनमध्ये सांगितल्यावर त्यांनी माझ्या नाकासमोर जगन्नाथ दीक्षितांचा तो कधीही न संपणारा व्हाट्सऍप संदेश नाचवायला सुरुवात केली. काहीही न करता वजन कमी करायचे शे-दीडशे मार्ग व्हाट्सऍप वर अस्तित्वात आहेत. आणि हे "व्हाट्सऍपवर असतं". कुणी पाठवलं वगैरे काही तपशील महत्वाचा नसतो. "माझ्या व्हाट्सऍपवर आहे. थांब तुला दाखवतो", असं म्हणून अनेक ग्रुप धुंडाळले जातात. त्यातून मग तो संदेश येतो.
वजन कमी करायचे आहे?
काहीही करू नका.
रोज सकाळी एक काकडी कापून १ लिटर पाण्यात घालून फ्रिजमध्ये ठेवा. दिवसभरात हे सगळं पाणी प्या. वजन आपोआप कमी होईल"

"काका तुम्ही हे करून बघितलंय का?"
"नाही. काकडी पित्तकर असते" (असं दुसऱ्या कुठल्यातरी भारतीय आयुर्वेदिक मेसेजमध्ये सांगितलं असावं).

मध्यंतरी मल्ल्यानी पळून जायच्या आधी बीजेपीला दिलेला (फक्त) पस्तीस कोटींचा चेक ज्येष्ठ नागरिक व्हाट्सऍप गटांमध्ये फिरत होता. त्याला उत्तर म्हणून पलीकडच्या कॅम्पमधून राहुल गांधी (ऐन गर्दीच्या ठिकाणी) फोनवर एका बिकिनीतील महिलेचा फोटो बघत आहे असा फोटो आला. आणि या दोन गोष्टींचं निमित्त साधून पुन्हा भाजप ज्येना विरुद्ध काँग्रेस ज्येना अशी जुंपली. स्वत:च्या वडिलांना मी कधी "तुम्ही असल्या फालतू चर्चेत कशाला वेळ घालवता" असे म्हणीन असे मला वाटले नव्हते. पण ती वेळ व्हाट्सऍपने आणल्याबद्दल मी त्याची आभारी आहे.

एकदा आईने अगदी आश्चर्याने मला एक फॉरवर्ड दाखवला. २०१८ मधून तुमचे जन्मसाल वजा करा. उत्तर तुमचे वय असेल. असे फक्त १००० वर्षांतून एकदा होते. एका हातात फोन आणि दुसऱ्या हातात कॅलक्युल्टर घेऊन बसलेली माझ्या आईची ती निरागस मूर्ती पाहिली आणि मला भडभडून आलं. कदाचित मी सतरा अठरा वर्षांची असताना, सकाळी पांघरुणातच फोन घेऊन एसेमेस करताना पाहून तिलाही असंच भरून येत असेल. कोथिंबीर आण, भाजी चिरून दे, कुकरखालचा गॅस बंद कर (जो कधीच केला जायचा नाही) असल्या सूचना सांगताना माझी फोनमध्ये लागलेली तंद्री बघून तिलाही असंच होत असेल. डायल अपच्या काळात नेट सर्फिंग करायसाठी घरचा फोन तीन तीन तास एंगेज ठेवायचे तेव्हा त्यांना असेच हताश वाटत असेल. त्या सगळ्या सगळ्या आठवणी आता आई बाबा एकमेकांसमोर बसून आपापले फोन बघत जेवतात तेव्हा येतात. हे वाईट आहे असे मला बिलकुल म्हणायचे नाही. नवरा बायकोच्या नात्यात फोनचे थोडे बफर असायला काहीच हरकत नाही.

पण "तुमची मुलं अशी वागतील तेव्हा कळेल", या शापाची वाट बघावी लागली नाही. कारण आई बाबांनीच व्यवस्थित तसं वागून दाखवलं.

शब्दखुणा: 
Group content visibility: 
Public - accessible to all site users

माझ्या आईची ती निरागस मूर्ती पाहिली आणि मला भडभडून आलं. ..>>>>>>>>>>>>
असे होण्याच्या वेळा हल्ली माझ्यावर वरचेवर येतात Happy

मस्त लेख...सेम पिंच..
आजकाल मला एक नवीन ताप झालाय...
फेसबुक वर च्या कोणत्यातरी बिझनेस ग्रुप वर साड्या न ड्रेस मटेरीअल चे फोटो येत असतात....त्यांचा व्हाट्सऍप ग्रुप मातोश्रींनी जॉईन केलाय आणि येताजाता मला "ही बघ ही साडी किती स्वस्त आहे ना....हे ड्रेस मटेरीअल बघ ...करुयात का ऑर्डर" असं सतत विचारत असते..
आवरा असं झालय..
बाकी ते गुड मॉर्निंग, गुड नाईट ई ई मेसेजेस,फुला पानांचे फोटो, कुठले कुठले व्हिडीओ..( त्यातही बाळांचे फनी व्हिडीओ किंवा पाढे पाठ करायची सोपी पद्दत ई असतील तर ते नातवंडांनी बघावेत म्हणुन "मनु ला दाखव ग नक्की" असा स्वतंत्र मेसेज असतो )
आणि नातेवाईक ग्रुप पण ३-४ ..
आईकडचा एक, वडीलांकडचा एक, मग आपल्या क्लोज फॅमिलीचा एक ई ई..मग सेम मेसेज सगळीकडे. Happy
पण हे सगळं जरी असलं तरी आजकाल मला अजुन एक गंमतशीर वाटणारी आणि मनापासुन आवडणारी गोष्ट..
माझ्या वाढदिवसाच्या दिवशी आवर्जुन नातेवाईक ग्रुप वर माझा एखादा छान फोटो पिक्स आर्ट मद्धे एडीट वगैरे करुन ( फुगे , बड्डे कॅप ई ) घालुन पाठवतात आई बाबा..आणि त्या खाली मोठा बड्डे मेसेज ई करुन "आय लव्ह यु डीअर" असं पण असतं न मस्त पप्पी देणारी स्माईली...
माझ्या पिढीच्या आईबाबांनी आम्हाला आणि आम्ही त्यांना कधी समोरासमोर "आय लव्ह यु" नाही म्हणलं जितक्या सहज मी न माझी लेक एक्मेकींना म्हणतो....अजुनही नाही जमणार आम्हाला कदाचित...
पण व्हाट्सऍप ची किमया की या भावना आरामात व्यक्त करु शकतायत ते आणि आम्ही पण :-)..
या एका कारणासाठी व्हाट्सऍप ला सगळे गुन्हे माफ Happy Happy Happy

मस्तं लेख!!

पण "तुमची मुलं अशी वागतील तेव्हा कळेल", या शापाची वाट बघावी लागली नाही. कारण आई बाबांनीच व्यवस्थित तसं वागून दाखवलं. >>> अगदी खरंय! आमच्या उभयतांचं आताचं वागणं पाहून मलाच कधी कधी लाज वाटते, की कधीकाळी आम्ही आमच्या मुलीला मोबाईलवरून किती किती टोचून बोललो होतो. पण तिनेही आता आम्हाला माफ केलेलं दिसतंय. कारण आता एकाच खोलीच्या तीन कोपऱ्यात गपगुमान बसून आम्हां तिघांचं आपापल्या मोबाईलवर टंकनं चालू असतंय आणि अधेमधे जमेल तसा एकमेकांशी सुसंवाद करतोय. हमभी खुश! लडकीभी खुश! मज्जानी लाईफ. Lol

माझ्या पिढीच्या आईबाबांनी आम्हाला आणि आम्ही त्यांना कधी समोरासमोर "आय लव्ह यु" नाही म्हणलं जितक्या सहज मी न माझी लेक एक्मेकींना म्हणतो....अजुनही नाही जमणार आम्हाला कदाचित...>>> अगदी खरंय! मी एकदा म्हणालोही होतो पण मग काही क्षण दोघेही गोंधळून एकमेकांकडे पहात राहीलो. Happy

मस्त!
ते एज वाले बरोबर आहे बाकी. २०१८ वाले.>> अहो असणारच ना. पुढच्या वर्षी २०१९ वालं बरोबर असेल.

मस्त लिहिलंय Happy
हृदयाला पीळ पाडणाऱ्या मेसेज फॉरवर्ड बद्दल नाही लिहिलेत

फेसबुकवरील उलटे प्रोफाइल फोटो (ते रोटेट नक्की फोनमध्ये करायचे का फेसबुकमध्ये?), एखाद्याचा फोटो आवडल्यावर तो लाईक करून सोडून न देता स्वतःच्याही प्रोफाईलवर शेअर करणे >> अगदी! Lol

मस्तं लेख!! Lol खूपच रिलेट झाला
स्मिता श्रीपाद>> साड्या न ड्रेस मटेरीअल चे फोटो येत असतात>> आईशप्पथ ! या मित्र / मैत्रिणींनी तर उच्छाद मांडलाय ..
अर्थातच ऑटो डाउनलोड बंद च केलंय मी. पण तरी फार्फार कटकट वाटते याची Sad

मस्त खुसखुशीत लिहिलंय . व्हॉट्सॅप मुळे टेलीपथी ( होमिओपाथी, अ‍ॅलोपथी टाइप) हे एक नवीच शास्त्र डेव्हलप होत आहे ज्ये नांमधे. आता थोडावेळ डिव्हाइस बाजूला ठेवा असे सांगावे लागते मधून मधून

खुसशुशीत! Happy

यामध्ये आमच्याकडे खडाष्टक घडते आजी-दादांमध्ये!

आमचे दादा (आजोबा) म्हणजे फुल टू इन-टू टेक. स्वतंत्र लॅपटॉप, स्मार्टफोन आणि हो अश्याच कुठल्यातरी आजीसोबतच्या भांडणाचा परीणाम म्हणून एक हेड्फोनसुद्धा(काय सारखं त्या यूट्यूबवर पाहत असता आणि किती तो आवाज अश्या कारवादण्याचा परीणाम)!
यूट्यूब वर व्हिडिओ, नाटकं, सिनेमे पाहाणे, व्हॉट्सॅप वापरणे (यात वाचनमात्र फक्त, टायपिंग म्हणावं तसं जमत नसल्यानी; पण सगळे मेसेजेस आवर्जून वाचतात मात्र). आपली ट्रेनची तिकीटे करणे, अवेलिबिलीटी चेक करणे, एम-एफ चे अकाउंट्स पाहाणे आणि बँकिंग; सगळ्या प्रकारची बिलं भरणे, ऑनलाईन तक्रार करणे, इमेल्स इ... हे ते सगळं स्वतंत्रपणे करतात. गेम्सही खेळतात पण ते पत्त्यांपुरतं मर्यादित.
याविरुद्ध आजी, तीला फोन आन्सर करणं ही जमत नव्हतं आणि दादा आमचे सदैव तिच्या मागे की घे एकदा शिकून... दाणदाण वादावादी व्हायची!

असो... पण हे सगळं आहे आणि ज्येना अगदी आवडीनं (चुकत माकत) हे सगळं शिकून घेतात (कोप-अप व्हायचा प्रयत्न आवर्जून करतात) हे फार छान वाटतं...

माझ्या कडे व्हाट्स अ‍ॅप आहे नि मी तीनचार ग्रुपचा सदस्य आहे. पण एक ग्रूप सोडल्यास बाकी कुणिहि फुक्कट काहीतरी लिहीत बसत नाहीत तो
ग्रूप सोडल्यास बाकी सगळे ग्रूप ज्ये. ना. चेच आहेत.
सेल फोनवर मला कुणि फोन केल्यास मी कावराबावरा होत असे, आता हा फोन घ्यायचा कसा? तेंव्हा माझ्या तरुण मित्रांनी मला दाखवले. अजूनहि शक्यतो सेल फोन फक्त कधी काळी मुलांना मेसेज करायला वापरतो, कारण ते फोनवर बोलत नाहीत. बाकी नुसता चार्जरवर लावायला - ९३% च्या खाली जाऊ दिला नाही!!

. अजूनहि शक्यतो सेल फोन फक्त कधी काळी मुलांना मेसेज करायला वापरतो, कारण ते फोनवर बोलत नाहीत. बाकी नुसता चार्जरवर लावायला - ९३% च्या खाली जाऊ दिला नाही!!>> अगदी अगदी. मला पण ९० च्या खाली गेले की धड्धडते. मी कणा क णाने ज्येना होते आहे. ख्य ख्या ख्या.

ज्येष्ठ नागरिकांना - भारतातल्या - व्हॉट्सअ‍ॅप ने एक नवीन प्लॅटफॉर्म मिळवून दिला असं म्हणता येईल. चक्क, शाळेचा ग्रूप वगैरे पण व्हॉट्सअ‍ॅप मुळे सापडला. असे, शाळेचे, कॉलेजचे, ऑफिसमधल्या रिटायरीज चा, ज्ये. ना. संघाचा, भिशी चा - असे अनेक ग्रूप्स असतात आणी ते सगळे महत्वाचे असतात. 'व्हॉट्सअ‍ॅप फॉरवर्ड्स ना अर्थ नसतो' हे कितीही सांगितलं आणी, 'हो, आम्हाला माहीतीये' असं कितीही आश्वस्त केलं गेलं, तरी ते सगळं खूप सिरियसली घेतलं जातं.

आपली पिढी फॉरवर्डेड इमेल्स ह्या प्रकारातून गेली आहे. जेव्हा इमेल नवीन होते तेव्हा आपल्यापैकीही जवळजवळ सगळेच जणं इमेल्स फॉरवर्ड करणे, फोटो स्कॅनरवर स्कॅन करून पाठवणे वगैरे प्रकार करत होतो. ते ज्येना पिढीने केलं नाही. त्यांना हे सगळं करण्यासाठी आधी फेसबीक आणि मग व्हॉट्सअ‍ॅपही सोपी साधनं सापडली. काही वर्षांनी ही क्रेझ आणि फॉरवर्ड्स कमी होत जातील नक्की. Happy

लेखात लिहिलेल्या कितीतरी मुद्द्यांना अगदी अगदी झालं. Happy

पण "तुमची मुलं अशी वागतील तेव्हा कळेल", या शापाची वाट बघावी लागली नाही. कारण आई बाबांनीच व्यवस्थित तसं वागून दाखवलं. >> Biggrin
मस्त

छान लिहीलं आहे.

>> पण "तुमची मुलं अशी वागतील तेव्हा कळेल", या शापाची वाट बघावी लागली नाही. कारण आई बाबांनीच व्यवस्थित तसं वागून दाखवलं.
>> या भावना आरामात व्यक्त करु शकतायत ते आणि आम्ही पण
>> ९३% च्या खाली जाऊ दिला नाही!!
Happy

मस्त लेख.

आईबाबा नाहीत मोबाईलप्रेमी, technosavy त्यामुळे रिलेट नाही केला.

Pages