काय गर्दी माजली सर्वत्र गाजरपारख्यांची!
केवढी कोंडीच होते, जागजागी शाहण्यांची!!
आज बाजारात चलती निरनिराळ्या गाजरांची!
आज चोरांना न भीती राहिलेली चांदण्यांची!!
सूर्य ढळण्याचीच खोटी काय ती होती खरोखर;
पाहण्याजोगीच असते ऐट नंतर काजव्यांची!
कोण संध्याअर्चना करतो, निरामिष राहतो रे?
लाज वाटू लागली का जानव्यांना जानव्यांची?
चार शेरांची शिते अन् शायरांची ही भुतावळ......
लागते स्पर्धाच, तारे तोडण्या भांबरभुत्यांची!
वाट अडवायास केव्हाचे उभे हे वाटमारे!
मी इथे येताच भंबेरी उडाली भामट्यांची!!
लोक सारे दामटाया लागले भरधाव घोडे.....
जायची ऐकू कशी कोणास पिरपिर पारव्यांची?
भेट घेण्याला पुरेशी, आज एखादीच टिचकी!
माणसे नाहीत, नुसती भेट होते सावल्यांची!!
कोणता धरबंध नाही बोलण्याचा, चालण्याचा......
कैकदा करुनी गुन्हे, माफी हवी त्यांना गुन्ह्यांची!
फक्त बोलाची कढी अन् भात बोलाचाच त्यांचा!
तो बळीराजा पहातो वाट त्यांच्या कालव्यांची!!
पाखरे सुद्धा किती झाली समंजस अन् शहाणी!
ओळखू आलीच पोंची त्यांस फांसेपारध्यांची!!
सावकारांहून जास्ती चोर झालेले शहाणे!
बदलत्या काळासवे शैली बदलते चोरट्यांची!!
वाब-या पोरांस नसते काळजी मातापित्यांची!
मायबापांनाच खाते खंत त्यांच्या कारट्यांची!!
मी भिडस्तासारखा सोज्वळ, न काही बोलणारा!
पर्वणी झालो जणू सगळ्याच इथल्या फावड्यांची!!
रंगबेरंगी पतंगांचे पहातो खेळ आम्ही......
लागली आम्हासही आता चटक या खेळण्यांची!
भिरभिराया लागती ते निवडणूकांच्या हवेने!
केवढी जनतेस आवड कागदी या भिरभि-यांची!!
**************कर्दनकाळ
बाजारात गाजरं आणि चोरांचं
बाजारात गाजरं आणि चोरांचं चांदणं
कळलं नाही सर. समजावून सांगाल का ? चांदण्यात गाजरं विकायला बसलेत का चोर ?
काजव्यांची, चोरट्यांची आणि
काजव्यांची, चोरट्यांची आणि फावड्यांची हे शेर आवडले. भांबरभूत, वाबरे हे शब्द पहिल्यांदाच ऐकले. अर्थ कळाल्यावर शेरातले म्हणणे ध्यानात येईल. काही शेर समजले नाहीत तर काही बरे वाटले. जानव्यांचा शेर समजला नाही फासेपारध्याचा शेर गंडलाय का ? रामप्यारीने निर्देश केलेला शेरही कळाला नाही. ब-याचशा शेरातून भावना पोहोचल्या. त्यांचा निचरा व्हावा आणि हळुवार, बाणेदार गझलाही याव्यात. एक रसिक म्हणून या अपेक्षा.
बाणेदारपणा असा उसना आणून चालत
बाणेदारपणा असा उसना आणून चालत नाही तो मुळातच असावा लागतो
आपण आपल्या शैलीतील गझलच कराव्यआत अशी विनंती
पारवे पिरपिर करतात
पारवे पिरपिर करतात ?
गाजरपारखी व भांबरभुत्या म्हणजे काय असते कवी कर्दनकाळ?
कळावे
गं स
काही शब्दांचे अर्थ देत
काही शब्दांचे अर्थ देत आहोत.........
१) गाजरपारखी.....मूर्ख/दीड शहाणा
२) भांबरभुते......भ्रमिष्ट/वेडसर(माणसे)
३) भंबेरी उडणे......फजिती होणे/टर उडणे
४) पिरपिर.....किरकिर/एकसारखी कटकट/कळवळून केलेली विनंती इत्यादी
५) फावडे....त्रास देणारी/ भाषणातअडथळे आणणारी/फाटे फोडणारी माणसे
६) पर्वणी.....दुर्मिळ सुसंधि/ फार दिवसांनी येणारी संधी
७) वाबरा.....अस्वस्थ/overactive.
टीप: आता शेर पोचावेत आमचे!
१) गाजरपारखी.....मूर्ख/दीड
१) गाजरपारखी.....मूर्ख/दीड शहाणा
२) भांबरभुते......भ्रमिष्ट/वेडसर(माणसे)
५) फावडे....त्रास देणारी/ भाषणातअडथळे आणणारी/फाटे फोडणारी माणसे
७) वाबरा.....अस्वस्थ/overactive.
हे शब्द माहीत नव्हते कर्दनकाळ, अर्थ सांगितल्याबद्दल धन्यवाद.
-'बेफिकीर'!
विस्मयाजी, ब-याचशा शेरातून
विस्मयाजी,
ब-याचशा शेरातून भावना पोहोचल्या. त्यांचा निचरा व्हावा आणि हळुवार, बाणेदार गझलाही याव्यात. एक रसिक म्हणून या अपेक्षा.<<<<<<<<<<<
बाणेदार.....(एखादे महत् कार्य करून अभिमान दाखविणारा/दुस-याचे चित्त वेधून घेणारा!)
जसा आपला पिंड असतो, जसे आपण जीवन मानसिक स्तरावर जगतो, जसे आपणास जीवनात अनुभव/प्रत्यय येतात तसे आपण लिहितो! आपली शब्दकळा व अभिव्यक्तीही आपल्या एकंदर साहित्यिक व्यक्तिमत्वावर/पोषणावर अवलंबून असते! म्हणून तर कलाकृतीवर कलाकाराची छाप उमटते! नाही तर सगळ्यांच्या गझला सारख्याच शैलीतल्या झाल्या असत्या!
प्रत्येकाचा बाणा हा वेगळा असतो! प्रत्येकाची शैलीही वेगळी असते! कोणी कुणाची शैली वा बाणा चोरू/उचलू शकत नाही! आमच्या मते आमच्या गझला आमच्या बाण्यानुसारच असतात! असे आमचे वै.म.
धन्यवाद बेफिकीरजी!
धन्यवाद बेफिकीरजी!
वैवकु, तुझा बाणा / बाणेदारपणा
वैवकु,
तुझा बाणा / बाणेदारपणा हा (या १६ शेरांच्या गझलेवर) तू दिलेल्या प्रतिसादातूनच समजतो!
बाण्याच्या गोष्टी अजून फारच लांबच्या आहेत तुझ्यासाठी! तू विषय काढलास म्हणून बोलावे लागत आहे!
टीप: बाणा/बाणेदारपणाचा अर्थ आधी हुडकत बस!
तिलकधारी आला आहे. गझलेसाठी
तिलकधारी आला आहे.
गझलेसाठी अदालत असती तर या गझलेला सजा-ए-मौत झाली असती.
तिलकधारी निघत आहे.
शीर्षकातला गाजरपारख्यांची हा
शीर्षकातला गाजरपारख्यांची हा शब्द वाचुनच आले होते अर्थ कायेते का बघायला.
इतरही भारीच शब्द नव्याने कळाले.
गझलेसाठी अदालत असती तर या
गझलेसाठी अदालत असती तर या गझलेला सजा-ए-मौत झाली असती. <<<<<
तीनवेळा आम्हास इथे सजा-ए-मौत झाली!..............विनाकारण!
काही काही गझलांमध्ये
काही काही गझलांमध्ये वृत्तशरणता आढळते, काही ठिकाणी काफिया शरणता.... या रचनेत मला गझल शरणता जाणवत आहे. निव्वळ गझल लिहायची या उद्देशाने केलेले लेखन वाटत आहे.
खूपशी साधी सरळसोट विधाने एकत्र आणून ठेवली आहेत ज्यात दाद द्यावी असे फारसे काहीही नाही. वृत्त/ यमके पाळली गेली आहेत इतकंच.
आज बाजारात चलती निरनिराळ्या गाजरांची!
आज चोरांना न भीती राहिलेली चांदण्यांची
वर एका प्रतिसादात उल्लेख केल्याप्रमाणे हा शेर मलाही समजला नाही.
वाट अडवायास केव्हाचे उभे हे वाटमारे
मी इथे येताच भंबेरी उडाली भामट्यांची
हाही असाच .. माझ्या ज्ञानानुसार वाटमारे आणि भामटे हे दोन वेगळे प्रकार आहेत. वाट अडवून उभे आहेत ते वाटमारे आहेत मग `मी' तिथे येताच भंबेरी उडायला भामटे कुठून आले? का ते सुध्दा तिथे होते ? ते सुध्दा तिथे होते आणि ( `मी' येताच) त्यांची भंबेरी उडाली आहे तर वाटमारे हे भरीचे आहेत का?
एकंदरीत न आवडलेली गझल /रचना ( अर्थात हे माझे वै. म. आहे - कारण यावर उत्तर म्हणून "काव्यबोध असावा लागतो, सौंदर्यदृष्टी असावी लागते" इ.इ. एक ठराविक परिच्छेद येईल याची कल्पना आहे.)
अर्थांबद्दल आभार सर. सीनिक
अर्थांबद्दल आभार सर.
सीनिक गिंगोंचे प्रतिसाद टॅन्जेन्ट गेले
सर्व रसिकांचे आभार! टीप:
सर्व रसिकांचे आभार!
टीप: गझलकार कवी गझला लिहितो, कवी कविता लिहितो, गीतकार गीते लिहितो! हे सर्व त्या त्या आकृतीबंधाला शरण जातात, की, तो आकृतीबंध त्यांना शरण जातो? आकृतीबंधांवर त्यांची हुकुमत चालू लागते! ते त्यांना वश होतात! यात कसली आली त्या आकृतीबंधाची शरणता?
शेर आवडणे न आवडणे ही गोष्ट फार वेगळी आहे! त्याची फोड नंतर कधी तरी फुरसतेने करू!
काव्यात प्रतिकांची भाषा असते! प्रतिकांचीगुंफण कशी केली आहे त्यावर ध्वनीत होणारा अर्थही अभिव्यक्त होतो! मूलत: ती एक वक्रोक्ती असते! इतकेच तूर्तास म्हणावेसे वाटते!
दुर्बोध वा ओढूनताणून अर्थ लागतोय की काय असे लिहिणे वेगळे व थेट शेर उलगडणे/लकाकणे वेगळे!
शेरांचा अर्थ वाचता वाचता समजणे हा शेरांचा चांगला गुणविशेष आहे! अवगुण नव्हे!
गझलेतील प्रत्येक शेरावर स्वतंत्र चिंतन करणे अपेक्षित असते! घाऊकपणे समग्र गझलेला एखादे मनस्वी/व्यक्तीसापेक्ष लेबल डकवणे हे गझलेच्या संकल्पनेवर अन्यायकारकअसते!
वाटमारे भामटे नसतात काय? उलट भामटे असणे ही वाटमारे होण्यासाठी उपयुक्त बाब आहे.
धन्यवाद विस्मयाजी!
धन्यवाद विस्मयाजी!
अनेक बातमी फलकांवरील
अनेक बातमी फलकांवरील प्रतिसादांत गझलकारशरणता दिसून येते!