प्रतीउपदेश

बालीके अनघे, तुज प्रत कल्याण असो!
तुला हा असा प्रश्न पडावा याचं आश्चर्य वाटलं. तुला उत्तर देताना मला पुन्हा पहील्या ओव्यांना वापरलेल्याच छंदाचा आधार घ्यावा लागतो आहे. (मी कवितेच्या छंदाविषयी बोलत आहे, माझ्या नाही. तसा माझ्या छंदाचा आणि आधाराचा फार जवळचा संबंध आहे. छंदपूर्तीनंतर मला बर्‍याचदा आधाराची गरज लागते. असो) कुणीतरी म्हटलचं आहे की "जो जामात होवोनी श्वसुरासी छळी | श्वसुर होताच दशम् ग्रह निर्दाळी | मग पाविजे किर्ती जळीस्थळी | तो एक चतुर पुरुष जाण || संदर्भः चतुर्थ आध्याय, द्वितीय समास चतुर पुरुष लक्षणे (कुणीतरी म्हणजे मिच म्हटलय.). तुझ्या या शंकेचे निरसन मात्र आस्मादिकास बरेच महाग पडले. ओव्यांचा कच्चा मसूदा आमच्या अर्धांगाच्या हातात चुकून पडला. (म्हणायला अर्धांग, तसे माझ्या संपूर्ण अंगापेक्षा आमच्या अर्धांगाचे वजन काही पौंडांनी जास्तच भरावे. इथून मागे मायबोलीकरांना जो अल्पोपदेश दिला त्याला स्मरूण मायबोलीकर आम्हासा भावी संकटातून सावरतील ही अपेक्षा. वाईट एकाच गोष्टीचे वाटते की मायबोलीकर आमच्या अमोल, दुर्लभ उपदेशांना मुकनार.)

पोटी आल्या कन्येच्या योगे | पिता ही ग्रहदशा भोगे |
जामाताशी उपसर्गही न पोहचे | तो तर दशमग्रह ||१||

घेणं नास्ती, देनं नास्ती | त्या नाम जामात अस्ती |
अहोरात्र एकच ही पुस्ती | गिरवीत जावे ||२||

समय प्रसंग ओळखावा | राग निपटून सांडावा |
आला तरी कळो न द्यावा | जावयाशी ||३||

व्रुषभा समोर टांगली गाजरे | मग तो चालो लागे साजरे |
काम करोन घ्यावे गोजरे | संयमाने ||४||

वानराशी म्हणावे तुझीच लाल | आपली कळो न द्यावी चाल |
मग खुशाल लादावी पखाल | हल्ल्या पाठी ||५||

दिसामाजी शालजोडीतील हाणावी | मासामाजी 'दे माय धरणी ठाय' ताणावी |
नयनी गोनेत्रातली करुणा आणावी | हेतू साधताना ||६||

जे पेटल्याविन जाळीतसे | जे जलाविन क्षाळीतसे |
जे रज्जूविनाही माळीतसे | तैसे होओनी रहावे ||७||

या उपरीही न आकळे द्वाड | जामातासामोरी न लागे पाड |
मायबोलीचे ठोठवावे कवाड | तेथ मार्तन्ड उभाची असे ||८||