धर्मास ग्लानि आली आहे काय?

लेखकाचा स्वतःपुरता असलेला धर्माचा अर्थ माझ्यापुरता मी बदलून घेतो. त्यांनीच दिलेल्या उदाहरणात काही रोपे मलूल तर काही टवटवीत, तजेलदार होती. याचा अर्थ ज्या माळ्यांकडे उत्तम रोपे निपजली त्यांनी आपल्या धर्माचे व्यवस्थित पालन केले. धर्माची व्याख्या संदिग्ध असल्याने खोलात न जाणे श्रेयस्कर. पण जेव्हां हाच माळी घरी आल्यावर मुलांचा अभ्यास, प्रकृती यांची देखभाल जरतो तेव्हां तो पित्याच्या धर्माचे पालन करतो. तर पत्नीला खूष ठेवत मौल्यवान वस्त्र वगैरे देतो तेव्हां पतीधर्माचे पालन करतो. मानवी समुदायामधे एकमेकांप्रती असलेल्या कर्तव्यांचे पालन करून निकोप वातावरणात प्रेम वाढीस लागावे अशी वागणूक ठेवणे आणि स्वतःस घडवणे हा कदाचित धर्म असावा.

चुभूदेघे

>>>> धर्माचा अर्थ माझ्यापुरता मी बदलून घेतो. <<<<
फक्त तुमच्या पुरताच बदलून घेण्याची गरज नाही, कारण तुम्ही पुढे वर्णन केलेले व्यक्तिनिष्ठ कर्तव्यपालनाबाबतचे "धर्म" "फलाची अपेक्षा न करता" पाळत रहाणे निदान माझ्या माहितीनुसार तरी हिन्दू धर्मात आवश्यकच मानले आहे. निष्ठेने (निष्ठे बरोबर श्रद्धादेखिल आपसूकच गृहित अस्ते), अचूकपणे करीत राहिलेले प्राप्त "कर्म" (कर्तव्य) म्हणजेच "धर्म" असेही म्हणता येईल.
माणुस जन्मास आला, तर वंशविस्तार हाही एक धर्मच. जर त्यामधे पडलात, पडायचे असेल, तर विद्यार्जन/अर्थार्जन/गृहस्थाश्रम व त्या अनुषंगिक "इतरांबाबतची कर्तव्ये" पाळणे म्हणजेच धर्मपालन.
जन्मास आलोच आहे, ते तर माझ्या हातात नव्हते, पण आता जन्मास आलो आहे तर दैहिक (देहा बाबतची आरोग्य/स्वच्छता इत्यादिक) कर्मे पाळणे, सुयोग्य आहारविहाराद्वारे देह सुदृढ ठेवणे हा देखिल नैमित्तिक धर्मच होय.
अन हे करताना, मनाचा वारु चौखुर उधळून, अनेकदा संताप/द्वेष/इर्षा/राग/लोभ/माया/कुत्सितता/बिभत्सता इत्यादी असंख्य दुर्गुणान्ना जवळ करू शकतो ते टाळण्यासाठी नितीमत्तेच्या सुयोग्य विचारांद्वारे नियमबद्ध आचरण करणे हा देखिल धर्मच.
या सुयोग्य विचारांमधेच मनुष्यजन्माद्वारे प्राप्त दैहिक कर्तव्ये करीत असतानाच/पूर्ण करून, ज्याने तुम्हांस निर्मिले त्या परमेश्वराचे विविध रास्त मार्गांनी चिंतन/मनन/पूजन करून अंती त्याचे ठायीच एकरुप होण्याचा प्रयत्न करणे (अर्थात मोक्षप्राप्ती करणे) हा देखिल धर्मपालनाचाच विषय.
अन हे सर्व समाजाकडून करवुन घेणे/स्वतः करणे /अहंगंड न बाळगता या व्यवस्थेचा एक घटक बनुन रहाणे हा देखिल धर्मच.
आता हिंदू धर्मातील सद्यस्थितीस उपलब्ध जे काय जितके टक्के धर्मसाहित्य उपलब्ध आहे, ते बघता, त्यातिल विचार बघता, वा वरील विचार हे जर कुणास "वैचारिक शेण" वाटत असेल तर कोण काय करणार?
माझ्या मते, मी केवळ एक आद्य शंकराचार्यांचे स्तोत्रांचे ग्रंथ मिळविले, अन मला कळले की ते सर्व समग्र समजून आकलन करण्यास मला माझा उरलासुरला जन्म राहोच, अजुन दोनचार जन्मही पुरणार नाहीत. अन जर तसे असेल, ते माझ्या बौद्धिक्/शारिरीक आवाक्यातच नसेल, तर कोल्ह्याला द्राक्षे आम्बट या न्यायाने मी त्यास वैचारिक शेण म्हणावे का?
परमेश्वराचे चिंतन/मनन्/पूजनाचे असंख्य मार्ग व्यक्तिस उपलब्ध असताना, त्या बाजूसही न वळता, केवळ "इतर काय करताहेत" यावर भाष्य करण्याचा नैतिक अधिकार मला कसा काय मिळतो हे मला कळत नाही. अन त्यामुळेच मी माझ्यापुरते तरी अनुभव वा अनुभूती शिवाय एकही अक्षर लिहीण्याबोलण्याद्वारे भाष्य करीत नाही. असो.
सनातन कालापासून चालू असलेला विषय आहे, चालूद्यात.
धाग्याची शम्भरी भरली की मी येतो शेवटास!

आमचा एक मित्र धार्मिक आहे.. पण त्याने नगरपालिकेचा फाळा १० वर्षे भरलेला नाही.. त्याला धार्मिक म्हणावे की नाही?

>>> आमचा एक मित्र धार्मिक आहे.. पण त्याने नगरपालिकेचा फाळा १० वर्षे भरलेला नाही.. त्याला धार्मिक म्हणावे की नाही? <<<<
त्याने फाळा भरला नाही हे माहित असूनही त्यास "मित्र" बनवुन्/म्हणवुन घेण्याबाबतचा "अधर्म" तुम्ही स्वतः पाळताय असे नाही वाटत तुम्हाला?

{असे होऊ नये, पण याच न्यायाने उद्या तुम्ही सान्गत येऊ शकाल की "आमचा एक मित्र धार्मिक आहे (रावणासारखाच), पण त्याचे दुसर्‍याच्या बायका पळवुन आणून घरी डाम्बुन ठेवल्यात, तो अजुनही बरेच काहीकाही करतो... (पण तो आमचा मित्र आहे व धार्मिकही आहे), तर त्याला धार्मिक म्हणावे की नाही? " आता असे असल्यावर, मूळात अशा रावणप्रकृतीच्या माणसाची संगत तुम्हाला कशी काय हा प्रश्न नै पडणार लोकांच्या मनात? संगतीदोषाने तुम्हीही तसेच नसाल कशावरुन? [म्हणजे फाळा वगैरे न भरणारे अशा अर्थाने म्हण्तोय हो]
अन मूळात "धार्मिक" चा तुम्हाला समजलेला अर्थ काये ? तोच तर अपुरा नाहीये ना हे कधी अभ्यासलेत/तपासलेत का? }

(असे म्हणतात की एक बोट दुसर्‍याकडे केले तरी तीन बोटे आपल्याकडेच रोखली जातात. तुम्ही तर एक बोट "तथाकथित मित्राकडे करून अप्रत्यक्ष अन्गुलीनिर्देश मात्र "धर्मावर" रोखताय, जेव्हा की तुमच्याकडेच रोखलेल्या बाकी बोटांचा विचारही करीत नाही, तो करा असे वर सूचवतोय, बघा पट्टय का! )

जो स्वत: प्रयत्न करतो त्यालाच मी मदत करतो.........

लेखाची सुरुवात "यदा यदा हि धर्मस्य' ने झालेली आहे. लेखकाची जर खरच धर्मावर श्रद्धा आहे तर त्यांनी "वैचारिक शेण' हा शब्द वापरावयास नको होता.
अनादिकालापासून मुखोद्गत पद्धतीने वेदांचे जतन झालेले आहे. त्यामुळे 5%च वेद शिल्लक आहेत असे कसे म्हणता येईल. सध्याच्या काळात वेदपठणासाठी किंवा स्वाहाकारासाठी कोणीही बोलवीत नाही, वेदाध्ययन हे उपजीविकेचे साधन होऊ शकत नाही; असे असतानाही वैदिकमंडळी केवळ धर्मावरील निष्ठेपोटी वेदजतनाचे महत्कार्य करत आहेत. पूर्वी या कार्यासाठी राजाश्रय होता. सध्याच्या काळात कोणत्याही सरकारी अनुदानाखेरीज वा लोकांच्या प्रतिसादाखेरीज वेदजतनाचे कार्य होत आहे ही नक्कीच अभिमानास्पद गोष्ट आहे.
यावर भरपूर चर्चा करता येण्यासारखे आहे पण आज लिंबूटिंबूंची बॅट फुल फॉर्ममध्ये असल्यामुळे आपण आपले नॉनस्ट्रयकर एन्डला राहणे हे योग्य.
वा! लिंबूटिंबूजी कोणताही अभिनिवेश न बाळगता खरचं तुम्ही मुद्देसूद उत्तर दिलेली आहेत. धन्यवाद!

आंबाभाऊ, त्याला नगरसेवक म्हणावे.

जाता जाता, लिंबाजीराव हे आमचे अतिशय धार्मिक मित्र आहेत हे इथे नमूद करतो

>>>>> जाता जाता, लिंबाजीराव हे आमचे अतिशय धार्मिक मित्र आहेत हे इथे नमूद करतो <<<<<
हो हो हो, अगदी अगदी,
मायबोलीवर "मायबोलिचा धर्म" पाळणारा तो "मायबोलिधर्मिक लिम्ब्या" तुमचा नक्कीच अतिशय धार्मिक मित्र आहे.

हे प्रभू तूच आता जन्म घे ,आणि तुझ्याच उक्तीनुसार सज्जनांचे रक्षण आणि दुश्टांचे निर्दालन कर रे बाबा! >>>>

म्हणजे सगळ तुच कर , आम्ही काहीही करणार नाही ..........

स्वत: बदलाल , तर जग बदलेल ...

धन्यवाद लिंबाजी.

मुळात धर्म ही काय संकल्पना आहे ते समजून घेतले तर........
सांगा ! सांगा !! लवकर सांगा !! आम्हाला.... पडलेल्या...... या कूट प्रश्नाचे उत्तर..... तुम्ही तरि...... समजून सांगा......!!!!!! टिक् टिक्
(किंवा कातरेला तरि सांगावयास सांगा <डोळा मारा>)
शास्त्र असे सांगते, तसे सांगत नाही, म्हणून कोकलणार्या5 जुनाट, पोथीवादी ,कर्मठ, गल्लाभरु विद्वानाचे (?) वैचारिक शेण आम्ही कथित शास्त्र म्हणून का स्वीकारावे?
सावधान !! लक्श ठेवून आहोत बरं. तरि जरा जपून.
बाकि काय...? यंदाचि दिवाळी इंग्लंडला साजरि केली म्हणे. कशी काय झालि.
सध्या मुक्काम कुठे ? अमेरिका...? तिथलि काहि खबरबात आम्हा गावकरयांना कळू दे कि !!!
हा तिकड्च्या बातम्या कोपी पेस्ट तेव्हडे नको.

भिडेसाहेब कशाला उगाच काडी टाकताय अमेरिकेत बसुन!

इंग्लंड मधे बसुन टाकलेली काडी चालते ?

विनय अमेरीकेत पोहोचलास ? प्रभुची करणी. दुसरं काय.

Om Namo Narayan !
यदा यदा हि धर्मस्य ,ग्लानिर भवति भारत .अभ्युत्थानमधर्मस्य ,तदात्मानम स्रुजाम्यहम

यदायदाहि धर्मस्य ग्लानिर्भवति भारत
अभ्युत्थानमधर्मस्य तदात्मानं सृजाम्यहं

शुद्ध लिहा अशी विनंती, कृपया राग नसावा

भारतीय | 24 November, 2012 - 03:40
भिडेसाहेब कशाला उगाच काडी टाकताय अमेरिकेत बसुन!>>>> अमेरिकेत राहणार्याला असले प्रश्न पडत नाहीत, हा देशी भिडे दिसतोय.

एकादशीच्या दिवशी नारायणाचे नाव घेतले असता जीवाचा उद्धार होतो, आज तर महाएकादशी आहे. प्रभु आम्हा सर्वांना सद्बुद्धी देवो !!
पुंडरिक वरदा हरि विठ्ठ्ल || श्रीज्ञानदेव तुकाराम ||

दोन भिडे आहेत कि! असो. मी कोणाला लिहिले ते सांगत नाहि.

काल घरी काही मित्र आले होते. गप्पा सुरू होत्या. थोड्या वेळाने त्या अध्यात्म, आत्मा वगैरे विषयांवर आल्या. माझ्या 90 वर्षांची आईने बराच वेळ शांतपणे बाजूला बसून चर्चा ऐकली आणि मग मध्येच म्हणाली 'कसला आलाय रे आत्मा वगैरे . डोळ्यापुढे सगळे जळलेले दिसते ना आपल्या, मग तेच खरे.' आणखी पुढे म्हणाली 'आयुष्य सोपे करून जगायला शिका रे. दिसत नाही त्याच्या मागे धावण्यात काही अर्थ नाही.'

मी म्हटले म्हातारे, तुझ्यासारख्या चार पाच जणी बर्‍याचशा आध्यात्मिक बाबांची दुकाने बंद करतील!!!

ग्लानी धर्मला येत नसते. ज्या धर्मातील लोक जागृत असतात, त्यांचाच धर्म जागा रहातो.

संदर्भ : आजचा सनातन प्रभात.

>>>> ज्या धर्मातील लोक जागृत असतात, त्यांचाच धर्म जागा रहातो. <<<<
आम्ब्या, कधी नै ते तुला अनुमोदन रे

रमेश भिडे यांनी खूपच छान उदाहरण दिले आहे माळ्याचे. थोडक्यात खूप काही समजावून सांगितलेत.

मोदी आले की. अजुन ग्लानी गेली नाही ?

आली की नाही माहित नाही. आणण्याचं काम मात्र जोरात सुरू आहे.

दहा वर्षे महान धर्मग्रंथांवर टी वी सिरियल काढुन धर्म जागा नै झाला.

आणि दीड तासाचा ओ माय गॉड , पीके आले तर म्हणे यांच्यामुळे ग्लानी आली !

चालु द्या !

धर्माला ग्लानी येण्यासंदर्भात एक विद्वान उपस्थित विचारवंतांना मार्गदर्शन करत आहेत अशी एक दृकश्राव्यफीत योगायोगाने पाहण्यात आली. अवलोकनार्थ लिंक देत आहे.

https://www.facebook.com/hemumk/videos/1015395135149479/