|| कृष्णम् वंदे जगद्गुरुम् || ह्याचा खरा अर्थ काय असावा . . . .

परब्रम्ह,

तुमची तळमळ पोहोचली.

>> गोष्टीरुपाने सागतांना थोडाफार वक्तव्याचा फरक झालाच असणार परंतु त्यामुळे मूळ सत्यता बदलली नाही.

अशाच एका गोष्टीरूपी फरकाची आठवण झाली. थोडा अवांतर प्रतिसाद आहे. सांभाळून घ्यावे ही विनंती.

श्रीकृष्णाच्या जन्माचे वेळी पावसाचे तांडव चालू होते असं साधारणपणे मानलं जातं. याचं कारण बहुधा आजचा गोपाळकाला (श्रावण कृष्णाष्टमी) ऐन पावसाळ्यात येतो, हे असावं. मात्र श्रीकृष्णाचा जन्म सुमारे ७५०० वर्षांपूर्वी झाला आहे. पृथ्वीच्या परांचन गतीमुळे दरवर्षी ऋतू सुमारे २० मिनिटे आगोदर येतात. त्यामुळे ७५०० वर्षांपूर्वी ऋतू १,५०,००० मिनिटे ( = ७५०० * २०) अगोदर आलेले असणार. तर १,५०,००० मिनिटे म्हणजे सुमारे १०४ दिवस ( = साडेतीन महिने) होतात. म्हणून आज जो पावसाळा ज्येष्ठ-आषाढ-श्रावण-भाद्रपद असा असतो तो १०४ दिवस पुढे असणार. म्हणजे पावसाचे चार महिने अर्धभाद्रपद-अश्विन-कार्तिक-मार्गशीर्ष-अर्धपौष असे असणार. साहजिकच श्रावणात भर उन्हाळा ( = आजच्या वैशाखाचं वातावरण) असणार.

प.वि.वर्तक यांच्या म्हणण्यानुसार हरिवंशामध्ये कृष्णजन्माचे वेळी गोकुळी जमिनीवर कोरडे शेण (गोवर्‍या) पसरल्या असल्याचा उल्लेख आहे. वर्तकांचा मूळ (इंग्रजी) लेख इथे मिळेल : http://www.hindunet.org/hindu_history/ancient/mahabharat/mahab_vartak.html

त्यामुळे निष्कर्ष काढावासा वाटतो की एकतर कृष्णजन्मी पाउस पडला नाही, किंवा पडला असलाच तर तो वळवाचा असावा. वळवाच्या पावसाने यमुनेला मोठा पूर येणे अशक्य आहे. मात्र उन्हाळ्यात हिमालयातले बर्फ वितळून नद्यांच्या पातळ्या वाढतात. कृष्णजन्मीचा पूर हिमविलयाचा असावा.

आता माझी रिक्षा : पृथ्वीच्या परांचन गतीवर इथे भाष्य सापडेल.

अर्थात या चिकित्सेमुळे लेखाच्या मूळ उद्दिष्टास धक्का लागत नाही.

आ.न.,
-गा.पै.

फार छान लेख परब्रह्म जी

श्रीकृष्ण आत्मतत्वाचे मूर्तिमंत रूप आहेत. प्राणीमात्रांमध्ये चेतनेच्या स्वरूपात ते उत्तरोत्तर अधिक अभिव्यक्त होतात. मनुष्यात या चेतन तत्वाचा पूर्ण विकासच आत्मतत्वाची जागृती होय. जीवन सृष्टीतून उद्धृत व विकसित होते. त्रिगुणात्मक सृष्टीच्या रूपात श्रीकृष्णाच्याही तीन माता आहेत. 1- रजोगुणी प्रकृतिरूप देवकी जन्मदात्री माता आहे. 2- सत्गुणी सृष्टीरूप माता यशोदा आहे. तिचा वात्सल्य व प्रेमरस पिऊन श्रीकृष्ण मोठे झाले. 3- याव्यतिरिक्त तमसरूपी पूतना माता आहे. तिला आत्मसृष्टीचे अंकुरण आवडले नाही. म्हणून वात्सल्याच्या अमृताऐवजी ती विष पाजते. मात्र, कृष्णास काहीही न होता पूतनेस आपला प्राण गमवावा लागतो. सृष्टीचेच तामस तत्व चेतन तत्वाचा विकास खुंटवण्यास असमर्थ असल्याचा संदेशच यातून मिळतो. भौतिक सृष्टीत विनाशाच्या असंख्य क्रिया सुरू असतानाही जीवन विकासाचा क्रम अखंड राहिला आहे. व्यक्तीच्या अध्यात्मिक विकासाच्या शक्यतांमधे वाढ झाली आहे. श्रीकृष्ण चेतनेचेच रूप असून त्रिगुणात्मक सृष्टीपासून निर्मित आपल्या मन व बुद्धीमध्ये चेतनेचा प्रकाश मन-बुद्धीच्या गुणस्थितीनुसारच होत असतो. मन-बुद्धीच्या विकासासोबतच कृष्ण चेतनेची प्रभाही अधिक प्रकाशित होत असते. श्रीकृष्ण जन्मकथेतून हे तत्वच अधोरेखित होते.

गोष्टीरुप कथन आवडले !

अभय९,
छान विवेचन केलेत!

मुक्तेश्वर कुळकर्णी, गमभन
धन्यवाद . . .

परब्रम्हजी,
धन्यवाद

परब्रह्म, आवडले , मनापासून लिहिलेय.
गा.पै,,
शि. सा. न.
भारती.

कृष्ण जन्म लहानांसाठी गोपाळ काल्याचा प्रसाद आहे तर वद्धांना भक्ती आणि मुक्तीचा मार्ग प्रशस्त करणारा, सुगम करणारा आहे. परंतु, जीवनाचा मधला टप्पा अतिशय महत्त्वपूर्ण असतो. उषा:कालाची लालिमा घेऊन जीवन प्रकाशमान व्हायचे असते. आपल्या यश किरणांनी, तेजाने दाही दिशा प्रकाशवान, स्फूर्तीवान करण्याचा काळ म्हणजे तारुण्य.

आजपर्यंत आपण गोपाल काला भरभरून खाल्ला, जागरण केलं, खूप लोणी खाल्लं. परंतु, जीवनाचा हा टप्पा वेगळा आहे. ज्या भूमीत आपण जन्म घेतला, तिथला धर्म, नीती आणि त्यामधून मिळणारा संदेश गाठी बांधून आपलं तारुण्य चमकावणे गरजेचे असते. जीवनाचा हा पाया जेवढा अधिक मजबूत असेल. तेवढाच भक्कम आधार जीवनाला देता येईल.

आजची तरुण पिढी निराशेची शिकार आहे. बदलत्या परिस्थितीत सकारात्मक विचार, आत्मचिंतन, ह्या गोष्टींचा अभाव झाला आहे. म्हणूनच जीवनात येणारा प्रत्येक प्रश्न त्यांना भंडावून सोडतो. त्यातून मार्ग काढणे त्यांच्या दृष्टीने अशक्य वाटते. आत्मबळ कमी असल्याने एका अनामिक भीतीच्या आधीन असतात, अशा वेळी पौराणिक कथा त्यांना आधार देतात.

समाधानाचा मोठा गुरू मंत्र आहे. जेव्हा आपण आपले कर्तव्य पूर्ण करतो, त्यावेळी मिळणारे आत्मिक समाधान यशस्वी जीवनाची गुरूकिल्ली आहे. हाच जीवन संदेश भगवान श्रीकृष्ण गीता या अलौकीक ग्रंथातून देतात. कृष्ण हे संसारी पुरुष होते. ते कधी तपश्चर्या करायला गेले नाही, की एकांतवासात बसले नाही. जिथे जेव्हा त्यांची आवश्यकता होती तेव्हा ते सदैव तत्पर अन हजर असत. जीवनाच्या प्रत्येक नात्याशी कस समरस व्हावं हे कृष्ण चरित्र सांगतं.

खूप मनापासून लिहील आहेत...आवडलं!

कृष्णं वंदे जगद्गुरुम् याचा अर्थ माझ्या मते जो कृष्ण जगातील सर्वांचा गुरू (आहे) त्याला मी पण माझा गुरू मानून मी नमस्कार करतो.

भगवान श्रीकृष्णांना माझा गुरू मानतो. त्यांनी गीतेत बरेच काही काही सांगितले आहे. पण कै. लोकमान्य टिळकांनी सांगितल्याप्रमाणे कर्मण्ये वाSधिकारस्ते हे सर्वात उपयुक्त नि महत्वाचे.

कुठले कर्म करायचे? तर आपले कर्तव्य? कर्तव्य काय? तर ब्राह्मणांचे कर्तव्य विद्याभ्यास नि विद्यादान. नि क्षत्रियांचे कर्तव्य अधर्म नि अन्याय यांचा विरोध करणे.
ब्राह्मण कोण, क्षत्रिय कोण? गुणकर्मविभागशः! आई बाप कुणि का असेनात.

सध्याची परिस्थिती अशी दिसते की हे सगळे विसरून उगीच ज्याचा रोज काही उपयोग नाही त्या गोष्टींचा उहापोह करण्यात वेळ घालवायचा!!

अजूनहि वेळ गेली नाही. धर्म म्हणजे काय ते समजून घ्या नि मग म्हणा, हिंदू आहोत म्हणून.
भगवान श्रीकृष्णांना स्वतःचे गुरू माना.

परब्रम्ह,

मी ऐकलेला अर्थ सांगतो. समजा कोण्या एका साधकाला गुरूप्राप्तीची तळमळ आहे, पण गुरू भेटत नाहीत. तर त्याने आपली साधना श्रीकृष्णास गुरू मानून पुढे चालू ठेवावी. प्रत्यक्ष गुरू भेटल्यावर प्रश्न मिटला.

आ.न.,
-गा.पै.

सध्याची परिस्थिती अशी दिसते की हे सगळे विसरून उगीच ज्याचा रोज काही उपयोग नाही त्या गोष्टींचा उहापोह करण्यात वेळ घालवायचा!! अजूनहि वेळ गेली नाही. धर्म म्हणजे काय ते समजून घ्या नि मग म्हणा, हिंदू आहोत म्हणून.

हे मी तुम्हाला वैयक्तिक रीत्या उद्देशून लिहीले नाही. समाजात तसे दिसले म्हणून म्हंटले.

परंतु माझे काही अनुभव आणी रोजची दिनचर्या ह्यात परमेश्वर आणी मी ह्यात काहिच अंतर नसल्याने
अभिनंदन. तुमच्या जीवनाचे सार्थक झाले. जे बहुतेक कुणालाच आजकाल जमत नाही, ते तुम्हाला जमले.

कोणत्या गोष्टींचा उपयोग नाही ? आणी खरेच नसेल तर हे मायबोली ला सांगा ना कि धार्मिक वगैरे असे क्षेत्र लिखाणासाठी देऊ नका ! मग नाही लिहिणार आम्ही असे काही !
आणी हा सगळा उहापोह वाटतो तर कृष्णाला गुरु करुन उगीच वेळ का घालवत आहात ?

तुमची श्रद्धा व तुमचे ज्ञान उच्च आहे हे समजून येते. तुम्ही हा उहापोह करावा. त्यात मी मा़झे मत मांडले म्हणजे आपोआप तुमचे मत खोडायला निघालो असे नव्हे.

माझ्या समजुतीप्रमाणे तुम्ही ज्ञानमार्गाने प्रवास केला. बरेच लोक अनेक कारणांनी तसे करू शकत नाहीत. उदा. मी. तेंव्हा मा़झ्या सारख्या लोकांनी हा उहापोह करण्यात अर्थ नाही. तरी कृष्ण गुरू का?

ज्ञान, कर्म व भक्ति हे तीन मार्ग मुक्तीसाठी भगवंतांनी सांगितले आहेत. काही ज्ञानमार्गाने जातात. काही भक्तिमार्गाने जातात. ज्ञान मार्गावर रहाण्यासाठी बुद्धि लागते, निष्ठा, श्रद्धा नि प्रयत्न लागतात. त्यात मी अपुरा पडतो. भक्तिमार्गहि श्रद्धेचा अभाव असल्याने जमणार नाही. म्हणून कर्ममार्ग समजून आचरणात आणण्यासाठी मी कृष्णाला गुरू मानतो.
ज्ञान व श्रद्धा या दोन्ही बाबतीत मी तुमच्यापेक्षा फार लहान आहे. तेंव्हा तुमच्या मताचा मी उपमर्द करीन किंवा निषेध करीन असे मनातहि आणू नका.

सध्याची परिस्थिती अशी दिसते की हे सगळे विसरून उगीच ज्याचा रोज काही उपयोग नाही त्या गोष्टींचा उहापोह करण्यात वेळ घालवायचा!! अजूनहि वेळ गेली नाही. धर्म म्हणजे काय ते समजून घ्या नि मग म्हणा, हिंदू आहोत म्हणून.

हे मी तुम्हाला वैयक्तिक रीत्या उद्देशून लिहीले नाही. समाजात तसे दिसले म्हणून म्हंटले.

परंतु माझे काही अनुभव आणी रोजची दिनचर्या ह्यात परमेश्वर आणी मी ह्यात काहिच अंतर नसल्याने
अभिनंदन. तुमच्या जीवनाचे सार्थक झाले. जे बहुतेक कुणालाच आजकाल जमत नाही, ते तुम्हाला जमले.

कोणत्या गोष्टींचा उपयोग नाही ? आणी खरेच नसेल तर हे मायबोली ला सांगा ना कि धार्मिक वगैरे असे क्षेत्र लिखाणासाठी देऊ नका ! मग नाही लिहिणार आम्ही असे काही !
आणी हा सगळा उहापोह वाटतो तर कृष्णाला गुरु करुन उगीच वेळ का घालवत आहात ?

तुमची श्रद्धा व तुमचे ज्ञान उच्च आहे हे समजून येते. तुम्ही हा उहापोह करावा. त्यात मी मा़झे मत मांडले म्हणजे आपोआप तुमचे मत खोडायला निघालो असे नव्हे.

माझ्या समजुतीप्रमाणे तुम्ही ज्ञानमार्गाने प्रवास केला. बरेच लोक अनेक कारणांनी तसे करू शकत नाहीत. उदा. मी. तेंव्हा मा़झ्या सारख्या लोकांनी हा उहापोह करण्यात अर्थ नाही. तरी कृष्ण गुरू का?

ज्ञान, कर्म व भक्ति हे तीन मार्ग मुक्तीसाठी भगवंतांनी सांगितले आहेत. काही ज्ञानमार्गाने जातात. काही भक्तिमार्गाने जातात. ज्ञान मार्गावर रहाण्यासाठी बुद्धि लागते, निष्ठा, श्रद्धा नि प्रयत्न लागतात. त्यात मी अपुरा पडतो. भक्तिमार्गहि श्रद्धेचा अभाव असल्याने जमणार नाही. म्हणून कर्ममार्ग समजून आचरणात आणण्यासाठी मी कृष्णाला गुरू मानतो.
ज्ञान व श्रद्धा या दोन्ही बाबतीत मी तुमच्यापेक्षा फार लहान आहे. तेंव्हा तुमच्या मताचा मी उपमर्द करीन किंवा निषेध करीन असे मनातहि आणू नका.

परब्रम्ह,

१.
>> मनुष्य जसजसा भगवंताच्या समीप जाऊ लागतो तसतसा तो त्याचा अनुभवच त्याचा गुरु असतो . . . .

सगळ्यांना हे जमेल असे नाही.

२.
>> ईथे गुरु हवा आहे कि भगवान हवा आहे ?

माहीत नाही!

३.
>> ऐकलेला अर्थ नको आहे ( ऐकलेले असल्याने त्यात केलेला प्रयत्न नाही ),

तुमचं बरोबर आहे. माझे प्रयत्न त्यात नाहीत. तुम्हाला खालील मजकुराचे अनुभव आलेत का?

>> कितीही आणी कशीही संकटे आली अथवा परिस्थीती कितीही कठीण असली आणी तुम्ही जर त्याही
>> परिस्थीतींमध्ये जर मला मस्तकावर धारण ( आपल्या त्या क्षणीच्या अत्त्युच्च मानसिक पातळीवर )
>> करुन, माझ्यावर संपूर्ण विश्वास ठेवुन भक्तिभावाने बसवलेत, तर तुमची सर्व बंधने तुटुन पडतील, तुम्ही
>> बंधनमुक्त व्हाल, पहार्‍यावर वाट पाहात बसलेली सेवकरुपी अधीक येऊ घातलेली सर्व संकटे निष्प्रभ होतील.
>> वादळ रुपी अत्यंत कठीण परिस्थीतींमध्ये तुमचे सर्व मार्ग प्रशस्त होतील.
>> दुथडी भरुन वाहाणार्‍या जीवनरुपी ज्ञानाच्या आत्यंतिक खोलात माझ्या बरोबर जाल तेव्हा त्या ज्ञानाच्या >> प्रभावाने माझ्याशी संयोग पाउन तुमच्या मार्गात ते उत्कृष्ट ज्ञान ही तुम्हाला नम्रतेने वाट देईल ( म्हणजेच
>> त्या ज्ञानाच्या योगे तुमचे मार्ग सोपे होतील ), आणी तुम्ही माझ्या सान्नीध्यात भवजलाचे - जीवनाचे,
>> अतिकठीण पात्रही अगदी सहज ओलांडुन जाल.

आ.न.,
-गा.पै.

लै खास!
परबरमह जी
या झक्कींना तुमचा शिष्य करून घ्याच. फार गरज आहे हो..

/

परब्रम्ह आपण हे जे चालवले आहे ती एक प्रकारची बुवाबाजी आहे
खरे भक्त असाल तर दोन गोष्टी करान (आपाण "परब्रम्ह" नाही आहत हे तर नक्कीच जाणून आहे मी )

१) हे असले गरजेपेक्षा जास्त चर्वितचर्वण करणे दुसर्‍या भाषेत अक्कल पाजळणे थांबवा यातून काहीही मिळणार नाही कुणालाच
२) परब्रम्ह हे आपले सदस्यनाम बदलून खरे नाव जे असेल ते घेवून वावरा
स्व्तःला परब्रम्ह असे नाव लावले की आध्यात्म समजते लोकाना समजावता येते असे नाही .... मी वै भव वसंतराव कुलकर्णी आहे आणि हेच नाव मी सांगतो आपण काय परब्रम्ह आहात का मग परब्रम्ह असले भंपक नाव का लावता

आपले संभाषणकौशल्य शब्दातले कारुण्य भावनेतली अति(गरजबाह्य) समर्पित्वृत्ती पाहून तर मानवाने माणूस म्हणून काही मनाला हाड बीड कणा बिणा ठेवावा की नको अश्या शंका उपस्थित करणारे आहे
आणि जर नको असे आपले उत्तर असेल तर देवाने ते दिलेच कशाला

काय मिळतय आपल्याला हे सर्व करून यावर लख्खपणे शंका घ्यावी व आपला निषेध करावा असा विचार आला आहे पण तो मनातच दाबून ठेवतोय तूर्तास

नुसते शहाणे नका होवू ज्ञानी व्हा !!!!!!!!!!

वादाला कारण नको म्हणू संपादित

वैवकु थोडे धिराणे घ्या !
कोणी गधा असा आयडी घेतला म्हणुन तो गधा होत नाही तेच परब्रह्म असा आयडी घेतल्याने तो परब्रह्म होत नाही. त्यांनी जो काही विषय दिला तो चर्चेसाठीच आहे ना. तुम्हाला चर्चा करायची नसेल तर सोडुन द्यावे. निदान हा विषय तरी वितंडवाद करणारा नाहीच आहे.
तेच जर ते प्रसिध्दीलोलुप असते तर नक्कीच खर्‍या आयडीने वावरले असते ना.
असो.

परब्रम्ह,

>> हो, अनुभव अवश्य आलेला आहे,

असं असेल तर 'कृष्णं वंदे जगद्गुरूम' या उक्तीचा ठाम अर्थ तुम्हांस ठाऊक हवा. लेखाच्या शीर्षकात 'असावा' हा शब्द पाहून माझा वाटलं की तुम्हीही माझ्यासारखेच अनंताचे प्रवासी आहात. पण तुम्ही तर अगोदरच मुक्कामी पोचलेले दिसता.

अशा परिस्थितीत फक्त एक सुचवू इच्छितो. लहान तोंडी मोठा घास घेतोय, त्याबद्दल क्षमा असावी. अनुभव वाचकांसमोर मांडायचा असेल तर ज्ञानोबामाऊलींसारखा नितळपणे मांडावा. त्याकरिता श्रीगणपती आणि श्रीसरस्वती या देवतांचे सहाय्य घ्यावे. असे अनेकांनी केले आहे.

पुढील कथनास शुभेच्छा!

आ.न.,
-गा.पै.