ह्या नाचाला नंबर नाय ! (Movie Review - Any Body Can Dance - 2)

'Life is all about a second chance.'
- असं एका प्रसंगात 'विष्णू' म्हणतो. ते थोडंसं पटतं, थोडं नाही. कारण आपण असंही वाचलेलं असतं की, 'Opportunity never knocks the door twice.' पण आपण अशी अनेक विरुद्धार्थी विधानं वाचत/ ऐकत असतो आणि 'सेकंड चान्स'बाबत म्हणायचं झालं तर 'चान्स' म्हणजे नक्की कशाला म्हणायचं, हेच व्यक्तीसापेक्ष असल्याने तो काही लोकांना मिळतही असावा. तसा तो मिळाला होता मुंबईलगत असलेल्या नालासोपाऱ्यातील एका 'डान्स ग्रुप' ला. त्यांच्या त्या पहिल्या चान्सपासून, दुसऱ्या चान्सपर्यंतच्या प्रवासावर 'एनी बडी कॅन डान्स - २' बेतलेला आहे.

'मुंबई स्टनर्स' हा एक डान्स ग्रुप, देशभरात अतिशय लोकप्रिय असलेल्या एका टीव्ही रियालिटी डान्स शोच्या अंतिम फेरीत पोहोचतो. अख्ख्या देशाचं लक्ष ज्या कार्यक्रमाकडे लागलेलं असतं, त्या कार्यक्रमाच्या अंतिम फेरीत 'मुंबई स्टनर्स' बदनाम होतात. कारण त्यांचा डान्स होतो अतिशय उत्तम, मात्र तो 'फीलिपाइन्स' मधल्या एका प्रसिद्ध ग्रुपच्या एका डान्सवरून पूर्णपणे चोरलेला असतो. अगदी स्टेप-टू-स्टेप. ही चोरी चाणाक्ष परीक्षक ताबडतोब पकडतात आणि कॅमेऱ्यासमोर, लाखो लोकांच्या साक्षीने 'मुंबई स्टनर्स' ला स्पर्धेतून बाहेर तर करतातच, पण कठोर शब्दात त्यांची निर्भत्सनाही करतात. संच बाहेर पडतो. फुटतो, तुटतो, कोलमडतो. प्रत्येक सहभागी नर्तकाची त्याच्या घरी, कामाच्या ठिकाणी, लोकांमध्ये 'छी: थू' होते. 'स्टनर्स' चा मुख्य नर्तक व नृत्य दिग्दर्शक असलेल्या 'सुरु' (वरुण धवन) साठी तर एक स्वाभिमान व अस्तित्व परत मिळवण्याची लढाईच सुरु होते. ह्या बदनामीच्या बट्ट्याला पुसण्यासाठी काही तरी खूप मोठं करून दाखवायचं असतं. सेकंड चान्स असतो 'लास वेगास हिप हॉप' ह्या जागतिक खुल्या नृत्य स्पर्धेचा. विखुरलेल्या संघाला उभारण्यासाठी, नव्या बांधणीसाठी, तयारीसाठी एका चांगल्या नृत्य दिग्दर्शकाची गरज असते आणि त्यांना देवासारखा भेटतो, 'विष्णू' (प्रभूदेवा)

पुढे जे काही होतं, ते होतं. पण ते जसं कसं होतं, ते आपण 'य' वेळा आणि 'य' चित्रपटांतून पाहिलेलं आहे. त्यामुळे मध्यंतरानंतरचा चित्रपट शांतपणे झोप काढण्यासाठी आहे. 'मुंबई स्टनर्स' सेकंड चान्ससाठी खूप मेहनत करतात. पण चित्रपटकर्त्यांनी सेकंड हाफसाठी काही मेहनत केलेली नाही. इथला मालमसाला ते 'जो जीता वोही सिकंदर' पासून 'हॅप्पी न्यू इयर'पर्यंत विविध चित्रपटांतून उचलतात. मध्यंतराच्या आधी खूपच आश्वासक वाटलेली ही ABCD नंतर पुढची मुळाक्षरं गिरवतच नाही आणि सपशेल भ्रमनिरास होतो.
ह्याच्या जोडीला अतिशय फुसके संवाद आहेत. जे काही दमदार प्रसंगातलीसुद्धा हवा काढून घेतात. खच्ची झालेल्या संघाचं, सहकाऱ्यांचं मनोबल उंचावणारी कित्येक भाषणं, संभाषणं आपण आजपर्यंत पडद्यावर व प्रत्यक्ष जीवनातही ऐकली, पाहिली असतील. त्या सगळ्यांतलं सगळ्यांत फुसकं भाषण वरुण धवनच्या तोंडी ह्या चित्रपटात आहे. (ज्याची सार्थ खिल्ली नंतरच्या काही मिनिटांत त्याचाच संघसहकारी उडवतोसुद्धा !) द व्हेरी फेमस ' We dont dance to impress, we dance to express', सुद्धा काही मजा आणत नाही. मुळात हे वाक्य तद्दन फसवं वाक्य आहे. हे लोक एका स्पर्धेत भाग घेत आहेत. ती स्पर्धा जिंकण्यासाठी ते डान्स करत आहेत. अश्या वेळी ते 'इम्प्रेस' करण्यासाठीच तर डान्सत आहेत ! एक्स्प्रेस करण्याचा डान्स वरुण धवन, कॅमेऱ्यासमोर इज्जत गेल्यानंतर घरी आल्यावर करतो, तोच असतो. त्याव्यतिरिक्त सगळे डान्स हे 'इम्प्रेस' करण्यासाठीच आहेत. ही अशी टाळीबाज गोंडस वाक्यं टाकली म्हणजे काही तरी महान कलाकृती केली किंवा थोर धडा दिला, असं काही वाटत असावं बहुतेक, त्यामुळे त्यांच्या सत्यासत्यतेचा पडताळा करून पाहायची गरज लक्षातच येत नसावी.

दुसरं असं की 'असे चित्रपट नृत्याला उंच पातळीवर नेऊन ठेवतात, ते कलेला वाहिलेले आहेत', वगैरे खोटे आव आणून पाहिले व दाखवले जातात. 'एनी बडी कॅन डान्स' असं शीर्षकात कलेचं नाव घातलं की चित्रपट कलेला वाहिला जात नाही. त्यासाठी कलेच्या साध्यापेक्षा साधनेवर लक्ष केंद्रित व्हायला हवं. कुठलीही कला 'शिकली' जात नाही. ती आत्मसात करायला जन्म निघून जातो. मात्र आज, चार-दोन धडे गिरवले की कुठल्या न कुठल्या टीव्ही शोमध्ये किंवा कुठल्या न कुठल्या स्पर्धेत झळकण्याची घाई लागलेली दिसते. किंबहुना, कलेचं तेच अंतिम ध्येय आहे, असाच समज पसरत चाललेला आहे. असंच काहीसं इथे दिसतं. एका स्पर्धेत नाक कापलं गेल्यावर दुसऱ्या स्पर्धेत भाग घेऊन 'खोई इज्जत वापस लाना' हा खूपच थिल्लर विचार वाटतो. स्पर्धेत जिंकण्यासाठी जर चोरी करावीशी वाटते, तिथेच कला हरते. त्यानंतर तिला पुन्हा राजी करण्यासाठी तुम्हाला स्वत:ची सृजनशीलता वाढवायला हवी. पण आजचं राजकारण आश्वासनांच्या पुढे जात नाही आणि आजची कलोपासना स्पर्धांच्या पुढे !

वरुण धवन आणि श्रद्धा कपूर त्यांच्या मर्यादित अभिनयकौशल्याला प्रामाणिक मेहनतीची जोड देतात आणि 'सुरु' व 'विनी' चांगले साकारतात. पण त्या व्यक्तिरेखांचं लेखनच कमकुवत आहे. त्यांच्या भावनांना वाट करून देण्यासाठी त्यांना स्पर्धेच्या 'रिहर्सल्स'मधून दिग्दर्शक-लेखक डोकंच वर काढू देत नाहीत ! शाळेत बिनडोक खरडपट्टी व घोकंपट्टीचा गृहपाठच इतका द्यावा की विद्यार्थ्यांना स्वत:चं डोकं वापरायला वेळही मिळू नये अन् इच्छाही वाटू नये
आणि ते 'विद्यार्थी' न राहता 'परीक्षार्थी' बनावेत, तसंच हे लोक 'कलाकार' न बनता 'स्पर्धक'च बनतात.
नृत्याबाबत बोलायचं झाल्यास वरुण धवन खूपच सहज वाटतो. त्याने दाद देण्यालायक सादरीकरण केलं आहे. मात्र श्रद्धा कपूर विशेष 'इम्प्रेस' करत नाही. उत्तरार्धात काही काळ तिला दुखापतीमुळे नृत्य करता येत नाही असं दाखवलेलं आहे. हे पांचट नाट्यनिर्मितीसाठी असलं, तरी ही व्यक्तिरेखा साकारण्यासाठी तिला अश्या एका विश्रांतीची गरजही असावी.
प्रभूदेवाचा 'विष्णू' दाक्षिणात्य दाखवून त्याच्या असह्य हिंदी उच्चारांवर एक परस्पर उपचार केला गेला आहे. त्याला जो काही अभिनययत्न करायचा असेल, तो करायला त्याला १-२ प्रसंग दिले आहेत, त्या व्यतिरिक्त तो काही करत नाही. एकदा मस्तपैकी नाचतो. त्याच्याकडून त्यापेक्षा जास्त आपली अपेक्षाही नसतेच !

'हिप हॉप'वरचा चित्रपट आहे, त्यामुळे संगीत अत्याचारी असण्याची शक्यता मी गृहीत धरली होती. मात्र, सुखद आश्चर्याचा धक्का असा की संगीत बऱ्यापैकी जमून आलेलं आहे. 'हॅप्पी अवर', 'वंदे मातरम' आणि 'गणराया' ही गाणी बरी आहेत.

सर्वच नृत्यं सफाईदार आहेत. मला त्यांत भावनिकता औषधापुरतीच दिसली. भले त्यांनी एक्स्प्रेस-इम्प्रेसच्या कितीही बाता मारल्या तरी. वरुणचा सोलो डान्स - जो टीव्हीवर इज्जत गेल्यानंतर तो घरी आल्यावर करतो - तो थोडासा एक्स्प्रेसिव्ह वाटला. पण तरी त्यात भावनिक उद्रेक न दिसता शारीरिक उचंबळच जास्त जाणवला. ही जागा खरं तर त्याची अपराधीपणाची भावना कल्पकपणे दाखवण्यासाठी उत्तम होती, तिचा सुयोग्य वापर झाला असं वाटलं नाही.

संपूर्ण चित्रपटाचा विचार केल्यास डान्सशिवाय दुसरं काही नाही आणि तो डान्ससुद्धा 'कसरती व चित्रविचित्र अंगविक्षेप बीट-टू-बीट करणे' ह्या पठडीतला आहे. नृत्यात भावनाविष्कार किंवा चित्रपटात भावनाप्रधानता बघणारे रसिक प्रेक्षक ह्या चित्रपटाकडे जाणार नाहीतच. गेलेच, तर ते ह्या नाचाला नक्कीच 'नंबर' देणार नाहीत !

रेटिंग - * *

- रणजित पराडकर

http://www.ranjeetparadkar.com/2015/06/movie-review-any-body-can-dance-2...

हे परीक्षण मराठी दैनिक 'मी मराठी लाईव्ह' मध्ये आज २१ जून २०१५ रोजी प्रकाशित झाले आहे :-