कृष्ण एक भावना......

अतिशय सुंदर मांडणी आणि उत्कट आविष्कार.
विशेषतः कृष्णाच्या 'दुर्लभ' योजकत्वाची छान ओळख कुब्जेच्या आणि रुख्मिणीच्या उदाहरणांनी स्पष्ट केलीय.

बापू करंदीकर

लेख आवडला .श्री बापू करंदीकर याना अनुमोदन .श्रीकृष्णाकडे सर्वव्यापी परमतत्व म्हणून पहाण मला
योग्य वाटत .या लीलापुरुषोत्तमाच कार्य १ गोवंशाच रक्षण .२ स्त्री शिक्षण ३सात्विकांच संगठण ३आसुरी
तामसी शक्तीचा नाश ४ मानव धर्माच पुनरूज्जीवन .जेव्हा गोहत्येच प्रमाण वाढू लागल ,स्त्रीशक्ती समाज
धारणेला कमकुवत झाली ,सात्विकांच बळ खच्ची करणारे सबळ प्रयत्न सहज यशस्वी होउ लागले ,आसुरी
शक्तीना ऊत आला ,स्वधर्माच आचरण लोप पावल तेव्हा सर्व विनाशाची चिन्ह दिसू लागली .तेव्हा पृथ्विला
सर्वव्यापी शक्तीने सांभाळाव या शुद्ध हेतुने ऋषिमुनिनी अनुष्ठानाद्वारे शरीरातीत असा क्षीरसागर गाठला .
पृथ्वी सर्व सात्विकता एकवटून जणूकाही दयनीय अशी गोस्वरूपा झाली .क्षीरसागराच्या तीरावरील धावा
क्षीरसागरवासीने ऐकला व'' ना भी ''अशी गर्जना झाली ,व कृष्णजन्म झाला .
१ गोवंशाच रक्षण
गाईच्या केवळ श्वासोश्वासाने वातावरण शुद्ध होत .गोमुत्र ,गोवर्‍या औषधी आहेतच ,गाईच तूप आयुर्वेदात
औषधांची औषधी म्हणून सर्वमान्य आहेच .गाईच दूध सर्व सस्तन प्राण्यांच्या अर्भकाना तसच रुंग्णाना
जीवदान देत म्हणून ती गोमाता .गोवर्‍या व गाईच तूप यानी संपन्न अग्निहोत्र व इतर यज्ञ वातावरणाचा
समतोल राखतात हे तर वाढत्या अग्निहोत्राने सर्वमान्य झाल आहेच .जन्मताच गोकुळात प्रयाणाच हेच
कारण .
२ स्त्री शिक्षण
स्त्री ही समाजाची धारणशक्ती आहे .ती कमकुवत असून चालणार नाही .तिचे विचार प्रगल्भ व शरीरातीत
असायलाच हवे .कुठल्याही समाजात कुठल्याही काळी स्त्रीयामध्ये मिसळण्यासाठी परब्रह्म बाळ्स्वरूप
झाल.स्त्रीयाना शरीरातीत अवस्था प्राप्त करण्यासाठी भाग पाडल .नारदमुनी ,उद्धव तसच अन्य मुमुक्षाना
गोपिकानी केवळ सदाचरणाने गूढ तत्वज्ञानाचे धडे द्यावे इतकी स्त्रीयांची प्रगती केली .
३ सात्विकांच संगठन .
सात्विक शक्ती संगठीत झाल्याशिवाय समाजाची उन्नत्ती होउ शकत नाही .गोपाळ्काला,दहीहंडी ही
संगठनाची बालमनावरची रुजवात .
४ आसुरी ,तामसी शक्तीचा नाश .
प्रत्येकात तामसी गूण असतात .ते अभ्यासाने नियंत्रणात आणावेच लागतात .याची शिकवण देण गरजेच
असत .तसच नियंत्रीत न होणार्‍या तामसी श़क्तिंचा नाश होण तितकच महत्वाच .
५ मानव धर्माच पुनरुज्जीवन
स्वधर्म म्हणजे काय याचीच जाणीव नसली की पशूवत आचरण हा समाजाचा स्थाइभाव होतो .म्हणून
भगवत् गीता .
श्रीकृष्ण हे एक आदर्श चरीत्र आहे .याची प्रेरणा घेवून आपल्या देशात अनेक समाज कार्यकर्ते झाले पुढेही होतील यात शंका नाही .

खूप छान लेख.

मी खूप वर्षांपूर्वी एक पुस्तक वाचल होतं त्यात कृष्णावर खूप छान लेख होता. आता मला पुस्तकाचे नाव नाही आठवत पण आजोबांनी परदेशी वाढणार्‍या नातवंडासाठी लिहिलेले पुस्तक होते.

बासुरि तुमचे लेख नेहमि छान असतात. मला तरी खूप आवड्तात

खरच खूप छान!!!!!!!!! मस्त लिहिलयं.....
त्या श्यामसुंदर घननीळ्या कृष्णाची खरी ओळख हीच आहे..... अंतर्यामीचा सखा....

-----------------------------------------------------------------------
स्वतःच्या पायावर ठामपणे उभं राहत मी म्हटलं,
'माझं नशीब मीच घडवीन'
तेंव्हा डोक्यावरचं आभाळ पोक्तपणे हसलं- म्हणालं
ठीक आहे.........इतक्यातच कोसळणार नाही

खूप सुरेख लिहीलं आहेस बासु! विवेचन आवडलं.
छायाताईंनी मांडलेलंही आवडलं.
________________________________________
प्रकाश

>>ह्या संसाराच्या तापातही एक शीतल झुळूक होते व अवकाश आहे स्वतंत्र तुझे ह्याची जाणिव प्रत्येकीला करुन देते तुझ्या पाठी माग़े मी सदैव आहेच<<
कृष्णसखा! सध्या कठीण वेळेतून जातेय. कधी कधी वाटते, बघतोयस ना कृष्णा तू? वाचून खूप छान वाटले. तो आहेच आपल्या पाठी माग़े. पुलेशु

बासुरी ..... खरोखर माझ्याकडे शब्दच नाही . खुपच छान लिहीलय .
मी मागे म्हंटलं होत कि तुमच्या कवितेत कृष्ण असतोच. पण मी चुकीचा होतो , तुम्ही स्वतःच कृष्णमय झाला आहात.
असचं लिहीत रहा , आणि तुमचं कृष्णामृत असच आम्हाला वाटत रहा.

बासुरी, तुझ्यातून तो सखा भेटतो आहे. लिहित राहा. तू अगदी मनातलेच लिहिलेस. किती कान्हामय आहेस ग तू?
परवा रात्री मी एकटीच घरापासुन दूर कामासाठी गेलेली. रात्री २ वाजता मुलीचा फोन आला. तुझी आठ्वण येते आहे
रडू येत आहे असा. तिला समजावोन फोन ठेवला पण मग मीच तुटून गेले. शेवटी ती हॉटेल मधे गीता असते ना
ती उघडली अन वाचली. मन शांत केले त्या गीतेने. ओरिसात पण शाम मन्दिरात गेले व भजन ऐकले. तो एक वेगळाच अनुभव आहे बघ. आपले कोणीच नाही असे जेन्वा आतुन समजते तेन्वा कान्हा आपला होतो. आणी
आपण त्याचे.

बासुरी,
तुम्ही सुंदर लिहिता. तुमचा हा लेख मी माझ्या थोरल्या बहिणीला [तिचा संतवा॓ङ्मयाचा खूप अभ्यास आहे] आणि काही मित्रांना पाठवला. त्या सर्वांनाच तो खूप आवडला.
'कृष्ण-लीला' या नावाने श्रीमती लीला कुलकर्णी यांनी [सेवा-निवृत्तीनंतर] श्रीकृष्ण-भक्तिपर कवने मराठी, कन्नड, संस्कृत आणि ईंग्रजी अशा चार भाषात लिहिली. त्याचे एक पुस्तकही श्रीकृष्ण-भावायन या नावाने प्रकाशित झाले आहे. हायस्कूलमधे त्या माझ्या ईंग्रजीच्या शिक्षिका होत्या. त्यांनी मला शाळेतले विषय उत्तम शिकवलेच पण माझ्यावर काटेकोर संस्कार केले, आईसारखी मायाही केली. मी त्यांनाही तुमचा लेख पाठवला.
त्यांच्या एका कवितेत दोन मैत्रीणींचा संवाद आहे आणि त्यात स्त्री-मनाला त्या सावळ्याची किती जवळीक वाटते त्याचं फार सुंदर वर्णन आलं आहे. त्या भावनेला पुष्टी देणारा तुमचा लेख आहे.
त्यांचं वय ८५ आहे आणि स्मरणशक्ति क्षीण झाली आहे. त्यांच्या काही कवितांचा एक आल्बम निघणार आहे. त्यासाठी निरुपणात्मक एका निवेदनाची संहिता लिहिण्याच्या कामाकरता त्यांनी माझी निवड केली, नव्हे प्रेमळ 'आदेश' दिला. भक्तिपर कवनांवर माझ्यासारखा अनभिज्ञ माणूस काय लिहिणार, कप्पाळ? पण निरूपायाने मी ते करायला घेतले.
तुमचा लेख वाचत असताना मला गीतेतला एक संदर्भ अंधुकसा आठवत होता पण मी त्यावर तेंव्हा फारसा विचार केला नव्हता पण आता निवेदन लिहायचे म्हणून मला हाती 'गीता जशी आहे तशी' हे पुस्तक घेणं आणि 'संशोधन' करणं भागच पडलं. शेवटी मला तो श्लोक [किंवा अर्धा श्लोक] एकदाचा सापडला!
" कीर्ति: श्रीवार्क च नारीणाम स्म्रुतिमेर्धा धृति: क्षमा" [अध्याय १०]
स्त्रीमधील कीर्ति, औदार्य व संपत्ती, वाचा, [न्याय-विवेक]बुद्धी, स्मृती, धृती, क्षमा अशा सात शक्ती किंवा विभूती म्हणजे मीच आहे, त्या मीच निर्माण केल्या आहेत असं श्रीकृष्ण-भगवान म्हणतात.
मला वाटते की तुमच्या लेखात व्यक्त झालेल्या विचारांना हाच संदर्भ असावा.
तुम्ही लिहिणे तर थाम्बवू नकाच पण मा.बो. वर नियमितपणे पोस्ट करत चला.

अवश्य वाचत जाईन.
बापू

मस्त ! श्री कृष्णाय नमः

बासुरी, आपण आपले लिखाण थांबवू नये.

तुमच्या माबो आयडीच कॄष्णप्रेम सांगते .... हे मनापासून सांगतेय

माधवी आणि गालव ह्यांविषयी लिहीलेला आपला लेख आपल्या सर्व लिखाणातील निव्वळ अप्रतिम होता. (वेगळा विषय हे ही कारण) हा अनोखा विषय मी घरी आणि ठाण्यातील आमच्या माबो मंडळात सांगितला आणि त्याचे वाचनही केले - मोजक्या मंडळीं मधे(आपली पुर्व परवानगी घेतली नाही, पण हे वाचन सार्वजनीक ठिकाणी नव्हते)

पण आता असे काही वाचले की वाटते --- आपण हे लिखाण लोकांपर्यंत पोहोचवावे.

आपण आपले लिखाण थांबवू नये. ही मात्र कळकळीची विनंती

अरे वा हे वाचलच नव्हतं मी. कित्ती छान लिहिलय.
सुरश यांच्या लिखाणावरून कळलं, का लिहायचं थांबवलं ? इतकं आतून लिहिणारे कमी असतात हो, नका थांबवू, पुन्हा लिहाना .....

हा लेख बासुरी या आयडीचा नसून सूरमयी आयडीचा आहे, असे असताना लोक बासुरीला लेख लिहित रहा असे का म्हणत आहेत ? बासुरी या आयडीने लिखाण बंद करण्याचे जाहिर केले आहे की काय ?

महेश, सूरमयी यांचा आधी बासुरी हा आयडी होता, नंतर त्यांनी तो बदलून सूरमयी असा केला. परंतु जुने माबोकर त्यांना बासुरी नावानेच हाक मारतात.

वाह सूरमयी बासुरी, कित्ती छान

वा वा वा वा ....... काय छान लिहिलंय...
कृष्णावर असं काही "गोड" लिहिलेलं असेल तर मग विचारायलाच नको.
प्रतिसादही किती सुंदर........

एस एल भैरप्पा लिखित आणि सॉ उमा कुलकर्णी अनुवादित पर्व ही कदंबरी वाचा.क्रुष्ण काय होता ते कळते.

वाह ! कृष्ण,बासुरी म्हणजेच सुरमयी सगळं.. आवडलं लिखाण. यापुर्वीही इथेच वाचलं होतं आणि आज पुन्हा एकदा वाचून प्रसन्न वाटलं.

खरच खूप छान!!!!!!!!! मस्त लिहिलयं.....

मस्त लिहिलंय!
शुभेच्छा...

सूरमयी,

लेख मनापासून लिहिलेला आहे. त्याचं नावंच मुळी कृष्ण मग तो सर्वांना आकर्षित करणारंच! मात्र एक गोष्ट विचारावीशी वाटली :

>> ...स्त्रीचं सगळ्याच अर्थाने स्वातंत्र्य जपलेले दिसते मला कृष्ण चरित्रात...

हे वाक्य उदाहरण देऊन स्पष्ट कराल काय? या विधानामागची कारणमीमांसा जाणून घ्यायला आवडेल.

असो.

श्रीकृष्णाचं व्यापक रूप निर्गुण आहे. सगुणातील सखा जसा तुम्हाला जवळचा वाटतो तसाच निर्गुणातलाही वाटो.

आ.न.
-गा.पै.