(')

बदल
रात्र सरून दिवस उजाडला. सूर्याची किरणे हळूहळू धरतीवर पडू लागली. शेतकरी बाया बापडे भाकरी कोरड्यास बांधून घेऊन शेतीच्या कामासाठी गावकुसाबाहेर रवाना झाले. गावातली नोकरदार माणसं नोकरीचं ठिकाण जवळ करू लागली. संथ गतीने जनावरांनी गोठ्यातून बाहेर येऊन चाऱ्याच्या शोधार्थ आपला रस्ता धरला. घराघरात बायांची स्वयंपाकाची लगबग सुरू होती. लहान मुलं मुली शाळेचा रस्ता कापत होती. गावात तशी सर्वांचीच धावाधाव सुरू होती. एकटा लख्या बिचारा अजूनही अंथरुणात लोळत पडला होता. त्याला ना स्वतःची काळजी ना समाजाची.

कुणी कुणाचे नाही
रात्री खूप वेळ संगणकावर काम केल्याने थकलो होतो. सकाळची वेळ. नुकताच झोपेतून जागा झालो होतो. घरात नेहमीप्रमाणे रेडिओवर जुनी गाणी लागलेली होती. वातावरणामुळे खरखर असली तरी गाण्याचे बोल स्पष्ट ऐकू येत होते. जिव्हाळा या चित्रपटातील सुधीर फडके यांनी गायलेले ते गीत होते. अंथरुणावर पडूनच मी गाणे ऐकत होतो. ग.दि. माडगूळकरांनी लिहलेले व सुधीर फडकेनी गायलेले गीत माझ्या मनास खूपच भावले. गीताचे बोल असे होते-
“लळा जिव्हाळा शब्दच खोटे, माश्या मासा खाई,
कुणी कुणाचे नाही राजा, कुणी कुणाचे नाही.
पिसे, तनसडी, काड्या जमवी चिमणी बांधी कोटे

व्यथा एका चिमणीची
सकाळची वेळ. गच्चीत फेऱ्या मारून व्यायाम करून खुर्चीवर विश्रांती घेत बसलो होतो. तेवढ्यात गच्चीच्या भोवताली चिमण्यांचा चिवचिवाट कानी पडला. त्यातील एक चिमणी माझ्या बाजूला येऊन बसली. मी एकटक तिच्याकडे पहात होतो. मला जाणवले की तिला काहीतरी मला सांगायचंय. माझ्याशी संवाद साधायचाय. मलाही जरा आश्चर्यच वाटले.