गोष्ट चांदण्या नगरीची.

रात्रीच स्वछ निळं, पारदर्शी आभाळ. एका दुरवरच्या पोकळीतील उच्चश्राव्यावरून एक प्रखर चांदणी, आपली अलगद पावले टाकत स्थिरपणे खाली उतरते. तिच्या पाठी तिच्या शुभ्र वस्त्रांचा घोळ अस्थिरपणे थरथरत पायर्‍यांवरुन खाली सरकतो. तिची ही वस्त्रे विजेच्या तारांप्रमाणे शुभ्र- प्रखर असली तरी तिच्या डोळ्यात मात्र खोल कुठेतरी सांजेचा निस्तेजपणा आहे. मन व्याकुळ करणारा. ती नभोमंडपातील इतर तारकांच्या गर्दीतून वाट काढत पुढे जाऊ लागते. इतर तारकां ही तिला वाट करुन देतात. ती चांदणी मधेच एकदम थांबुन भिरभीर नजरेनं सगळीकडे पहाते. मग एका दिशेला दुरवर तिला दिसतं, काळोखाचा तो चंद्र आपली भली मोठी पाठ फिरवून मावळतीच्या दिशेनं निर्विकारपणे चालला आहे. चांदणीच्या निस्तेज डोळ्यात आता क्षणा क्षणाला काहीतरी हरवत चालल्याची भावना दाटून येतेय. तिचं मन हळुहळू उद्वीग्न होतय. त्या निळ्या पारदर्शी प्रकाशात तिची गौर कांती विझु लागलेल्या समईच्या जोतीप्रमाणे थरथरते. चंद्र मावळला तर रात्र संपेल आणि रात्र संपली तर या दु:ख भोगातुन केलेल्या कितीतरी दिवसांच्या, कितीतरी वर्षांच्या प्रतिक्षे नंतर आलेलं प्रियकराच्या मिलनाच एक क्षणभंगुर सुख देखिल नाहीस होइल. या जाणिवेन तिचे बंद ओठ किंचित थरथरतात. आणि ते परदर्शी असलेलं स्वच्छ आभाळ आर्त सूरांनी भरुन जातं. त्या सूरावटीतूनच सरत्या रात्रीला आणि मावळत्या चंद्राला विनवणी करणार एक गीत उमठतं...........

रुक जा रात, ठेहेर जा रे चंदा
बिते ना मिलन की बेला |

आज चांदणी... की नगरी में.... अरमानों का मेला |

पेहेले मिलन की यादें लेकर
आयी है ये रात सुहानी
दोहराते है फिर ये सितारे
तेरी मेरी प्रेम कहानी......|

मनात लक्ष लक्ष भवतरंग उठवणार्‍या लतादिदींच्या या स्वरांनी वर वर्णीलेलं स्वप्न मला केंव्हाचं बहाल केलं होतं. चित्रपट- दिल एक मंदिर. या गाण्यात आपल्याला दिसते ती अप्रतिम देहबोली लाभलेली मिना कुमारी आणि राज कुमार. परंतु मी वर वर्णन केलेले हे स्वप्न हा चित्रपट पहाण्या आगोदरचे आहे. अशीच काही गाणी जी मनात काही पुर्व (अपुर्व) स्वप्न पेरूण जातात ती गाणी पुन्हा चित्रपट पाहूण मनाचा रसभंग करावसा वाटत नाही. पण या गाण्याने चित्रपटातही माझा फारसा रसभंग केला नाही. आजही हे गाणं ए॓कताना मिनाकुमारीचा यातनेनं व्याकुळ झालेला चेहरा आणि राजकुमारचा ए॓क वादळ उठुन गेल्याप्रमाणे दिसणारा भकास चेहरा मला आठवतो.

कल का डरना काल की चिंता
दो तन है मन,.. एक हमारा |

जीवन सिमा के आगे भी
आउंगी मै,.. संग तुम्हारे..........||२||

हे शब्द ए॓कताना मन जितकं सुखावतं तितक्याच यातनाही होतात. एकवेळ आकाशाची सिमारेषा ते क्षितिज सांगतील. पण प्रेमाची ? जे मानवी जीवनाच्या सिमे पलीकडे जाऊ शकतं. जे आकाशाला ही कवेत घेऊ शकतं.
----------------------------------------
लता मंगेशकर.

ए॓कूण तुझे हे गाणे स्वप्नात हरवलो मी
विसरलोच जगाला पण माझा ही न उरलो मी.

---- -- -- -- ऑर्फिअस..!