अभंगगाथा - परम अर्थाची एक वाक्यता - अर्थात तुकोबा "वन लायनर" (भाग ३)
सूर्य जेव्हा आकाशात अक्षरशः जळत असतो तेव्हा कुठे आमच्या अंगात जगण्याइतकी धुगधुगी निर्माण होते तसे संत जेव्हा मोक्षस्पर्शी वैराग्य बाळगून असतात तेव्हा कुठे आमच्यात संसारतारक वैराग्य निर्माण होऊ शकते - असे आचार्य विनोबांचे एक वचन आहे.
तुकोबांसारखे संत हे आपणा सर्वसामान्यांचे कल्याण व्हावे या एकाच हेतूने बोलतात. आपले पांडित्य जगाला दिसावे, आपल्याला खूप मान - सन्मान मिळावा याकरता काही ते लिहित नाहीत.
श्री ज्ञानेश्वरी अभ्यास - भाग ९ - माऊलीविरचित भक्त लक्षणे ..
तयांचें आम्हां व्यसन | ते आमुचें निधिनिधान | किंबहुना समाधान | ते मिळती तैं ....
अर्थात - माऊलीविरचित भक्त लक्षणे ......
तो पहावा हे डोहळे | म्हणौनि अचक्षूसी मज डोळे | हातींचेनि लीलाकमळें | पुजूं तयातें ||२२३||
दोंवरी दोनी | भुजा आलों घेउनि | आलिंगावयालागुनी | तयाचें आंग ||२२४||
श्रीमद भगवद्गीतेतील बाराव्या अध्यायाला "भक्तियोग" अशी यथार्थ संज्ञा आहे - कारण
अद्वेष्टा सर्वभूतानां मैत्रः करुण एव च |
संपादित - नेट गंडल्याने चुकून तीनदा प्रकाशित झाले आहे हे ........ ... ....... .
..............
अभंगगाथा - परम अर्थाची एक वाक्यता - अर्थात तुकोबा "वन लायनर" (भाग २)
सर्व मराठी भषिकांना तुकोबाच अगदी जवळचे, आपल्या नात्यातलेच का वाटतात -
१] बुवांनी त्यांच्या अभंगातून जी उदाहरणे दिली आहेत ती मुख्यतः संसारातीलच आहेत.
२] बुवांचे अभंग हे फार विद्वतप्रचुर भाषेतील नसून आपल्या बोली भाषेतील आहेत.
३] बुवा त्यांच्या अभंगातून कधी कधी जे कोरडे आपल्यावर ओढतात तेही आपल्याला अज्जिबात लागत नाहीत कारण - अरे कारट्या, छळवाद्या - म्हणून उच्चरवाने करवादणारी माऊलीच त्या लेकराला जशी स्वतःच्या मांडीवर घेऊन त्याचे लाड करते - तसेच बुवांचे प्रेम, आंतरिक कळवळा हेच कायम आपल्याला जाणवत असते.
चैत्राची चाहूल
चैत्राची पालवी
तांबूस कोवळी
तप्त निखार्‍यात
शीतल साऊली
पळस पांगारा
फुलला भरारा
पावला भरुन
मनाचा गाभारा
शुभ्र रातराणी
मोगरा साजणी
खुळावले मन
सुगंध गगनी
रंग उधळण
मुक्त पखरण
पक्षीगण कंठी
चैतन्याचे गान
नील-लाल-पीत
पताका भरात
उभारल्या गुढ्या
हिरवी कनात
सृष्टीचे सृजन
फुटे पान पान
सोहळा देखणा
भरारले मन
अभंगगाथा - परम अर्थाची एक वाक्यता - अर्थात तुकोबा "वन लायनर" (भाग १)
तुकोबांच्या अभंगगाथेची अनेक वैशिष्ट्ये आहेत-
तुकोबांची गाथा चाळताना असे वाटले की काही अभंग चरण हे "वन लायनर" सारखे देखील मांडता येतील का ?
कारण हे जे एक एक चरण आहेत ते इतके प्रभावी आहेत, यात जी एक गोडी आहे ती हे चरण असे नुसते मांडत गेलो तरी लक्षात येईलच ......
उदा. मराठी भाषेत सुप्रसिद्ध असलेल्या अनेक म्हणी-वाक्प्रचार आपण या गाथेतूनच घेतलेल्या आहेत. आणि हे अभंगांचे चरण मराठी भाषेचा एक अविभाज्य भागच बनून गेले आहेत.
१] तुझे आहे तुजपाशी | परि तू जागा चुकलासी |
श्रीज्ञानेश्वरी गौरव
प्रसन्न निर्मल | समई देव्हारी | तैसी ज्ञानेश्वरी | तेवतसे || १ ||
स्निग्ध प्रकाशात | उजळल्या ज्योती | अनुपम दिप्ती | शांतरुप || २ ||
दावी अंतरंग | गीता माऊलीचे | शब्द अमृताचे | करुनिया || ३ ||
भाव श्रीहरिचे | तैसेच पार्थाचे | प्रगटले साचे | मूर्तिमंत || ४ ||
शब्द रुप घेती | देव-भक्त गुज | ह्रदयींचे निज | वर्णियेले || ५ ||
ब्रह्म शब्दातीत | झळके यथार्थ | अफाट सामर्थ्य | ओवी ओवी || ६ ||
उपमा दृष्टांत | शोभे मनोहर | पुष्प परिवार | परिमळे || ७ ||
शांतरस थोर | वर्षतो अपार | निववी अंतर | भाविकांचे || ८ ||
एक कातर सायंकाळ ....
कामानिमित्त जेव्हाकेव्हा ऑफिसमधे सायंकाळनंतरही थांबणे होते तेव्हातेव्हा सूर्य अस्ताला जात असताना ऑफिसमधल्या बंद खोलीत मला बसवत नाही, मनाला भुरळ घालणार्‍या अशा संध्याकाळी मी जरा पाय मोकळे करायला बाहेर जातोच जातो. एकतर माझ्या ऑफिसच्या आसपासचा परिसर अनेक झाडांमुळे शोभिवंत असा आहे आणि सायंकाळी तो अगदीच वेगळा भासतो.... तिथे काही काळ घालवल्यावरच परत कामाला सुरुवात करता येते...
तोच तो, तोच तो ....
गोर्रा गोर्रा पान कस्सा
मामा आम्चा छान तो
पुर्री सार्खा गोल गोल
मामा आम्चा गोड तो
मोठा मोठा होता होता
होतो ल्हान तोच तो
उंच उंच आभाळात
फिर्तो एकटाच तो
कडेवरुन आईच्या
बघतो मी रोज तो
कधी करतो बुवा कुक्
होतो पार गुलऽ तो
करंजीतून हस्तो कस्सा
कित्ती क्यूटी मामा तो
ढग्गांशी लप्पाछप्पी
खेळे गंमतीदार तो
निंबोणीच्या झाडामागून
अज्जूनही डोकावतो .... 
मायबोलीचे मोबाईल अॅप (अँड्रोईड + आयओएस) सर्वांसाठी उपलब्ध आहे.
