छन्दिफन्दी यांचा अरेन्ज्ड मॅरेजवरचा लेख वाचून हा ३० वर्षांपूर्वीचा प्रसंग आठवला. लेख अन्य संस्थळावर प्रकाशित. फार पूर्वी हे स्फुट लिहीलेले आहे. -
------------------------------------------------------
त्यादिवशी रवीवारी संध्याकाळी आपण भेटायचं ठरलं, फर्ग्युसन समोरच्या वैशालीत. तू इंग्लंडहून नुकताच परतला होतास. बघण्याचा कार्यक्रम मोठ्या माणसांबरोबर एकदा झाला होता. आता आपली दोघांची भेट.
त्या रात्री अधीरतेनी, चिंतेनी माझा डोळ्याला डोळा लागला कसा तो नाही. सकाळी उठल्यानंतरदेखील कोणता पोशाख घालायचा, त्यावर कोणते डूल घालायचे हे ठरवण्यातच वेळ गेला.
वेब सिरीज असुर-सिझन 1 आणि 2 मधल्या आवडलेल्या/न आवडलेल्या/अचाट अतर्क्य/वास्तव वाटलेल्या गोष्टींवर चर्चा करण्यासाठी धागा.
स्पॉयलर्स असू शकतील, असायलाच हवे असा आग्रह नाही.
अरेंज मॅरेज, लव्ह मॅरेज किंवा लिव्ह इन् याच्या घोळात काही आपल्याला जायचं नाही.
पण आपल्याकडे अरेंज मॅरेजला फार मोठी परंपरा आहे. दोन अनोळखी भिन्न माणसचं नाही तर अख्खी कुटुंब एकत्र येतात, मग त्यात विरोधाभास असणार, आणि त्यातून गमती जमती होणार हे ही ओघाने आलंच.
अगदी पु.लं. च्या 'नारायण' आणि 'असा मी असामी' पासून ते अलिकडच्या (बर्याचशा रटाळ) दैनंदिन मालिकांपर्यंत अनेक ढंगात ते आपल्या समोर आलंय.
अशीच एक मजेशीर(?) गोष्ट!
___________________________________________________________________________
लग्न ठरायच्या सहा आठ महिने आधी,
सकाळी बरोबर ११च्या ठोक्याला आम्ही दरवाज्यात पोहोचलो. ती आमची वाटच बघत होती. दार उघडून तिने आम्हाला आत घेतले. खूप मोठी खोली, खोली कसली मोठा हॉलच म्हणा ना आणि त्यात आम्ही तिघंच!
तिने अदबीने आम्हाला समोरच्या खुर्चीवर बसायला सांगितले.
भरयला एक फॉर्म दिला.
आम्ही फॉर्म भरून दिला.
तिने आधीच सांगून ठेवलेली कागदपत्रे तिला दाखवली.
दोन मिनिटात तिने त्यांच्या कॉपीज केल्या. परत एक दोन सह्या करायला सांगितल्या.
गोड हसून म्हणाली, “ तुमचं काम झालं. एक दोन दिवसात घरी पत्र येईल. ”
सकाळी अर्धा-एक तास हाताशी सापडतो. कामावर जातानाच्या रस्त्याकडेला एखादा बेंच/कठडा असतो. समोर तुरळक ट्रॅफिक असते. हळहळत जॉगिंग करणारे, आपण टुणटुणीत असल्याचा भास उत्पन्न करणारे काका-लोक असतात. स्वतःस मेंटेन करण्याची प्रतिज्ञा केलेल्या मुली असतात. त्यांचा हेडफोन्समधून कुणाशीतरी चिवचिवाट चाललेला असतो. असेल बॉयफ्रेंड वगैरे. मला त्यातलं काही कळत नाही. आणि मी त्यात लक्षही घालत नाही, कारण अप्सरा वगैरे तशा फारशा कुणी नसतात. जॉगिंग वगैरेतला फोलपणा कळल्यामुळे त्या घरीच मस्त झोपा काढत असतील. एक आपला अंदाज.
कधीकधी आयुष्यात काही घटना घडतात ज्याने आयुष्यच बदलून जातं. लहानपणापासून आई वडिलांचे, शाळेचे, शेजारच्या परिस्थितीचे संस्कार आपल्यावर घडत असतात. जशी आजूबाजूची परिस्थिती असते, तसेच आपण घडतो. जे लोक लहानपणापासून मम घरात वाढतात, ते साधारण तसेच बनतात. लहानपणापासून जे पाहत आलो, तेच 'नॉर्मल' वाटत. पुढे मोठं झाल्यावर त्यातल्या त्रुटी दिसायला लागतात, मग माणूस हळूहळू बदलतो. पण हा बदल फार सटल असतो. यालाच आपली प्रगती पण म्हणू शकतो. पण काही काही लोकांच्या बाबतीत बदल अचानक होतो. इतका की हा तोच माणूस आहे ना, असा प्रश्न पडतो.
समाज माध्यमात आयुष्याचा मोलाचा काळ व्यतीत केल्यावर तो वाया गेला नाही. काही न काही शिकवण मिळाली.
जर कुणी कुणाचाही अंधभक्त असेल तर त्याच्याशी वाद घालू नये. ही शिकवण तर इथल्या लोकांना बालपणापासूनच आहे. माझ्यासारख्या मंद व्यक्तीस ती अलिकडेच प्राप्त झाली आहे. त्यानुसार आता वादात कुणी म्हणाले कि बोवा हत्ती उडतो.
तर त्यास ओलांडे प्रश्न ( Cross questioning) करू नये.
चित्रातून कोडे घाला आणि ओळखा या खेळासाठी हा धागा.
अ) कोड्याला क्रमांक टाका.
ब) पहिले कोडे सुटले कि दुसरे कोडे पुढचा क्रमांक घालून द्या.
क) कोडे माफक वेळेत न सुटल्यास उत्तराची मागणी झाल्यास कोडे घालणाऱ्याने उत्तर दिले पाहिजे.
ड) कुणालाच उत्तर आले नाही आणि कोडे घालणारा/री हजर नसल्यास पुढचे कोडे घालावे.
इ) फोटो, द्ृष्टीभ्रम, दुर्बोध चित्र, दुर्मिळ फोटोतली जागा, वस्तू, व्यक्ती, प्रसंग, प्रथा ओळखणे असे सर्व प्रकार चालतील.
आमच्या कॉलेजमध्ये एक मुलगी होती. थोडी हटके.
आमची Fresher's Party होती. Party Games मधे एक लाल रंगाचा रुमाल मागितला.
"लाल रंगाचा रुमाल ? कोण वापरतं ??" आम्ही विचार करतोय तोपर्यंत तिने तो काढूनही दिला आणि बक्षिसपण मिळवले.
नंतर ती कोणाशी तरी बोलताना ऐकलं " अरे , वो party games मे ना ऐसा ही कुछ पुछते है इसलिये मै लाल रुमाल राखति हू |" झालात ना आश्चर्यचकीत . येवढं party च्या जामानिम्यात इतकं सगळं कोण लक्षात ठेवतो ? आणि ते सुद्धा लाल रुमाल?? माझं पण तसच झाल.
चित्रपट पाहताना सतत मध्येमध्ये येणारे कर्कश्य संगीत नकोसे झालेय ?
घिस्यापिट्या आणि ‘फ’कारयुक्त संवादांचा कंटाळा आलाय ?
तोच तोच मसाला पण नकोसा वाटतोय?
आणि
शांतपणे एखादी निव्वळ दृश्यमालिका बघावीशी वाटते आहे काय?
वरील सर्व प्रश्नांना तुमचे उत्तर ‘होय’ असेल.. तर मग खास तुमच्यासाठीच आहे हा चित्रपट:
The Bra.