गझल

सांग माझे ढोल मी बडवू कशाला?
सूर्य मी आहेच तर मिरवू कशाला?

स्पर्श कर्जाऊ तिने काही दिलेले
रेशमी देणे असे चुकवू कशाला?

आत्मशोधाची कथा सांगून जाती
चेहर्‍यावरचे चरे लपवू कशाला?

जी कधीही माणसे घडवीत नाही
मी तरी मूर्ती अशी घडवू कशाला

मी तुझ्या डोळ्यांमधे आकंठ बुडतो
दु:ख मग दारूमधे बुडवू कशाला?

ठिकठिकाणी फाटले नाते जरी हे
वीण आहे घट्ट तर उसवू कशाला?

ग़ज़ल ही काव्यविधा काही शतकांच्या प्रवासात हजारो वाटा चोखाळते, कुठल्याही विरामाशिवाय, मजलदरमजल, हा एक चमत्कार नाही तर काय आहे. हा कारवा आजतागायत चालला आहे, ज्यात मोलाची भर पाडणारे थोडे-थोडे म्हणता शेकडो ठरावेत. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे इतक्या वर्षांनीही लोक ह्यांना स्मरत आहेत, वाचत आहेत, त्यांची पोइट्री सेलिब्रेट करीत आहेत. ह्या विधेत हिंदी-मराठी-पंजाबी-फारसी आणि विशेषकरून ह्या सगळ्यां भाषेंची घुलावट दिसून येते. ही काव्यविधा, काही प्रमाणात का होईना, समजून घेण्याचा एक सोपा मार्ग किंवा त्याकडील पहिले पाऊल म्हणजे त्यातील काही महत्त्वाच्या शायरांची किमान ओळख करून घेणे.

संपादित संपादित संपादित संपादित संपादित संपादित संपादित संपादित संपादित संपादित

झाली बरीच माझी तारीफ सोसण्याची
त्यांना बरीच घाई , माझ्याच शेवटाची...

आले न चोर केव्हा या झोपडीत माझ्या
त्यांना नसेल बहुधा, ती जाण वैभवाची...

जेव्हा अनेक गेले आले अनेक तेव्हा
जडलीच ना कुणाशी, ती वीण काळजाची....

गर्दी बरीच जमली ढाळीत अश्रु खोटे
का नेहमीच व्हावी , ती हार वादळाची...

दिसले वनात परवा जे प्रेत चातकाचे
त्याने किती पहावी, ती वाट पावसाची...

~~ शिवम्...

ताटामधील भाकर झाली चकोर आहे..
पोटातल्या भुकेची व्याख्या कठोर आहे...

नाहीच पाहिला मी दगडात देव माझा
तो मायबाप रूपी माझ्या समोर आहे...

चल बांधुयात घरटे गावातल्या ठिकाणी...
शहरी झुळूक झाली कृत्रीम थोर आहे..

देता तुम्ही कशाला लाखोंत मंदिरांना??
तोही उभा विटेवर का लाचखोर आहे??

मी पाळले जरी हो कानून-कायदे ते
अन्याय, ठोकरांचा अंधार घोर आहे...

केली तरी मशागत भरपूर वावराची
पाऊस तो कधीचा बनला मुजोर आहे...

प्रार्थना तुला जुनीच खास ना नवीन आज
हात हे सदा रितेच साथ फक्त नाइलाज

वागताच वेगळे ठरेल ते जगात वेड
बंधने नकोच ती असेल वेगळाच बाज

बोललो न मी तसे न वागलो तसा कधीच
का तुलाच वाटते मला असा असेल माज

सर्व तर्क व्यर्थ येथ, स्वार्थ साध हाच मंत्र
तापल्या तव्यावरी मिळेल ते खुशाल भाज

झेलण्या कुतर्क सर्व हो तयार तू सुधीर
सोड व्यर्थ तर्क लाज हा स्वतःस अर्क पाज

सुधीर जोशी

नमस्कार मंडळी, मायबोलीवरच्या थोरामोठ्यांच्या गझला नावाच्या रचना वाचून पहिली वाहिली रचना गद्य , पद्य का गझल कै माहिती नाही, सुचलं ते लिहिलं. दुरुस्त्या सुचवाव्यात.

वाटेल तेवढा त्रास दे,
पण मला भारी किस* दे.

तुला रागावतो कितीही मी
गालावर फिरवते ते मोरपीस दे,

गझल पाडतो चिडू नको
खर्च करायला पोरांची फीस दे,

आयुष्यात चांगल्या खुप आल्या
पण रक्त आटवायला एक खवीस दे,

विठ्ठला, मागत नाही त्रासाशिवाय
पण जाता जाता भारी किस दे.,

इसम एक मोठा जगाला
निकालात काढाल त्याला

नका दाखवू स्वप्न कोणी
निजू द्याल थकल्या जिवाला

विचारांविना काय अमुचे
कुठे अर्थ ह्या भटकण्याला

बरोबर असे काय असते
पकडला जसा जो मिळाला

असूद्या मला दगड-धोंडा
नको देवपण पामराला

समीर चव्हाण

आनंदी आयुष्याची एखादी ओळ लिहावी..
जी दुःखाच्या मंचावरती आधारास पुरावी..!!

इतक्या वेळा तुटलो की उठताही आले नाही..
या तूट-फुटींची सांगा,कोणी भरपाई द्यावी..??

आयुष्याचे अवघे जगणे नितळ करावे म्हणतो..
फक्त जरा श्वासांची तुरटी देवा पुरुन उरावी..!!

आभाळाचा हेवा अन धरतीशी वैर नसावे..
जाणुन मोठेपण इतरांचे आपण लवती घ्यावी..!!

शेतामधल्या मातीला घामाचे देता अत्तर..
गात्रे अन गात्रे पीकांची गंधाळून निघावी..!!

-गणेश शिंदे,दुसरबिडकर..

दिसतो प्रकाश ज्याचा वात त्याचीच मंद आहे
जाळ्यात तिमिराच्या आज सावलीच अंध आहे

शिवतो कुणी उसासुन लक्तरे नग्न जगाची
गार वार्या त गारठणारे उघडे त्याचेच अंग आहे

शमता शमेना हाव ही कुबेर भणंग होतो
चित्रगुप्ताला देउन लाच जो तो उधळीत रंग आहे

भावनांच्या तप्त कल्लोळात पडते आहुती मनाची
थमल्यावर ढोल तुतार्या केवळ प्रतिमाच वंद्य आहे

जवानी आजची ही राख उद्याची आहे
शोधण्यात अर्थ सुखाचा जिंदगी दंग आहे

नाही भीत कुणाला, का बाळगु शरम मनाची
भाडात गेली दुनिया सांगणारा दबंग आहे

देउन दोष विधात्याला लपवी पाप स्वतःचे
नियतीला आव्हान द्यायची नियतच सवंग आहे

संदीप मोघे