निसर्गाच्या गप्पा-१

या स्टेशनचं नाव बदललंय का हल्ली ? मी आजच ऐकतेय. कदाचित मला माहित नाही.

सॅन्डहर्स्ट रोड स्टेशनच्या अलिकडे आणि पलिकडे मस्जिद आणि डॉकयार्ड रोड आहे ना?

>>> काय जागू तू पण. त्या दगडीत मस्त पाणी भरुन छान कमळं लावायची आणि झकास गोल्डफिश सोडायचे त्यात.>>

आयडिया बुरा नाही है. पण ते मासे कावळे किंवा मांजरी खाऊन टाकतील ना?

जागु तू निदान कमळं तरी लावच.

माय मिष्टेक. स्टेशन डॉकयार्डच, एरिया माझगाव.

कमळाची पान पाण्यावर तरंगतात छान्शी. त्या आडोशाने सुखात जगतील मासे.

निकिता, टोमॅटोच्या झाडाला आधार द्यावा लागेल.

अलिकडे बर्‍याच सिनेमात, टुमदार बैठी घरे आणि त्यात छोट्या छोट्या गल्ल्या असा भाग दाखवतात तेही माझगावच. या प्रसंगात बर्‍याचवेळा पाठलाग चाललेला असतो. माझगावला सेल्स टॅक्स ऑफिसपण आहे की. त्या चौकाला राणा प्रताप चौक म्हणतात ना ? तिथून ६० नंबरची बस, माझ्या घरापर्यंत येते, पण प्रचंड वळसा घालून. ती भक्ती पार्क, फाइव्ह गार्डन भागातून जाते. अरे हो या फाइव्ह गार्डन भागात, ब्रम्हदंड, बहावा, ट्रंपेट फ्लॉवर अशी भरपूर फूलणारी झाडे आहेत.

साधना, मागे नक्षत्र उद्यानाबाबत बोलली होती ना ? झाली का ती लागवड ?

टुमदार बैठी घरे आणि त्यात छोट्या छोट्या गल्ल्या असा भाग दाखवतात तेही माझगावच. >>> दिनेशदा, ती खोताची वाडी पण असू शकते.

मी आर्टिकलशिप त्याच भागात केली (ठाकूरद्वार) आणि माझगावच्या ऑफिसात जायचो पण (वहिनीचे ऑफिस) पण आता तो भाग ओळखता यायचा नाही मला.

मी मागे उल्लेख केला होता. कळंबोलीहून पनवेलला जायला जे वळण आहे, तिथे एक स्मृति उद्यान आहे. त्या उद्यानाच्या मागे कमळाचे मोठे तळे आहे. तिथे खरी कमळे दिसतात (वॉटर लिलि नाही) पनवेल एस्टी स्टँडच्या समोरच्या बाजूला पण एक मोठे तळे आहे. तिथे पण दिसतात कमळे. त्या मुख्य रस्त्यावर आजूबाजूला जी छोटी छोटी डबकी पावसाळ्यात तयार होतात, तिथे पण कमळं दिसतात.

माझ्या ऑफिसातल्या नक्षत्र उद्यानाचे फोटॉ मोबाईलमध्य आहेत पण इथे टाकायला वेळच मिळत नाही.

कालही बरेच फोटो काढलेत. ओळखा पाहु टाईपचे. अपलोड करायचेत. आज रात्री बघते मिळतो का वेळ ते.

महाराष्ट्र निसर्ग उद्यानातपण आहे ना "नक्षत्र बाग"??
गणपतीपुळे येथील प्राचीन कोकण म्युझियममध्ये पहिल्यांदा पाहिली होती हि नक्षत्र बाग. माझ्या राशीचा आराध्यवृक्ष "अशोक" आहे.

जागू कमळासाठी ३ फूट बाय २ फूट बाय दिड फूट खोल डबके पण पुरेसे आहे. बँकॉकला अशी कमळे बघितली होती. तिथे बुद्धाला वाहतात अशी कमळे.

महाराष्ट्र निसर्ग उद्यानातपण आहे ना "नक्षत्र बाग"??

डोंबल त्यांचं... त्यांनी नक्षत्रबागेचे एक ब्रोशर माहितीफलकावर चिकटवलेय. त्यापलिकडे त्यांना काही माहित नाही. तिथे कसली झाडे आहेत तेही त्यांना माहित नाही तर नक्षत्रवन कुठले कळायला???????

जागू, टॅन्क काचेचा असतो ते त्याच्या बाजूतून मासे दिसावे म्हनून. कमळं / वॉटर लिली पाण्याच्ता वरती वाढणार, तूला टॅन्क जमिनीवर ठेवायला लागेल

पण मला एकुणच नक्षत्रबागेचे प्रयोजन कळले नाही. लोकांचे लक्ष झाडांकडे जाईल एवढी एक गोष्ट सोडल्यास इतर काय उपयोग माहित नाही. एखाद्या राशी/नक्षत्राचे झाड अमुकअमुक याचा अर्थ काय?? त्या झाडाचा त्या राशीच्या मणसाला फायदा होतो काय? इ.इ. काहीही माहिती नेटवर मिळू शकली नाही. शिवाय प्रत्येक नक्षत्राचे झाड असेलच असेही नाही.

भारतातले सगळ्यात मोठे नक्षत्रवन झारखंड रांची मध्ये आहे.

माझे नक्षत्र झाडलेस आहे. म्हणुन बहुतेक मला झाडांनी झपाटलेय..

मी खरं सांगू का? ते माहिमचं निसर्गउद्यान काही फारस झेपलं नाही. म्हणजे डंपिंग ग्राउंडवर निर्माण केलय वगैरे ठीकच पण त्यामागे फारशी काही व्हिजन दिसतच नाही. एक सरकारी खटलंच वाटतं. मी सिअ‍ॅटलचं अर्बोरेटम पाहिलय. सामान्य नागरीक मेहनत घेऊन ते जोपासताहेत. मॉरीशसचं ते फेमस उद्यान - वेडावून गेले होते. बाकीही इतर कितीतरी ठिकाणची अशी सुंदर सुंदर ठिकाणं पाहिल्यावर हे फारच बिच्चारं वाटतं. तळ्यावर तर वास येत होता घाणेरडा.

माझ्या आधीच्या लेखातील एक भाग.
"प्राचीन कोकण - एक अनोखे म्युझियम"

गावात आपल्याला प्रथम दिसते ती "नक्षत्र बाग". आपली संस्कृती निसर्गातून फुलली आहे. आपल्या पुर्वजांनी विविध वनस्पती, प्राणी यांना देवत्व बहाल करून त्यांच्याविषयी कृतज्ञता व्यक्त केली आहे. पूर्वी प्रत्येक गावात एक राखीव जंगल असे त्याला देवराई म्हणत. विविध धार्मिक ग्रंथाचा आधार घेऊन हि नक्षत्र बाग तयार केली आहे. प्रत्येकाच्या जन्म नक्षत्रानुसार एक वृक्ष "आराध्यवृक्ष" मानला जातो. त्याचे पुजन केल्यास त्या व्यक्तीला आरोग्य, सौख्य लाभते असे मानले जाते. नक्षत्र बागेतून आपआपल्या राशींचे आराध्यवृक्ष पाहत आपण गावात प्रवेश करतो.

मामी, आपल्याकडे जोपासणे ह्या गुणाचा अभाव आहे.

कुठल्याही क्षेत्रात, विशेषतः ते क्षेत्र सरकारी असेल तर तिथे काम करणारे लोक निवडायचा पहिला निकष निवडलेल्या लोकांना त्या क्षेत्राची खास नावड असलीच पाहिजे हा असतो. आणि सामान्य नागरिकांचे काय बोलणार? 'रेल्वे ये राष्ट्र की संपत्ती है' हे वाक्य वाचले की ती आपली संपत्ती नाही हे लगेच अधोरेखीत होते आणि आपण तिची नासधुस करायला मोकळे होतो.

जिप्सी, मी सगळेच वाचत नाही असे वाटतेय.....
रच्याकने, माझा वृक्षच नाही तर मला आरोग्य आणि सौख्य कोण देणार??

<< माझा वृक्षच नाही तर मला आरोग्य आणि सौख्य कोण देणार??>>
अस का म्हणत्येस साधने. कदाचित तू वृक्षांच्या आरोग्य आणि सौख्याची काळजी घ्यावीस अशी 'त्या/ती'ची योजना असेल

मी टाकते उद्या फोटो नक्षत्रवनाचे.

जिप्स्याने त्याच्या लिन्कवर फोटो दिले असतील तर पाहता येतील.

एक गोल बागेत सगळी नक्षत्रे क्रमाने गोलाकार बसलीत असे मानुन त्या जागी वेगवेगळ्या नक्षत्रांची झाडे जसे उंबर, पिंपळ, खैर, शमी, कदंब इ.इ. झाडे लावायची आणि त्याला नक्षत्रवन म्हणायचे. यामागची कल्पना योग्याने लिहिली आहेच वर. किती जागा आहे त्यावर जंगल्/बाग किती मोठी होणार हे ठरणार. माझ्या ऑफिसातले नक्षत्रवन लहान आहे, आणि झाडे अजुन चार-पाच फुटच उंच आहेत. शिवाय ती इतकी जवळ आहेत की मोठी झाली की जॉईंट फॅमिलीतल्या लोकांचे कसे हाल होतात लहान घरात तसे त्यांचे हाल होणार सुरू...

जिप्सी किंवा साधना, किंवा दोघेही, नक्षत्रबाग बद्दल एक स्वतंत्र लेख लिहा ना.

जिप्स्याने त्याच्या लिन्कवर फोटो दिले असतील तर पाहता येतील.>>>>नाही, त्या लिंकवर नक्षत्रबागेचे फोटो नाही आहेत. मी फक्त माझ्या आराध्यवृक्षाचा फोटो काढला.

हि माझ्या राशीच्या आराध्यवृक्षाची माहिती
रास - धनु
जन्म नक्षत्र - पूर्वाषाढा
आराध्यदैवत - उदक किंवा आप
आराध्यवृक्ष - अशोक
औषधी गुणधर्म - कफपित्त नाशक, वेदना, विष असल्यास, तुष्णाशामक, सुज, रक्तशामक, मुतखडा, प्रदरादि, गर्भशयाला बल देणारा, रक्तपित्तावर.
मंत्रः "ओम् अद्भभ्यो नमः"

अगं, मला ऑफिसातली बाग अशीच भटकत असताना दिसली. फोटो लगेच घेतले आणि लेख लिहायचा हेही ठरवले. पण नक्ष्त्रवन का बनवतात इ.इ.माहिती कुठेही मिळेना.. त्यामुळे इथे टाकले नाही. आता नुसते फोटो टाकते. माहिती मिळते का ते पाहते.

<< साधना उद्या ते भाजीच दुकान आहे का ग चालु ? कदाचित मी येणार आहे.>>
घाई कर साधने, पटकन सगळ्या भाज्या लपवून ठेव "जागू" येणारे

अम्या

जिप्सी किंवा साधना, किंवा दोघेही, नक्षत्रबाग बद्दल एक स्वतंत्र लेख लिहा ना.>>>>मामी, मला त्याबद्दल जास्त माहिती नाही आहे. गणपतीपुळ्यालाच पहिल्यांदा पाहिलेली हि नक्षत्रबाग.

आता नुसते फोटो टाकते. माहिती मिळते का ते पाहते.>>>>साधना तु लिहि मी सुद्धा पाहतो याबाबत जास्त माहिती मिळते का.

जिप्स्या, रेंजमध्ये ये