वेताळाचे प्रश्न : प्रश्न क्र. २ - रमाकांतने काय करायला हवं ?

रमाकांत हा शून्यातून वर आलेला, अल्पावधीत यश पाहीलेला इसम. एका मोठ्या कंपनीतली चांगली नोकरी सोडून वर्कशॉप टाकतो काय आणि नंतर त्याचं एका मोठ्या उद्योगात रूपांतर होतं काय, सारंच अविश्वसनीय. याला रमाकांतचा मेहनती स्वभाव कारणीभूत होताच तसच माणसं जोडण्याचं त्याचं कसबही ! या प्रवासात काही मित्रांनाही नोक-या सोडायला लावून आपल्याकडे त्यांचं चांगल्या पद्धतीने पुनर्वसन त्याने केलं होतं. त्यामुळं विश्वास टाकून झोपी जावं अशी टीम आपोआपच तयार होत गेली.

यश त्याच्या अजून डोक्यात गेलं नव्हतंं. नाही म्हणायला आपण जगाच्या शाळेत शिकलो असल्याचा त्याला अभिमान होता. मॅनेजमेंटची पुस्तकं, नवे ट्रेंडस याचं त्याला वावडं होतं अशातला भाग नव्हता पण योग्य त्या चिकित्सेशिवाय नव्या लाटेवर स्वार व्हायचा त्याचा स्वभाव नव्हता. अर्थात जेव्हां त्याला पटलं तेव्हां अनेक बदल त्याने झटकन अंमलात देखील आणले होते.

त्याच्या स्वतःच्या प्रॉडक्टमधे सुधारणा करत गेल्याने स्पर्धक कंपन्या आता मागे पडल्या होत्या. हीच वेळ बेसावध राहण्याची असते हे जाणून त्याने आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत उतरण्याचा निर्णय घेतला. त्याप्रमाणे त्याचे प्रेझेटेंशन्स सुरूही झाले होते. त्याचा निर्णय हा अचूक ठरला. त्याचं भारतातलं रेप्युटेशन पाहून त्याच्या प्रॉडक्टमधे जपानमधल्या कंपन्यांनी रस दाखवला.

त्याआधी रमाकांतने धंद्याचं एक्स्पानशन करताना मानिनी ठकारच्या ओळखीने एक सिक युनिट विकत घेतलं होतं. त्याचा त्याला फायदा झाला. एक तर मानिनी तिथं एचआर होती आणि ती जपानी भाषेत चांगली प्रवीण होती. साहजिकच मानिनीला जपानी पथक आल्यावर त्यांच्या पाहुणचाराला पाठवण्यात येऊ लागलं. रमाकांतच्या एक लक्षात आलं कि मार्केटिंगच्या टीमपेक्षा मानिनी सरस होती. तिचे एटीकेटस, ग्राहकांशी संवाद साधण्याचं कौशल्य आणि तिचं सुस्वरूप असणं याच्यामुळे तिची छाप पडत होती.

ज्या ज्या वेळी मानिनी उपलब्ध झाली नाही त्या त्या वेळी मार्केटिंगच्या पथकाकडून जपानी पथकाला हाताळण्यात गंभीर चुका झाल्या होत्या. भारतात एक ठीक होतं त्याचं प्रॉडक्ट चांगलं असल्याने धडक मारता आली होती. पण आता विदेशी स्पर्धकांशी टक्कर होती. काळाची पावलं ओळखून त्याने आपलं कॉर्पोरेट ऑफीस शहराच्या पॉश भागात हलवायचा संकल्प सोडला. .

रमाकांत जरी सर्वांशी मैत्रीचे संबंध ठेवून होता तरी कामाच्या बाबतीत तडजोड नव्हती. मानवी चुकांमुळे काम गेलं तर तो स्वतःला माफ करू शकणार नव्हता. नालायकांना मात्र घरचा रस्ता दाखवून त्याने इतरांना इशारा द्यायलाही कमी केलं नव्हतं. अर्थात बहुतांश वेळा त्याने न्यायबुद्धीनेच काम घेतल्यानं त्याने घेतलेल्या निर्णयांबद्दल कधीच अकुठे अवाक्षर निघालेलं नव्हतं.

मानिनीचं महत्व नाही म्हटलं तरी वाढलं. एचआर मधलं तिचं स्थानही तिने कर्तबगारीने मिळवलं होतं. एक दोन कंपन्यात तिने चतुराई दाखवल्याने संप टाळता आले होते. मॅनेजमेंटला विश्वासात घेऊन कामगारांची योग्य बाजू मांडणे, धोके समजावून सांगणे, कामगारांच्या अडचणींची आस्थेने विचारपूस करणे, आहे त्या चौकटीत प्रश्न सोडवण्याबद्दल तिचा हात कुणीही धरू शकत नव्हता. आत्ताचे जीएम पूर्वी एचआर असताना त्यांनाही मानिनीसारख्या तडफेने काम करता आलेलं नव्हतं.

ती त्याची जुनी मैत्रीण असल्याने त्याच्या केबीनमधे तिचा वावर जरा वाढलाच होता. त्यात एक्स्पान्शनबद्दल तिच्यसोबत प्लान्स डिस्कस केल्याने त्याला बरं वाटायचं. आपल्यात मैत्री आहे असं तो मनाला बजावत असला तरी स्टाफमधे मात्र काही वेगळीच चर्चा रंगत होती. मानिनी सुंदर आणि तरूण होती. त्यात ती स्त्री होती. त्यातूनही ती हल्ली सरस ठरत असल्याने स्त्री ला अशा ठिकाणी ज्या चर्चेला सामोरं जावं लागतं त्यातून तीही सुटली नाही. दोघांच्या कानावर काही येत नव्हतं असम नाही पण थेट कुणी बोलत नाही तर इश्यू करण्यात अर्थ नाही असच दोघांनाही वाटून गेलं. दोघंही खूपच प्रगल्भ होते तरीही संयमित असं नातं त्यंच्यात निर्माण झाल्याचं दोघांनाही जाणवत होतं.

कंपनीचे जनरल मॅनेजर रमाकांतच्या वडिलांच्या वयाचे. पण ते ही मानिनीचा सल्ला घेत असल्याने मानिनीला शत्रू तयार व्हायला लागले होते. खरं तर तिने कुणाचंच वाईट केलेलं नव्हतं. कंपनीच्या भल्यासाठीच ती झटत होती. रमाकांत तिच्यावर अवलंबून रहायला लागला होता. अर्थात आपल्या सहका-यांमधले सूक्ष्म बदल त्याच्या नजरेतून सुटले नव्हते. ते त्याला अस्वस्थ करीत होते. कारण समजत होते पण उमजत नव्हते.

एके दिवशी रमाकांतला जर्मनीमधे जावं लागलं. त्याच वेळी महत्वाचं जपानी पथक येणार असा निरोप मिळाला. त्याने जीएम आणि मानिनीबरोबर मिटींग घेतली. मार्केटिंग मॅनेजरला बोलवायची त्याला आवश्यकता भासली नाही. मानिनीने त्याला लाही काळजी करू नकोस मी सांभाळीन सगळं अस तोंडभरून आश्वासन दिलं. जाता जाता त्याने मार्केटिंग टीमला मानिनीला सपोर्ट करायला सांगितलं.

तो गेला मात्र .. आणि इकडं मानिनीच्या मुलीची तब्येत अचानक खराब झाली. तिच्या तोंडाला फेस यायला लागला म्हणून रात्री तिला डॉक्टरांकडे पळवलं. तिचे मिस्टरही बेंगलोरला होते. त्यांचा फोन स्विच ऑफ येत होता. डॉक्टरांनी विषबाधेचं कारण सांगितलं. ताबडतोब तिच्यावर उपचार सुरू झाले. मुलीला तापही येत होता. सकाळी मिटींग होती. तिला काय करावं सुचेना. सकाळी तिने जीएमला फोन करून रडतच परिस्थितीची कल्पना दिली. जीएमना कळत होतं पण आजची मिटींग किती महत्वाची आहे ते ही समजत होतं. रमाकांत परत आल्यावर त्याला काय सांगायचं हे त्यांना समजत नव्हतं. शेवटी त्यांनी तिच्यावरच निर्णय सोपवून मार्केटिंग टीमला परिस्थिती सांगितली. मानिनी असल्याने आपल्याला काय काम अशा रिलॅक्स मूडमधल्या टीमने होमवर्क केलाच नव्हता.

मिटींगचा पार फज्जा उडाला...........आणि तरीही मार्केटिंग विभाग खुषीत होता !!

रमाकांत आल्याबरोबर त्याला ही बातमी समजली आणि त्याचा संयम सुटला. ताबडतोब मिटिंग ठरली. मुलीला आईची गरज असल्याने मानिनी येऊ शकली नाही. ती मिटींग वादळी झाली. मार्केटिंग स्टाफ नाराज होताच पण इतरही हेडस ना मानिनीचं वर्चस्व खटकत होतं. रमाकांत बरसल्यावर स्टाफकडून तिच्यावरच अपयशाचा ठपका ठेवला गेला. आमच्या कामात तिने लुडबूड केल्याने आम्हाला काम करणं अशक्य झालय असं एकाने तोंडावर सांगितल्यावर रमाकांत गंभीर झाला.

मार्केटिंगचा एक माणूस गमावणं काय असतं हे त्याला माहीत होतं. मानिनीची परिस्थिती त्याला समजत होती. तिच्या मुलीला तो पाहूनही आला होता. त्याचबरोबर हा उद्योग त्याने कुणा एकासाठी काढला नव्हता. मानिनीसाठी उद्योग पणाला लावायचा का हा प्रश्न होता. दुसरीकडे न्यायबुद्धीही गहाण टाकता येत नव्हती.

त्याच वेळी मानिनीची फजिती व्हावी म्हणूनही मार्केटिंग टीमने एक प्रोजेक्ट बळी दिल्याचं त्याला जाणवत होतं. मोठाच पेचप्रसंग होता. सध्यातरी त्याला मानिनीशी चर्चा करता येण्यासारखी नव्हती. त्याने जीएम साहेबांना बोलावून घेतलं. खूप खल झाला.

पेचप्रसंगात रमाकांत मार्ग काढू शकेल हा जीएमना विश्वास होताच.

त्याने या परिस्थितीत काय तोडगा काढायला हवा ?

( आपल्या कल्पनाशक्तीला ताण देऊन बिनधास्त सहभागी व्हा. येऊद्यात उत्तरं ! येउद्यात तोडगा. योग्य उत्तराला तारांकित केलं जाईल. त्याहीपेक्षा अचूक उत्तर त्याची जागा घेईल. आपलं उत्तर सर्वोत्तम असेल तर ते अढळ राहील . )