खिरापतीला काय गं

श्री
खिरापतीला काय गं

काल आमच्या घरी भोंड्ला झाला.पाटावर खडुने हत्ती काढ्ला ,त्याची पुजा केली.,मग मुलींनी ,बायकांनी फेर धरला आणि भोंड्ल्याच्या गाण्यांचा आवाज घुमु लागला.यात पाच वर्षाच्या मुलीपासुन पासष्टीच्या बायका सुदधा सामिल झाल्या होत्या. स्री चे भावविश्व या गाण्यामधुन व्यक्त होत आले आहे, किवां तिच्या वर झालेले संस्कार ,तिला निभवावी लागणारी नातीगोती ही गाणी सांगतात.

" अक्कण माती चिक्कणमाती अश्शी माती सुरेख बाई खड्डा तो खणावा,
अस्सा खड्डा सुरेख बाई जाते ते रोवावे,

मग त्या खड्ड्यात जातं रोवावे ,त्यात सपीटी द्ळावी ,त्याच्या करंज्या कराव्यात.त्या तबकात ठेवाव्यात.ते तबक शेल्याने झाकावे .आणि मग तो शेला पालखी ठेवावा
अश्शी पालखी सुरेख बाई माहेरी धाडावी
अस्से माहेर सुरेख बाई खेळाया मिळ्ते"
"अस्से सासर द्वाड बाई कोंडुन मारते"

ह्या ओळी म्हणताना सासु-सुना ह्ळुच एकमेकीकडे ह्सुन बघतात आता ती परिस्थीती नाही तरी सुदधा या दोघी जणी ह्सतात. या गाण्यात माती पासुन ते शेवटी माहेरापर्यंत कौतुक आहे.

"श्रीकांता कमलकांता असे कसे झाले असे कसे झाले माझ्या नशिबी आले
वेड्याच्या बायकोने केल्या होत्या करंज्या ,
तिकडुन आला वेडा त्याने डोकावुन पाहिले
होड्या होड्या म्हणुन त्याने पाण्या त सोड्ल्या"

हे गाणं सुरु झाले की वेड्या च्या करामती पाहुन हसायला येते.पण शेवटी मात्र वाईट वाट्ते ते वेड्याचया बायकोसाठी आणि पुन्हा आपण म्हण्तोच असे कसे झाले असे कसे झाले माझ्या नशिबी आले.खरंच आज कितीतरी
स्रिया नशिबी आलं म्हणुन सह्न करतात.

"वेड्याची बायको झोपली होती
तिकडुन आला वेडा त्याने डोकावुन पाहिले
मेली मेली म्हणुन त्याने जाळुन टाकली"
"श्रीकांता कमलकांता असे कसे झाले असे कसे झाले माझ्या नशिबी आले".

मग सासु-सुनेचे नातं उलगड्णारे गाणं
"कारल्याचा वेल लाव ग सुने मग जा आपुल्या माहेरा माहेरा"
कारल्याचा वेल लावला हो सासुबाई ,आता तरी जाऊ का माहेरी माहेरी"

या गाण्यात कारल्या वेल लावण्यापासुन ते त्याला फुल येवुन ,मग कारली येणार.त्या कारल्याची भाजी खाऊन झाले की आपले उष्टे काढुन सुन बाई माहेरी जाणार.
आपले उष्टे काढ ग सुने काढ ग सुने
आपले उष्टे काढ्ले हो सासुबाई हो सासुबाई ,
आता तरी जाऊ का माहेरी माहेरी

आणा फणी घाला वेणी
जाऊदया राणी माहेरा
आणली फणी घातली वेणी
गेली राणी माहेरा माहेरा

ही गाणी नुसतीच यमकाला यमक जुळ्वुन तयार झाली नाहीत तर त्या गाण्यानां अर्थ आहे.

"सासरच्या वाटे कुचु कुचु काटे
आज कोण पाहुणा येणार ग ,येणार ग
आज येणार सासु ग बाई सासु ग बाई
सासु ने काय आणले ग बाई
सासु ने आणले तोडे ग बाई
तोडे मी घेत नाही
सांगा मी येत नाही
झिप्र्या कुत्र्याला सोडा गं बाई सोडा गं बाई
चारी दरवाजे लावा ग बाई लावा ग बाई "

या गाण्या त सासु पासुन दिर, जाऊ,नणंद सगळे एकेक दागिणा घेउन येतात ,पण सुन काही जात नाही शेवटी नवरा येतो मंग्ळ्सुत्र घेऊन, तशा गाण्याच्या ओळी बद्लतात.

" मंग्ळ्सुत्र मी घेते
सांगा मी येते
झिप्र्या कुत्र्याला बांधा गं बाई बांधा गं बाई
चारी दरवाजे उघडा ग बाई उघडा ग बाई "

सग्ळ्यात शेवटी खिरापत ओळ्खण्यासाठीचे हे गाणं

आड बाई आडोणी आडाचे पाणी काडोणी
आडात पड्ली सुपारी
आमचा भोंडला दुपारी
आड बाई आडोणी आडाचे पाणी काडोणी
आडात पड्ली कात्री
आमचा भोंडला रात्री
आड बाई आडोणी आडाचे पाणी काडोणी
आडात पड्ली शिंपला
आमचा भोंडला संपला
आड बाई आडोणी आडाचे पाणी काडोणी
आडात पड्ली कोय गं
खिरापतीला काय गं

आता खिरापत ओळ्खण्याचा कार्यक्रम म्ह्ण्जे पदार्थाची चव सांगायची आणि तो ओळ्खायचा.