भाषा आणि संस्कृती

Submitted by nilaya on 18 July, 2017 - 05:00

जगात भाषा कितीतरी आहेत पण सर्वात जवळची असते ती आपली मातृ भाषा. ती आपल्याला सर्वात प्रिय असते. आपुलकीची वाटते. आपण किती हि इंग्रजी फाडली तरी शिव्या मात्र मातृ भाषेतच देणार. त्यात जी मज्जा असते ती कुठेच नाही.
थोड्या दिवसांपूर्वी मी फिरायला म्हणून युरोप ला गेली होती. पाच ते सहा देश फिरली. प्रत्येक युरोप च्या देशाची वेगळी भाषा. छोटे छोटे देश आणि त्यांचे लहान लहान अप्रतिम, अविस्मरणीय ठिकाण. तिथे मला आपल्या कानावर भरपूर वेगवेगळे शब्द ऐकू आले.
त्यात मला सर्वात छान वाटलं कि अननसला , प्रत्येक भाषेत अननसच म्हणत असे, परंतु इंग्रजी मधेय पैनाप्प्ले असा आहे. प्रत्येकाचे हाव भाव , जेवणाची पद्धत किती वेगळी असते. संस्कृती सुद्धा वेगळी असते. कोण्ही हाथ जोडून वंदन करत, तर कोण्ही हाथ मिळवून.

भाषा नेहमीच अर्थ आणि संदर्भ आपल्यासमोरच हाताळते: एका विशिष्ट भाषेचा अर्थ एखाद्या विशिष्ट सामाजिक गटाची संस्कृती दर्शवितो. एखाद्या भाषेशी संवाद साधण्यासाठी याचा संदर्भ म्हणजे संस्कृतीच्या दृष्टीने तसे करणे म्हणजे त्याचा संदर्भ बिंदू. आम्ही त्यांच्या संस्कृतीच्या संबंधामुळे त्यांच्या भाषेमध्ये थेट प्रवेश न करता संस्कृती समजू शकलो नाही.

विशिष्ट भाषेचा एक विशिष्ट सामाजिक गटाच्या संस्कृतीशी निगडीत आहे. म्हणून, एक भाषा शिकणे केवळ वर्णमाला, अर्थ, व्याकरण नियम आणि शब्दांची व्यवस्था शिकत नाही तर ते समाजाच्या वर्तनाचे आणि त्याच्या सांस्कृतिक रितीने शिकत आहे. अशाप्रकारे; भाषेच्या शिक्षणामध्ये नेहमी संस्कृतीचे काही स्पष्ट संदर्भ असणे आवश्यक आहे, संपूर्ण जीतून विशिष्ट भाषा काढली जाते.

मानव संवादाची प्रक्रिया गुंतागुंतीची आहे, कारण आमच्या बर्याच संदेश पारलभावातून प्रसारित होतात. या पूरक संवाद तंत्र ही संस्कृतीशी निगडीत आहेत, त्यामुळे इतर समाजातील किंवा जातीय गटांमधील लोकांशी संवाद साधणे गैरसमज होण्याच्या धोक्याशी निगडीत आहे, जर संस्कृतीच्या मोठ्या चौकटीकडे दुर्लक्ष केले जाईल.
एका विशिष्ट समाजात वाढ होत आहे, आम्ही अनौपचारिकपणे जेश्चर, डोळस, टोन किंवा व्हॉईसमध्ये थोडा बदल, आणि इतर सहायक संवाद साधनांचा वापर कसा करायचा ते बदलतो किंवा आम्ही काय म्हणतो आणि काय करतो यावर जोर देतो. आम्ही बर्याच वर्षांपासून या सांस्कृतिकदृष्ट्या विशिष्ट तंत्रज्ञानाचा अभ्यास करतो, मोठ्या प्रमाणात निरीक्षण आणि अनुकरण करून.

Paralanguage चे सर्वात स्पष्ट स्वरुप शरीर भाषा आहे, किंवा केनेसिक्स, जे इशाऱ्याची भाषा, अभिव्यक्ती आणि मुद्रा आहे. तथापि, आवाजाच्या टोन आणि वर्णाने शब्दांचा अर्थ देखील बदलता येऊ शकतो.

भाषा संस्कृती आहे आणि
संस्कृती ही भाषा आहे
भाषा आणि संस्कृतीचा एक जटिल, एकमुख्य संबंध आहे. भाषा संस्कृतीशी अत्यंत गुंतागुंतीची आहे (ते दोघे एकत्र विकसित झाले आहेत, प्रक्रियेत एकमेकांवर प्रभाव टाकणे, शेवटी मानवी असणे म्हणजे काय आकार देणे). या संदर्भात, ए.एल.क्रॉर्बर (1 9 23) म्हणाले, "जेव्हा भाषण अस्तित्वात होते तेव्हापासून संस्कृती सुरू झाली आणि तेव्हापासूनच या संवर्धनाने दुसर्या अर्थाने आणखी विकास केला."

विषय: 
Group content visibility: 
Use group defaults

मनुष्याची विचारसरणी हा संस्कृतीचा प्रमुख भाग मी मानतो - सत्य, वचनाला जागणे, परोपकार, अहिंसा, मानवता, दुसर्‍यांप्रती आदर, भौतिक सुखांचा अति हव्यास न धरता, मर्यादित उपभोग, अश्या जुन्या भारतीय संस्कृतीच्या काही परंपरा होत्या.
भाषा संस्कृत ऐवजी, प्राकृत, फारशी, उर्दु मिश्रित, इंग्रजी मिश्रित अशी होत असली तरी संस्कृती बर्‍याच अंशी दिसत होती.
संस्कृती व भाषा कालपरत्वे, नि परिस्थितीमुळे सतत बदलत रहातात. गेल्या काही वर्षात अत्यंत झप्पाट्याने. जशी भाषा बदलते तसतशा चालीरीती, नि नंतर विचारसरणीहि बदलत जाते, नि हळू हळू संस्कृतीत ज्या प्रथांना प्राधान्य होते, संस्कृती दर्शवणारी वागणूक, आचार विचार बदलत जातात, मग वयस्क लोकांना वाटत रहाते की अरे संस्कृती गेली कुठे?
मग सांगतात भारतात आता कायापालट होत आहे. म्हणजे आता अमेरिकेतल्या सारखेच सतत पैशाच्या मागे लागून, लाचलुचपत, लोकांचे पैसे बुडवणे, अतिरिक्त हव्यास, हिंसा इ. गोष्टी समाजात सर्रास होऊ लागतात. मग संस्कृती उरते ती केवळ दिखाऊ!
नि भाषेचे तर सांगूच नका - मराठी येत नाही हेच आता कौतुकाचे झाले आहे. मराठी शब्दांऐवजी इंग्रजी, परकीय भाषेतले शब्दच लवकर आठवतात.