महाभारतातील व्यक्तिरेखा

जमल्यास परमहंस योगानंद यांनी लिहिलेली भगवद्गीता वाचावी. पुस्तकाचे नाव - God Talks with Arjuna. त्यामध्ये प्रथम अध्यायात त्यांनी प्रत्येक व्यक्तिरेखेचा मानवी सद्गुण आणि दुर्गुणांशी तसेच काही काहींचा अध्यात्मिक संदर्भ लावला आहे आणि ते तसे का याचे स्पष्टीकरण पण दिले आहे. उदाहरणार्थ धृतराष्ट्र मानवी मनाचे प्रतिनिधित्व करते. धृतराष्ट्र आंधळा होता पुत्रप्रेमाने मोहित होता. योग्य अयोग्य माहित असूनदेखील पुत्रमोहापायी त्याने असत्याची बाजू घेतली. आपले मन सुद्धा कधी कधी असेच वागते. बुद्धी योग्य आणि अयोग्य याचे निर्णय देत असते पण मन ऐकत नाही. ते धृतराष्ट्र सारखे आंधळे आणि मोहित असते. दुर्योधन म्हणजे आपल्यामधल्या मदाचे प्रतिनिधित्व करते. श्रीकृष्ण अर्थातच परमात्माचे प्रतिनिधित्व करणारे. योगानंदांनी अगदी गंगा (भीष्माची आई), सत्यवती (भीष्माची सावत्र आई), गंगेने पाण्यात सोडलेले ७ वसू (भीष्माचे मोठे भाऊ) हे कशाचे प्रतिनिधीत्व करतात हेही दिलेले आहे. असेच कुंती, माद्री, पांडू, पांडव, द्रोणाचार्य, कृपाचार्य, १०० कौरव अश्या सर्वांबाबत सांगितले आहे. १०० कौरव म्हणजे मानवात वसलेले १०० दुर्गुण (१०० दुर्गुणांची लिस्ट दिली आहे पुस्तकात ) आणि पांडवांची बाजू म्हणजे आपल्यात वसलेले सद्गुण. महाभारतातील व्यक्तिरेखा केवळ व्यक्तिरेखा नसून त्यांचे व्यक्तिमत्व मानवाच्या भौतिक अध्यात्मिक जीवनाशी साधर्म्य साधणारे आहे हा विचार त्यामागे आहे. महाभारताचे युद्ध म्हणजे केवळ व्यक्तिरेखेतले युद्ध नसून हे युद्ध आपल्या आत रात्रंदिवस चालू असते आणि शेवटी आपल्याला सद्गुणांच्या साहाय्याने दुर्गुणांवर विजय मिळवायचा असतो आणि आयुष्याचे युद्ध जिंकायचे असते. हे आयुष्यरूपी युद्ध कसे जिंकावे याचे श्रीकृष्णाने म्हणजेच परमात्याने केलेले मार्गदर्शन म्हणजेच गीता. महाभारतातल्या व्यक्तिरेखेबद्दल उत्सुकता असल्यास पुस्तकातला पहिला अध्याय नक्की वाचा. एक नवीन दृष्टिकोन नक्की मिळेल.

'पुरोगामी' - का वापरला आहे इथे??

उत्तम आरंभ.

आवडीच्या विषयावर लिहिते , मग अगदीच सुमार असेल तरीही किमान मला आनंद तरी मिळेल.
>>> सुंदर विचार... नक्की लिहा.. वाचणार...

उत्तम संकल्प. महाभारतावर जेवढे लिहाल तितके कमी आहे.

शंतनुने गंगेला नवव्या पुत्राची सुद्धा जलसमाधी देऊ दिली असती तर>>>>>>> आठवा पुत्र होता देवव्रत उर्फ भीष्माचार्य. अष्टवसू जन्मले होते गंगेच्या पोटी.

'पुरोगामी' - का वापरला आहे इथे?? >> कदाचित त्यांना 'प्रतिगामी' म्हणायचे असावे

ह. पा. प्लस वन्न.

महाभारतातील प्राण्यांबद्दल ही लिहा मला फार कुतुहल आहे. अर्जुन आणि पोपटाचा डोळा ही माझी आ वडती कथा आहे. ती वाचून मोटिव्हेट होउन मी दहावीत चांगले मार्क मिळवले होते. बोरडात यायला फक्त सहा मार्क्स कमी पडले.

विषय छानच आहे, त्यामुळे लेख आणि प्रतिसाद दोन्ही वाचायला मजा येणार!
तुम्हाला लेखनासाठी शुभेच्छा!

कदाचित त्यांना 'प्रतिगामी' म्हणायचे असावे >> ओह ओके...

>>>>बोरडात यायला फक्त सहा मार्क्स कमी पडले.>>>> वा! मस्तच. प्रेरणादायी.

माझा लाडका मनुष्य एकच , धृतराष्ट्र.

आंधळा असून संसार , राज्य , 105 मुले सांभाळली, आणि इतके असून पुत्रप्रेमअंध म्हणून चिडवले गेले

( मग पंडु वनात का गेला होता? संभोग व पुत्रसुख मिळणार नाही , हा शाप मिळाला म्हणूनच ना ? पण त्याला मात्र पुत्रमोह होता असे लोक म्हणत नाहीत, गम्मतच)

इरावती कर्वेंचे - 'युगांत' हे अतिशय उपयुक्त पुस्तक प्रत्येकाने अवश्य वाचावे. महाभारतातील अनेक गूढ रहस्य आणि व्यक्ती यांबद्दल सखोल समीक्षा वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून केलेली आहे त्यात.
उदा. - युधिष्ठिर यमाचा पुत्र कसा काय? गांधारीला १०० अपत्ये कसे शक्य?
मेधाविनी हे पुस्तक जरूर वाच.

Very excited for this series. Best luck.

मला वाचायचंय

मस्त विषय निवडलात. शुभेच्छा.
मला अर्जुनाचे वाचायला आवडेल. तो मला जवळचा वाटतो. त्यात मला नाझे प्रतिबिंब दिसते. तुम्ही काय लिहाल ते वाचण्यास उत्सुक

मला अर्जुनाचे वाचायला आवडेल. तो मला जवळचा वाटतो. त्यात मला नाझे प्रतिबिंब दिसते. तुम्ही काय लिहाल ते वाचण्यास उत्सुक 

नवीन Submitted by ऋन्मेऽऽष on 11 December, 2019 - 00:49
>>>
अर्जुनाला पोपट दिसायचा. याला धागे दिसतात.

पाथफाईंडर >>

Vichar, युगांतर नेटवर पीडीएफ रूपात उपलब्ध आहे का?

मला वाटतं महाभारत जर तुम्हाला पूर्ण समजले नसेल तर त्या भानगडीत पडूच नका.
वर कोण्ही उल्लेख केल्या प्रमाणे महाभारत मध्ये उल्लेख केलेली पात्र ही व्यक्ती नसून मानवाचे गुण अवगुण ची प्रतीक आहेत.
खूप खोलवर अर्थ दडले आहेत प्रत्येक प्रसंगात.
पूर्ण खोलवर अभ्यास करा आणि नंतर लिहा .
त्या मध्ये उथळपणा नसावा ही अपेक्षा .

Pdf मध्ये कदाचित असेल उपलब्ध युगांत 'Yuganta'.
शोधा म्हणजे सापडेल.