रंगकर्मींचे 'पसायदान'

जॉन माल्कोविच यांचा संदेश अनुवादित करून आमच्यापर्यंत पोहोचविल्याबद्दल धन्यवाद.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
नवीन काहीतरी मिळेल आणि जडही जाणार नाही असं काय असेल हे कळत नाहीये. तुम्ही सुचवा.. >>>>

नमस्कार नीधप,
मला वाटतं,
(१) विषय मराठी नाटकांपुरता मर्यादित असल्यास बरे. माझ्यासारख्या सामान्य प्रेक्षकांना (वाचकांना) विषयाशी सहज कोरिलेट होता येईल.
(२) फार मागे न जाता, साधारण गेल्या ५०/६० वर्षातल्या मराठी नाटकांत (विशेषकरून व्यावसायिक)
होत गेलेले बदल, प्रयोग, प्रेक्षकांची आवड/निवड, नाटककार, नट याबाबतचा आढावा असावा.
साधारण ५/१० वर्षांचा (किंवा सुयोग्य असेल तो) टप्पा/कालखंड कल्पून हा आढावा घेतला गेल्यास
हे बदल कसे आणि का घडत गेले हे वाचकांच्या दृष्टीकोनातून सुलभ होईल असं वाटतं.
(३) व्यावसायिक नाटकांच्या वाटचालीबरोबरच प्रायोगिक रंगभूमी, चळवळी, उपक्रम तसेच नाट्यस्पर्धा
यांची माहिती आणि या दोन्ही रंगभूमींचा एकमेकांवरील परिणाम इ. इ. हेही ओघाने आलेच.
(४) या सगळ्याबरोबर थोड्या प्रमाणात का होईना; पण नेपथ्य, प्रकाशयोजना, पार्श्वसंगीत आणि वेशभूषा इत्यादि आहार्य अभिनयाच्या (शब्द बरोबर आहे का हो ? .... १९७६ नंतर आज प्रथम वापरलाय.) अंगांचा परामर्श घेतला गेल्यास सोनेपे सुहागा.
--------------
हा आढावा क्रमश: टप्प्या-टप्प्याने न घेता, गुलजारसारखी ’अचानक’(विनोद खन्नाचा) टाइप ’फ्लॅशबॅक्मध्ये फ्लॅशबॅक’ अशी गुंफण केल्यास केवळ माहितीपूर्णच नव्हे तर रंजक होऊन वाचकांना तुलनात्मक अभ्यासाचा अनुभव घेता येईल.
--------------

हे म्हणजे, घरात टीव्हीसमोर बसून सचिनने “असं खेळावं-तसं खेळावं” हे सुचवण्यासारखं झालंय. पण काय करणार, तुम्हीच सुचवायला सांगितल्याने एक सामान्य रसिक/वाचक म्हणून सुचविण्याचं धाडस केलंय इतकंच.

सगळं वाचलं आणि वाटलं - नाटक करणं हे एवढं क्लिष्ट असतं ?

नी तुझ्यकडुन मिळणार्‍या माहीतीचा फायदाच होईल, बाकी अनुवादास अनुमोदन........ सर्वसुखी सर्वभुति संपुर्ण होईजे.....................

नी आणि वरदा, भारतीय शास्त्रीय नृत्य आणि नाट्यशास्त्र यांचा घनिष्ट संबंध आहे का? त्याबद्दलदेखील जरा लिहाल का?

इथे मंगळूरमधे जेव्हा पहिल्यांदा यक्षगान पाहिलं होतं तेव्हा मी अक्षरशः भारावून गेले होते. इतकं प्रभावीरीत्या ते सादर केलं जातं. अशा वेगवेगळ्या लोककलाबद्दल जाणून घ्यायला आवडेल. खासकरून फारशा प्रसिद्ध नसलेल्या लोककलांबद्दल.

जागतिक रंगभूमीवरच्या विविध यशस्वी आणी अयशस्वी प्रयोगाबद्दल पण लिहीशील का?

टवाळा, नाटक करणे हे जगातले सर्वात सोप्पे काम असते बरं का

कॉलनीच्या गॅदरींगमधल्या नाटकाबद्दल नाहीये हे टवाळ..
क्लिष्ट ज्याला वाटतं तो जात नाही या वाट्याला

याला काही अर्थ नाही ! कॉलनीच्या गॅदरींगमधली नाटकं ही देखील त्या वेळची अभिव्यक्तीच असते ! आणि ती जास्त खरी असते कारण नैसर्गिक असते ! जाऊ दे, मी काही वाद घालण्यासाठी ईथे आलेलो नाही ! खरंच काही माहिती-पुर्ण लिहीलं असेल म्हणून वाचलं आणि नाही कळलं म्हणून प्रतिक्रिया दिली ईतकंच ! मेळ्यांमधून (ही पण एक प्रकारची कॉलनीतली नाटकंच असतात) कामं केलेले कित्येक कलावंत पुढे थोर नट म्हणून प्रसिद्ध झालेत !

तुम्ही नाटक शिकणार्‍यांना, नाट्यकर्मींना एका वाक्यात कमीपणा देऊ पाहताय.

हे तर शक्यच नाही ! आणि का ते काल-परवा मी कट्ट्यावर सांगीतलंच आहे ! उलट कॉलनीतल्या नाटकांचा उल्लेख कमीपणा दाखवण्यासाठी तुम्हीच केला आहे ! मी नाटक क्लिष्ट म्हटलं नाही, त्याचं विवेचन जे ईथे तुमच्या व्यतिरिक्त काही लोकांनी केलं आहे ते कळलं नाही असं म्हणतोय ! मुळात तुमचं या धाग्यावरचं मुळ लिखाण ईतकं कमी आणि निरूपद्रवी आहे की त्याबद्दल मी प्रतिक्रिया देण्याची गरजच नव्हती.

इतर कुठल्याही ललित कलेइतकीच इथेही तंत्रशिक्षणाची, साधनेची, सरावाची आणि बुद्धीचीही गरज असते.

मान्य ! पण तांत्रिकतेच्या हव्यासापायी नैसर्गिकता जर दाबली जात असेल तर त्याला काही अर्थ नाही !

टवाळा, नाटक करणे हे जगातले सर्वात सोप्पे काम असते बरं का <<<<<< नाटक की नाटकं म्हणायचय नंदीनी ?

गुड जॉब नी, लिही ग लिही , पुष्कळ लिही. शुभेच्चा!!!

नी, येऊदेत ना जागतिक रंगभूमीचे संदर्भ. मला ठार काही माहित नाहीये अशा गोष्टींबद्दल ते कळून घ्यायला आवडेल.

नीधप,
जागतिक पटलावरचे अनेक संदर्भ अधून मधून येणं अपरिहार्य आहे. >>>>
आमच्या माहितीत भर पडेल त्यामुळे

नीधप,
पसायदान-अति उत्कृष्ट भाषेत केले आहे.नेमक्या शब्दात संपुर्ण आराखडा मांडला आहे.
जागतिक आणि क्षेत्रीय रंगभुमीवर आधारीत ,तुझ्या पुढील लिखाणाची वाट पहात आहे.

हो, आणि इतकं लिहून महत्वाचं लिहायचं राहूनच गेलं.. की हे पसायदान फार सुरेख आहे. मूळ पण आणि अनुवाद पण.
<<ते "जगण्याचे संचित काय?" या प्रश्नाला हात घालण्यात यशस्वी होवोत.>> हे तर अगदी फारफार आतपर्यंत भावलं.

अत्यंत अप्रतिम अनुवाद!
माझा नाटक बसण्याच्या प्रक्रियेशी पहिला संबंध गेल्यावर्षी माझ्या शाळेतल्या पोरांची आंतरसदन नाट्य स्पर्धा आयोजित केली होती तेंव्हा आला.
चारपैकी एका सदनाचा मी मुख्यशिक्षक आहे त्यामुळे कलाकार, स्क्रिप्ट, तालमी, नेपथ्य, बॅकस्टेज अशा अनेक गोष्टी जवळून पाहता आल्या. मी आधी फारसा उत्सुक नव्हतो पण नंतर नाट्क कसे 'चढते' ते चांगलेच अनुभवाला आले. माझ्या आळशी, वांड, निरुत्साही, वात्रट, अस्ताव्यस्त, बेशिस्त इ.इ. विद्यार्थ्यांचे जे अफाट आणि अमूलाग्र परिवर्तन या 'नाट्क' नावाच्या जादूने केले तो निव्वळ अजब प्रकार होता.
आणि ही सर्व शाळेतल्या पोरांच्या हौशी नाट्काची किमया, समजून-उमजून यात आलेल्यांचे काय होत असेल!!!
अदभुत प्रकार आहे हो हा!

सहमत आहे

या पामराने एकदा यशवंतराव चव्हाणमध्ये असलेल्या स्पर्धेत भाग घेऊन एक नाटक बसवून सादर केले होते. 'सगुणा' नावाचे. नाटक 'चढते'च.

अर्थात, माझा एक आणि तोही कसाबसा केलेला प्रयत्न येथे नोंदवणे योग्य नाही याची जाणीव आहे, पण आगाऊंच्या प्रतिसादानंतर तसे लिहावेसे वाटले

नीधप्.अगं ते नेमक्या शब्दात भाषांतर करणे हे सोपे नव्हे मी कॉलेजला असताना रहात्या जागी इतक्या उपलब्ध सोयी नसताना,गुजरातीचे मराठी ,हिंदी व इंग्रजी भाषांतर करणे किती अवघड असते ते मी चांगलेच जाणते.

मूळ संदेश आणि अनुवाद दोन्ही मस्त पण आता 'नमनाला रांजणभर तेल' झाले काहीतरी वाचण्याजोगे येउद्या की आता...
उगाच टीआरपी वाढतोय बीबीचा

नी, नेकी और पूछपूछ! प्लीज माहिती दे.
माझा एक आणि तोही कसाबसा केलेला प्रयत्न येथे नोंदवणे योग्य नाही याची जाणीव आहे>>> उलट नाट्काशी आलेला ओझरता संबंधही त्याची जादू जाणवून देतो हेच रंगभूमीदिनानिमित्त सांगणे योग्य होईल नाही का!

कृपया एखादे वाक्य पकडून किंवा फाटे फोडून वाद घालण्यापेक्षा, विषयाचा अभ्यास फार नसलेल्या लोकाना कळेल असा नाट्यशास्त्र आणि नाट्यकलेचा रसास्वाद कुणी केला तर वाचायला आवडेल..

आपण काय वेडे प्रयत्न केले ते उद्या नक्की लिहितो

आगाऊंच्या प्रतिसादामुळे साहस करावेसे वाटत आहे

मूळ संदेश [ व भाषांतर ] एका वेगळ्या पातळीवर नेतं . आयुष्यभरच्या 'डेडिकेशन' व चिंतनाचा तो परिपाक आहे हें जाणवतं - म्हणूनच थोडक्यात पण नेमकं !!
[ प्रेक्षक सुजाण होणं हें नाटकांचा सर्वसाधारण दर्जा उंचावण्याचा एक हमखास उपाय असावा; तेंव्हा, असंच आम्हाला नाटक 'बघायला' शिकवत चला ]