ग्रीक मधील महाभारत (ट्रॉय चे युद्ध) नविन

आधी युद्धा बद्दल थोड़े जाणून घेऊ.
या युद्धा बद्दल लोकांच्या मनात थोड़ी सांशकता होती की नक्की हे युद्ध झाले होते की फत्क्त काल्पनिक कथा होती. पण आता त्या युद्धाची सत्यता लोकांसमोर येत आहे. या युद्धाचा काळ आहे साधारण १२०० -१३०० ख्रिस्तपूर्व. हे युद्ध तब्बल १० वर्षे चालले. या युद्धाची तुलना आपण आपल्या महाभारताशी करू शकतो. हे युद्ध त्या काळातील खुप मोठे व तितकेच संहारिक म्हणून प्रसिद्ध आहे.
त्यात असंख्य योद्धे मारले गेले व संपूर्ण ट्रॉय राज्य नष्ट झाले. या युद्धात ग्रीकांचा विजय झाला तर ट्रॉयचा पराभव झाला होता.

ट्रॉयचे युद्ध का झाले त्याची कारणे पुढील प्रमाणे.
महाभारतकालीन भारताप्रमाणेच एका संस्कृतीची परंतु एका राजाच्या अमलाखाली नसलेली ही अनेक राज्ये पाहता त्यांमध्ये सत्तासंघर्ष होणार हे तर अपरिहार्य होतेच. त्यात मायसिनीचे राज्य सगळ्यात शक्तिशाली होते त्याच्या राजाचे नाव अ‍ॅगॅमेम्नॉन. त्याचा सख्खा भाऊ मेनेलॉस हा स्पार्टाचा राजा होता. बाकीची सर्व राज्ये मायसिनीचे स्वामित्व मान्य करीत. जो दर्जा पश्चिमेकडे ग्रीस मध्ये मायसिनीला होता, तोच दर्जा पूर्वेकडे ट्रॉयला होता-त्याच्या राजाचे नाव प्रिआम. आता स्पार्टा व ट्रॉय यांच्या शांततेच्या वाटाघाटी सुरु असताना ट्रॉयचा धाकटा राजपुत्र पॅरिस आणि स्पार्टाची राणी हेलेन ह्या दोघांचे एकमेकांवर प्रेम बसले व हे दोघे ट्रॉयला पळाले. आपल्या बायकोला परत आणावे आणि पॅरिसला ठार मारावे म्हणून मेनेलॉस अडून बसला होता, तर वहिनीच्या निमित्ताने ट्रॉयवर कब्जा करत येईल म्हणून अ‍ॅगॅमेम्नॉनने युद्ध केले.

युद्धात भाग घेतलेले महत्वाचे योद्धे व त्यांचे सैन्य याबद्दल थोड़ी माहीती.
आता ग्रीक सेनेचा आकार बघू. इलियडच्या दुसऱ्या बुकात दिल्याप्रमाणे टोटल ११८६ जहाजे होती. आणि १४२,३२० लोक होते. यांमधील मुख्य लोक कोण कोण होते ते जरा संक्षेपाने बघू:
१. मायसिनीचा अ‍ॅगॅमेम्नॉन- १०० जहाजे. हा पूर्ण मोहिमेचा नेता होता, भालाफेकीत कुशल. हेकेखोर आणि निश्चयी.
२. स्पार्टाचा मेनेलॉस- ६० जहाजे. अ‍ॅगॅमेम्नॉनचा सख्खा भाऊ.
३. पायलॉसचा नेस्टॉर- ९० जहाजे. हा सर्वांत ज्येष्ठ योद्धा होता, “सेव्हन व्हर्सेस थिब्स” या लढाईमध्ये त्याने मोठे नाव गाजवले होते होते समतोल आणि उपयुक्त सल्ले देण्यासाठी फेमस.
४.अर्गोलीस चा डायोमीड- ८० जहाजे. हा एक तरणाबांड, पराक्रमी गडी होता.
५. सलामीस चा अजॅक्स(ग्रेटर/थोरला अजॅक्स)- १२ जहाजे,अकीलीसचा सख्खा चुलत भाऊ, एकदम सांड, एकंदर वर्णन महाभारतातील भीमाप्रमाणे. अजून एक अजॅक्स होता, कन्फ्युजन नको म्हणून अजॅक्स द ग्रेटर आणि अजॅक्स द लेसर असा शब्दप्रयोग केला जातो. हा लेसर/धाकटा अजॅक्स पण अतिशय चपळ होता.
६. क्रीटचा इडोमेनिअस- ८० जहाजे, लाकडी घोड्यात जे लोक बसले आणि ट्रॉयवर स्वारी केली, त्यांतील मुख्य लोकांपैकी एक.
७. इथाकाचा ओडीसिअस- १२ जहाजे. कुशल योद्धा आणि अतिशय बेरकी. कुठल्याही स्थितीतून मार्ग काढावा तर यानेच. लाकडी घोड्याची आयडिया याचीच. कृष्णाच्या जवळपास जाणारे वर्णन. आधीपासून त्याची जायची इच्छाच नव्हती. त्याचा खोटा वेडेपणा ज्याने उघडकीस आणला, त्या पालामिदेसला नंतर त्याने कपटाने ठार मारले. ओडिसी हे होमरचे दुसरे महाकाव्य त्याच्यावरच आधारित आहे.
८.अकिलीस-५० जहाजे. ग्रीसमधील सर्वश्रेष्ठ योद्धा, अतिशय चपळ. तो आणि त्याचे “मोर्मिडन” नावाचे खुंखार सैनिक अख्ख्या ग्रीस मध्ये फेमस होते. ते मुंग्यांपासून जन्मले अशी आख्यायिका आहे. अकीलीसचा आजोबा एईकसच्या वेळी एकदा खुप मोठा दुष्काळ पडला होता, इतका की प्रजाच नष्ट झाली होती जवळपास, मग त्याने झ्यूसची प्रार्थना केली, आणि झ्युसने मग वारुळातील मुंग्यांपासून या लोकांची उत्पत्ती केली अशी ती कथा आहे.
या तुलनेत ट्रोजन लोकांकडे हेक्टर (ट्रॉयचा राजकुमार) व सार्पेडन हे भारिताले दोनच योद्धे होते. अर्थात ट्रॉयच्या भुईकोटावर सर्व ट्रोजनांची खूप भिस्त होती असो (जसे जसे युद्ध सुरु झाले तसे ट्रॉयला सुद्धा अनेक राज्ये येऊन मिळाली पण त्याचा उल्लेख येथे नहीं म्हणून त्यांची संख्या नक्की माहित नाही.)
एवढे योद्धे असून सुद्धा ट्रॉय समोर युद्ध जिंकणे ग्रीकांना शक्य नव्हते त्यासाठी त्यांना अकिलिस आणि त्यांचे सैन्य आवश्यक होते. पण अकिलिसला अ‍ॅगॅमेम्नॉनचे वर्चस्व मान्य नव्हते किम्बहुन अकिलिसचे आणि अ‍ॅगॅमेम्नॉनचे फारसे पटत नव्हते त्यामुळे तो युद्धा साठी तयार नव्हता. पण ओडीसिअस याने त्याला तयार केले. अकिलिसला सुद्धा माहित होते की या युद्धात जो कोणी फार मोठा पराक्रम करेल त्याचे नाव इतिहासात अजरामर होईल आणि अकिलिसला फक्त आपल नाव अजरामर करण्याची इच्छा होती. अकिलिस युद्ध साठी तयार झाला पण स्वताच्या अटींवर. आणि एकदाचा ग्रीकांनी सुटकेचा श्वास घेतला कारन सगळ्यांना माहित होते की अकिलिस शिवाय विजय अशक्य आहे. कारन गाठ ट्रॉय बरोबर होती.
थोड़े अकिलिस जन्माची कथा जाणून घेऊ.
अकिलिसाची आई थेटिस ही एक अप्सरा होती. याची आई थेटिसने लहानपणी एका हाताने अकिलिसाची टाच पकडून त्याला स्टिक्स नामक नदीत बुडवले होते-फक्त टाचा-घोटे वगळता त्यामुळे त्याचे अख्खे शरीर अभेद्य झाले होते. फक्त टाच हा एकच कमकुवत भाग राहिला होता. तस्मात एखाद्या गोष्टीचा/माणसाचा एकच पण घातक ठरणारा वीक पॉइंट असेल तर त्याला ‘अकिलीस हील’ असे म्हणावयाचा प्रघात आहे. हा वाक्प्रचार इंग्लिशमध्ये प्रसिद्ध आहे.
युद्धाची सुरवात आपण पुढील भागात पाहु