आपण नाकपुड्या का फेंदारतो?

ते टॉम ॲण्ड जेरी कार्टूनमध्ये दाखवतात चिडले की नाकपुड्या फेंदारतात. पाश्चात्य फॅड आहे हे. नाकपुड्या फेंदारल्या, गाल गुलाबी झाले, ओठ रसीले झाले, डोळे नशीले झाले, कानशीले तापली, आपल्याकडे असे काही नसते.
तरी जाणकारांकडून आणखी जाणून घ्यायला आवडेल. मी यातला तज्ञ नाही. आणि हा आयडीसुद्धा माझा नाही.

अतिशय रोचक विषय आहे!

मी १ हर्ट्झ इतक्या वारंवारितेने नाकपुड्या फेंदारू शकतो. मला राग येतो तेव्हा माझ्या चेहऱ्याचं अंतर्गत तापमान थोडं वाढतं. त्याला थंड करण्यासाठी जास्तीच्या गार हवेची गरज असते. कदाचित त्यासाठी नाकपुड्या त्यांचं आंतरच्छेदीय क्षेत्रफळ वाढवतात ज्यामुळे त्या फेंदरल्या जातात.

दुसऱ्या व्यक्तीच्या नाकपुड्या फेंदारलेल्या दिसल्या म्हणजे ती चिडली असावी अशी अंतःप्रेरणा बघणाऱ्या व्यक्तीमध्ये निर्माण होते. बचवाच्या दृष्टीने निसर्गाने मानवाला दिलेली ही देणगी असावी.

आता तुमचा प्रश्न - नाकपुड्या आकुंचित का करता येत नाहीत हा. नाकपुड्यांचा उपयोग हवा/गंध आत घेणे आणि बाहेर सोडण्यासाठी आहे. त्याचे प्रमाण वाढवायचे असल्यास नाकपुड्या फेंदारण्या खेरीज पर्याय नाही. परंतु प्रमाण कमी करावयाचे असल्यास तोंडाचा चंबू किंवा ऊ किंवा पाऊट करून वरचा ओठ थोडा आणखी वरती उचलून धरून नाकपुड्या झाकायची सोय आहे. ज्यांना मिश्या असतात त्यांना तर हा प्राणायाम आणखी सोपा जातो. अश्या सोयीसुविधा असल्यामुळे माणसाला कधी नाकपुड्या आकुंचित करायची गरज पडली नसावी आणि त्यामुळे नाकपुड्या आकुंचित करायची क्षमता उत्क्रांत झाली नसावी.

मला राग आला की माझ्या नाकपुड्या फेंदारतात.
त्यामुळे काही माणसांच्या बाबतीत हे खरं आहे असं मानायला हरकत नाही.

मायबोलीचे स्क्रीनशॉट फेसबुकवर टाकून स्वतःची लाल करणाऱ्या लोकांचे नाक गोरिलासारखे फेंदारते असे निरीक्षण नोंदवून खाली बसतो अध्यक्ष महोदय.

बाकी सर्व जाउदे
तुमच्या बायको ने तुम्हाला केस ओढून ढकलुन पाडले हे वाचून मज़्ज़ा आली...

अनिश्का

नेहमी सकारात्मक विचार करावा. आपल्याला फेंदारण्यासाठी काही तरी (नाक) मिळालेय ना ? मग जे आहे ते फेंदारा. ते आकुंचन का पावत नाही असा विचार करूच नये.

सिरीयसली घेतलं होय ?

काकेपांदा, तुम्ही योग्य प्रयोग करत आहात. फक्त त्यात अजून सिस्टिमॅटिक एक्स्पेरिमेंट्स्ची गरज आहे.

१. पण कुणालाही मी चिडलो आहे असे वाटले असावे असे वाटले नाही >> पुढच्या वेळी व्हर्नियर कॅलिपरने राग आलेला असताना किती फेंदारले जाते ते मोजून ठेवा. त्यानंतर राग आलेला नसताना मुद्दामून प्रयत्न केल्यास जास्तीत जास्त किती फेंदारता येते हे मोजा.
२. आपण चिडलो आहोत हे दाखवणारी इतर लक्षणे किती आणि नाक फेंदारण्याचा भाग किती हे बघायला हवे. एक दिवस इतर लक्षणे (मोठे डोळे, लाल होणे, थरथरणे - असे काही असल्यास) दर्शवून नाक न फेंदारता घरात फिरा. जर तुम्ही चिडल्याचा आव आणता आहात असे वाटल्यास मग पुढच्या प्रयोगात फेंदारणे अ‍ॅड करून प्रेक्षकांच्या प्रतिक्रियेत काही फरक पडतो का बघा. नसल्यास तो हायपोथिसिस चुकीचा आहे हे बिनधास्त सांगायला हरकत नाही. ह्या प्रयोगात रागदर्शक इतर शरीरलक्षणे आणि फेंदारणे आयसोलेट करणे महत्त्वाचे आहे.
३. टिचकीभर क्षेत्रफळ वाढते त्या तुलनेत आत घेतल्या जाणाऱ्या हवेचे प्रमाण आणि श्वासाची वारंवारता >> बरोबर मुद्दा आहे. आता एक प्रयोग करा. शरीराचे तपमान मोजा (समजा - त१) आणि त्यानंतर नाक न फेंदारता सेकंदास दोन इतक्या वारंवारितेने हवा आत घ्या आणि सोडा. हवेचे किती प्रमाण आत घेतले जात आहे हे मोजणे अवघड आहे, पण तुम्ही श्वासांचा आवाज ध्वनिमुद्रित करून एखाद्या अ‍ॅपवर डेसिबल मोजू शकलात तर उत्तम. एक मिनिटानंतर शरीराचे तपमान पुन्हा मोजा (त२). आता एखाद्या दुसर्‍या वेळी, जेव्हा तुमचं शरीर त१ इतक्या तपमानास स्थिरावलं असेल, तेव्हा हाच प्रयोग नाकपुड्या फेंदारून करा (व्हर्नियर कॅलिपर वापरा हे सांगणे नलगे). ह्यात वारंवारिता आणि डेसिबल आधीच्या प्रयोगाइतकीच रहायला हवी. त्यानंतरच्या तपमानास त३ म्हणा. आता त२ आणि त३ मधील फरक बघा. नगण्य असेल (<१०% - हे आपण ठरवू), तर तो हायपोथिसिस बाद करायला हरकत नाही.

स्टॅटिस्टिकली रिझनेबल रिझल्ट्स साठी हे प्रयोग अनेकवेळा करून सरासरी काढावी लागेल.

शुभेच्छा!